با گرم شدن تنور گفتوگوهای صلح در افغانستان، حملههای مرگبار انتحاری و انفجار در این کشور، بهویژه در شهر کابل به شدت افزایش یافته و آرامش را از پایتختنشینان گرفته است. کابل در روزهای اخیر شاهد کشته و مجروح شدن صدها شهروندان افغانستانی بوده است. این حملات را گروههای «طالبان» و «داعش» برعهده گرفتهاند.
در حالی که سران گروه طالبان در قطر گرم گفتوگو با «زلمی خلیلزاد»، نماینده ویژه امریکا برای صلح افغانستان و البته مقامات افغانستانی هستند، فعالیتهای اعضای این گروه نه تنها کاهش نیافته بلکه برتعداد و شدت آن نیز افزوده شده است. هر چند گمان میرفت که با آغاز روند گفتوگوهای صلح، حملات این گروه تروریستی کاهش یابد اما بر خلاف پیشبینیها، اتفاقی برعکس افتاده است.
«محمد امین حیدری»، استاد دانشگاه و کارشناس امور سیاسی بر این باور است که در سه سال گذشته فعالیت گروه طالبان در افغانستان افزایش یافته و نه تنها مناطق بیشتری را تحت کنترل خود در آورده که نفوذ این گروه در جامعه نیز بیشتر شده است: «در دوران حکومت وحدت ملی، فعالیت طالبان گسترش پیدا کرده است زیرا استراتژی افغانستان یک استراتژی دفاعی بود، نه تهاجمی. این باعث شد که قدرت طالبان در افغانستان افزایش پیدا کند.»
او میگوید افزایش قدرت طالبان طی سه سال اخیر سبب شده است این گروه به پیروزی در میدانهای نبرد امیدوار شود: «به همین دلیل است که طالبان بر تداوم جنگ و فعالیتهای نظامی در افغانستان اصرار دارد تا از این طریق بتواند قدرت را دوباره در دست گیرد.»
یک تحقیق که شبکه «بیبیسی» در سال ۲۰۱۸ از حضور طالبان در افغانستان انجام داد، نشان داده است طالبان، نیروی مورد حمایت امریکا که با صرف هزینه میلیاردها دلار شکست خورده بود، حالا به طور علنی در ۷۰ درصد از خاک افغانستان فعال شدهاند.
حیدری بر این باور است که حکومت افغانستان برای بیرون آمدن از بنبست جنگ و تضعیف گروههای تروریستی، به ویژه طالبان، باید استراتژی تهاجمی خود را دوباره احیا کند: «دولت افغانستان باید از استراتژی تهاجمی استفاده کند. تا زمانی که دولت در صحنه نظامی افغانستان در بنبست قرار گرفته باشد، بسیار بعید است گروه طالب یا گروههای مخالف سیستم که گروههای تمامیت خواهی هستند، بهسوی صلح و مذاکره حرکت کنند.»
نام ایران که بارها توسط مقامات افغانستانی و امریکا به پشتیبانی و حمایت مالی و تسلیحاتی از طالبان متهم شده، در این روزها بیشتر بر سر زبانها افتاده است. با قدرت گرفتن گروه طالبان در این کشور، بیم آن میرود که تهران همچنان به حمایت از طالبان ادامه دهد و باز کردن گره جنگ در افغانستان غیرممکن شود. هر چند تهران همواره حمایت خود از این گروه را رد کرده است.
«عبدالستار حسینی»، نماینده مردم افغانستان در مجلس نمایندگان این کشور و عضو پیشین استخباراتی در گفتوگو با «ایرانوایر» میگوید ایران همواره در مسایل داخلی این کشور دخالت کرده و حتی گامهایی فراتر از آنچه که تصور میشود، برای بر هم زدن ثبات افغانستان برداشته است: «ایران همیشه تلاش کرده است به تدریج هویت افغانستان را بر هم بزند. من به عنوان یک نظامی و مسوول استخباراتی سابق، به یاد دارم که وقتی در سیستم نظامی افغانستان بودم، کسانی را دستگیر کردیم که ایران برای آنها پول میفرستاد و میگفت بروید درختهای پسته خود را از ریشه بکنید و برای ما بیاورید! اینها میخواهند حتی ریشه درخت را در افغانستان بخشکانند.»
او همچنین ادامه میدهد که ایران و افغانستان علاوه بر داشتن مرز مشترک، دارای دین، زبان و فرهنگ مشترک هم هستند: «به همین دلیل، کابل همواره تهران را به چشم دوست دیده است. اما جمهوری اسلامی نگاه مشابه نسبت به افغانستان ندارد. آنها با شیوههای مختلف در تلاش خلق بحران در کشور همسایه شرقی خود بودهاند که از آن میان میتوان به تجهیز و حمایت گروه تروریستی طالبان اشاره کرد.»
ایجاد لشکر «فاطمیون» و اعزام اعضای این لشکر به جنگ سوریه در برابر داعش و مخالفان «بشار اسد»، از دیگر انتقادات این نماینده مجلس است. به باور برخی از شهروندان افغانستانی نیز ایجاد لشکر فاطمیون توسط جمهوری اسلامی و فرستادن آنها به جنگ نیابتی علیه داعش در سوریه، زمینه حضور داعش در افغانستان را فراهم ساخت.
این گروه تروریستی پس از شکست در سوریه و عراق، به افغانستان رخنه کرده و با هدف قرار دادن شیعیان، دست به اقدامات تلافیجویانه زدهاند.
علاوه بر طالبان و چندین گروه تروریستی دیگر که در افغانستان فعالیت دارند، داعش این روزها بیش از هر زمان دیگری این کشور را در معرض تهدید قرار داده و نگرانی از گسترش فعالیتهای این گروه را افزایش داده است. آخرین مورد از حملههای مرگبار گروه تروریستی داعش، چند روز پیش در کابل رخ داد. در این حمله تروریستی، یکی از مجالس عروسی که در آن جشن ازدواج یک زوج شیعه این کشور در جریان بود، مورد حمله انتحاری قرار گرفت. در آن حمله، بیش از ۳۰۰ نفر کشته و زخمی شدند که در میان آنها، زنان و کودکان بسیاری به چشم میخوردند.
«کبیر حقمل»، سخنگوی امنیت ملی افغانستان نیز گروه داعش را عامل دهها حمله انتحاری مرگبار در این کشور معرفی میکند و حضور اعضای این گرو در این کشور را تهدیدی جدی برای منطقه و جهان میداند. او معتقد است اقدام در برابر این گروه تروریستی، یک عزم جهانی میخواهد: «گروه داعش عامل دهها حمله وحشتناک در برابر افراد ملکی افغانستان بوده و یک تهدید جدی را به وجود آورده است. این تهدید نه تنها افغانستان بلکه منطقه و جهان را هم با خاطر مواجه ساخته است که ضرورت به یک اجماع ملی، منطقهای و جهانی دارد.»
در حالی که گفتوگوهای صلح افغانستان در قطر جریان دارد و این گفتوگوها، بسیاری از شهروندان افغانستانی را برای رسیدن به صلح امیدوار کرده بودند، مقامات امریکایی گفتهاند صلح با طالبان به معنی پایان جنگ در افغانستان نیست.
اما برگزاری انتخابات ریاست جمهوری این کشور که قرار است تا کمتر از یک ماه دیگر برگزار شود، معادله را پیچیدهتر کرده است. برخی از کارشناسان امور سیاسی بر این باورند که «محمداشرف غنی»، رییس جمهوری افغانستان تلاش دارد به هر نحو ممکن انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۹۸ این کشور را برگزار کند. این در حالی است که یکی از پیش شرطهای گروه طالبان در گفتوگوهای صلح، شکلگیری حکومت موقت است.
مطالب مرتبط:
بازی تازه ایران بین داعش و طالبان در افغانستان
پیوند ایران و طالبان علیه داعش
چرا ایران در افغانستان از طالبان حمایت می کند؟
کمک ایران به امریکا و ۹ نکته دیگر در مورد روابط ایران و افغانستان
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر میتوانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راهاندازی کنید
ثبت نظر