سوالات حقوقی

سوالات خود را از کارشناس ما بپرسید

با سلام. برادرم چند وقت پیش متاسفانه در یک درگیری خیابانی شرکت کرد که این درگیری در نهایت منجر یه مجروح شدم همه‌اشان و فوت یکی از افراد شد. شخصی که متاسفانه در این درگیری فوت شد،۲۲ سالش بود. برادرم تازه ۱۷ سالش شده. می‌خواستم بدانم اگر خدای نکرده دادگاه برادرم را مقصر تشخیص بده و به اعدام محکوم کنه و ما نتوانیم رضایت خانواده‌مقتول را بگیرم، امکان داره که چون زیر ۱۸ سالشه، اعدام نشه؟

با سلام. از مشکل پیش آمده برای شما و خانواده‌های دیگر و هم چنین خانواده داغدار متاسفم. طبق آخرین اصلاحاتی که در قانون مجازات اسلامی صورت گرفته، مجازات اعدام در مورد مجرمین کمتر از ١٨ سال در مورد مجازات‌هایی از نوع تعزیری (به عنوان مثال در جرایم از نوع مواد مخدر) حذف شد اما مجازات اعدام در مورد مجازات های قصاص (مانند قتل ناشی از درگیری خیابانی) و حد (مانند مجازات همجنس گرایی) هم چنان باقی و در اختیار دادگاه گذاشته شد تا اگر شک داشته باشد که محکوم، ماهیت جرم انجام شده و یا حرمت آن را درک کرده و یا در رشد و کمال عقل آن‌ها شک داشته باشد، مجازات مرگ را به مجازات‌های دیگری مانند نگهداری در کانون اصلاح و تربیت تبدیل کند. برادر شما هم در صورت محکومیت مجازاتش از نوع قصاص خواهد بود و در نتیجه محکومیت ایشان به قصاص کاملا به نظر دادگاه بستگی خواهد داشت.

با سلام! شوهر من اعتیاد به شیشه دارد و در خاتنه خیلی بدرفتاری می کند. من 6 سال قبل ازدواج کردم و الان یک دختر 4 ساله دارم. اوایل ازدواجمان متوجه شدم که رفتارهای مشکوکی دارد. اوایل حشیش مصرف می کرد. خیلی سعی کردیم که ترک کند اما رفته رفته بدتر شد الان 2 سال است که شیشه مصرف می کند و کارش را هم از دست داده. من چند بار برگشتم به خانه پدرم اما با وساطت بزرگترها برگشتم. الان دیگر فکر می کنم باید جدا شوم. گرچه حمایت کننده ای ندارم اما مجبورم. می خواستم مرا راهنمایی کنید که به کجا بروم و چه کار کنم؟ تا حالا اصلا دادگاه نرفتم و هیچ اطلاعاتی ندارم.

سلام خانم محترم! متاسفم از مشکل پیش آمده. شما باید به دادگاه خانواده محلی که زندگی می کنید بروید. همچنین اگر به خانه پدرتان برگشتید می توانید در محل اقامت پدرتان نیز دادخواست طلاق دهید. ابتدا باید یک دادخواست تنظیم کرده و شرح دهید که شوهرتان اعتیاد داشته و فاقد شغل است. در دادخواست بنویسید که قادر به ادامه زندگی مشترک نیستید. می توانید طی دادخواست مهریه و دیگر حقوق مالی تان را نیز مطالبه کنید. بر اساس قانون مدنی یکی از موارد عسر و حرج زن که می تواند دلیلی برای تقاضای طلاق باشد اعتیاد زوج است. دادگاه خانواده پس از رسیدگی و احراز اعتیاد همسرتان حکم طلاق را صادر خواهد کرد. توجه کنید صدور حکم طلاق ممکن است ماهها به طول انجامد. اگر بتوانید رضایت شوهرتان برای طلاق توافقی رال بگیرید بهتر است چون دردسر و مشکلات کمتری خواهید داشت و بسیار سریع به نتیجه خواهید رسید. موفق باشید.

سلام. دو ماه پیش همسایمون یک جشن تولد برای دخترش گرفت. مادر من را هم دعوت کرده بود. فردای آن روز همسایمون اومد در خونه ما و با داد و بیداد و بی تربیتی گفت که شما یعنی مادر من از خانه ما طلا و پول دزدیده اید. گفت که یکی از مهمانها دیده که مادر من به اتاق خواب آنها رفته است. به هر حال درگیری ایجاد شد و نیروی انتظامی آمد. همسایمون از مادر من شکایت کرد و یک نفر هم شاهد معرفی کرد. ما خیلی از رفتار اینها ناراحت شدیم اصلا انتظارش را نداشتیم. بالاخره مادر مرا احضار کردند به دادسرا و قاضی سوالهایی پرسید. چند هفته پیش یکی دیگر از افرادی که در مهمانی جشن ئتولد بود مادرم را بیرون دیده وو گفته که دیده است که شخص دیگری طلاها را برداشته است. ما هم این مساله را به قاضی گفتیم. به هر حال در نهایت قاضی حرف آنها را قبول نکرد. الان ما قصد داریم شکایت کنیم و اعاده حیثیت بخواهیم. چه کار باید بکنیم؟ به کجا مراجعه کنیم؟

سلام! خدمتتان عرض شود که در قوانین ایران مبحث مستقلی به نام اعاده حیثیت وجود ندارد اما در قالب افترا یا جبران خسارت می توان طرح دعوی کرد. بر اساس قانون مجازات اسلامی هر کسی یک جرمی را به دروغ به دیگری نسبت دهد مجرم است. ماده 697 قانون مجازات اسلامی در این باره مقرر کرده است که: «هر كس به وسيله اوراق چاپي يا خطي يا به وسيله درج در روزنامه و جرائد يا نطق در مجامع يا به هر وسيله ديگر به كسي امري را‌صريحاً نسبت دهد يا آن‌ها را منتشر نمايد كه مطابق قانون آن امر جرم محسوب مي‌شود و نتواند صحت آن اسناد را ثابت نمايد جز در مواردي كه‌موجب حد است به يك ماه تا يك سال حبس و تا (74) ضربه شلاق و يا يكي از آن‌ها حسب مورد محكوم خواهد شد.» البته باید توجه کنید به صرف اینکه همسایه شما از مادرتان شکایت کرده و به نتیجه نرسیده است نمی توان به دلیل افترا شکایت کرد بلکه لازم است عمدی بودن و قصد ضربه زدن به حیثیت فرد اثبات شود. به هر حال شما می توانید به دادسرا مراجعه کرده و با استناد به پرونده ای که مختومه شده است تقاضای تعقیب کیفری همسایه تان را بکنید.

سلام خسته نباشید. من چند سالی هست که در اروپا زندگی می کنم. از یک سال پیش با مردی غیر ایرانی در اینجا دوست شدم و تصمیم به ازدواج گرفته ایم. دین ایشان مسیحی است. من شنیده ام که نمی شود با مرد غیر مسلمان ازدواج کرد. می خواستم بدانم آیا این درست است؟ آیا راه قانونی وجود دارد؟ اگر من با ایشان در اینجا ازدواج کنم آیا قانون ایران فرزندانم را به رسمیت خواهد شناخت؟ ممنون می شوم اگر راهنمایی کنید.

سلام. همانطور که اشاره کردید، بر اساس قوانین ایران ازدواج زن مسلمان با مرد غیر مسلمان جایز نیست لذا شما از لحاظ قوانین ایران نمی توانید با ایشان ازدواج کنید. مگر اینکه ایشان اسلام بیاورند و مسلمان شوند. پس از مسلمان شدن نیز لازم است اجازه از طرف دولت ایران اخذ شود چرا که ازدواج با اتباع خارجه هر چند که مسلمان باشند نیازمند اخذ اجازه از دولت ایران است. اگر خازج از این چهارچوب در خارج از کشور ازدواج کنید، ازدواجتان در ایران معتبر نخواهد بود. در مورد فرزندانتان عرض شود که این فرزندان چه شما اجازه بگیرید و چه نگیرید نمی توانند تبعه ایران شوند. این ارتباطی به مسلمان شدن یا نشدن ایشان و یا ثبت ازدواج در ایران ندارد. بلکه فرزندانی که مادرانشان ایرانی و پدرانشان خارجی است تبعه ایران محسوب نمی شوند. مساله دیگر این است که اگر بدون ثبت ازدواج در ایران ازدواج کنید فرزندانتان بر اساس قوانین ایران از پدرشان ارث نخواهند برد. البته توجه کنید که مقررات ایران ارتباطی به ازدواج شما در خارج ندارد. شما در خارج اگر با این شخص ازدواج کنید هیچ مشکلی در کشوری که اقامت دارید نخواهید داشت فقط از لحاظ قوانین ایران ازدواج شما اعتبار نخواهد داشت. موفق باشید

با سلام. برادر من در آمریکا زندگی می کند و خانه ای در نیاوران دارد. الان چند سالی است که با اجازه برادرم در خانه او زندگی میکنم. چند روز پیش از کمیته اجرایی امام با من تماس گرفتند و گفتند که حق ندارم در این خانه زندگی کنم و اگر می خواهم هم چنان در آن خانه بنشینم، باید اجاره دهم. من کاملا شوکه شدم. توضیح دادم که خانه متعلق به برادرم است و ایشان به من اجازه داده که تا زمان بازگشتش به ایران در آن خانه زندگی کنم اما کمیته پاسخ داد که در هر صورت چون صاحب ملک در ایران نیست، ملک جز املاک رها شده محسوب شده و باید توسط کمیته سرپرستی شود. من واقعا گیج شدهام. خواهش میکنم من را در این خصوص راهنمایی کنید.

با سلام. ستاد اجرایی فرمان امام سال با دستور خمینی در سال ۱۳۶۸ تاسیس شد. این ستاد وظیفه مدیریت اموالی که طبق اصل ۴۹ قانون اساسی و دیگر قوانین در اختیار ولی فقیه می باشند را بر عهده دارد. در این خصوص اصل ۴۹ قانون اساسی میگوید «دولت موظف است ثروتهای ناشی از ربا، غصب، رشوه، اختلاس، سرقت، قمار، سوء استفاده از موقوفات، سوء استفاده از مقاطعه کاریها و معاملات دولتی، فروش زمینهای موات و مباحات اصلی، دایر کردن اماکن فساد و سایر موارد غیر مشروع را گرفته و به صاحب حق رد کند و در صورت معلوم نبودن او به بیت المال بدهد. این حکم باید با رسیدگی و تحقیق و ثبوت شرعی به وسیله دولت اجرا شود.» از دیگر وظایف ستاد، رسیدگی به اموالی است که بلاتکلیف رها شده اند. بنابراین در این فرض که شخصی خارج از ایران زندگی میکند و وکالت رسمی برای اداره اموالش به فرد مورد اعتمادی مثلا برادر خود داده است، ستاد اجرای فرمان امام حق دخالت نداشته و در صورت اصرار بر اجرای حکم و ایجاد مزاحمت برای شما، میتوانید تحت عنوان مزاحمت به دادسرا شکایت کنید.

سلام! من چند روز پیش برای پرونده برادرم در مورد چک به دادگستری رفته بودم. برادرم نیز با من بود. مدیر یکی از شعبه های اجرای احکام که پرونده دست ایشان بود پس از اینکه سه ساعت مرا معطل کرده و پشت در نگه داشت، گفت که روز دیگری بیایم چون وقت اداری به پایان رسیده است. فردایش اول صبح رفتم دوباره چند ساعت مرا پشت در نگه داشت. من وقتی اعتراض کردم که چرا کار ما را انجام نمی دهی عصبانی شد و فحشهای خیلی بد و زشتی داد. من پاسخ دادم که می روم و شکایت می کنم که ایشان در جواب گفت که هر کاری دلت می خواهد بکن من خودم قاضی هستم! بعد سرباز را صدا کرد و مرا از شعبه بیرون کردند. الان می خواهم از ایشان شکایت کنم. چه کار باید بکنم؟

سلام! اولین اقدامی که می توانید انجام دهید به واحد حفاظت اطلاعات همان دادگستری مراجعه کرده و جریان را گزارش دهید. همچنین می توانید به رئیس حوزه قضایی و یا رئیس دادگستری استان نامه نوشته و شکایت کنید. اما این مراجع فقط در چهارچوب مقررات اداری رسیدگی می کنند. برای شکایت کیفری باید به دادسرا رفته و به اتهام توهین از ایشان شکایت کنید. بر طبق ماده 608 قانون مجازات اسلامی: «توهين به افراد از قبيل فحاشي واستعمال الفاظ ركيك چنانچه موجب حد قذف نباشد به مجازات شلاق تا ( 74 ) ضربه و ياپنجاه هزار تا يك ميليون ريال جزاي نقدي خواهد بود» توجه کنید که لازم است چند نفر شهادت بدهند که مدیر شعبه نسبت به شما فحاشی کرده است همچنین لازم است بدانید که به کار بردن هر لفظ ناپسندی توهین محسوب نمی شود. به هر حال دادسرا و دادگاه پس از رسیدگی تصمیم می گیرند که آیا عمل ایشان توهین بوده است یا نه.

سلام و خسته نباشید. یه سوال داشتم میخواستم کمکم کنید. چند ماه پیش برای گرفتن خلافی ماشین رفته بودم که یک با یک نفر در جلوی دفتر پلیس+10 گفت که میتونه در قبال دریافت یک سوم جریمه ماشینم اون رو صفر کنه. من هم مبلغ 250 هزار تومان براش کارت به کارت کردم. و دیگه هیچ خبری از اون شخص نشد. شماره تلفنش را هم داشتم که هر چی زنگ می زنم خاموشه. حالا میخواستم ببینم میتونم از طریق شکایت پولم رو پس بگیرم یا نه. اگه میشه ممنون میشم روال کارو برام توضیح بدید. با تشکر

شما می توانید از بایت کلاهبرداری از ایشان شکایت کنید. بر اساس قوانین بردن مال دیگری به وسیله تقلب کلاهبرداری است. برای شکایت باید به دادسرا بروید و با تنظیم شکوائیه ماجرا را شرح داده و خواستار تعقیب فرد شوید. اما از آنجا که شما این شخص را نمی شناسید و آدرسش را ندارید و ممکن است این شخص اسم حقیقی اش زرا به شما نگفته باشد، پیدا کردن شخص مشکل است. همچنین در صورتی هم که پیدا کنید ممکن است این فرد در دادسرا انکار کند پولی که از شما گرفته بابت حذف کردن جریمه بوده است . اگر نتوانید اثبات کنید شکایت به نتیجه نمی رسد. اگر شاهدی دارید برای اینکه ایشان چنین قولی به شما داده است اقدام کنید اگر هیچ مدرک و سندی ندارید، به نتیجه رسیدن شکایت و استرداد پولتان مشکل خواهد بود. موفق باشید

با عرض سلام و خسته نباشید! برادرم پنج ما پیش عقد کرده.یک سال قبل از عقد یک جراحی مربوط به غدد لنفاوی در کشاله ران داشته که طبق آزمایشات خوش خیم بوده پس از عقد موضوع را به همسرش اطلاع داده حدود یک ماه پیش دوباره مجبور به جراحی در همون ناحیه شده که این بار به همسرش اطلاع نداده .همسرشون دوهفته پیش مطلع شده و با جارو جنجال گفتن که ازشون شکایت میکنن و خواستار گرفتن مهریه شدن.همسرشون می گویند من اگر می دانستم چنین بیماری دارد با او ازدواج نمی کردم. میخواستم بدونم که آیا میتونن درخواست طلاق بدن و آیا مهریه به ایشا ن تعلق می گیره یا نه؟

سلام! بر اساس قوانین ایران فریب در ازدواج جرم بوده و علاوه بر اینکه دارای مجازات است می تواند پدید آورنده حق فسخ شود اما در مورد برادر شما فریب یا تدلیس در ازدواج نمی تواند صدق کند. چون بیماری ایشان قبل از عقد از بیماریهای خطرناک محسوب نشده و ضمنا به هنگام عقد ایشان معالجه شده بودند. از طرف دیگر اطلاع ندادن عمل جراحی که ماه پیش داشته جرم نیست و از این بابت نیز حقی برای همسرش ایجاد نمی شود. بنابراین همسر ایشان از بابت اطلاع ندادن عمل جراحی نمی تواند اقدام قضایی کند اما توجه داشته باشید که زن به محض عقد مالک مهریه می شود و می تواند آن را مطالبه کند. بنابراین اطلاع دادن یا ندادن عمل جراحی و بیماری تاثیری نخواهد داشت. همسر ایشان هر وقت بخواهد می تواند مهریه خود را مطالبه کند چه قصد طلاق داشته و چه نداشته باشد و احتیاج به ارائه دلیلی ندارد. در مورد طلاق عرض شود که زن وقتی می تواند طلاق بگیرد که در وضعیت عسر و حرج باشد. یعنی ادامه زندگی برایش امکان پذیر نبوده و در سختی و مشقت باشد. این مساله را دادگاه تشخیص می دهد. لذا در هر صورت مهریه به ایشان تعلق خواهد گرفت. موفق باشید.

با سلام. پدر من یک معلم بازنشسته و یک فعال فرهنگی است. تمام عمرش را با کمترین حقوق، صرف آموزش و فرهنگ در این مملکت کرده است. چند سالی است که با چند نشریه فرهنگی همکاری می کند. دیروز به دادسرا احضار شد و متاسفانه تا این لحظه هنوز بازنگشته است. دنبال وکیلی برای ایشان هستیم اما یک مساله خیلی ذهن من را به خودش مشغول کرده است. پدر من سنی ازش گذشته و تا به حال تجربه زندان را نداشته است. میخواستم بدانم آیا به عنوان یک فعال فرهنگی و زندانی سیاسی عقیدتی ایشان را از سایر زندانیان - به ویژه زندانیان خطرناک و دارای جرایم سنگین مثل قتل و تجاوز - جدا نگهداری می کنند؟

با سلام. در پاسخ به سوال شما باید بگویم که در قوانین ایران صراحتا صحبتی از تفکیک زندانیان عقیدتی - سیاسی از سایر زندانیان نشده است اما ماده ۶۹ آیین نامه سازمان زندانها به تفکیک زندانیان «حسب پيشينه، سن، جنسيت، تابعيت، نوع جرم، مدت مجازات، وضع جسماني و رواني، چگونگي شخصيت و استعداد و ميزان تحصيلات و تخصص" اشاره می کند. ماده ۷ آیین نامه نحوه تفکیک و طبقه بندی زندانیان نیز به طبقه بندي زندانيان بر اساس نوع جرم در زندان هاي با ظرفيت بالاي هفتصد نفر به شرح زیر اشاره کرده است: الف ـ جرائم باندي و سازمان يافته، قتل عمدي، سرقت مسلحانه، آدم ربايي، تجاوز به عنف، اسيدپاشي، اشرار و سارقين سابقه دار. ب ـ جرائم مالي مانند كلاهبرداري، رشاء و ارتشاء، اختلاس، جعل و استفاده از سند مجعول، خيانت در امانت، اخلال در نظام اقتصادي، قاچاق كالا و ارز، سرقت فاقد سابقه، ضرب و جرح عمدي، زنا و لواط، جرائم بر ضدعفت و اخلاق و نظم عمومي، جرائم غيرعمدي، جرائم بر ضد حقوق و تكاليف خانوادگي، صدو ر چك بي محل و محكومين مالي موضوع ماده ۲ قانون نحوه اجراي محكوميت هاي مالي. ج ـ جرائم و يژه با حساسيت عمومي نظير جاسوسي، اقدام عليه امنيت كشور. د ـ جرائم مربوط به مواد مخدر. بر اساس تبصره این ماده، شوراي طبقه بندي مي تواند بر حسب تحصيلات، ويژگي هاي اخلاقي و خصوصيات رفتاري و چگونگي شخصيت زندانيان، آنان را در هر يك از طبقات جداي از طبقه خاص خود قرار دهد. البته در نظر داشته باشید که متاسفانه این مساله در بسیاری از مواقع رعایت نمیشود و هم چنین در بسیاری از شهرستانها در زندان، بند امنیتی یا سیاسی وجود ندارد و فقط در برخی زندان ها مثل زندان اوین چنین بندی وجود دارد.

با سلام. یکی از همسایگان ما برای چندمین بار به بهانه تفریح و سرگرمی خودش! اقدام به حیوانآزاری کرده است. هر چقدر هم من و سایر همسایگان بهش تذکر دادیم که از این کار غیر انسانیاش دست بردارد، به گوشش نرفت و با این استدلال که حیواناتی را که برای تفریح و سرگرمی خودش آزار می دهد، بدون صاحب هستند و به ما ارتباطی ندارد، از خودش رفع مسیولیت میکند. من واقعا از دست کارهای زشتش و حاضرجوابیهایش کلافه شدهام. می خواهم بدانم آیا میشود از این فرد تحت عنوان «حیوانآزاری» شکایت کرد؟

با سلام. در قوانین ایران مجازاتی برای آزار و اذیت حیوانات پیش بینی نشده است به همین خاطر، وکلا برای پیگیری پروندههای آزار و اذیت حیوانات مجبور به استفاده از سایر عناوین مجرمانه هم چون «ارتکاب فعل حرام در انظار و اماکن عمومی و معابر»، «تخریب مال» و «تشویش اذهان عمومی» هستند. به عنوان مثال در پرونده سگ کشیهای شیراز، وکیل پرونده برای طرح شکایت خود از اتهام ارتکاب عمل حرام (منع آزار و اذیت حیوانات در اسلام) در انظار و اماکن عمومی و معابر استفاده کرده بود یا در پرونده دیگری که سگی در تهران در مقابل چشمان صاحبش توسط گلوله مامور نیروی انتظامی کشته شد بود، چون سگ خانگی از بین رفته بود و این سگ مالیت داشت، وکیل پرونده از عنوان "تخریب مال" برای طرح شکایتش استفاده کرده بود یا در مورد شخصی که اقدام به کتک زدن و آزار سگی در استان گلستان کرده و فیلم و تصاویر آن در فضای مجازی پخش شده بود، وکیل پرونده از عنوان «تشویش اذهان عمومی» استفاده کرده بود. من نمیدانم به چه صورت این فرد اقدام به آزار حیوانات میکند، اما حسب مورد شاید بشود از یکی از این عناوین گفته شده استفاده کرد. البته فراموش نکنید که در هر صورت پذیرش و یا عدم پذیرش آن بر عهده دادگاه است. موفق باشید.

سلام! پدر من از یک اداره دولتی بازنشسته شده و الان حقوق بازنشستگی می گیرد. رفتار پدرم در خانه بسیار بد است مادرم 25 سال است که ایشان را تحمل کرده اما دیگر نمی تواند. به هر حال مادرم تصمیم گرفته که جدا شود اما درآمدی ندارد و از طرف دیگر بیمار کلیوی هم هست. می خواستم بپرسم اگر مادرم از پدرم جدا بشه آیا از حقوق پدرم چیزی به او تعلق می گیرد؟ سوال دیگرم این است که آیا مادرم می تواند به دلیل بدرفتاری های پدرم شکایت کند؟

سلام! نخیر این امکان وجود ندارد. حقوق زن در قوانین مشخصا ذکر شده است و زن در صورت جدایی مالک حقوق ماهیانه مرد نخواهد شد اما مادر شما می تواند تقاضای مهریه و اجرت المثل کند. مهریه بر اساس نرخ روز تعیین می شود و اجرت المثل نیز مبلغی است بایت زحمات و کارهایی که خانم در خانه انجام داده است که توسط دادگاه و کارشناس تعیین می شود. از آنجا که از ازدواج والدین شما 25 سال گذشته مبلغ اجرت المثل و مهریه می تواند مدتی مخارج مادرتان را تامین کند. در صورت مطالبه این حقوق توسط مادرتان، اگر پدرتان پرداخت نکند مادر می تواند درخواست توقیف اموال و یا حقوق ماهیانه وی را کند. در این صورت قسمتی از حقوق پدرتان توقیف و به حساب مادرتان واریز خواهد شد. در مورد سوال دومتان عرض شود که همه موارد بدرفتاری در قانون جرم نیست. فقط ضرب و جرح و بعضا توهین و افترا جرم است و کسی که مدعی است قربانی این جرایم قرار گرفته باید بتواند در دادگاه ادعای خود را ثابت کند که این هم کمی دشوار است. به هر حال مادرتان اگر مورد ضرب و جرحی که آثاری بر بدنش باقی گذاشته است قرار گرفته است می تواند با مراجعه به دادسرا شکایت کیفری مطرح کند.

سلام خسته نباشید. من 4 سال پیش با یک خانمی ازدواج کردم اما چند ماه پیش به دلیل رفتارها و اخلاق تند و نامناسب همسرم از او جدا شدم. الان تصمیم دارم با یکی از همکارانم ازدواج کنم. اما به دلایلی نمی خواهم که خانواده خانمی که می خواهم با او ازدواج کنم ازدواج قبلی مرا بدانند. البته من به این خانم حقایق را گفته ام اما به هر حال ممکن است اگر خانواده ایشان بداند سنگ اندازی کند به همین دلیل می خواستم بدانم چطور می توانم اسم همسر سابقم را از شناسنامه حذف کنم؟ آیا راهی وجود دارد؟ اگر بعدا خانواده همسرم بدانند که قبلا یک ازدواج داشته ام مشکلی پیش خواهد آمد؟ آیا از لحاظ شرعی مخفی کردن ازدواج از خانواده همسر گناه است؟ ممنون می شوم اگر راهنمایی کنید.

سلام! خدمتتان عرض شود که حذف نام همسر سابق برای مردان آسان است. شما ابتدا باید ازدواج جدیدتان را در ایران و یا اگر در خارج از کشور هستید در کنسولگری های ایران ثبت کرده و اسم همسرتان در شناسنامه درج شود. سپس به اداره ثبت احوال مراجعه کرده و خواهان حذف نام همسر سابق از شناسنامه شوید. فرمهایی را به شما می دهند که باید پر کنید سپس شناسنامه المثنی صادر شده و در این شناسنامه نام همسر سابق وجود نخواهد داشت پس توجه کنید که اولا لازم است از همسر قبلی تان به صورت رسمی جدا شده باشید و ثانیا ازدواج جدیدتان را ثبت رسمی کرده و نام ایشان در شناسنامه در ج شده باشد. در مورد سوال دومتان عرض شود که اگر فردی که قرار است ا با او زدواج کنید ازدواج قبلی تان را می داند و با این وصف رضایت به ازدواج داده است مشکلی نخواهید داشت. اطلاع یا عدم اطلاع خانواده همسرتان از لحاظ حقوقی اهمیتی ندارد و اگر بعدا متوجه شوند که شما ازدواج سابقتان را مخفی کرده اید مشکل حقوقی برای شما ایجاد نخواهد شد . در مورد گناه بودن یا نبودن مساله را از کارشناسان مذهبی سوال کنید. موفق باشید!

با سلام و خسته نباشید. من یک کارمند بازنشسته هستم. تنها پسرم چند ماه پیش متاسفانه مرتکب جرمی شد و دادگاه او را به اتهام سرقت تعزیری به ۲ سال حبس محکوم کرد. پسرم هیچ گاه اهل خلاف نبوده است. واقعا نمی دانم تحت چه شرایطی حاضر به انجام چنین کاری شد. الان هم واقعا پشیمان است. می خواستم بپرسم آیا امکان آزادی مشروط برایش وجود دارد؟

با سلام. مطابق قانون مجازات اسلامی، در مورد محکومیت به حبس تعزیری، دادگاه صادر کننده حکم می‌تواند در مورد محکومان به حبس بیش از ده سال پس از تحمل نصف و در سایر موارد پس از تحمل یک سوم مدت مجازات به پیشنهاد دادستان یا قاضی اجرای احکام با رعایت شرایط زیر حکم به آزادی مشروط را صادرکند: الف) محکوم در مدت اجرای مجازات همواره از خود حسن اخلاق و رفتار نشان دهد. ب) حالات و رفتار محکوم نشان دهد که پس از آزادی، دیگر مرتکب جرمی نمی‌شود. پ) به تشخیص دادگاه محکوم تا آنجا که استطاعت دارد ضرر و زیان مورد حکم یا مورد موافقت مدعی خصوصی را بپردازد یا قراری برای پرداخت آن ترتیب دهد. ت) محکوم پیش از آن از آزادی مشروط استفاده نکرده باشد. در نتیجه اگر پسر شما حدودا ۵ ماه از حبسش را سپری کرده است و قبلا هم از آزادی مشروط استفاده نکرده و سایر شرایط گفته شده را نیز داشته باشد، می‌تواند درخواست آزادی مشروط بدهد. در این خصوص دادگاه می‌تواند با توجه به اوضاع و احوال وقوع جرم و خصوصیات روانی و شخصیت محکوم، او را در مدت آزادی مشروط به اجرای دستورهای مندرج در قرار تعویق صدور حکم ملزم کند. دادگاه، دستورهای مذکور و آثار عدم تبعیت از آنها و نیز آثار ارتکاب جرم جدید را در حکم خود قید و به محکوم تفهیم می‌کند. البته در نظر داشته باشید که هرگاه محکوم در مدت آزادی مشروط بدون عذر موجه از دستورهای دادگاه تبعیت نکند، برای بار اول یک تا دو سال به مدت آزادی مشروط وی افزوده می‌شود. در صورت تکرار یا ارتکاب یکی از جرائم عمدی موجب حد، قصاص، دیه یا تعزیر تا درجه هفت، علاوه بر مجازات جرم جدید، مدت باقیمانده محکومیت نیز به اجراء در می‌آید، در غیر این صورت آزادی او قطعی می‌شود.

اگر فرد به زندان محكوم شود و بعد از روند دادرسى توسط وكلا حكم وى شكسته شود و مدت حضور وى در زندان بيشتر از حكم اوليه باشد، آيا امكان اعاده حيثيت و دريافت خسارت وجود دارد؟

این امر یکی از موارد مبهم در حقوق ایران است. گرچه این ابهام تا حدودی پس از تصویب قانون جدید آیین دادرسی کیفری رفع شده است. بر اساس این قانون اشخاصی که در جریان تحقیقات مقدماتی یا دادرسی بازداشت می شوند اما در نهایت بی گناه شناخته می شوند می توانند خسارت ایام بازداشت خود را مطالبه و دریافت کنند. بسیار اتفاق می افتد که فردی با قرار بازداشت موقت راهی زندان می شود و پس از چندین ماه حکم برائت وی صادر می شود و یا اینکه فرد با حکم قطعی دادگاه به زندان محکوم شده و بعدها از طریق روشهای فوق العاده تجدید نظرخواهی حکم وی نقض می شود. بر اساس اصل ۱۷۱ قانون اساسی: «هر گاه در اثر تفسیر یا اشتباه قاضی در موضوع یا در حکم یا در تطبیق حکم بر مورد خاص، ضرر مادی یا معنوی متوجه کسی گردد، در صورت تقصیر، مقصر طبق موازین اسلامی ضامن است و در غیر این صورت خسارت به وسیله دولت جبران می‌شود، و در هر حال از متهم اعاده حیثیت می‌گردد.» با توجه به این اصل می توان گفت در فرض ما، باید به هر طریقی که شده خسارت بازداشت شده جبران شود. در قانون قبلی مجازات اسلامی این حکم روشنتر بیان شده بود ولی در قانون جدید حذف شد. با این وصف ابهام در مورد مسئولیت قاضی در موارد اشتباه بیشتر شده است. اما آنچه مشخص است تقصیر و اشتباه قاضی در صدور حکم که موجب بازذاشت بی مورد فردی شود، مستوجب مسئولیت قاضی است. قابل ذکر است مسئولیت ذکر شده در قانون اساسی مسئولیت مدنی است و ناظر به مسئولیت کیفری نیست. برای احراز تقصیر قاضی باید دادگاه انتظامی قضات نظر دهد و پس از آن می توان دعوای مطالبه خسارت یا اعاده حیثیت مطرح نمود. بر طبق ماده ۳۰ قانون نظارت بر رفتار قضات «رسیدگی به دعوای جبران خسارت ناشی از اشتباه یا تقصیر قاضی موضوع اصل یکصد و هفتاد و یکم (۱۷۱) قانون اساسی جمهوری اسلامی‌ایران در صلاحیت دادگاه عمومی‌ تهران است. رسیدگی به دعوای مذکور در دادگاه عمومی منوط به احراز تقصیر یا اشتباه قاضی در دادگاه عالی است.» در پایان می توان گفت علی رغم پیش بینی هرچند مبهم جبران خسارت نسبت به فردی که بی مورد مدتی را در بازداشت گذرانده است، در عمل دادگاه انتظامی قضات و دیگر مراجع مربوطه تمایلی به محکومیت قاضی و جبران خسارت مادی و معنوی زیان دیده نشان نمی دهند. به طوری که در مورد خسارتهای معنوی مطلقا دادگاهها از قبول این نوع خسارتها از جمله اعاده حیثیت سرباز می زنند. اما همانطور که گفته با تصویب قانون جدید آیین دادرسی کیفری ماده 255 این قانون مطالبه خسارت ایام بازداشت را در صورتی که فرد بی گناه شناخته شود را ممکن دانسته است.

در صورت عدم ارسال يا عدم دريافت احضاريه كتبى و همچنين عدم اطلاع از راى دادگاه، به نحوى كه فرصت ٢٠ روزه تجديد نظر از دست رفته باشد، آيا امكان دفاع و اعتراض به حكم صادره وجود دارد؟

اوراق قضایی باید به آدرس اعلامی متهم ارسال و از متهم رسید اخذ شود. اگر متهم در زندان باشد اقامتگاه وی زندان است و کلیه اوراق قضایی باید به زندان فرستاده شود. چنانچه مراجع مسئول بر خلاف این امر اقدام کنند مثل اینکه اوراق را به آدرس اشتباه بفرستند مرتکب تخلف شده اند و این ابلاغ ارزش قانونی ندارد. چنانچه این امر مشخص شود مهلت تجدیدنظرخواهی متهم از زمان اطلاع از حکم خواهد بود. احضاریه ها نیز تابع این مقررات است به طوری که اگر آدرس فرد موجود باشد دادگاه باید احضاریه را به آدرس وی ارسال کند و چنانچه متهم مجهول المکان بوده و اما حضور وی ضروری باشد باید احضاریه نشر آگهی شود. دادگاه بدون احراز صحت ابلاغها نمی تواند حکم صادر کند و حکم غیابی زمانی است که ابلاغها به درستی صورت گرفته اما متهم خود در جلسه حاضر نشده است. علاوه بر آن متهمی که نتوانسته در جلسات دادرسی شرکت کند و همچنین در صورت داشتن وکیل وی نیز به هر علتی در جلسه حضور نداشته است می تواند ظرف مدت ۱۰ روز از صدور حکم بدوی و ابلاغ واقعی به رای دادگاه واخواهی کند. باید توجه داشت که مدت ۱۰ روز از ابلاغ واقعی شروع می شود. یعنی باید دادنامه بدوی به خود متهم ابلاغ شده باشد. اگر ابلاغ واقعی نباشد یعنی به خود متهم ابلاغ نشده باشد مدت ۱۰ روز از زمان اطلاع متهم از حکم دادگاه شروع می شود.

آيا فردى را كه بصورت غيرواقعى متهم شده و به زندان طويل المدت محكوم شده - و هنوز پرونده وى به تجديد نظر ارسال نشده تا حكم قطعى صادر شود - مى شود در زندان نگهدارى كرد؟ آيا او امكان آزادى تا راى نهايى دادگاه را ندارد؟

هنگامی که قرار بازداشت موقت برای کسی صادر می شود از نظر قانونی این قرار می تواند هر چند ماه یک بار با ذکر دلیل تمدید شود ولی این تمدید ها تا زمانی می توانند ادامه پیدا کنند که مدت زمانی که فرد در مجموع در بازداشت به سر می برد از حداقل مجازات مقرر در قانون در رابطه با اتهامی که در مورد فرد بازداشت شده مطرح است، بیشتر نشود. فرضا اگر فرد بازداشت شده به اتهام تبلیغ علیه نظام بازداشت شده باشد از آن جا که حداقل مجازات تبلیغ علیه نظام ۳ ماه است، قاضی حق ندارد تا بیشتر از سه ماه آن فرد را در بازداشت نگه دارد و اگر بیشتر از سه ماه در بازداشت نگه دارد آن بازداشت از موارد بازداشت های خودسرانه محسوب شده و می تواند مورد شکایت قرار بگیرد. هم چنین شخصی که به موجب حکم دادگاه بدوی به زندان محکوم شده چون حکم در مرحله بدوی قطعی نیست، به موجب این حکم نمی توان فرد را محبوس کرد و تا زمانی که رای دادگاه تجدیدنظر قطعی نشده نمی توان حکم را اجرا کرد.

قبل

بعد

آیا شما هم سوالی برای مشاور ما دارید؟ آیا شما هم سوالی حقوقی دارید؟

تیم ما آماده کمک است، سوال خود را اینجا ارسال کنید.

سوالات حقوقی

متهمی که پرونده اش برای رسیدگی به دادگاه ارسال شده چگونه می تواند پرونده خویش را مطالعه کرده و یا از آن رونوشت تهیه کند؟

نحوه اعتراض به رای دادگاه بدوی چگونه است و این اعتراض به چه مرجعی باید تسلیم شود؟

آیا شما هم سوالی برای مشاور ما دارید؟ آیا شما هم سوالی حقوقی دارید؟