باقر ابراهیمی
سفر قاچاقی مسافران افغانستانی به ایران از جمله موارد بحث برانگیزی است که طی دو سال، با تشدید موج خروج شهروندان افغانستان از کشورشان بیشتر مطرح شده است. «فضل احمد معنوی»، وزیر دادگستری این کشور در سفری که چندی پیش به استان مرزی «نیمروز» داشت، هشدار داد اگر قاچاق انسان از افغانستان متوقف نشود، ممکن است امریکا برخی تحریمها را علیه این کشور وضع کند.
طبق اظهارات او، گزارش سالانه وزارت امور خارجه امریکا نشان میدهد که در سال ۲۰۲۰ افغانستان در رده سوم کشورهایی قرار گرفته که بیشترین میزان قاچاق انسان را داشته است و امریکا برای کشورهایی که در این رده قرار دارند، برخی تحریمها را وضع میکند.
***
استان نیمروز در غرب افغانستان مسیر اصلی مسافران افغانستانی است که کشورشان را ترک میکنند و به ایران میروند و در بیشتر مواقع راهی اروپا میشوند. این استان به «پاتوق قاچاقبران» معروف است و باندهای مافیایی در آن فعالیت دارند و روزانه صدها نفر را از مرز خارج میکنند.
به تازگی ویدیویی در شبکههای اجتماعی منتشر شده است که نشان میدهد تعدادی از مسافران افغانستانی در یکی از مناطق ایران از خودروهای قاچاقبران پیاده و به سویی دیگر سوق داده میشوند. به نظر میرسد که مسافران در نزدیکی پاسگاه پلیس هستند. در این ویدیو، دهها مسافر بعد از پیاده شدن از ماشین، توسط قاچاقبرانی موتورسوار همراهی میشوند. کسی که ویدیو را گرفته است، توضیح میدهد آنها توسط موتورسیکلت از «ایست بازرسی» رد میشوند.
قاچاقبران انسان با موتورسیکلت یا پیاده آنها را از پشت پاسگاههای پلیس رد میکنند و این ویدیو مهر تاییدی بر روایتهای مسافران قاچاق است.
مرزهای بی در و پیکر افغانستان بازار قاچاقبران انسان را به شدت گرم کردهاند. کسانی که قصد رسیدن به کشورهای اروپایی و قاره سبز را دارند، از نیمروز سفرشان را آغاز میکنند و خود را به ایران می رسانند و از آنجا به ترکیه و کشورهای مقصد رهسپار میشوند.
طی سالهای اخیر با افزایش ناامنی در افغانستان و تشدید فعالیتهای گروههای تروریستی و همزمان با شدت پیدا کردن موج بیکاری، بسیاری از شهروندان در پی امنیت و آرامش و زندگی بهتر، کشورشان را ترک میکنند.
در سالهای اخیر، «ایرانوایر» معضل قاچاق انسان را در جغرافیاهای مختلف پیگیری کرده و با دهها پناهجو و مهاجر افغانستانی و ایرانی یا ملیتهای دیگر گفتوگو کرده است. در خصوص قاچاق انسان از افغانستان به ایران، شواهد و روایتهای بسیاری هست حاکی از آن که نیروهای مرزی نیز با قاچاقبران همکاری میکنند.
اما قاچاقبران روشهای مختلفی را برای عبور مسافران از جادهها و پاسگاههای پلیس بهکار میگیرند؛ از جاسازی کردن آنها زیر اتوبوس و کامیون گرفته تا دور زدن پاسگاهها با پای پیاده در تاریکی شب. گاهی هم مسافران مجبور میشوند ساعتها از کوه و دشت در برف و سرما یا در گرمای تابستان عبور کنند. چه بسیار روایتهایی که آنها از رفتار خشونتبار قاچاقبران گفتهاند یا کوه و دره و یا سرما و گرما جان همسفران آنها را گرفته است.
عبور دادن شهروندان افغانستانی از مرز ایران در بسیاری از موارد با هماهنگی نیروهای مرزی رخ میدهد. قاچاقبران با پرداخت پول به عنوان «صلاحی» (رشوه)، مسافران خود را وارد ایران میکنند. اما با سختتر شدن شرایط در نیمروز، اکنون مرز پاکستان مسیر مناسبتر برای عبور مسافران است.
قاچاقبران پاکستانی شهروندان افغانستانی را از کوه «مشکل» که نقطهای مرزی میان ایران و پاکستان است، رد میکنند و به «خاش» و «سراوان» میرسانند و بعد از آن مسوولیت رساندن آنها به تهران و دیگر شهرها را قاچاقبران ایرانی بر عهده میگیرند.
در داخل ایران معمولا مسافران قاچاق را با خودرو جابهجا و در تعداد بالا، در خودروها جاسازی میکنند. گاهی هم با واژگون شدن خودروها، مسافران بسیاری به کام مرگ فرستاده میشوند. در برخی موارد نیز ماموران نیروی انتظامی به خودروهایی که مشکوک به قاچاق هستند، تیراندازی میکنند. این در حالی است که مسافران هنگام سفر قاچاقی ممکن است در دام گروههای مافیای قاچاقبران گرفتار شون که، به آنها تیراندازی میشود یا گروگان گرفته میشوند.
به باور برخی از شهروندان افغانستانی که سفر در این مسیرها را تجربه کردهاند، دزدان با قاچاقبران همدست هستند.
در هر حال، سفر قاچاقی و سپردن زندگی و جان و مال به قاچاقبران، قمار با حیات انسان است. بسیاری از انسانها هر روز جانشان را کف دست میگیرند تا به آیندهای بهتر برسند. این ویدیو بهانهای است برای نشان دادن چند لحظه از چگونگی انجام این روند؛ روندی که ممکن است به قیمت جان انسانها تمام شود.
شما هم میتوانید خاطرات، مشاهدات و تجربیات خود از قاچاق انسان، پناهندگی و مهاجرت به اشتراک بگذارید. اگر از مسئولان دولتی یا افراد حقیقی و حقوقی که حق شما را ضایع کردهاند و یا مرتکب خلاف شدهاند شکایت دارید، لطفاً شکایتهای خود را با بخش حقوقی ایران وایر با این ایمیل به اشتراک بگذارید: info@iranwire.com
مطالب مرتبط:
شناسایی ۳۴ شبکه قاچاق انسان در افغانستان؛ بهشت قاچاقبران
یونان یک کاروان پناهجوی افغانستانی را به ترکیه بازگرداند
کودکمهاجر افغانستانی در مسیر قاچاق به ایران فلج شد
سوءاستفاده از مهاجران افغانستانی در جنگ سوریه، وعدههایی که عملی نشد
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر میتوانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راهاندازی کنید
ثبت نظر