فرامرز داور
«محمدجواد ظریف»، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی در توییتی مستقیما وزیر خارجه امریکا را درباره احتمال تمدید تحریمهای تسلیحاتی «شورای امنیت» خطاب قرار داده و با عباراتی نامناسب مطلب مورد نظر خود را بیان کرده است.
ظریف در این توییت نوشته است: «مایک پومپئو وانمود میکند که قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت از برجام مستقل است. باید قطعنامه را مطالعه کند. برجام بخشی از قطعنامه ۲۲۳۱ است، به همین دلیل است که ۱۰۴ صفحه شده و به همین دلیل است که وی آن را مطالعه نکرده است.
قطعنامه ۲۲۳۱ برای خنگها:
- قطعنامه ۲۲۳۱ بدون برجام وجود نمیداشت.
- ایالات متحده قطعنامه ۲۲۳۱ را نقض کرده و مانع تبعیت دیگران از آن شده است.
- امریکا هیچ اهلیتی درباره آن ندارد.»
نوشته ظریف لحن و بیان نامناسب و دور از نزاکت دیپلماتیکی دارد. هرچند مقامهای امریکایی او را «مالهکش اعظم خامنهای» خوانده بودند اما با وجود متداول بودن کاربرد سخیفترین عبارات علیه دیگر کشورها در جمهوری اسلامی ایران، ظریف تاکنون به چنین ورطهای نیفتاده بود. ولی اکنون او هم مشابه دیگر سیاستمداران جمهوری اسلامی ایران اظهارنظر میکند.
واقعیت این است که اظهارنظر ظریف درباره قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت غلط نیست. توافق هستهای «برجام» که امریکا از آن خارج شده، بخشی از این قطعنامه است. قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت پیشبینی کرده است که تحریمهای تسلیحاتی ایران از مهر ۱۳۹۹، یعنی کمتر از پنج ماه دیگر پایان یابد. اما در اوج اختلافات ایران و امریکا، ایالات متحده میخواهد این تحریمها را تمدید کند.
بر خلاف آنچه ظریف میگوید، تمدید تحریمها ناممکن نیست. اگر از نظر فنی تمدید تحریمهای شورای امنیت علیه جمهوری اسلامی ناممکن بود، مقامهای ایرانی درباره آن واکنشی نشان نمیدادند.
ماجراجوییهای تحریکآمیز جمهوری اسلامی ایران بر سر برنامه موشکی خود، مستندات کافی برای درخواست تمدید تحریمها را فراهم کرده است. این فقط امریکا نیست که به دنبال تمدید این تحریمها است، فرانسه، آلمان و بریتانیا، دیگر شرکای برجام هم از برنامه موشکی ایران ابراز نگرانی کردهاند. این سه کشور قبلا تفسیر خود را درباره قطعنامه ۲۲۳۱ به شورای امنیت دادهاند که بر مبنی آن، ایران با آزمایشهای متعدد موشکهای بالستیک قطعنامه را نقض کرده است.
روسیه و چین هم پیش از این به تحریم تسلیحاتی ایران در شورای امنیت رای مثبت دادهاند و در این زمینه سابقهدار هستند. بنابراین، شکل دادن به توافقی که تحریمهای ایران را تمدید کند، چندان خارج از انتظار و محاسبه نیست.
جمهوری اسلامی ایران تاکنون با تهدید اتحادیه اروپا با بیرون رفتن از برجام و حتی خروج از «معاهده منع گسترش سلاحهای اتمی» (انپیتی)، موازنه وحشت با شرکای غربی خود برقرار کرده و مانع طرح برنامه موشکی در شورای امنیت شده است.
این وضعیت تا وقتی پایدار است که اتحادیه اروپا پایان هزینه یا خطر پایان تحریمهای تسلیحاتی ایران را بیشتر از خروج از برجام ارزیابی نکند. در صورتی که این موازنه به هم بخورد، هریک از سه کشور اروپایی قادرند با استناد به آزمایشهای موشکی ایران و حتی توقف تعهدات جمهوری اسلامی در اجرای برجام، سازوکار حل اختلاف در توافق هستهای را فعال کنند و کار را به شورای امنیت بکشانند. در این صورت، بر خلاف توییت ظریف، نه تنها تمدید تحریمهای تسلیحاتی ایران آسان است که حتی امکان احیای دیگر تحریمهای شورای امنیت هم وجود دارد.
توییت ظریف احتمالا مشابه مشورتهایی است که او به مقامهای تصمیمگیر جمهوری اسلامی ایران میدهد. در این صورت، به غیر از لحن دور از نزاکت دیپلماتیک، میتواند جمهوری اسلامی ایران را به خیال این که تحریم تسلیحاتی غیرقابل تمدید است، به رفتارهای پر هزینهای سوق دهد که نتیجه آن، فروپاشی کامل برجام و بازگشت همه تحریمهای بینالمللی باشد.
مطالب مرتبط:
پاسخ سوال ظریف چیست؟ چرا آمریکا نگران رفع تحریم تسلیحاتی ایران است؟
ظریف: آمریکا باید در برخودر خود با برجام تجدید نظر کند
گلابیهایی که روی درخت برجام ماندند و گندیدند؛ اثرات اقتصادی جواد ظریف
صالحی: اگر آمریکا از برجام خارج شود، ایران به آن پایبند میماند
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر میتوانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راهاندازی کنید
ثبت نظر