شایا گلدوست
درگزارش تازه «ششرنگ»، سازمان لزبینها و ترنسجندرهای ایرانی با عنوان «تعصب مذهبی، بهانه فشار بر جامعه ایجیبیتی»، به موضوع دستگیری اعضای جامعه رنگینکمانی در «سلیمانیه»، شهری از اقلیم کردستان عراق پرداخته شده است؛ حادثهای که فعالان حوزه اقلیتهای جنسی و جنسیتی را نه تنها در کردستان که در کل کشور عراق و حتی در ایران نگران کرده است.
حمله «پلیس آسایش» (پلیس اقلیم کردستان عراق) در روز اول آوریل ۲۰۲۱ به افراد «الجیبیتی» و آنطور که از تصاویر منتشر شده مشخص است، دستگیری تعدادی از مردان همجنسگرا، برای افراد الجیبیتی فضای ترس و ناامنی ایجاد کرده است. پلیس اعلام کرده این اعمال فشار بر افراد همجنسگرا، به خواست مردم و جامعه بوده است و ادامه خواهد داشت. این تصاویر از رسانههای اسلامی پخش شدهاند و نشان میدهند که در بین دستگیرشدگان، افراد زیر ۱۸ سال هم وجود دارند.
در این گزارش، به اظهارات «عمر گولپی»، عضو پارلمان کردستان عراق اشاره شده که تلاش کرده است همجنسگرایان را «بیماران روانی» معرفی کند و حضورشان را خلاف قانون بداند.
به نقل از «کاوه کرمانشاهی»، فعال حوزه «کوییر» و سخنگوی «شبکه حقوق بشر کردستان»، در توضیح این نکته آمده است: «اظهارات گولپی به عنوان عضو اسلامگرای پارلمان که با حمله به فعالیتهای سازمان "راسان" که یک انجیاو(تشکل غیردولتی) فعال در حوزه برابری جنسیتی و حقوق افراد کوییر است، آغاز شد، برای تحریک افکار عمومی بوده است.»
کرمانشاهی با رد هر دو ادعای گولپی میگوید: «از یک سو سالهای زیادی است همجنسگرایی که از ابتدا هم به اشتباه در فهرست بیماریهای روانی قرار گرفته بود، از سوی سازمان بهداشت جهانی و به تبع آن، مراجع علمی و حقوقی بسیاری از کشورها به عنوان یک گرایش جنسی طبیعی به رسمیت شناخته میشود و از سوی دیگر، قوانین اقلیم کردستان و همچنین قانون کشور عراق بر خلاف قوانین جمهوری اسلامی که رابطه جنسی بین دو همجنس را جرم میداند، در این مورد حرفی نزده و قانونی وضع نشده است.»
نکته مهمی که در این گزارش به آن تاکید شده، استفاده متعصبانه از باورهای مذهبی در مقابل همجنسگرایان است. در کشورهایی مانند ایران، عراق و ترکیه، تسلط مذهب بر جامعه بسیاری از رفتارها و افکار مردم را تحت تأثیر قرار داده است و به این بهانه، شاهد رفتارهای خشونتآمیز با افراد الجیبیتی و فعالان حوزههای مختلف مرتبط با حقوق بشر هستیم.
«شیرین قریشی»، فعال حوزه کوییر از کردستان، گرایش جنسی و هویت جنسیتی را به موضوع حقوق بشر مربوط میداند و میگوید: «هیچ دین و مذهبی نمیتواند کرامت انسانی را به بهانه گرایش جنسی زیر پا بگذارد. زیرا گرایش جنسی هیچ ربطی به دین و مذهب ندارد.»
در بخشی از این گزارش، بر تسلط مذهب در تدوین قوانین مدنی اشاره شده است. حتی در جایی که قانون سکوت کرده، بهانههای مذهبی برای تفسیر قانون و اعمال فشار و خشونت به گروههای مختلف اقلیت فراهم است.
کاوه کرمانشاهی درباره این بهانهتراشیها گفته است: «کسانی که تجربه زندگی در ایران را داشته باشند، میدانند که حکومت در توجیه سرکوب اقلیتها و زنان جامعه، از بهانههایی مانند مقابله با فساد و فحشا استفاده میکند؛ اتفاقی که اینجا در کردستان هم شاهد بودهایم و بهانه مقابله با خرید و فروش سکس مطرح شده است. استفاده از این اصطلاح، بهانهای است برای سرپوش گذاشتن بر سرکوب جامعه الجیبیتیایکیو در کردستان و به سکوت کشاندن جامعه جهانی در برابر این اقدام خشونتآمیز نیروهای پلیس سلیمانیه علیه مردانی که همجنسگرا معرفی شدند.»
«شادی امین»، پژوهشگر و مدیر شبکه ششرنگ درباره اتفاقات اخیر میگوید: «موج دستگیری افراد همجنس گرا در سلیمانیه که توسط نیروهای امنیتی رخ داد، بیش از هر چیز عدم امنیت و بیپناهی جامعه الجیبیتی را در این منطقه نشان میدهد. از طرف دیگر، میدانیم که حزب جامعه اسلامی قبلا هم علیه یک نهاد حقوق بشری و مدافع حقوق زنان و اقلیتهای جنسی و جنسیتی شکایت کرده بود و این نوع رفتارها چه در نهادهای دولتی و چه آنچه که در سطح جامعه و خیابانها علیه افراد الجیبیتی رخ میدهد، زمینهساز یورش افراد امنیتی به تجمعات این افراد و حتی در خیابانها است.»
او آگاهی رسانی در این حوزه و همکاری نهادهای بینالمللی را برای مقابله با این روشها بیش از هر چیز ضروری میداند و ادامه میدهد: «ششرنگ به نوبه خود از طریق "ایلگا آسیا" (بخش آسیایی سازمان جهانی افراد همجنسگرا، دوجنسگرا، ترنس و اینترسکس) اقداماتی در این زمینه انجام داده است که امیدواریم بتوانیم پیگیری کنیم و فضا را تا حدودی تغییر دهیم یا توجه جامعه جهانی را به افرادی با گرایشات جنسی متفاوت در این منطقه جلب کنیم.»
در ادامه این گزارش آمده است حضور گروههای اسلامگرای متعصب و اعمال نفوذ آنها در جامعه، برای جامعه الجیبیتی نگران کننده است. در ایران، سالها است که این نگاه باعث ترس و نگرانی افراد الجیبیتی و اعمال فشار و محدودیت بر آنها بوده است. همچنین شکاف میان افراد جامعه و نفرتپراکنیهای علنی نیز از تبعات تسلط و قدرت مذهب است.
این ترس و نگرانی جنبههای دیگری نیز دارد. کاوه کرمانشاهی زمان این دستگیریهای خشونتآمیز را با آنچه در موارد مشابه در جمهوری اسلامی روی میدهد، مقایسه میکند: «در ایران بارها شاهد بودهایم که حکومت جمهوری اسلامی دستگیریهای گسترده یا اعدامهای سیاسی را در روزهای منتهی به تعطیلات کشورهای غربی انجام میدهد تا اطلاعرسانی و پیگیریهای نهادهای حقوق بشر به کمترین میزان برسد.»
این بار در کردستان عراق نیز همین اتفاق افتاده و دستگیریها در روزهای منتهی به تعطیلات اروپا و امریکا به مناسبت عید پاک انجام شده است. اما همچنان طی روزهای اخیر شاهد موجی از اعتراضات داخلی و بینالمللی به این اقدام پلیس در بازداشت افراد همجنسگرا بودهایم.
او همچنین درباره خشونتهای اعمال شده بر دستگیرشدگان میگوید: «پلیس آسایش اعلام کرده است افرادی که دستگیر شدهاند، تحت آزمایش بدنی قرار میگیرند تا مشخص شود آیا رابطه جنسی داشتهاند یا نه. البته کسی نمیداند منظور از این آزمایشهای بدنی به طور دقیق چیست.»
در این گزارش تاکید شده است که بنا به گزارش سازمان عفو بینالملل، معاینات مقعدی که به منظور حصول مدرک رفتار همجنسگرایانه در مورد مردان همجنسگرا اعمال میشود، معادل شکنجه است. این معاینات هنوز در برخی کشورها انجام میشوند. فعالان حوزه الجیبیتی در ایران و عراق میدانند مقابله با رفتارهای حکومتهایی که به بهانههای مختلفی مانند مذهب، شریعت و هنجارهای جامعه به زور و خشونت متوسل میشوند، ساده نیست. اما برای تغییر شرایط و رفع تنگناها باید در کنار هم ایستاد و گامهای عملی برداشت.
از همین بلاگ بخوانید:
صاحبان قدرت، ضرب و شتم و تجاوز؛ قصه تلخ جامعه رنگینکمانی در افغانستان
به پلیس تعهد دادم که خود حقیقیام نباشم
اینجا جهنم است؛ روایت مهسا، زن ترنس ساکن تهران
داستانهای تلخ و واقعی؛ خشونت و زنان جامعه رنگینکمانی
من یک ترنسجندر اچآیوی مثبت هستم، لطفا مرا قضاوت نکنید
فرهنگسازی یا نفرتپراکنی؟ حرفهای بیاساس«علیرضا امیرقاسمی» درباره دوجنسگرایان
آیا جامعه رنگینکمانی به اندازه کافی در رسانهها حضور دارند؟
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر میتوانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راهاندازی کنید
ثبت نظر