به تازگی مقامهای ارشد افغانستان خبر دادهاند که طی ۹ ماه نخست سال ۲۰۲۰ میلادی، ۳۴ شبکه قاچاق انسان را در این کشور شناسایی کردهاند. به گفته آنها، ۶۰ نفر به اتهام قاچاق انسان بازداشت شدهاند.
«فضل احمد معنوی»، وزیر عدلیه افغانستان ضمن اعلام این خبر گفت برخی از این متهمان به چندین سال حبس محکوم شدهاند.
اگرچه بیش از نیمقرن جنگ در افغانستان، بزرگترین جامعه مهاجران جهان را شکل داده است اما طی سالهای اخیر، با تشدید ناامنیها و بازگشت گروههای افراطی به مذاکرات، افزایش فقر و بیکاری، بسیاری از شهروندان این کشور، خرد و کلان [کوچک و بزرگ] راه هجرت در پیش گرفته و غربت را به وطن ترجیح دادهاند.
***
فضل احمد معنوی، وزیر عدلیه افغانستان روز ۱۶ بهمن ۱۳۹۹ طی نشستی مطبوعاتی در کابل خبر داد که طی ۹ ماه نخست سال میلادی گذشته، دادستانی کل افغانستان ۱۷ پرونده مرتبط با قاچاق انسان را به دادگاه فرستاده است و در این پروسه قضایی، به ۳۰ پرونده رسیدگی شده است.
بنا بر اظهارات وی، در همین مدت، ۳۴ شبکه قاچاق انسان در افغانستان شناسایی و تعدادی از متهمان نیز بازداشت شدهاند. چهار تن از متهمان به قاچاق انسان و مشارکت در باندهای قاچاق انسان نیز حکم قضایی بین یک تا پنج سال حبس دریافت کردهاند.
شهروندان افغانستانی از جمله ملیتهایی هستند که بیشترین آمار مهاجرت را به اروپا به خود اختصاص دادهاند. دههها جنگ، ناامنی، بیکاری، فقر و نداشتن چشماندازی روشن، کودک و بزرگ و پیر را راهی مسیر پرخطر قاچاق انسان کرده است. آنها که زخمی از همه ناامنیها هستند، جان خود را در اختیار قاچاقبران قرار میدهند تا در ازای مبلغی پول، آیندهای روشن برایشان به ارمغان بیاورند.
اگرچه حکومت افغانستان بارها بر لزوم مبارزه با قاچاق انسان تاکید کرده اما به نظر میآید که در کنترل و مبارزه با آن ناکارآمد است. از سوی دیگر، برای مقابله با قاچاق انسان، در واقع باید با بیکاری، فقر و ناامنی مبارزه شود تا ترک وطن، خواسته و آرزوی خرد و کلان نشود.
عموم شهروندان افغانستان چه برای کاریابی در ایران و چه برای پیدا کردن آیندهای روشن در اروپا، باید قدم به خاک همسایه همزبان خود بگذارند. مسیر هم مشخص است. آنها معمولا به استانهای «قندهار» یا «نیمروز» میروند، با قاچاقبران به توافق میرسند و سپس با گذشتن از کوه یا جاساز شدن در خودرو، به ایران میرسند. در این میان، جان و آینده آنها به مانند کالایی برای قاچاقبران میمانند که قرار است آنها را از ماموران پاکستانی و ایرانی و دیرتر، ترک و دیگر ملیتها نجات دهند.
«محمدعلی»، یکی از ساکنان استان مرزی نیمروز در غرب افغانستان برای «ایرانوایر» شرح داد که قاچاق انسان مسالهای مخفی نیست و در شهر «زرنج»، مرکز نیمروز، به وضوع در جریان است: «قاچاقبران در سطح شهر به دنبال مسافر میگردند. انگار قاچاق انسان در نیمروز آزاد است و هر مسافری به راحتی میتواند با قاچاقبران به توافق برسد و راهی سفر شود. به نظر من حکومت ارادهای برای مقابله با قاچاق انسان ندارد، وگرنه این مساله به وضوح در جریان است.»
این در حالی است که بخشهایی از استانهای قندهار و نیمروز تحت کنترل گروه «طالبان» قرار دارند و آنها هم ممانعتی برای قاچاق انسان ندارند. چهبسا کنترل مرز با پاکستان هم در اختیار آنها است و برای عبور مسافران، مبلغی به اسم «صلاحی» که همان رشوه است، دریافت و کاروانهای پرجمعیت شهروندان افغانستان را راهی سرنوشتی نامعلوم میکنند.
حالا مقامهای افغانستانی میگویند کمیسیون قاچاق انسان طی سال ۲۰۲۰ میلادی ۵۴هزار نفر از افغانستانیهایی را که از ایران به این کشور بازگردانده شدهاند، مورد حمایت مالی و آموزشی قرار داده است تا بلکه آنها بتوانند به آغوش خانواده و جامعه خود بازگردند.
به گفته وزیر عدلیه افغانستان، بیش از ۳۰۰ کودکمهاجر نیز که از ایران به افغانستان بازگردانده شدهاند، تحت حمایت حقوقی، بهداشتی، مالی، آموزشی و روانی قرار گرفتهاند.
روایتهای بسیاری از کودکمهاجرهای افغانستانی وجود دارد که برای کمک به تامین معیشت خانوادههای خود راهی ایران شدهاند. بسیاری نیز از ناامنی و خطر فرار کرده و کارگری در ایران را به زندگی در ناامنیهای افغانستان ترجیح دادهاند. ممکن است در روایتهای آنها بارها بازگردانده شدن اجباری وجود داشته باشد اما بسیاری باز هم راهی سفر پرخطر قاچاق میشوند. البته اگر جان سالم از این راه پرخطر به در ببرند.
بسیاری از کنشگران، نهادهای مدنی و شهروندان افغانستان، حکومت این کشور را در تامین امنیت و معیشت ساکنانش ناکارآمد توصیف میکنند. این در حالی است که مقامات افغانستان تاکید دارند تنها در سال گذشته دو هزار اقدام برای آگاهیبخشی به شهروندان این کشور از طریق برگزاری جلسات گفتوگو یا از طریق رسانههای مختلف به انجام رساندهاند.
به گفته وزیر عدلیه افغانستان، حکومت این کشور صرفا از طریق تلفن، دستکم ششهزار و ۵۰۰ تماس از سوی مهاجران غیرقانونی دریافت کرده است؛ مهاجرانی که در مسیر مانده یا به این کشور بازگردانده شدهاند. حالا هم حکومت افغانستان در نظر دارد که با به راه انداختن کمپینهای مختلف، سعی در آگاهیبخشی کند. اما هیچکدام از این اقدامات نمیتوانند با گروههای افراطی، آدمربایی، عملیات انتحاری و جان باختن نظامیان و غیرنظامیان مقابله کنند.
محمدعلی دو بار تلاش کرده است قاچاقی به ایران برود. او هر بار از طریق استان نیمروز، قاچاقبر یافته است؛ هم سال ۱۳۹۳ و هم ۱۳۹۷. او نیز مثل دیگر مسافران قاچاقی، به پاکستان برده شده و بعد قدم به خاک ایران گذاشته است. بنا به شهادت محمدعلی، نیروهای دولتی افغانستانی هیچوقت از سفر قاچاقی او و همراهانش جلوگیری نکردهاند و قاچاق انسان آزادانه در جریان است. بنا به روایتهای او، قاچاقبران بیشتر در مناطق فقیرنشین به دنبال مسافر هستند.
حالا زندگی برای محمدعلی، همسر و دو فرزندش با شیوع ویروس کرونا در افغانستان سختتر از پیش شده و او طی ۱۰ ماه گذشته، شغلی نداشته است. محمدعلی درصدد آن است که برای بار سوم با پرداخت چهار میلیون تومان به قاچاقچی، راهی ایران شود؛ چه پیاده و چه به سهولت. این شهروند افغانستانی در پی تامین معیشت خانواده خود است: «اگر در افغانستان کار باشد، هیچوقت دوست ندارم به ایران بروم و مورد توهین و تحقیر قرار گیرم.»
بیکاری در افغانستان همهگیر است و به نظر میرسد که قاچاق انسان به تجارتی سودآور تبدیل شده است. قاچاقبران آزادانه در مناطق مختلف به جلب مسافر مشغول هستند. این در حالی است که با وجود اعلام وزیر عدلیه، به نظر میرسد آنچه او رسما اعلام کرده است، تنها گوشهای از واقعیت باشد. آنچه میتواند این پازل را تکمیل کند، هزاران شهروند افغانستانی هستند که از ایران تا اروپا، آواره و سرگردان به دنبال زندگی امن و آیندهای بهتر، تن به کارگری و آوارگی دادهاند و چه بسا در این راه، جان میبازند اما رویای امنیت را همچنان در سر میپرورانند.
بنا بر آمار غیررسمی، طی ماههای اخیر اقشار مختلفی از افغانستانیها هجرت را برگزیدهاند. قشر مهاجر، دیگر کارگران ارزان نیستند؛ روشنفکران و روزنامهنگاران هم تن به غربت سپردهاند تا بلکه جانشان در امنیت باشد.
شما هم میتوانید خاطرات، مشاهدات و تجربیات خود از قاچاق انسان، پناهندگی و مهاجرت به اشتراک بگذارید. اگر از مسئولان دولتی یا افراد حقیقی و حقوقی که حق شما را ضایع کردهاند و یا مرتکب خلاف شدهاند شکایت دارید، لطفاً شکایتهای خود را با بخش حقوقی ایران وایر با این ایمیل به اشتراک بگذارید: info@iranwire.com
مطالب مرتبط:
عضو سابق لشکر فاطمیون: یا باید به افغانستان برمیگشتم یا میجنگیدم
خبرنگارانی که افغانستان را ترک میکنند؛ موج ترورهای هدفمند
یونان یک کاروان پناهجوی افغانستانی را به ترکیه بازگرداند
ترور و آدمربایی در استان هرات افغانستان با حمایت مالی و تسلیحاتی جمهوری اسلامی
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر میتوانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راهاندازی کنید
ثبت نظر