close button
آیا می‌خواهید به نسخه سبک ایران‌وایر بروید؟
به نظر می‌رسد برای بارگذاری محتوای این صفحه مشکل دارید. برای رفع آن به نسخه سبک ایران‌وایر بروید.

سوالات حقوقی

سوالات خود را از کارشناس ما بپرسید

با سلام؛ من تقریبا پنج سال پیش در رشته مدیریت، در مقطع کارشناسی فارغ التحصیل شدم. از همان موقع دنبال کار می‌گردم و به بیشتر از ۱۰۰ شرکت مراجعه کرده‌ام اما هم می‌گویند باید تجربه داشته باشی. خلاصه خیلی مستاصل و درمانده شده بودم تا این که یکی از دوستانم که در یک شرکت معتبری کار می‌کرد، گفت می‌تواند یک تاییدیه به من بدهد که من در آن جا سه سال کار کرده‌ام. از سر مجبوری و این که نیاز شدید به کار داشتم، چون سربار خانواده بودم، قبول کردم و این کاغذ را به یک شرکتی که حسابدار می‌خواست، دادم. اما ظاهرا مدیر این شرکت با شرکتی که دوستم در آن‌جا کار می‌کند، آشنایی داشته و در مورد سابقه کار من پرسیده و مساله کشف شده است. چند وقت پیش به آن‌ها زنگ زدم، گفتند که مدرک جعلی به آن‌ها داده‌ام و می‌خواهند از من شکایت کنند. چه کار کنم؟ لطفا کمکم کنید در این شرایط گرفتار نشوم.

سلام؛ خدمت شما عرض شود از لحاظ حقوقی، در این‌جا جرم «جعل» و استفاده از «سند مجعول» رخ داده و به هر حال استفاده از سند مجعول قطعی است. بهتر است به شرکت مزبور بروید و به نوعی مساله را برای آن‌ها روشن و خواهش کنید که اقدام قضایی نکنند. به هر حال، احتمال این‌که قبول کنند، وجود دارد چون ضرری هم به آن‌ها وارد نشده است. اما اگر راضی نشدند، به نظر نمی‌رسد که جای انکار وجود داشته باشد. باید بدون این‌که نامی از دوست خود ببرید، بگویید شخص دیگری جعل کرده است و شما فقط استفاده کرده‌اید و هدف‌تان هم فقط استخدام بوده است. توجه کنید در خیلی از موارد، اثبات تعلق مدارک جعلی وقتی که آن‌ها از طریق ایمیل فرستاده شده باشند، دشوار است. موفق باشید.

با سلام. یک دختر مجرد ۳۸ ساله هستم. پدر و مادرم پیر و مریض هستند. من بعد از گرفتن لیسانس نتوانستم شغلی پیدا کنم و نه ازدواج کردم. به همین دلیل در خانه پدری ماندم و تمام کارهای خانه و رسیدگی به پدر و مادرم را انجام دادم. دو برادر و یک خواهر دارم که سال‌هاست که ازدواج کرده و مشغول زندگی خودشان هستند و چند ماه یکبار سری به ما می‌زنند. حالا پدر من تصمیم گرفته وصیت کند. چند وقت پیش همه بچه‌ها را خواست و اعلام کرد که خانه‌ای را که الان در آن نشستیم را به من می‌دهد و باقی اموال که عبارت است از یک خانه و یک زمین در شهرستان به مادرم و دو برادر و خواهرم برسد اما متاسفانه یکی از برادرها و خواهرم با کمال پررویی و بیشرمی گفتند که قبول ندارند باید به همه به صورت مساوی سهم برسد و این وسط هم دو برادر با خواهرم درگیر شدند که سهم دخترها نصف سهم پسرها است. البته یک برادرم گفت هر چه پدر بگوید قبول دارم. حالا سوال من این است آیا خواهر و برادرهای من میتوانند وصیت پدرم را قبول نکنند؟

با سلام! خدمتتان عرض شود که وصیت تا یک سوم اموال اعتبار دارد و نسبت به مابقی باید دیگر وراث آن را قبول کنند. یعنی اگر پدر شما وصیت کند که خانه برای شما باشد و دیگر اموال برای دیگر وراث وقتی اعتبار دارد که این خانه از یک سوم کل اموال تجاوز نکند اگر تجاوز کرد نسبت به قسمتی که تجاوز کرده رضایت دیگر وراث شرط است بنابراین با توجه به اینکه به نظر میرسد خانه ای که در آن نشسته اید ارزشش بیشتر از یک سوم کل اموال باشد در صورت فوت پدر و مخالفت دیگر وراث مازاد بر یک سوم طبق قواعد ارث تقسیم میشود. راه بهتر این است که پدر شما تا در قید حیات است خانه را به نام شما کند. در این صورت دیگر مساله از قانون ارث خارج شده و دیگر وراث به هیچ وجه نمیتوانند ادعایی داشته باشند. موفق باشید!

با سلام؛ خواهر من ۳۴ ساله و صاحب یک فرزند است. شوهر خواهرم یک فرد بی عار و عیاش است که هر کار خلافی می‌کند، بعضی وقت ها مواد می کشد و گاهی مشروب می‌خورد. هر از چند گاهی نیز قمار بازی و مرتب با خانم‌های مختلف چت می‌کند. حالا کارهای دیگر را خدا می‌داند. کار درست و حسابی هم ندارد. یک روز پیش برادرش کار می‌کند و روز دیگر پیش دامادشان. هزینه‌های زندگی را هم یا پدر خودش و یا پدر من می‌دهند. خواهرم آرایش‌گر ماهری است و خودش در خانه از محل آرایش درآمد مختصری دارد. خلاصه شوهرش یک فرد لاابالی و بی‌مصرف است. خواهر من خیلی اذیت می‌شود و چهره‌اش مثل یک زن ۵۰ ساله شده است. با این وضعیت، نگران تربیت بچه‌اش هم است. دوست دارد جدا بشود ولی با هر کسی مشورت کردیم، می‌گویند باید دلیل داشته باشید. می‌خواستم بدانم چه دلیلی باید بیاوریم؟ اگر مثلا از مشروب خوردنش فیلم بگیریم، کافی است؟

با سلام؛ خدمت شما عرض شود بر اساس «قانون مدنی ایران»ع اگر زن بخواهد طلاق بگیرد، باید در وضعیت «عسر و حرج» قرار داشته باشد و بتواند این وضعیت را ثابت کند. عسر و حرج یعنی سختی و مشقتی که ادامه زندگی را غیرممکن می‌سازد. گرفتن فیلم از نوشیدن مشروبات الکلی توصیه نمی‌شود. ضمن این که این امر به تنهایی نمی‌تواند عسر و حرج را اثبات کند. بهتر است خواهرتان ابتدا با شوهرش صحبت و به طریقی او را راضی به طلاق توافقی کند؛ از جمله تهدید به اجرا گذاشتن مهریه و غیره. اگر شوهر راضی نشد، باید از طریق شاهد، سوء رفتارهای او، از جمله قماربازی و مصرف مواد مخدر را اثبات کنید. به هر حال دادگاه‌های خانواده در مورد تقاضای زنان برای طلاق سخت‌گیری زیادی می‌کنند. موفق باشید.

سلام؛ ما یک سازمان مردم‌نهاد در شهرستان خود تاسیس کرده‌ایم. حالا می‌خواهیم یک نشریه هم به صورت ماهانه منتشر کنیم. ولی یکی از دوستانم گفت ما اجازه انتشار نشریه نداریم. آیا این درست است؟ چه کار باید بکنیم تا به ما اجازه نشریه بدهند؟

با سلام؛ شما صرفا با مجوز سازمان مردم‌نهاد نمی‌توانید نشریه راه‌اندازی کنید. ماده ۹ «قانون مطبوعات ایران» شرایط راه‌اندازی نشریه توسط اشخاص حقوقی را توضیح داده است. بر اساس این ماده، وقتی می‌توانید نشریه تاسیس کنید که در اساس‌نامه شما این امر پیش‌بینی شده باشد. بنابراین اگر پیش‌بینی نشده است، ابتدا اساس‌نامه را اصلاح کنید و تشریفات مربوط به آن را انجام دهید. هم‌چنین نشریه باید مرتبط با موضوع فعالیت ذکر شده در اساس‌نامه باشد؛ یعنی مثلا اگر موضوع فعالیت سازمان شما حمایت از کودکان است، نمی‌توانید در مورد محیط زیست نشریه داشته باشید. البته معمولا اختصاص درصد کمی از نشریه به موضوعات غیرمرتبط مشکل خاصی ایجاد نمی‌کند. هم‌چنین توجه داشته باشید نشریه را فقط در محدوده جغرافیایی که در اساس‌نامه ذکر شده است، می‌توانید پخش کنید. در هر حال شما باید مانند دیگر نشریه‌ها از هیات نظارت بر مطبوعات مجوز بگیرید. موفق باشید.

سلام؛ خبرنگار یک ماه‌نامه اجتماعی فرهنگی هستم. در ماه‌های اخیر در اینستاگرام خودم مطالبی در مورد احکام اعدام معترضان نوشته و در توییتر هم به کمپین «اعدام نکنید» پیوسته‌ام. ظاهرا مطالب من بعضی آقایان، از جمله امام جمعه شهرستان و مسوولان قضایی را ناراحت کرده است. ماموران امنیتی به مدیرمسوول ما که در شهرمان شناخته شده است، گفته‌اند اگر جلوی من را نگیرد، مجوز نشریه را هم باطل می‌کنند. حالا من با خواهش مدیر مسوول، کمی لحن نوشته‌هایم را تغییر داده‌ام. می‌خواستم بدانم آیا می‌توانند این کار را بکنند؟ سوال دیگرم این است که اگر مرا بگیرند، در دادگاه مطبوعات محاکمه می‌شوم یا جای دیگری؟

با سلام؛ در مورد سوال اول عرض شود که شما در صفحات شخصی خود اقدام به نشر مطالبی که گفتید کرده‌اید و هیچ ارتباطی با نشریه ندارد. اما فعالیت‌های خبرنگار اگر در چهارچوب نشریه باشند و مطالب در آن نشریه منتشر شوند، پای نشریه نیز به میان خواهد آمد. در مورد سوال دوم، اولا فعالیت شما در این حدی که می‌گویید، متضمن هیچ جرمی نیست اما اگر به هر ترتیب پرونده‌ای علیه شما باز شود، در دادگاه مطبوعات محاکمه نمی‌شوید چون مطالب‌تان در نشریه منتشر نشده‌اند. حسب مورد، به اتهامات احتمالی شما در دادگاه انقلاب یا کیفری رسیدگی خواهد شد. موفق باشید.

پرسش: پس از بازداشت یک شخص، آیا او حق مطلع شدن از اتهام خود را دارد؟ برخی بازداشت شدگان حتی در دوران بازداشت هم اطلاعی از اتهام خود ندارند. آیا این امر وجاهت قانونی دارد؟

پاسخ: به موجب ماده ۴۶ قانون آیین دادرسی کیفری، چنان‌چه در جرایم مشهود، نگه‌داری متهم برای تکمیل تحقیقات ضروری باشد، ضابطان باید موضوع اتهام و ادله آن را بلافاصله و به طور کتبی به متهم ابلاغ و تفهیم کنند و مراتب را فوری برای اتخاذ تصمیم قانونی به اطلاع دادستان برسانند. در جرایم غیرمشهود نیز از آن‌جا که بازپرس سریع باید تحقیقات را شروع کند، تفهیم اتهام برعهده او است. به هر حال، فرد بازداشت شده باید فوری از علت بازداشت خود آگاه شود. هم‌چنین در ماده ۵۳ این قانون بیان شده است که علت تحت نظر بودن بازداشت شده را در صورت‌مجلس قید کرده و به امضا وی برسانند. ماده ۴۶ قانون آیین‌ دادرسی کیفری: ضابطان دادگستری مکلفند نتیجه اقدامات خود را فوری به دادستان اطلاع دهند. چنانچه دادستان اقدامات انجام شده را کافی نداند، می تواند تکمیل آن را بخواهد. در این صورت، ضابطان باید طبق دستور دادستان تحقیقات و اقدامات قانونی را برای کشف جرم و تکمیل تحقیقات به عمل آورند، اما نمی توانند متهم را تحت نظر نگه دارند. چنانچه در جرائم مشهود، نگهداری متهم برای تکمیل تحقیقات ضروری باشد، ضابطان باید موضوع اتهام و ادله آن را بلافاصله و به طور کتبی به متهم ابلاغ و تفهیم کنند و مراتب را فوری برای اتخاذ تصمیم قانونی به اطلاع دادستان برسانند. در هر حال، ضابطان نمی توانند بیش از بیست و چهار ساعت متهم را تحت نظر قرار دهند.

سلام. یک مغازه تعمیرات تلفن و کامپیوتر دارم. تقریبا سال پیش دزد وارد مغازه‌ام شد و خیلی وسایل برد که من در این شرایط اقتصادی خیلی با مشکل برخوردم بعدش آمدم دوربین و این‌ها کار گذاشتم. ده روز پیش که محرم بود باز نصف شبی وارد مغازه شده‌اند و چند دستگاه گوشی و لپ تاب که برای مشتری‌ها بود را برده‌اند. جالب این است که سر خیابان کلانتری است. من دیگر توان جبران خسارت را ندارم و مشتری‌ها هم فشار می‌آورند که پول دستگاه‌های ما را بده. کلافه و درمانده شده‌ام. سوالم این است آیا نمی‌توانم از کلانتری شکایت کنم که این چه وضعش است؟ سوال دومم این که اگر مشتری‌ها بروند شکایت کنند چه می‌شود؟

با سلام. متاسفیم از مشکل پیش آمده. در مورد سوال اول‌تان عرض شود که اصولا شکایت از کلانتری به دلیل این که نزدیکی محل بوده اما متوجه نشده امکان‌پذیر نیست مگر این که ثابت شود یک وظیفه خاص خود را انجام نداده است. با این وجود بهتر است حتما به دادسرا رفته و از سارقان شکایت کنید تا پرونده تشکیل شود چون ممکن است بعدها سارقان دستگیر شوند. در مورد سوال دوم عرض شود به هر حال شما مسئول جبران خسارت هستید اگر مشتری‌ها خسارت‌شان را مطالبه کنند به هر حال قطعا محکوم به جبران خسارت می‌شوید در این مرحله می‌توانید تقاضای اعسار بکنید تا محکوم به تقسیط شود و یا اینکه با مشتری‌ها صحبت کنید و برای پرداخت خسارت‌شان وقت بخواهید. موفق باشید!

با سلام؛ شوهر من اقامت یک ساله آلمان گرفته و هفت ماه است که آنجا زندگی می کند، الان ویزای من و پسر شش و نیم ساله ام آمده ولی ایشان به دلایل نامعلوم و احتمالا با تحریک مادر و خواهرش ما را ممنوع الخروج کرده و تهدید کرده ویزای من را باطل و لغو می‌کند. آیا با وجود اینکه دولت آلمان تا آخر فوریه ۲۰۲۱ به ما ویزا داده همسرم می تواند چنین کاری کند؟ من چه کاری می توانم انجام بدم که ایشان نتواند پسرم را بعد از ۷ سالگی بدون من از ایران خارج کند؟

با سلام خدمتتان عرض شود که در مورد ابطال ویزا ما نمی توانیم مشاوره ای به شما بدهیم زیرا این امر مربوط به قوانین آلمان است. بهتر است با مراجعه یا تماس با سفارت آلمان در تهران سوال خود را مطرح کنید اما در مورد خارج کردن فرزندتان از کشور اولا فعلا که شوهرتان در آلمان است چنین امکانی وجود ندارد یعنی ایشان خودش باید در ایران باشد تا بتواند فرزندتان را خارج کند. دوما در مورد ۷ سال عرض شود این زمانی است که طلاق صورت گرفته باشد. یعنی اینکه اگر طلاق بگیرید حضانت فرزندتان بعد از ۷ سال با پدرش خواهد بود مگر اینکه شما مخالف باشید که در این صورت دادگاه نظر می‌دهد و با توجه به اقامت شوهرتان در خارج اگر ثابت شود ایشان قصد بازگشت به ایران ندارد احتمال اینکه دادگاه حضانت را شوهرتان بدهد کم است. در مورد نحوه ممنوع الخروج کردن پسرتان عرض شود که در وضعیتی که شما زن و شوهر هستید اگر شوهرتان به ایران بیاید میتواند پسرتان را خارج کند و احتیاجی به اجازه شما نیست اما شما دو راه برای جلوگیری از این واقعه دارید. راه اول این است که مهریه تان را به اجرا گذاشته و سپس شوهرتان را ممنوع الخروج کنید در این صورت وقتی شوهرتان خودش نتواند خارج شود دیگر عملا خارج کردن پسرتان منتفی است البته این موقتی است چون ایشان میتواند اعسار داده و مهریه را قسط بندی کرده و بعد از این ممنوع الخروجی خود را رفع کند راه دوم این است که شما یک طرح دعوی در دادگاه خانواده در قالب نفقه یا طلاق بکنید و در دادخواست اشاره کنید که شوهرتان اقامت آلمان دارد و قصد دارد پسرتان را خارج کند و تقاضای صدور دستور موقت مبنی بر ممنوع الخروجی فرزندتان را بکنید. در این صورت تقاضای شما قبول میشود اما باز این هم موقتی است. در نهایت اگر شما طلاق بگیرید بدون رضایت شما به هیچ وجه امکان خارج کردن کودک وجود ندارد. موفق باشید!

با سلام؛ ما یک باغی در شهرستان داریم که بین دو زمین محصور شده است اما یک راه باریک از وسط این زمین‌ها به باغ ما وجود دارد. چند وقت پیش من به همراه پدر و برادرم با فرغون وسایل می‌بردیم که صاحب‌های آن دو باغ نیز به همراه خانواده‌‌ها و اقوام‌شان در آن جا بودند و اعتراض کردند که زمین ما را خراب می‌کنید. به هر حال، یک درگیری اتفاق افتاد بین هشت نفر. این وسط یکی از افراد طرف مقابل بدجوری زخمی شد و متاسفانه یک چشمش را از دست داد. خلاصه مامورها آمدند و همه ما رو گرفتند. یک هفته در بازداشت بودیم، بعد آزاد شدیم. واقعیتش، ما نمی‌دانیم اصلا چه طور چشم آن بنده خدا این طور شد و معلوم هم نیست چه کسی ضربه را زده است. ولی همه آن‌ها دست به یکی شده و به دروغ گفته‌اند پدر من چشم آن بنده خدا را کور کرده است. سوالم این است که اولا آیا شهادت آن‌ها قبول می‌شود و اگر قبول شود، مجازات پدر من چه خواهد بود؟ آیا می‌توانم بگویم من این کار را کرده‌ام تا پدرم زندان نرود؟

با سلام؛ خدمت شما عرض شود که شهادت یکی از راه‌های اثبات جنایت است. ولی بازپرس باید عدالت شهادت دهندگان را احراز کند. به هر حال، اگر همه آن‌ها ادعا کرده باشند که پدرتان زده است و با توجه به این که شخص مجروح، طرف مقابل شما بوده است، امکان قبول اظهارات آن‌ها وجود دارد؛ مگر این که شما دقیقا اظهارات آن‌ها را بخوانید و اگر سخنان‌شان تعارضاتی دارد را بیان کنید. اگر پدر شما محکوم شناخته شود، اولا به نصف دیه کامل و مجازات ماده ۶۱۴ «قانون مجازات اسلامی» که شش ماه تا دو سال حبس است، محکوم خواهد شد. ضمنا اگر اتهام نزاع دسته جمعی به همه شما وارد شده باشد، تمامی افراد درگیر به شش ماه تا سه سال زندان محکوم خواهند شد. امکان تعلیق و تخفیف در این مجازات‌ها وجود دارد. در مورد سوال آخرتان، عرض شود که شما نمی‌توانید اقرار کذب داشته باشید و ما این پیشنهاد را نمی‌کنیم. موفق باشید.

پاسخ به سوالات حقوقی شهروندان توسط موسی برزین خلیفه‌لو، وکیل «موسی برزین خلیفه‌لو»، وکیل و مشاور حقوقی «ایران‌وایر»، به سوالات حقوقی از سوی شهروندان و خبرنگاران در بخش‌های مختلف «بازداشت و دستگیری»، «تفتیش و بازرسی منزل»، «ضبط وسایل»، «تحقیقات در مرحله بازپرسی و دادسرا» و «محاکمه در دادگاه بدوی» پاسخ می‌دهد. این پاسخ‌ها بر اساس قوانین جاری ایران نوشته شده‌اند که در بسیاری از موارد ماموران بازداشت و مسئولان قضایی توجهی به اجرای آن ندارند. با این حال شناخت و آگاهی شهروندان از قوانین حقوقی می‌تواند در شرایط حساس پشتوانه‌ای برای آن‌ها باشد و ماموران و نهادهای بازداشت‌کننده را وادار به پاسخگویی کند. پرسش: آیا فرد بازداشت‌شده می‌تواند در برابر سوال‌های ماموران امنیتی سکوت کند و پاسخ ندهد؟

پاسخ: بله؛ هر متهمی می‌تواند در برابر سوال‌های ماموران یا مقامات قضایی سکوت کند و پاسخ ندهد. سکوت یکی از حقوق دفاعی متهم محسوب می‌شود. به ویژه زمانی که سوال‌ها ارتباطی به جرم نداشته باشند و یا در مورد مسائل شخصی باشند، متهم بهتر است از این حق خود استفاده کند؛ به عنوان مثال، اگر روزنامه‌نگاری به دلیل نوشتن مطلبی، به اتهام مطبوعاتی دستگیر شده باشد، اما ماموران امنیتی یا مقامات قضایی از وی در مورد ارتباط‌های شخصی سوال کنند، این سوال غیرمرتبط با جرم است و لازم است متهم از حق سکوت خود استفاده کند. در ماده ۱۹۷ «قانون آیین دادرسی کیفری» آمده است: «متهم می‌تواند سکوت اختیار کند. در این صورت، مراتب امتناع وی از دادن پاسخ یا امضا اظهارات، در صورت‌مجلس قید می‌شود.»

با سلام؛ شخصی از هویت من در فضای مجازی سوء استفاده کرده است و به اسم و مشخصات من نسبت به بردن مال کاربران به وسیله فیشینگ اقدام کرده و من را به عنوان متهم جلوه می‌داده است. پس از مدتی با خیل عظیمی از شکایات واهی تحت عنوان کلاهبرداری رایانه‌ای مواجه شدم درحالیکه ریالی به حساب من واریز نشده بود. به هر ترتیب از ۸ شعبه دادسرا و دادگاه های مخصوص جرائم مالی و رایانه ای پس از ۲ سال دوندگی منع تعقیب گرفتم و فرد اصلی ههم متواری است اما متاسفانه هنوز هم پرونده‌هایی با همان موضوع واحد و به همان طریق علیه من شکل گرفته و میگیرد درحالیکه عینا در پرونده های مشابه زیادی با همین موضوع و منوال تبرئه شده ام ( ۸ دادنامه منع تعقیب و برائت) چه کار کنم که پرونده های جدیدی علیه من باز نشود؟ واقعا دیگر توان رفتن به دادگاه را ندارم و خسته شدمهر بار مدرک ببرم و ثابت کنم که من متهم نیستم.

با سلام. اگر چه موضوع واحد است اما با توجه به اینکه شکایت‌ها از ناحیه افراد مختلف می‌شود پرونده‌های جداگانه ای هم باز می‌شود که به هر حال مسئولان قضائی باید برای هر کدام تعیین تکلیف کنند اما یک کاری که می‌توانید بکنید این است که با دادستان یا یکی از معاونان او به ویژه معاونی که پرونده ها را ارجاع می‌دهد حضوری صحبت کرده و با توضیح مساله و اینکه این امر زندگی شما را به هم ریخته است تقاضا کنید که شکایت‌های این مساله صرفا به یک شعبه بازپرسی ارجاع شود تا شما یکبار با بازپرس آن شعبه صحبت کنید و ایشان در جریان قرار گیرد.

با سلام. در یک گالری ماشین در بالا شهر تهران کار می‌کنم. روزی ۱۲ ساعت اینجا مشغول تمیز کردن ماشین‌ها و توضیح به مشتری‌ها و کار نمایشگاه و غیره هستم و یک میلیون و ششصد هزارتومان حقوق می‌گیرم. نه حق مسکنی نه اضافه کاری نه چیزی صبح تا شب بیگاری وقتی هم به صاحب کار می‌گویم با منت گذاشتن اینکه هیچ کس بیمه نمی‌کند من بیمه کردم و ناله کردن که بازار خراب است در صورتی که فقط اینجا نزدیک به ۱۰ ماشین مدل بالا دارد و کلی خانه و غیره جوابم را می‌دهد. سوالم این است روزی که تصمیم بگیرم دیگر اینجا کار نکنم می‌توانم اضافه کاری‌ها و کسری‌ها را از او بگیرم یا باید حتما موقعی که اینجا هستم اقدام کنم؟ سوال دیگرم اینکه الان اضافه کاری من چطور محسوب می‌شود؟

با سلام! خدمتتان عرض شود کارگر چه حین کار چه بعد از خاتمه کار در هر زمانی میتواند علیه کارفرما طرح دعوی کرده و معوقات خود را مطالبه کند. بنابراین شما بعد از خروج از نمایشگاه هم میتوانید در اداره کار طرح دعوی کنید. در مورد اضافه کاری عرض شود مازاد بر ۴۴ ساعت در هفته اضافه کاری محسوب شده و برای هر ساعت آن باید ۴۰ درصد مازاد بر یک ساعت کار عادی پرداخت شود. ضمنا کارفرما به هیچ وجه نمی‌تواند کمتر از حداقل حقوق ماهیانه به شما پرداخت کند که مبلغ یک میلون و ششصد کمتر از حداقل است. سعی کنید حقوقتان را دستی نگیرید و بگویید به حسابتان واریز شود تا به هنگام طرح دعوی اثبات اینکه حقوق کمتری می‌گرفتید و اضافه کاری‌ها و دیگر مزایا هم پرداخت نمی‌شده است راحت‌تر باشد. موفق باشید!

سلام؛ من تقریبا دو سال پیش با یک پسری که از آشناهای‌مان بود، ازدواج کردم. او و خانواده‌اش مرتب وعده و وعید می‌دادند که هر چیزی که من بخواهم، فراهم می‌کنند؛ از ماشین گرفته تا سفر خارجی. پدر شوهرم یک بازاری است که وضعیت مالی خوبی دارد و شوهر من هم کنار او کار می‌کند. بعد از ازدواج یک خانه اجاره کردند در یک نقطه متوسط و شوهرم هم یک «پراید» مدل ۸۵ خرید. زندگی ما زیاد خوب نمی‌گذرد. خلاصه چند بار به شوهرم گفتم چه شد آن وعده و وعیدها؟ می‌گوید بازار خراب است و همین هم که داریم، باید خدا را شکر کنیم. یک بار هم گفت حالا من قبل از ازدواج جوگیر شدم و یک چیزی گفتم! یک فرصت تحصیلی هم برای من در خارج از کشور فراهم شد که شوهرم مخالفت کرد. واقعیتش من نمی‌خواهم زندگی خودم را با نشستن در خانه نابود کنم. من مساله تحصیل و رفتن به خارج را هم قبل از ازدواج مطرح کرده بودم و شوهرم هم خیلی راضی بود. اما الان طور دیگری است. می‌خواستم بدانم این که وعده داده و بعد عمل نکرده است، دلیلی برای طلاق می‌شود؟

با سلام؛ خدمت‌تان عرض شود که وقتی یک زن می‌تواند به صورت یک‌طرفه طلاق بگیرد که در وضعیت «عسر و حرج» باشد. عسر و حرج یعنی سختی و مشقت زن. قانون برای عسر و حرج مثال‌هایی آورده است؛ از جمله ضرب و جرح و سوء معاشرت که قابل تحمل نباشد. در ماده ۱۱۲۸ «قانون مدنی» هم حق فسخ به هنگام فریب در ازدواج پیش‌بینی شده است. اما به طور کلی، با توجه به رویه موجود در دادگاه‌های ایران و سخت‌گیری در تقاضای طلاق زنان، مواردی که شما گفتید، نمی‌تواند عسر و حرج تلقی شود و دلیلی برای طلاق باشد. هم‌چنین منظور قانون از فریب هم مواردی که شما گفتید، نیست. به همین دلیل اگر قصد جدایی دارید، بهتر است رضایت شوهرتان را برای طلاق توافقی جلب کنید. موفق باشید.

با سلام. من یک خبرنگار هستم و سابقه کار با چندین روزنامه داخلی را دارم. دو سال پیش برای تحصیل از کشور خارج شدم. در مدت تحصیل توئیت‌هایی را در حسابم در مورد وضعیت ایران منتشر می‌کردم. چند وقت پیش علی‌رغم شیوع کرونا به دلیل بیماری پدرم مجبور شدم به ایران بازگردم. در فرودگاه پاسپورت من را گرفتند و گفتند باید بروی سناد خبری وزارت اطلاعات. من رفتم و گفتند که شما فعالیت‌هایی علیه ایران در خارج از کشور داشتید. گفتند برو خبرت می‌کنیم ولی تا حالا خبری نشده و پاسپورت من را هم نمی‌دهند. می‌خواستم بدانم اولا آیا من که در خارج از کشور مطالبی منتشر کردم دادگاه‌های ایران می‌توانند من را محاکمه کنند؟ چطور میتوانم پاسپورتم را بگیرم؟

با سلام! اولا توجه کنید که صرف انتشار مطالب انتقادی علیه حکومت چه در ایران و چه در خارج جرم نیست مگر اینکه این مطلب حاوی عمل مجرمانه همچون افترا یا توهین باشد. دوما بر اساس ماده ۷ قانون مجازات اسلامی اگر هر ایرانی در خارج از کشور مرتکب جرمی شود و در ایران یافت شود محاکم ایران صلاحیت رسیدگی به جرم او را دارند. به همین دلیل اگر تشخیص داده شود مطالب شما مجرمانه بوده امکان محاکمه شما در ایران وجود دارد اما با توجه به اینکه تاکنون به احتمال زیاد پرونده ای قضائی علیه شما تشکیل نشده احتمال اینکه محاکمه شوید زیاد نیست به هر ترتیب بهتر است به دادسرا رفته و در مورد اینکه آیا پرونده ای علیه شما تشکیل شده یا نشده است مطمئن شوید. در هر دو صورت اگر پاسپورتتان را وزارت اطلاعات نمیدهد باید موضوع را کتبا به دادستانی اطلاع دهید و تقاضا کنید تا دستور دهد پاسپورت شما بازگردانده شود. موفق باشید!

سلام؛ بنده مدیرمسوول یک نشریه محلی هستم و بیشتر هم مطالب انتقادی منتشر می‌کنیم. چند وقت پیش یکی از نویسنده‌ها مطلبی در مورد جایگاه شواری نگهبان در قوانین نوشت و ما هم چاپ کردیم. مطلب در مورد ضعف قانون در باره شواری نگهبان و اختیارات گسترده این شورا بود. بعد از دو روز از انتشار مطلب، نامه‌ای از هیات نظارت بر مطبوعات آمد که رفتیم و متوجه شدیم به خاطر این مطلب، علیه ما پرونده تشکیل شده است. گفتند علیه منافع جمهوری اسلامی و «قانون اساسی» مطلب نوشته‌ایم. ظاهرا امام جمعه شهرمان شاکی شده است. می‌خواستم بدانم آیا نوشتن انتقاد به قانون اساسی ممنوع است و یا نقد شواری نگهبان؟

با سلام؛ اصولا بر اساس قانون اساسی، نشریات در بیان مطالب آزاد هستند و انتقاد کردن نیز یکی از رسالت‌های نشریه است. اما متاسفانه در «قانون مطبوعات»، عبارت‌های کلی و مبهم وجود دارند که معمولا هیات‌های نظارت یا دادگاه‌های مطبوعات با توسل به آن‌ها، یک نوشته عادی را هم مورد مواخذه قرار می‌دهند؛ مثلا در ماده شش این قانون، حدود مطبوعات ذکر و انتشار مطلب علیه قانون اساسی و یا تشویق افراد به ارتکاب اعمالی علیه منافع جمهوری اسلامی ممنوع شده است. اصولا قانون اساسی یک قانون است و امکان این که مورد نقد قرار گیرد، وجود دارد؛ هم‌چنان‌که در بسیاری از کتب حقوقی، این کار انجام می‌شود. اما علی‌رغم این‌که منظور قانون‌گذار نمی‌تواند ممنوعیت نقد قانون اساسی باشد، وجود عبارات کلی همیشه موجب سوءاستفاده صاحبان قدرت شده است. به هر حال، در هیات نظارت بگویید که مطلب تخصصی و در راستای کمک به بهبود نظام حقوقی کشور بوده است. موفق باشید!

سلام؛ يك سوال حقوقی دارم و ممنون می‌شوم اگر جواب بدهيد. پدربزرگ بنده سال‌ها پیش فوت كرده است. او خانه بزرگی داشت كه سه تا از عموهايم يک قسمت حياط آن را ساخته و مستقل شده بودند. فقط محل زندگی پدر من جای ديگری بود. هر سه عمو قبل از فوت پدربزرگ، برای خانه‌هايشان از پدربزرگ قول‌نامه گرفته بودند و پدربزرگ هم خانه‌ای كه خودش در آن ساكن بود و سه دهنه مغازه نه چندان قيمتی كه جلوی خانه است را مكتوب به پدر من داده بود. قبل از اين كه پدربزرگ فوت كند، پدرم مغازه‌ها كه آن موقع رونق داشتند را از طريق اجاره‌نامه دستی، به يكی از عموهايم اجاره داده بود كه از درآمدش خرج پدربزرگ كند. الان بعد از بيش از ١٠ سال كه از مرگ پدربزرگ می‌گذرد، كليد مغازه‌ها دست عمويم هستند و در مغازه‌ها برای سال‌ها قفل است. او مغازه‌ها را به پدرم تحويل نمی‌دهد و ادعای سهم‌الارث از مغازه‌ها می‌كند در حالی كه از زمين خانه سهمش را گرفته است. سوال اين است كه ما برای گرفتن مغازه‌ها چه بايد بكنيم؟

با سلام؛ شما چندین راه دارید. بهترین راه این است که بروید با شکستن قفل مغازه‌ها، آن‌ها را تصرف کنید و بعد که عموی‌تان مدعی شد در آن‌جا سهم داشته است و رفت دنبال طرح دعوی، شما در دادگاه بگویید مغازه‌ها خیلی سال پیش در اجاره عمو بوده‌ و بعد از پایان موعد اجاره به تصرف شما درآمده‌اند. حرفی هم از شکستن قفل نزنید. این شاید بی دردسرترین راه باشد. راه دوم این است که اگر اجاره‌نامه دستی دارید، دادخواست تخلیه به همراه مطالبه اجرت‌المثل را بدهید. در این صورت دادگاه با اجاره‌نامه دستی، عموی‌تان را به تخلیه و پرداخت اجرت‌المثل ایام تصرف محکوم می‌کند. البته در این‌جا ممکن است عموی شما بگوید که او هم مالک قسمتی از مغازه‌ها است که در این صورت باید سندی که پدربزرگ‌ شما به پدرتان داده است را ارایه کنید. اما راه سوم که اصولی‌تر است اما کمی دردسر دارد، این است که دادخواست اثبات مالکیت و خلع ید و مطالبه اجرت‌المثل را بدهید. در این صورت دادگاه ابتدا به مساله مالکیت رسیدگی می‌کند و بعد اگر مالکیت پدرتان را ثابت دانست، حکم به خلع ید، یعنی تخلیه و اجرت‌المثل، یعنی کرایه زمان تصرف می‌دهد. این راه از این جهت اصولی‌تر است که یک‌باره مساله مالکیت پدرتان نیز ثابت می‌شود و دیگر هیچ ورثه دیگری نمی‌تواند ادعا کند که در مغازه‌ها سهم داشته است. موفق باشید!

پاسخ به سوالات حقوقی شهروندان توسط موسی برزین خلیفه‌لو، وکیل موسی برزین خلیفه‌لو، وکیل و پژوهشگر حقوقی است که اکنون در ترکیه زندگی می‌کند. این وکیل به سوالات حقوقی از سوی شهروندان و خبرنگاران در بخش‌های قوانین «بازداشت و دستگیری»، «تفتیش و بازرسی منزل»، «ضبط وسایل»، «تحقیقات در مرحله بازپرسی و دادسرا» و «محاکمه در دادگاه بدوی» پاسخ داده است. این پاسخ‌ها براساس قوانین جاری ایران نوشته شده است که در بسیاری از موارد ماموران بازداشت و مسئولان قضایی توجهی به اجرای آن ندارند. بااین حال شناخت و آگاهی شهروندان از قوانین حقوقی می‌تواند در شرایط حساس پشتوانه‌ای برای آنها باشد و ماموران و نهادهای بازداشت‌کننده را وادار به پاسخگویی کند. پرسش: یکی از مواردی که خبرنگاران بیشتر با آن مواجه می‌شوند، توهین است. آیا توهین ضابطه خاصی ندارد؟ چه مواردی توهین محسوب می‌شود؟

پاسخ: طبق ماده ۶۰۸ قانون مجازات اسلامی (بخش تعزیرات)، توهین به افراد از قبیل استفاده از الفاظ رکیک و فحاشی ممنوع و مستوجب مجازات است. هم‌چنین ماده ۳۰ قانون مطبوعات ایران مقرر داشته است: «انتشار هر نوع مطلب مشتمل بر تهمت یا افترا یا فحش و الفاظ رکیک یا نسبت‌های توهین‌آمیز و نظایر آن نسبت به اشخاص ممنوع است. ‌مدیر مسئول جهت مجازات به محاکم قضایی معرفی می‌گردد.» همان‌طور که ملاحظه می‌شود، قوانین توهین را واجد وصف مجرمانه دانسته‌ اما مشخص نکرده‌اند که مصادیق توهین چیست. به همین دلیل، در سال ۱۳۷۹ قانون‌گذار با تصویب قانونی، سعی کرد قلمرو توهین را مشخص کند. در این سال، ماده واحده‌ای با عنوان «قانون استفساريه نسبت به کلمه اهانت، توهين و يا هتك حرمت مندرج در مقررات جزایی» از سوی مجلس شورای اسلامی‌ تصویب شد. در این ماده واحده آمده است: «از نظر مقررات کيفری، اهانت و توهين و... عبارت است از به كار بردن الفاظی که صريح يا ظاهر باشد و يا ارتكاب اعمال و انجام حرکاتی که با لحاظ عرف جامعه و با در نظر گرفتن شرايط زمانی و مكانی و موقعيت اشخاص موجب تخفيف و تحقير آنان شود و با عدم ظهور الفاظ، توهين تلقی نمی‌گردد.» به هر حال آن‌چه مشخص است، کلماتی توهین محسوب می‌شوند که بر اساس عرف، ناسزا و فحش باشند. ماده ۶۰۸ قانون مجازات اسلامی: توهین به افراد از قبیل فحاشی و استعمال الفاظ رکیک، چنانچه موجب حد قذف نباشد، به مجازات شلاق تا (۷۴) ضربه و یا پنجاه هزار‌ تا یک میلیون ریال جزای نقدی خواهد بود.

سلام؛ بنده در سال ۱۳۹۱ با تفاهم با همسرم، ایران را ترک و به یکی از کشورهای اروپایی پناهنده شدم تا پس از آن، همسر و فرزندم را به آن‌جا ببرم. قبل از خروج از ایران، حق طلاق را در محضر به همسرم واگذار کردم، وکالت یک آپارتمان «مسکن مهر» با هشت میلیون تومان موجودی را به او دادم، یک اتومبیل «پژو» ۲۰۶ به نامش خریدم و مقداری هم پول نقد برای مخارج خانه به او دادم. بعد همسرم به همراه دخترم که آن موقع ۱۲ ساله بود، با کلیه لوازم منزل به خانه پدرش نقل مکان کردند. یک سال بعد او یک جانبه، بدون اطلاع من طلاق گرفت. اما بعد با گریه و زاری گفت که من و دخترت این‌جا اذیت هستیم، ما را از خانه پدرم خارج کن. من هم به خاطر راحتی آن‌ها، ملک موروثی پدرم را نصف قیمت به خواهرم فروختم و مبلغ ۷۰ میلیون تومان نقد خواهرم به حساب همسرم واریز کرد! من که از موضوع طلاق او خبر نداشتم، به طور مداوم تا سال ۱۳۹۴ به آن‌ها کمک مالی می‌کردم که در این سال به من اعلام کرد از من جدا شده است و می‌خواهد ازدواج کند. گفت مسوولیت نگه‌داری دخترم را قبول نمی‌کند! در نهایت دخترم را از منزلی که با پول ارسالی من رهن کرده بود، بیرون کرد. دخترم الان چهار سال است به تنهایی در خانه‌های اجاره‌ای، افسرده و تنها با مشکلات عدیده زندگی می‌کند. در خلال این مدت، وسایل شخصی و عتیقه‌های خانوادگی و لوازم منزل که شامل بوفه، تلویزیون، یخچال و لباس‌شویی بود و خودم خریده بودم و شامل جهیزیه‌اش نبودند، همه را حیف و میل کرده است! حتی پول‌هایی که برای مدرسه خصوصی دخترم فرستاده بودم، خرج خودش کرده است و دختر من از هنرستان در سال دوم مجبور به ترک تحصیل شد! به تازگی متوجه شده‌ام پس از فوت مادرم، اقدام به توقیف اموال این‌جانب در ایران کرده و مهریه خودش که ۱۴ عدد سکه تمام بهار و دو میلیون تومان پول نقد بوده را مطالبه کرده است. الان تکلیف من چیست؟ مبلغ مهریه چه طور محاسبه می‌شود؟ تکلیف پول‌هایی که تا الان از من گرفته و اموالم را حیف و میل کرده و دخترم را از خانه بیرون کرده است، چیست؟ با توجه به این که خارج از کشور هستم و قادر به برگشت به ایران نیستم، چه اقدام قانونی می‌توانم انجام دهم؟

سلام؛ با توجه به این که همسرتان در سال ۱۳۹۲ از شما جدا شده است، تا آن تاریخ موظف به پرداخت نفقه نسبت به او بوده‌اید و بعد از آن تکلیفی نداشته‌اید. اما نفقه دخترتان در سال ۱۳۹۲ قطع نشده و پرداخت آن برعهده شما بوده است و الان هم هست. در مورد مهریه، عرض شود زن هر وقت بخواهد، می‌تواند مهریه را مطالبه کند؛ حتی بعد از طلاق. بنابراین اگر همسرتان سهم‌الارث شما از مادرتان را توقیف کرده است و یا اموال دیگرتان را، در این مورد نمی‌توان کاری کرد. یعنی نفقه تا زمان جدایی و مهریه حق او محسوب می‌شود و شما نمی‌توانید مبالغی را که بابت آن‌ها به خانم تعلق گرفته‌اند را مطالبه کنید. البته اگر مالی را که خانم بابت مهریه توقیف کرده، کمتر از مهریه‌اش بوده است، نسبت به مازاد آن شما می‌توانید تقاضای اعسار بدهید تا پرداخت مابقی سکه‌ها به صورت قسطی انجام شود. در مورد مسکن مهر نوشته‌اید با وکالت به خانم منتقل کرده‌اید. اگر این طور است، وکالت به این معنا است که وکیل می‌تواند خانه را بفروشد و باید قیمتش را به موکل، یعنی شما بازگرداند. اگر مطمئن هستید که وکالت داده‌اید و الان مسکن مهر فروخته شده است، می‌توانید قیمتش را مطالبه کنید و اگر فروخته نشده است، می‌توانید خودتان آن را به فروش برسانید. در مورد مبالغی که خانم بعد از جدایی گرفته، بهترین راه، شکایت در قالب کلاه‌برداری است. در این‌جا باید اثبات کنید مبالغی را بدون این که مطلع باشید خانم از شما جدا شده است، به او پرداخت کرده‌اید. البته خانم هم قطعا پاسخ‌هایی در دادگاه خواهد داد که با توجه به این پاسخ‌ها، باید حرکت کنید. به هر حال، برای انجام این کارها یا باید خودتان به ایران بروید یا این که یک وکیل دادگستری استخدام کنید. موفق باشید!

آیا شما هم سوالی برای مشاور ما دارید؟ آیا شما هم سوالی حقوقی دارید؟

تیم ما آماده کمک است، سوال خود را اینجا ارسال کنید.

بپرس