close button
آیا می‌خواهید به نسخه سبک ایران‌وایر بروید؟
به نظر می‌رسد برای بارگذاری محتوای این صفحه مشکل دارید. برای رفع آن به نسخه سبک ایران‌وایر بروید.

سوالات حقوقی

سوالات خود را از کارشناس ما بپرسید

سلام! من ساکن یکی از شهرستان های استان خراسان رضوی هستم. خواهر من قصد دارد با با یک تبعه افغانستان ازدواج کند. این آقا سال‏ها است که به همراه خانواده اش در ایران زندگی می کند و می توان گفت در این‎جا بزرگ شده است اما شناسنامه ایرانی ندارد. من شنیده ام که ازدواج با اتباع خارجه شرط‎هایی دارد؛ می خواستم بپرسم آیا در صورت ازدواج، مشکلی برای خواهرم پیش خواهد آمد؟

با سلام! بر اساس قوانین موجود، ازدواج زن ایرانی با اتباع مسلمان خارجی مشروط به اجازه دولت است. طبق ماده 1060 «قانون مدنی» ایران، ازدواج زن ايراني با تبعه خارجه در مواردی هم كه مانع قانونی ندارد، موكول به اجازه مخصوص از طرف دولت است. این بدان معنی است که چنان‎چه یک زن ایرانی با هر دین و مذهبی بخواهد با یک تبعه خارجی مسلمان ازدواج کند، لازم است از دولت ایران اجازه بگیرد. اگر به هر دلیلی چنین اجازه ای گرفته نشود، ازدواج در دفترخانه ثبت نخواهد شد. مرجع صدور اجازه هم استانداری ها و فرمانداری ها هستند. در صورت عدم اجازه دولت، مردی که اقدام به ازدواج کرده است، قابل تعقیب خواهد بود. طبق ماده 51 «قانون حمایت خانواده»، هر فرد خارجی که بدون اخذ اجازه مذکور در ماده ۱۰۶۰ قانون مدنی و یا بر خلاف سایر مقررات قانونی با زن ایرانی ازدواج کند، به حبس تعزیری درجه پنج محکوم می شود. توجه کنید این مجازات فقط نسبت به مرد است. مشکل دیگری که ممکن است در مورد خواهرتان پیش آید، امکان سلب تابعیت است. طبق ماده 987 قانون مدنی، زن ايرانی كه با تبعه خارجه مزاوجت می کند، به تابعيت ايرانی خود باقی خواهد ماند مگر اين كه مطابق قانون مملكت زوج ، تابعيت شوهر به واسطه وقوع عقد ازدواج به زوجه تحميل شود. بنابراین، اگر در حقوق افغانستان، تابعیت شوهر بر زن تحمیل می شود، دولت ایران قانونا می تواند از خواهرتان سلب صلاحیت کند که این هم مشکلات زیادی را به وجود خواهد آورد. البته  این مشکل در صورت ثبت ازدواج به وجود خواهد آمد گرچه این ماده چندان اجرا نمی شود. موفق باشید.

سلام! من یک خبرنگار محلی هستم و سوالی در مورد اعدام بهمن ورمزیار داشتم. می خواستم بپرسم آیا محکومیت ایشان به اعدام درست بوده است؟ اینکه می گویند وقتی طرف توبه کرد اعدام نمی شود درست است؟ سوال دیگرم این است که آیا امکان تخفیف مجازات بهمن ورمزیار در این مرحله وجو داشت؟

با سلام! بهمن ورمزیار به اتهام محاربه به دلیل سرقت مسلحانه محکوم به اعدام شد. این در حالی است که صرف سرقت مسلحانه محاربه نبوده و حکم اعدام ندارد. بر اساس قوانین ایران محاربه زمانی است که فردی به قصد اخلال در امنیت عمومی و رعب و وحشت دست به اسلحه ببرد و نمی توان هر اقدام مجرمانه مسلحانه را محاربه تلقی کرد. چنانچه در ماده 651 و 653 قانون مجازات اسلامی مجازات سرقت مسلحانه حبس عنوان شده است بنابراین قانونگذار سرقت مسلحانه را جداگانه جرم انگاری کرده و محاربه ندانسته است. اگر سرقت مسلحانه به صورت گروهی و مستمر باشد به طوری که امنیت عمومی و آرامش اکثریت مردم مختل شود در این صورت محاربه تحقق پیدا می کند اما فردی که یکبار دست به این کار زده و استفاده از سلاح نیز منجر به مرگ کسی نشده است و در اثرسرقت امنیت عموم مردم شهر مختل نشده، محارب نخواهد بود. در مورد توبه هم بر اساس تبصره ماده 114 قانون مجازات اسلامی اگر محارب قبل از دستگیری توبه کند مجازات حدی ساقط می شود. با توجه به اینکه بهمن ورمزیار خود را به پلیس معرفی کرده و طلاها را برگردانده بود مشخص است ایشان از عمل خود پشیمان بوده است. به همین دلیل قضات این امکان را داشتند تا ایشان را از این نظر نیز از شمول محاربه خارج کنند. به هر حال در وضعیت فعلی چون رای ایشان قطعی شده بود فقط با مداخله رئیس قوه قضائیه امکان تجدید نظر در حکم ایشان وجود داشت که متاسفانه این اتفاق نیافتاد و بهمن ورمزیار اعدام شد. به طور خلاصه می توان گفت از لحاظ حقوقی حکم اعدام ایشان درست نبوده است. موفق باشید!

سلام خسته نباشید! در نزدیکی محل کار ما یک پمپ بنزین وجود دارد که همه از آن شاکی هستند. معلوم نیست چه چیزی قاطی بنزین می کنند که ماشین درست کار نمی کند. من و همکارانم به دفعات به این پمپ بنزین رفته و باک خودروهایمان را پر کرده ایم اما بعد از چند ساعت چراغ آن روشن شده و متوجه شده ایم که فقط چند لیتر بنزین وارد باک شده است. یعنی شماره های روی دستگاه دست‎کاری شده اند. چند وقت پیش با یکی از همکاران خواستیم که مطمئن شویم، یک دَبّۀ چهار لیتری گرفتیم ورفتیم پر کنیم که اول اجازه ندادند اما پول اضافی دادیم و قبول کردند. تقریبا دستگاه نشان داد که پنج و نیم لیتر شده است. یعنی دستگاه برای یک ظرف چهار لیتری که استاندارد است و کاملا هم پر نشد، پنج و نیم لیتر نشان داد. خلاصه رفتیم به رییس این پمپ بنزین اعتراض کردیم که درگیری به وجود آمد. حتی آن کارگر را هم تنبیه کرد که چرا گذاشته است ما چهار لیتری را پر کنیم. سوال من این است که ما چه طور باید شکایت کنیم؟

سلام! خدمت‎تان عرض شود که اگر منظورتان شکایت کیفری است، باید ثابت شود که مسوولان جایگاه پخش، دستگاه ها را دست کاری کرده و یا مایعی خارجی با بنزین مخلوط می کنند و یا هر تخلف دیگر. به همین دلیل بهتر است ابتدا به شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی گزارش دهید. بهتر است یک استشهادیه هم به صورت جمعی تنظیم کنید. اگر بازرس ها تشخیص دهند که تخلفی انجام شده استف باید برخورد کنند. اگر به هر دلیلی نتیجه نگرفتید، به دادسرا بروید و در قالب تحصیل مال نامشروع، کلاه‏برداری و هر جرم احتمالی دیگر از صاحب و مدیر جایگاه و کلیه مسببان آن شکایت کنید. گرچه در این صورت هم به احتمال بسیار، مساله به کارشناسان شرکت نفت ارجاع داده می شود. موفق باشید.

سلام! در مورد پسرم از شما راهنمایی می خواهم. پسر من 22 ساله است و دو سال پیش در یک دانشگاهی در یکی از شهرستان های نزدیک به شهرمان مشغول به تحصیل شد. با چند تا از هم‎کلاسی هایش هم یک خانه کرایه کردند. تقریبا از یک سال پیش کلا رفتارش عوض شد. پسرم که هر ماه می آمد خانه، آمدنش سه ماه به سه ماه شد و هر هفته به بهانه های مختلف از من و پدرش پول می خواست. ماهی تقریبا سه میلیون تومان برای او پول می فرستادیم. به هر حال ما شک کردیم و رفتیم آن شهرستان و شوکه شدیم. پسرمان با یک دختری پنج سال بزرگ تر از خودش عقد کرده است بدون این که به ما اطلاع دهد. متوجه شدیم همان یک سال پیش این کار را کرده است. با دختر صحبت کردیم و رفتیم خانواده اش را هم پیدا کردیم. پدر و مادر دختر از ما طلب کار هم بودند. خلاصه متوجه شدیم که دست به دست هم داده و پسر ساده ما را فریب داده اند. هزار سکه هم مهریه گذاشته اند. واقعا نمی دانیم که چه کار باید بکنیم. پدرش خیلی عصبانی است و می گوید دیگر پسری ندارم و از این به بعد نه پولی می دهم، نه می گذارم بیاید خانه. من اصلا نمی توانم شاهد بدبختی پسرم باشم. سوالم این است که آیا ما می توانیم شکایت کنیم و بگوییم پسرمان فریب خورده است و ازدواج را باطل کنیم؟

سلام! خدمت‎تان عرض شود که در «قانون مدنی» ایران، فریب در ازدواج پیش بینی شده است اما این در مواقعی است که صفت خاصی در یکی از طرفین شرط شده باشد و بعد از ازدواج مشخص شود که آن صفت موجود نیست؛ مثلا اگر دختر یا پسری خود را صاحب تحصیلات یا موقعیت خاص و یا مالک اموالی معرفی کند و یا اگر با تصور باکره بودن دختر با او ازدواج کرد اما بعد از عقد ثابت شود که این طور نبوده است، برای طرف مقابل حق فسخ ایجاد می شود. اما با توضیحاتی که شما دادید، به نظر نمی رسد چنین اتفاقاتی افتاده باشد. این که پسرتان کم سن و سال است و یا دختری که پنج سال از او بزرگ تر است ازدواج کرده، فریب محسوب نمی شود. اگر تصمیم به جدایی است، باید دادخواست طلاق داده شود. مهریه نیز باید پرداخت شود و چون پسرتان به احتمال زیاد شغل و اموال خاصی ندارد، دادگاه آن را قسط بندی خواهد کرد. موفق باشید.

سلام ! زنی 40 ساله هستم با دو فرزند پسر؛ یکی 14 ساله و دیگری 8 ساله. از سال ها پیش با شوهرم اختلاف دارم و این اختلاف روز به روز زیادتر می شود. تنها دلیل پایبندی من به زندگی، فقط دو پسرم است و گرنه با این آقا اصلا یک روز هم نمی شود زندگی کرد. همسرم سال ها است که اعتیاد به تریاک دارد. هر از چند گاهی ترک و بعد از چند هفته دوباره شروع می کند. بعضی وقت ها می رود متادون می گیرد و بعد متادون را می گذارد کنار و دوباره کشیدن تریاک را شروع می کند. قرص اعصاب هم می خورد. به همین دلایل رفتارش خیلی بد است. چند بار من را کتک زده که کار به کلانتری کشیده است. دو سال پیش در کلانتری تعهد داد به ترک اعتیاد و ترک کتک زدن. بعد هم من از او حق طلاق را گرفتم. تصمیم قطعی دارم که طلاق بگیرم اما می ترسم دادگاه بچه ها را به من ندهد. می خواستم بدانم چه طور می توانم برای همیشه حضانت بچه ها را بگیرم؟

با سلام! در مورد طلاق که مشکلی نخواهید داشت چون وکالت در طلاق گرفته اید. در مورد حضانت فرزند عرض شود که درمورد فرزند 14 ساله تان مشکلی نیست چون پسران پس از رسیدن به سن 15 سالگی، از سن حضانت خارج می شوند و خودشان می توانند تصمیم بگیرند که با چه کسی می خواهند زندگی کنند. شما تا اقدام قضایی کنید و دادگاه رسیدگی کند، پسرتان به سن 15 سال خواهد رسید. بنابراین اگر پسرتان بخواهد با شما باشد، پدرش نمی تواند او را از شما بگیرد. در مورد پسر 8 ساله عرض شود بر اساس قانون، حضانت فرزند تا 7 سالگی با مادر و پس از آن با پدر است مگر این که مادر مخالفت کند که در این صورت دادگاه تصمیم گیری می کند. اگر پدر مشکل اعتیاد داشته و یا توانایی نگه داری نداشته باشد، دادگاه حضانت را به مادر واگذار می کند. بنابراین، لازم است شما اولا اثبات کنید که همسرتان اعتیاد دارد. هر مدرکی که اثبات کننده است را جمع آوری و در دادخواست خود اشاره کنید که همسرتان اعتیاد دارد و صلاحیت نگه‎داری از فرزند 8 ساله را ندارد. دوما تمامی مدارکی که نشان می دهند ایشان مرتکب بدرفتاری با شما یا فرزندان شده است را جمع آوری کنید؛ از جمله تعهد نامه یا گزارش کلانتری و یا استشهادیه از افراد مطلع. با این مدارک به احتمال بسیار دادگاه حضانت را به شما خواهد داد. موفق باشید.

سلام! در روز ۲۲ بهمن ماه گذشته با دوستم در شهرمان در حال گذر بودیم که دوستم با دیدن ماموران نیروی انتظامی و بسیج کنترل خودش را از دست داد و شعاری بر ضد رهبری داد. آن ها هم ما را دستگیر کردند. چند روزی در زندان بودیم و با وثیقه آزاد شدیم و الان هم احضار شده ایم به دادگاه انقلاب. اتهام ما «تبلیغ علیه نظام» عنوان شده است. سوال من این است که چه دفاعیاتی به ما کمک خواهد کرد حبس تعلیقی یا کوتاه مدت بگیریم و چه مواردی را نباید در دادگاه بگوییم؟ این نکته را هم باید بگویم که دوستم مشکل اعصاب دارد ولی مدرک پزشکی ندارد اما با تحقیق در محله قابل اثبات است . سوال دیگرم این است که مجازات تبلیغ علیه نظام چه قدر است؟

با سلام! در مورد شما عرض شود که در دادگاه بگویید هیچ شعاری نداده اید و اگر پرسیدند آیا دوست‎تان شعار داده است یا نه، بگویید چیزی نشنیده اید. دوست شما می تواند بگوید که ماموران پلیس یا بسیج اشتباه کرده اند و سوء تفاهمی پیش آمده است. البته اگر در مرحله بازجویی اعتراف کرده باشد، قاضی به سختی این ادعا را خواهد پذیرفت. به هر حال، بهتر است موضوع انکار شود و اگر اعترافی در نیروی انتظامی یا جای دیگری شده است، بگویید در اثر ترس بوده و فکر می کرده اید اگر اعتراف کنید، زودتر آزاد می شوید. دوست‎تان می تواند مشکل اعصابش را در دادگاه بازگو کند. البته در مورد انکار مساله تصمیم با شما است. برخی دستگیرشدگان ترجیح می دهند در دادگاه نیز عقیده خود را بیان کرده و  این که معترض حکومت هستند را مخفی نکنند. مجازات تبلیغ علیه نظام، سه ماه تا یک سال حبس است که احتمال تبدیل شدن به جزای نقدی وجود دارد. موفق باشید.

سلام! پدرم چند ماه پیش یک باغی در اطراف قزوین از فردی که می شناخته، خریده است. صاحب باغ، یک پیرمرد است اما باغ را پسرش فروخته است. این باغ در یک روستا قرار دارد و پدرم هم فکر نمی کرده است که پدر این فرد مخالف باشد. گرچه می دانسته که باغ متعلق به پدرش است. خلاصه این که پدرم 18 میلیون تومان هم پول داده است اما پس از مدتی پیرمرد دور باغ حصار کشیده و به پدرم هم گفته که پسرم بدون اجازه من زمین را فروخته است. حالا ما پول را داده ایم بدون این که صاحب باغ شویم. فروشنده نیز حاضر نیست پول ما را پس بدهد. چه کار باید بکنیم؟

با سلام! این عمل در اصطلاح حقوقی، «معامله فضولی» نام دارد؛ یعنی معامله به نام شخص دیگری بدون اجازه او انجام شده است. چون صاحب باغ پدر شخصی بوده که آن را به شما فروخته، بنابراین مالکیت باغ به شما منتقل نشده است و شما نمی توانید ادعایی در مالکیت باغ داشته باشید. اما می توانید از فروشنده مبلغی را که داده اید، پس بگیرید. پدرتان باید به شورای حل اختلاف محل رفته و دعوای مطالبه ثمن معامله از فروشنده را طرح کند. هر مدرکی که نشان می دهد پدرتان به فروشنده پول داده است را ضمیمه دادخواست کنید. اگر هیچ قرارداد و مدرکی وجود ندارد، باید از طریق شاهد اثبات کنید که پولی را بابت خرید باغ به فروشنده داده اید. شورا پس از بررسی، حکم به استرداد مبلغی که پرداخت شده است را خواهد داد. موفق باشید.

سلام! من روان‌شناس هستم و سوالی در مورد تغییر جنسیت دارم. این سوال یکی از مراجعه کنندگان من است که به دلیل مشکلات فیزیکی و روانی، می خواهد تغییر جنسیت از زن به مرد بدهد. ایشان متاهل است اما فرزندی ندارد. سوال این است که در صورت تغییر جنسیت، تکلیف ازدواج چه می شود؟ سوال دوم هم این است که آیا ایشان می تواند مهریه بگیرد؟ سپاس‌گزارم از این که وقت می گذارید تا پاسخ بدهید.

سلام! در مورد سوال اول‎تان، عرض شود که پس از تغییر جنسیت، عقد نکاح خود به خود فسخ و از تاریخ تغییر جنسیت، باطل می شود. گرچه برخی معتقدند در صورت تغییر جنسیت، ازدواج از ابتدا باطل است زیرا کشف می شود فردی که تغییر جنسیت داده، به هنگام ازدواج در تشخیص جنسیت خود اشتباه کرده است. اما رویه دادگاه ها این است که ازدواج را پس از تغییر جنسیت باطل می دانند نه از ابتدا. در مورد مهریه پس از تغییر جنسیت اختلاف نظر وجود دارد. برخی از قضات معتقدند که پس از تغییر جنسیت، مهریه از بین می رود اما برخی دیگر بر این نظرند که چون زن به محض نکاح مالک مهریه می شود، بنابراین حقی برای او در همان زمان به وجود می آید و تغییر جنسیت که بعد اتفاق افتاده است، تاثیری در مهریه نداشته و شوهر به هر حال باید آن را پرداخت کند. در تایید این نظر، یک نظریه مشورتی از اداره حقوقی قوه قضاییه بدین شرح وجود دارد:« ...صورت دوم آن است که فردی که شخصاَ مرد یا زن است و دارای آلت تناسلی جنس خود می باشد، تصمیم به تغییر جنسیت بگیرد و پزشکان امکان آن را تأیید نمایند. این امر نیز در قوانین منع نشده است لیکن چون آثار حقوقی فراوانی دارد، باید گفت در صورت تغییر جنسیت، این امر تأثیری در حقوق ثابته ندارد و آن را جز در مواردی از قبیل بطلان ازدواج و حلّیت و حرمت، تغییر نمی دهد؛ مثلا اگر زنی بعد از عمل جراحی مرد شود، گرچه ازدواج او از زمان تغییر جنسیت باطل می گردد، اما مهر یه او ساقط نمی شود و یا اگر مردی بعد از عمل جراحی زن شود، کماکان باید مهریه زوجه اش را بپردازد، هرچند ازدواج او از تاریخ تغییر جنسیت باطل است. هم‏چنین اگر مادری پس از عمل جراحی تبدیل به مرد شود، ولایتی بر فرزندانش نخواهد داشت.» (نظریه مشورتی شماره 7389/104 مورخ 17/9/1366) موفق باشید!

سلام! داماد ما با دردسر بزرگی مواجه شده است. ماجرا از این قرار است که ایشان راننده کامیون هستند. صاحب کامیون که خودش به کار قاچاق مشروبات مشغول است، چند ماه پیش به همراه برادرش مقدار خیلی زیادی مشروبات در کامیون جاسازی کرده و آن را در یکی از شهرهای غربی کشور، در پارکینگی گذاشته است تا صبح روز بعد به تهران بیاورند. داماد ما هم قرار بوده از تهران به زنجان برود و کامیون را در زنجان تحویل بگیرد و به تهران بیاورد. اما یک نفر گزارش کامیون را می دهد و مامورها سر می رسند و مشروبات را پیدا می کنند. بعد از چند روز هم صاحب کامیون را می گیرند و بازداشت می کنند. اما خانواده صاحب کامیون می آیند و داماد ما را فریب می دهند و مبلغ 30 میلیون تومان هم به او می پردازند و می گویند که جرم را گردن بگیر، ما برایت وکیل می گیریم و چند ماه بعد آزاد می شوی. آن ها قول می دهند که 60 میلیون تومان دیگر به او بدهند. داماد ما هم ساده لوحی می کند و می رود و می گوید راننده من بوده ام و صاحب کامیون خبری از ماجرا نداشته است. بازپرس هم بدون تحقیق قبول و داماد ما را بازداشت می کند و صاحب کامیون آزاد می شود. بعد از این که ما فهمیدیم، رفتیم دادسرا که بازپرس گفت اقرار کرده و اتهامش قاچاق است. او مبلغ دو میلیارد تومان هم قرار وثیقه برای داماد ما صادر کرده است که ما چنین وثیقه ای نداریم. سوال من این است که اگر دامادمان حقیقت را بگوید، خلاص می شود؟ اگر محکوم شود، چه مجازاتی خواهد داشت؟

با سلام! خدمت‎تان عرض شود اقرار زمانی معتبر است که صحت داشته باشد. اگر دامادتان حقیقت را بگوید، امکان رهایی وجود دارد زیرا اثبات این که در آن موقع ایشان در محل وقوع کامیون نبوده است، دشوار نیست. بهترین کار این است که ایشان تمامی حقیقت و این که در قبال پول حاضر به این کار شده است را بگوید. مجازات قاچاق مشروبات الکلی شش ماه تا پنج سال حبس، تا 74 ضربه شلاق و جزای نقدی معادل 10 برابر ارزش مشروبات کشف شده است که اگر جزای نقدی پرداخت نشود، دادگاه اموال محکوم را ضبط می کند و اگر اموالی نداشته باشد، می تواند آن را قسط بندی کند. در نهایت اگر پرداخت نشود، تبدیل به حبس می شود. ممکن است دادگاه اتهام حمل مشروبات را متوجه ایشان کند که در این صورت، مجازاتش شش ماه تا یک سال حبس و تا 74ضربه شلاق و پرداخت جزای نقدی معادل پنج برابر کالای مکشوفه است. البته اگر این مشروبات در شهرهای مرزی کشف شوند، معمولا دادگاه‎ها در قالب قاچاق محاکمه می کنند. موفق باشید!

سلام! من یک پرونده ملکی در دادگاه داشتم و به همین دلیل وکیل گرفتم. مبلغ 10 میلیون تومان به ایشان دادم و قرار شد 10میلیون تومان دیگر را هم بعد از رای دادگاه بپردازم. این آقای وکیل هزینه تمبر را هم از من گرفت. دادگاه بدوی به نفع من رای داد اما در تجدید نظر رای نقض شد. گرچه کاملا به ضرر من نشد اما برخلاف توافقی بود که با وکیل داشتم. چون ایشان گفته بود رای را صد در صد به نفع من می گیرد. حالا وکیل می گوید باید 10 میلیون تومان دیگر بدهم به علاوه مالیاتی که پرداخت کرده است. سوال من این است که اولا آیا هزینه تمبر را من باید بدهم؟ دوم این که مالیات حق الوکاله بر عهده کیست و سوم این که آیا باید 10 میلیون تومان باقی مانده را بپردازم؟ چون وکیل می گوید اگر این مبلغ را نپردازم، از من شکایت و اموالم را توقیف می کند. برای شکایت از وکیل باید چه کار کنم؟

سلام! همه مواردی که گفتید، بستگی به توافق شما دارد. اصولا حق الوکاله منوط به نتیجه دل‎خواه موکل نیست و وکیل ضامن رای دادگاه نخواهد بود. اما اگر توافق کرده اید در صورتی که رای به نفع شما صادر شد، مابقی حق الوکاله را بپردازید، در این صورت این توافق ملاک عمل خواهد بود و اگر رای مورد نظر صادر نشده است، شما موظف به پرداخت 10 میلیون تومان باقی مانده نیستید. در مورد هزینه دادرسی یا همان تمبر هم عرض شود که اگر توافقی در این مورد نداشته اید، پرداخت این هزینه بر عهده شما است اما مالیات حق الوکاله بر عهده وکیل است و ایشان خودش باید این مبلغ را بپردازد. اگر وکیل مرتکب تخلفی شود، مرجع رسیدگی به آن، دادسرای انتظامی وکلا است. بنابراین، اگر فکر می کنید وکیل تخلفی کرده است، باید به کانون وکلا یا مرکز مشاوران قوه قضاییه که وکا از آن جا پروانه کار می گیرند، بروید و شکایت خود را مطرح کنید. موفق باشید!

سلام! من به تازگی با یک پسری عقد کرده ام. پدرم از همان اوایل آشنایی، با ازدواج من مخالفت می کرد و دلیلش هم این بود که این پسر اهل زندگی و کار نیست و به قول خودش، دنبال خوش‎گذرانی و قرتی بازی است. بالاخره به زور و به اصرار مادرم رضایت به ازدواج داد اما هیچ وقت روی خوشی به ما نشان نداد. اخلاق پدرم از اول هم همین‏طور بود و هیچ وقت به نظر بچه هایش اهمیت نمی داد. قرار گذاشتیم چند ماه دیگر عروسی کنیم اما می گوید من جهیزیه نمی دهم. هزار بهانه می تراشد؛ از جمله این که جهیزیه رسم و رسوم قدیمی است و از این حرف‎ها. اصلا به فکر آبروی من پیش همسرم و خانواده اش نیست. حتی حاضر نشد ضامن وام ازدواجم شود. من خیلی تحت فشار هستم و نمی دانم با چه رویی به شوهرم بگویم جهیزیه ندارم. می خواستم بدانم آیا پس از ازدواج می توانم قانونا از پدرم بخواهم جهیزیه مرا بدهد؟ آیا پدر موظف نیست برای دخترش جهیزیه تهیه کند؟ مگر جهیزیه شامل نفقه نمی شود؟

سلام!  بر اساس «قانون مدنی» ایران، نفقه عبارت است از مایحتاج ضروری اولاد، از جمله خوراک، پوشاک و مسکن. ضمن این که مسوول نفقه شما پس از عقد، شوهرتان است و دیگر مسوولیتی از این بابت برعهده پدرتان نیست. گرچه از لحاظ عرفی، پدر و مادر جهیزیه دختر خود را فراهم می کنند اما توجه کنید که دادن جهیزیه به فرزند جایگاهی در قانون ندارد و هیچ پدر و مادری قانونا موظف به تدارک آن نیست. به همین دلیل شما از نظر قانونی نمی توانید اقدامی علیه پدر خود انجام دهید. موفق باشید!

سلام! پسری 22 ساله دارم که همیشه مایه دردسر من بوده است. مرتب از مدرسه فرار می کرد و هر روز با این و آن دعوا داشت. اصلا در خانواده و اقوام من چنین روحیاتی وجود ندارد و همه تحصیل کرده و آدم های باشخصیتی هستند اما فک و فامیل‎های مادرش، از جمله دایی او خلاف‏کار هستند. این پسر هم تحت تاثیر پسر دایی هایش، اخلاقش خراب شد. خلاصه چند وقت پیش با یکی از پسر دایی هایش به همراه دوستانش به یک کافی شاپ رفته بودند که در آن جا با چند نفر سر قلیان درگیر شدند. چند نفری می ریزند سر یک جوان و با چاقو او را می زنند. وضعیت آن جوان خوب نیست و الان در سی سی یو بستری است. پلیس هم آمده و همه را بازداشت کرده است. رفتیم دادسرا، بازپرس می گوید تا وقتی که وضعیت سلامتی آن جوان مشخص نشده، باید در زندان بمانند. الان ما خیلی نگران هستیم که خدای نکرده بلایی سر آن بنده خدا نیاید. سوالم این است که تکلیف پسرم چه می شود؟ پسرم می گوید چاقویی که من زدم، به مچ دستش خورده است. سوال دیگرم این است که آیا به نظرتان وکیل گرفتن فایده ای دارد؟

سلام! خدمت‏تان عرض شود که با توجه به وخیم بودن وضعیت مجروح، به احتمال بسیار زیاد بازپرس پرونده قرار بازداشت موقت صادر کرده است و این قرار تا مشخص شدن وضعیت سلامتی ایشان و یا محرز شدن این که ضربه پسر شما خطرناک نبوده است، تمدید خواهد شد. اگر فرد مجروح فوت کند، دادسرا در مورد این که کدام ضربه کشنده بوده است، تحقیق خواهد کرد. اگر پزشکی قانونی ضربه پسر شما را هم عامل مرگ بداند، پسرتان به قتل عمد محکوم خواهد شد. اما اگر این تشخیص داده نشود و ضربه فرد دیگری عامل مرگ دانسته شود و یا این که فرد فوت نکند، پسرتان به جرم نزاع دسته جمعی و ایراد جرح با توجه به میزان جراحت، به زندان و دیه محکوم می شود. در مورد وکیل هم عرض شود که قطعا استفاده از وکیل مفید خواهد بود. موفق باشید!

سلام! یک ماه پیش پسرعمه ام گفت در روستایمان یک محلی هست که می توانیم در آن جا «زیرخاکی» پیدا کنیم. ایشان که همیشه دنبال گنج است، به من گفت یک نفر نقشه ای دارد که نشان می دهد زیرخاکی در کجای روستا است. من و پسر عمه ام و آن فردی که نقشه زیرخاکی ها را داشت، رفتیم به روستا تا آن جاهایی که مشخص کرده بودیم را حفاری کنیم. آن محلی که نقشه نشان می داد، وسط زمین یکی از روستایی ها بود. خلاصه با هزار زحمت و دردسر، یک شب تا صبح زمین را کندیم اما هیچ جیزی پیدا نشد. فردای آن روز نیز به کارمان ادامه دادیم اما نتوانستیم چیزی پیدا کنیم. رفتیم محل دیگری را کندیم که باز به هیچی نرسیدیم. یک شب یکی از روستایی ها ما را دید اما سرش را انداخت پایین و رفت. بعد از این که برگشتیم شهر، صاحب آن زمینی که کنده بودیم، زنگ زد و گفت هر چی پیدا کردیم را باید تقسیم کنیم. خلاصه فهمیده بود که کار ما بوده است. هر چه به او می گوییم که چیزی پیدا نشد، باور نمی کند. دیروز هم تهدید کرده است که گزارش ما را می دهد. می خواستم بپرسم اگر گزارش بدهد، ما را می گیرند؟ آیا کار ما مجازات دارد؟ آیا ممکن است پلیس هم حرف ما را باور نکند که چیزی پیدا نکرده ایم؟

سلام!  هرگونه حفاری به قصد به دست آوردن آثار تاریخی ممنوع است. بر اساس ماده 562، مجازات حفاری و کاوش به قصد یافتن اموال تاریخی شش ماه تا سه سال حبس دارد. این زمانی است که اثبات شود حفاری کار شما بوده است. اگر عده ای شما را دیده باشند، امکان اثبات آن وجود دارد. اگر احیانا پلیس شما را دستگیر کند، حتما در مورد این که آیا چیزی یافته اید یا نه، بازجویی خواهید شد. اما توجه کنید که اصل بر بی گناهی است. یعنی اصل بر این است که شما چیزی پیدا نکرده اید مگر این که خلاف آن ثابت شود. بنابراین مهم نیست که نیروی انتظامی حرف شما را باور نکند بلکه اگر مدرکی برای استخراج آثار تاریخی وجود نداشته باشد، دادگاه نمی تواند شما را به آن محکوم کند. موفق باشید!

سلام! من در بازار یک باب مغازه دارم. با یک نفری که برای ما جنس می آورد، اختلاف مالی پیدا کرده ام چون جنس هایی که آخرین بار آورده، خراب از آب درآمده اند و من هم چک‏هایش را پاس نکرده ام. ما چند بار با هم گلاویز شدیم. چند روز پیش این آقا با یک نفری که پیراهن مامور نیروی انتظامی را پوشیده بود، آمد در خانه ما. این مامور به من گفت که حکم جلبت را دارم اما نمی گیرمت و به تو فرصت می دهم تا پول های این شخص را بدهی؛ اگر ندهی، بار دیگر می برمت بازداشت. واقعیتش، من به او شک کردم چون حکم جلب را نشان نداد. بعد تحقیق کردم، متوجه شدم که اصلا گرفتن حکم جلب به این راحتی نیست. خلاصه دو روز پیش رفتم کلانتری محل، گفتند که ما ماموری نفرستاده ایم. با کمی تحقیق، متوجه شدم ایشان اصلا مامور نبوده بلکه یکی از فامیل های طرف بوده است که از جایی لباس نیروی انتظامی پیدا کرده و آمده بودند تا من را بترسانند. حالا می خواهم از آن ها شکایت کنم. سوالم این است که مجازات آن ها چیست و چه طور باید شکایت کنم؟

سلام! طبق «قانون مجازات اسلامی»، جعل عنوان و شغل دولتی جرم است. ماده 555 در این مورد مقرر کرده است: «هر کس بدون سمت رسمی یا اذن از طرف دولت خود را در مشاغل دولتی، اعم از کشوری یا لشکری و انتظامی که از نظر قانون مربوط به‌او نبوده است دخالت دهد یا معرفی نماید، به حبس از شش ماه تا دو سال محکوم خواهد شد و چنان چه برای دخالت یا معرفی خود در مشاغل مزبور، ‌سندی جعل کرده باشد، مجازات جعل را نیز خواهد داشت.» شما به دادسرا بروید و مساله را گزارش دهید. اگر از خانواده یا همسایگان هم شاهد بوده اند، آن ها را به دادگاه معرفی کنید. دادسرا خود تحقیقات لازم را انجام خواهد داد. اما اگر شاهدی ندارید و نمی توانید اثبات کنید، قطعا طرف شما موضوع را انکار خواهد کرد. می توانید منتظر باشید تا اگر دفعه بعد آمدند، فورا به پلیس اطلاع دهید. اگر فکر می کنید دوباره نمی آیند، شکایت را مطرح کنید. موفق باشید!  

سلام! من بهمن ماه سال پیش در مقطع کارشناسی از دانشگاه «پیام نور» فارغ التحصیل شدم اما مسوول امور دانشجویی دانشگاه گفت که سه واحد دیگر باید پاس کنم. در صورتی که این سه واحد اختیاری بود و خیلی ها هم آن را پاس نکردند. مسوول امور دانشجویی دانشکده از همان اول با من مشکل داشت و مرتب من را اذیت می کرد. الان هم فقط سر لج‏بازی تایید نمی کند که من واحدها را پاس کرده ام. خلاصه بعد از چند روز مشاجره، من رفتم دفتر امور دانشجویی و دیدم مهر روی میزش است. آن را برداشتم و زدم زیر برگه و رفتم باقی مهرها را جمع کردم. اما یک روز بعد ایشان متوجه شد. من را به کمیته انضباطی بردند و مجبور شدم واقعیت را بگویم. این آقای مسوول امور دانشجویی که همیشه چشمش دنبال خانم‏های دانشکده بود و به من هم پیشنهاد دوستی داده بود، رفته کمیته انضباطی و گفته است که پرونده من را بفرستند دادگاه. گرچه کمیته انضباطی مخالفت کرده است. حالا سوال من این است که اگر واقعا پرونده ام را بفرستند دادگاه، برای من دردسر درست می شود؟ این مسوول خودش می تواند بدون موافقت دانشگاه از من شکایت کند؟

با سلام! بر اساس «قانون مجازات اسلامی»، استفاده از مهر بدون اجازه صاحب آن جعل محسوب می شود. ماده 525 این قانون اسلامی مقرر کرده است که جعل و تزویر مهر ادارات دولتی و یا استفاده از آن مستوجب مجازات حبس از یک تا 10 سال است. در جعل باید فرد قصد تقلب را داشته باشد. اگر پرونده شما به دادسرا برود، امکان این که برایتان دردسر ایجاد شود، وجود دارد. البته شما می توانید بگویید که قصد تقلب نداشته اید چرا که همه واحد ها را گذرانده اید. به نظر نمی رسد دادگاه در این مورد زیاد سخت گیری کند. در مورد سوال دیگرتان عرض شود که مسوول امور دانشجویی خود نمی تواند به عنوان شاکی قرار گیرد بلکه باید نماینده حقوقی این دانشگاه این کار را بکند. ضمن این که در نهایت دادسرا و دادگاه مساله را از دانشگاه استعلام خواهند کرد، نه از این مسوول. پیشنهاد می شود موضوع را در داخل دانشگاه حل  و از ارسال پرونده به دادسرا جلوگیری کنید. موفق باشید!

سلام! من دو سال پیش از شوهرم جدا و پس از آن با مردی که ایشان هم در حال جدا شدن از همسرش بود، آشنا شدم. ایشان هشت سال از من بزرگ‎تر است. پس از چند ماه رفت و آمد، قرار بر ازدواج گذاشتیم اما ایشان گفتند که طلاق دادن همسرش طول می کشد و پرونده در دادگاه است. اصرار کردند ازدواج موقت کنیم اما قول دادند که این ازدواج را ثبت کنند و بعد از سه سال که مدت ازدواج موقت تمام شد، ازدواج دایم کنیم. رفتیم در یک مرکز صیغه و عقد موقت خواندیم. اما ایشان برای ثبت در دفتر خانه بهانه آورد و امروز و فردا کرد. الان یک سال گذشته است و ایشان تمایلی به ثبت ندارد. چند وقت پیش به من گفت طلاق گرفتن خیلی سخت است و شاید از طلاق همسرش منصرف شود. فکر می کنم این آقا من را فریب داده و فقط قصدش خوش‎گذرانی بوده است. من تصمیم گرفتم موضوع را به خانمش بگویم و بعد بروم شکایت کنم. آیا می توانم مجبورش کنم ازدواج‏مان را ثبت و بعد تبدیل به ازدواج دایم کند؟

سلام خانم محترم! در مورد سوال اول‎تان عرض شود که بر اساس «قانون حمایت خانواده»، اگر دو طرف در عقد موقت توافق کنند که این عقد ثبت شود، مرد ملزم به ثبت آن است و اگر ثبت نکند، مجازات می شود. اگر به صورت کتبی توافق بر ثبت کرده اید که مشکلی نخواهید داشت اما اگر شفاهی توافق کرده اید، در صورتی که همسرتان انکار کند، اثبات آن برای شما مشکل خواهد بود؛ مگر این که شاهدی داشته باشید. به هر حال، اگر فکر می کنید می توانید اثبات کنید، به دادگاه خانواده بروید و دادخواست الزام به ثبت ازدواج بدهید. هم‏چنین می توانید به دادسرا بروید و به دلیل عدم ثبت ازدواج از ایشان شکایت کنید. اما در هر حال توجه کنید که بدون اثبات به نتیجه نخواهید رسید. در مورد سوال دوم‏تان عرض شود که به هیچ وجه امکان الزام مرد به تبدیل ازدواج موقت به دایم وجود ندارد، حتی اگر ایشان کتبا این قول را داده باشد. موفق باشید!

سلام! خسته نباشید. دختر 21 ساله ای هستم و پدرم خیلی با من بدرفتاری می کند. مرتب من و مادرم را تحقیر می کند و می گوید که مثل دایی هایت بی عرضه و کم عقل هستی چرا که نتوانسته‌ام در دانشگاه دولتی قبول شوم. او بازنشسته شده و همه وقت در خانه است. همه کارهای من را کنترل می کند؛ کجا می روم، با کی حرف می زنم، در اتاقم چه کار می کنم و هر چیزی که به فکرتان برسد. وقتی مادرم هم می گوید که این کار را نکن، شروع می کند به فحاشی و داد و بی‏داد کردن. خلاصه در خانه آرامش روانی ندارم. چند وقت پیش یک کاری پیدا کردم و ماهیانه یک حقوقی می گیرم. چند دوست دارم که باهم خانه گرفته اند و من هم قصد دارم بروم پیش آن ها. می خواستم بپرسم آیا پدرم می تواند مانع من شود و نگذارد که از خانه بروم؟ چون همیشه به این دوستانم تهمت می زند و پشت سرشان همه چیز می گوید. به همین دلیل فکر نکنم به این راحتی ها قبول کند.

سلام! خدمت‎تان عرض شود که برای جدا شدن از خانه پدری و زندگی در یک محل دیگر، احتیاجی به اجازه پدرتان ندارید و ایشان قانونا نمی تواند مانع شده و یا شما را به خانه خودش برگرداند. دختران، تنها برای ازدواج باید اجازه پدر را بگیرند و به جز آن در مسایل دیگر احتیاجی به اجازه نیست. موفق باشید.

سلام! من دانشجوی ایرانی در خارج از کشور هستم و در مورد وضعیت معلولان ذهنی در ایران تحقیق می کنم. یک سوالی برایم پیش آمده است که ممنون می شوم اگر پاسخ دهید. چند وقت پیش مطلبی در اینترنت خواندم که نوشته بود اگر فردی یک معلول ذهنی را به قتل برساند، مجازات نمی شود و فقط دیه می دهد. در صورتی که اگر مقتول عاقل باشد، قاتل قصاص می شود. می خواستم ببینم آیا این حرف درست است و آیا چنین تبعیضی وجود دارد؟ ممنون می شوم اگر مستند قانونی را هم بنویسید.

با سلام! بله مطلبی که خواندید، تقریبا درست است با این توضیح که یکی از شرایط قصاص، «تساوی در عقل» است. بر اساس حقوق ایران، مجازات قتل عمد، قصاص نفس است. اما اگر شخص مقتول، معلول ذهنی یا به اصطلاح حقوق ایران، مجنون باشد، قاتل قصاص نخواهد شد چون قاتل و مقتول در عقل مساوی نیستند. اما اگر قاضی تشخیص دهد که عمل قاتل موجب اخلال در نظم و امنیت شده است یا باعث تجری قاتل یا دیگران می شود، قاتل به ٣ تا ١٠ سال زندان محکوم می شود. علاوه بر این، قاتل باید دیه هم بپردازد. به هر حال، قصاص در این گونه موارد کلا منتفی است. مستند این حکم، ماده ٣٠١ نقانون مجازات اسلامی» است که بیان می کند: «قصاص در صورتی ثابت می ‌شود كه مرتكب، پدر يا از اجداد پدری مجنی عليه نباشد و مجنی عليه عاقل و در دين با مرتكب مساوی باشد.» موفق باشید!

آیا شما هم سوالی برای مشاور ما دارید؟ آیا شما هم سوالی حقوقی دارید؟

تیم ما آماده کمک است، سوال خود را اینجا ارسال کنید.

بپرس