۷۱۷ هزار معلم در مدارس کشور در سال تحصیلی ۱۳۹۹-۱۴۰۰ مسئولیت آموزش بیش از ۱۵ میلیون دانشآموز را در سراسر کشور بر عهده دارند. این آموزگاران به همراه کادر اداری وزارتخانه و ادارههای آموزش و پرورش در استانها، جمعیتی در حدود یک میلیون نفر را تشکیل میدهند. گزارش حاضر گزیدهای از فشارهای واردشده بر فرهنگیان ایران در سال ۱۳۹۹ است. جداول پیوست نیز آمارهای تکمیلی را ارائه میدهند.
فعالیتهای اجتماعی معلمان در سالی که گذشت
۱۰ فروردین، کانال «معلمان عدالتخواه» لیستی منتشر کرد که بر اساس آن از ابتدای شیوع ویروس کرونا در ایران تا روز ۹ فروردین، تعداد ۴۸ نفر از میان معلمان و فرهنگیان در سراسر کشور بر اثر بیماری کرونا جان خود را از دست دادهاند. ایران وایر در بررسیهای خود به اسنادی دست پیدا کرد که بر اساس آن تنها در اسفندماه ۱۳۹۸ تا پایان فروردینماه ۱۳۹۹ تنها در ۳۵ شهرستان استان گیلان ۷۹ معلم شاغل و بازنشسته بر اثر ویروس کرونا، جان خود را از دست دادهاند.
۹ اردیبهشت، ۱۱ تشکل و سندیکای کارگران و معلمان ایران با انتشار بیانیهای مشترک، به استقبال «روز جهانی کارگر» و «روز معلم» در ایران رفتند. این تشکلهای صنفی «تعدیل اقتصادی، خصوصیسازی و تعطیلی واحدهای تولیدی و خدماتی و خصوصی کردن بیشازپیش آموزش و بهداشت عمومی، سقوط بیپایان ارزش ریال در برابر ارزهای خارجی»، افزایش ۲۰۰ درصدی قیمت بنزین و تورم رسمی ۴۱ درصدی را عامل کاهش شدید قدرت خرید مزدبگیران دانستند.
۱۹ اردیبهشت، نامه سرگشاده جمعی از فعالان صنفی معلمان ایران در اعتراض به صدور احکام علیه «محمد حبیبی» و «نجات بهرامی» طی نامهای با اشاره به صدور حکم اخراج آقای محمد حبیبی در هفته معلم سال ۱۳۹۹، آن را موجب خشم و تاسف بسیاری از معلمان کنشگر دانستند. نویسندگان نامه با اشاره به فراخوان اجرای حکم «نجات بهرامی» معاون سابق رسانهای روابط عمومی وزارتخانه به تلاشهایی که او در مقام معاون رسانهای برای به حداقل رساندن فاصله و شکاف «اداره و مدرسه» بهکار بسته بود، اشاره کرده بودند.
۲۸ اردیبهشت، بهدنبال اعلام خبر اجرای محکومیت ده ساله تازهای برای «اسماعیل عبدی» معلم و فعال صنفی محبوس در زندان اوین، کانون صنفی فرهنگیان گیلان بیانیهای صادر کرد.
۱۹ خرداد، جمعی از کنشگران صنفی و مدنی فرهنگیان با انتشار نامهای، از شورای عالی انقلاب فرهنگی، شورای عالی آموزش و پرورش و وزارت آموزش و پرورش خواستند تا قصور خود در ماجرای قتل «رومینا اشرفی» دختر ۱۳ ساله اهل روستای سفیدسنگان تالش در استان گیلان را بپذیرند.
۲۹ تیر، گروهی از فعالان رسانهای آموزش و پرورش در بیانیهای مشترک به صدور احکام اعدام برای سه جوان از معترضان به گرانی بنزین در آبان ماه ۱۳۹۸ انتقاد و خواستار لغو آن شدند. آنها در بیانیه خود این اقدام دستگاه قضایی و امنیتی را «نمک پاشیدن به زخم مردم گرفتار نیازهای اولیه معیشتی» دانستند.
۳ مرداد، انجمن صنفی معلمان کردستان (مریوان) و کانون صنفی فرهنگیان اسلامشهر به صدور حکم ده سال حبس علیه «زهرا محمدی» معلم زبان کردی اعتراض کردند.
۵ مهر، جمعی از تشکلهای کارگران و معلمان با صدور یک بیانیه به اعدام «نوید افکاری» کشتیگیر ایرانی و از بازداشتشدگان اعتراضات مرداد ۱۳۹۷ اعتراض کردند.
۲۴ دی، انجمن صنفی معلمان کردستان-مریوان با انتشار بیانیهای خواستار واکسیناسیون فوری و سراسری مردم شد.
۲۹ دی، ۸ انجمن و کانون صنفی معلمان، کارگران و بازنشستگان خواستار خرید واکسنهای تاییدشده توسط سازمان بهداشت جهانی شدند.
۶ بهمن ، انجمن اسلامی معلمان سبزوار در اعتراض به درگیری «علیاصغر عنابستانی»، نماینده این شهر در مجلس با یک سرباز بیانیهای منتشر کرد.
۲ اسفند، شورای هماهنگی تشکلهای صنفی معلمان بیانیهای به مناسبت روز زبان مادری و حق آموزش به زبان مادری صادر کرد.
۱۱ اسفند هم این شورا، بیانیهای در محکومیت کشتار سوختبران در سراوان با گلوله نیروهای نظامی منتشر کرد.
وضعیت نیروهای قراردادهای مختلف معلمان
در سیستم آموزش و پرورش ایران علاوه بر معلمان رسمی و دولتی، قراردادهای مختلفی برای معلمان وجود دارد. معلمان در قالب «طرح خرید خدمات»، «معلمان شرکتی»، «معلمان نهضتی»، «معلمان قرارداد کار معین» و «حقالتدریسی» به کارگیری شدهاند.
۱ خرداد، معلمان نهضت سوادآموزی شهر «گرگان» در اعتراض به شرایط استخدامی خود تجمع کردند.
۱۷خرداد، معلمان آزاد شاغل در مدارس غیرانتفاعی کشور به بلاتکلیفی وضعیت شغلی و پرداخت دستمزد براساس حداقل حقوق ساعتی شورای عالی کار اعتراض کردند.
۲۰ تیر، گروه دیگری از معلمان آزاد شاغل در مدارس غیرانتفاعی کشور خواستار رسیدگی به مطالبات شغلی خود شدند.
۱۷مرداد، آموزشیاران نهضت سوادآموزی در اعتراض به بازماندن خود از بحث تبدیل وضعیت استخدامی، مقابل مجلس تجمع کردند. معترضان که از میان افراد شرکتکننده در آزمون ورود به دانشگاه فرهنگیان بودند، دلیل تجمع خود را به دست نیاوردن نمره لازم ۶ هزار نفر از آموزشیاران نهضت در آزمون ورود به دانشگاه فرهنگیان اعلام کردند. شرط تبدیل وضعیت استخدامی آنها به حالت پیمانی، قبولی در این آزمون است. در همین روز تجمع معلمان خرید خدمت سراسر کشور هم مقابل وزارتخانه و استانداریهای سراسر کشور برای تبدیل وضعیت استخدامی برگزار شد. سالهاست که نمایندگان مجلس به آنها وعده میدهند مسئولان وزارت آموزش و پرورش را برای استخدامی پیمانی معلمان خرید خدمت قانع میکنند. جمعیت معلمان خرید خدمت، ۲۴ هزار نفر در سراسر کشور است. بخشی از حقوق آنها از طریق بودجه عمومی، تامین اعتبار میشود. این گروه با اشاره به تصمیم وزارت آموزش و پرورش برای استخدام ۲۷ هزار نفر از طریق آزمون استخدامی در سال ۱۳۹۹ میگویند: «اگر وزارت آموزش و پرورش قصد استخدام دارد؛ چرا از نیروهای بلاتکلیف خود استفاده نمیکند؟»
یکی از این آموزشیاران حاضر در این تجمعات با ناعادلانه خواندن آزمون آموزشیاران و مقایسه با نیروهای حقالتدریس پیشدبستانی و سرباز معلمان، گفته بود: «همه این گروها بدون آزمون وارد دانشگاه فرهنگیان شدند؛ اما برای آموزشیاران چنین شرایطی به وجود نیامد و برای ادامه فعالیت آزمون برگزار کردند. این تبعیض محسوب میشود. از یک نهضتی بعد از ۱۴ تا ۱۵ سال خدمت چرا باید الان آزمون استخدامی گرفته شود؟ به ما گفته بودند پس از ۲ سال کار در نهضت سوادآموزی در وزارت آموزش و پرورش استخدام میشویم؛ اما حالا بعد از ۱۴ سال پشت سد آزمون جا ماندهایم.»
معلمان خرید خدمت به صورت گسترده در خطر اخراج قرار دارند؛ چرا که امنیت شغلی ندارند. همچنین حقوق آنها در برخی از شهرستان به ۵۰۰ هزار تومان هم نمیرسد. به گفته آنها «کارفرمایان به این بهانه که کلاسهای درس مجازی شدهاند، همکاران ما را اخراج کردهاند. آنها برای استخدام به صورت ساعتی تحت فشار هستند و تعدادی زیادی از آنها به صورت ساعتی استخدام شدهاند.» به باور این معلمان معترض، وزارتخانه شرایطی را فراهم کرده است که حق معیشت و امنیت شغلی معلمان خرید خدمت به راحتی نقض شود.
۲۸ مرداد، جمعی از معلمان مدارس غیرانتفاعی با تجمع مقابل مجلس خواستار استخدام و تعیین تکلیف وضعیت شدند. آنها تاکید دارند که برخی از معلمان هنوز قرارداد مشخصی ندارند و به صورت حقالتدریس فعالیت میکنند. تعداد دیگری هم خواستار استخدام خود شدند. آنها میگویند: «حتی پس از ایام تعطیلات نوروز، اجرای رتبهبندی معلمان نیز شامل حال ما نشد و با وجود آن که در آزمون رتبهبندی شرکت کردیم، با وضعیت تاهل و حق عائلهمندی با مدرک کارشناسی، مبلغ دریافتی به حدود دو میلیون و ۸۰۰ هزار یا به سه میلیون تومان میرسد.»
دوم شهریور، معلمان قراردادی کرج با تجمع مقابل مجلس شورای اسلامی، خواستار روشن شدن تکلیف خود و جذب در بدنه آموزش و پرورش شدند.
۱۵ شهریور، شورای هماهنگی تشکلهای صنفی فرهنگیان ایران با انتشار بیانیهای، نسبت به بازگشایی مدارس در شرایط ویروسی کشور اعتراض کرد. به گفته این شورا دولتهای گذشته و امروز برای آموزش و پرورش فرزندانمان، حتی برای جان آنها نیز هیچ ارزشی قائل نبوده و نیستند. اعضای این شورا در بیانیه خود به تشریح آنچه بر مردم و دانشآموزان تحت عنوان «کمکهای مردمی» و «تبدیل مدارس به ابزار درآمدزایی» رفته است، پرداختند.
۱۲ مهر، شماری از مربیان پیش دبستانی از نقاط مختلف کشور با تجمع مقابل مجلس خواستار رسیدگی به وضعیت جذب و استخدام خود شدند. آنها خواستار برقراری ارتباط با نمایندگان مجلس و شرح شرایط دشوار خود برای آنها شدند. یکی از این مربیان که در استان یزد اشتغال دارد؛ در ارتباط با شرایط شغلی خود میگوید: «در حال حاضر جذب ما مربیان در هالهای از ابهام قرار دارد؛ من کار دیگری بهجز تدریس بلد نیستم و با شرایط فعلی، در تامین نان شب خود درماندهام؛ امیدوارم نمایندگان مجلس به داد ما برسند.»
۱۶ آذر، مدیرکل آموزش و پرورش خوزستان اعلام کرد ۱۵۳ هزار دانشآموز در این استان به تبلت و گوشی دسترسی ندارند. به گفته او با اینکه توزیع ۳ هزار تبلت میان دانشآموزان کمبرخوردار خوزستان آغاز شده، اما این رقم دردی از ۱۵۰ هزار دانشآموز دیگر دوا نمیکند. ارقام نشان میدهد ۱۳ درصد دانشآموزان این استان از تحصیل بازماندهاند و اگر فکری برای آنها نشود، حتما با گذشت زمان، شرایط دشوارتر خواهد شد.
۲۵ آذر، کارکنان خدمات و سرایداری آموزش و پرورش در اعتراض به عدم رسیدگی به مطالبات خود، اقدام به تجمع در مقابل مجلس کردند. از ابتدای مهرماه سال جاری آموزش و پرورش به بهانه شیوع کرونا و تعطیلی مدارس، اقدام به قطع همکاری با شماری از نیروهای خدماتی و سرایداری کرده است. به گفته معترضان «فقدان امنیت شغلی»، «عدم برخورداری از اضافهکاری، ارزشیابی و رتبهبندی» از موارد مورد اعتراض این تجمع بودهاند.
۱۹ بهمن، وزیر آموزش و پرورش از ۵ ماه حقوق معوقه معلمان حقالتدریس خبر داد و گفت: «حقوق معلمان حقالتدریس به طور کامل پرداخت نشده است و ما هنوز ۵ ماه از سال تحصیلی جدید به آنها بدهکاریم.»
بازداشتها و احکام زندان
معلمان ایران در سالی که گذشت برای فعالیت صنفی خود ۱۰۸۷ ماه حبس تعزیزی، ۴۵ ضربه شلاق همراه با دستکم دو لغو حکم تدریس و سه حکم اخراج از کار و صدور دستور آزادی با قید وثیقه دریافت کردند. این ثمره پیگیری مطالبات صنفی بیست و چهار معلم عضو جامعه فرهنگیان ایران است.
مطالب مرتبط:
وضعیت عدالت آموزشی در نظام آموزش و پرورش ایران چگونه است؟
اعتراض گروههای مختلف معلمان در مقابل مجلس نیازمند حمایت است
۹۷۶ ماه حبس تعزیری، ۲۴۰ ضربه شلاق، تبعید و جریمه نقدی دستآورد معلمان ایران در سال۱۳۹۸
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر میتوانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راهاندازی کنید
ثبت نظر