فرانسه از اقدامات اخیر جمهوری اسلامی یعنی شروع تولید غنیسازی اورانیوم با خلوص بیست درصدی ابراز نگرانی کرده و گفته حکومت ایران با دستیابی به بمب اتمی فاصله چندانی ندارد.
«ژان ایو لودریان» وزیر خارجه فرانسه گفته است با تحریمهایی که در دوره «دونالد ترامپ» بر ایران اعمال شد، در موقعیتی بسیار خطرناک و خلاف آنچه میخواستیم قرار داریم: «ترامپ میخواست با فشار حداکثری مانع دستیابی ایران به سلاح هستهای شود، اما واقعیت این است که اینک فاصله چندانی با دستیابی به اهدافش ندارد.»
***
اظهارات لودریان درباره نزدیک شدن ایران به ساخت سلاح هستهای با وجود بازرسیها و نظارتهای فوقالعاده قوی آژانس بینالمللی انرژی اتمی که بر اساس توافق برجام انجام میشود، ممکن است با هدف تشویق دولت «جو بایدن» رییسجمهور جدید آمریکا برای بازگشت هرچه زودتر به توافق برجام و رفع تحریمها از جمهوری اسلامی باشد؛ اما از واقعیتی خبر میدهد که شکنندگی وضعیت موجود است.
جمهوری اسلامی فرایندی غنیسازی اورانیوم بیست درصدی را با هدف اعمال فشار بر روی دولت بایدن برای برداشتن تحریمها مدتی است که زیر نظر آژانس آغاز کرده و تهدید کرده در صورتی که تا یک ماه دیگر این تحریمها رفع نشود، به اجرای پروتکل الحاقی هم خاتمه میدهد.
اجرای این پروتکل که بازرسیهای سرزده به مراکز اتمی و دسترسی به مراکز مشکوک به فعالیت مخفی هستهای را برای بازرسان آژانس ممکن میکند، مهمترین ضمانتی است که اکنون جامعه جهانی در اختیار دارد تا مطمئن باشد از هرگونه انحراف احتمالی جمهوری اسلامی به سوی ساخت سلاح اتمی، به موقع مطلع میشود.
مجموعه نظارتهای گسترده آژانس در ایران بر اساس توافق هستهای برجام انجام میشود. بندهای مختلف این توافق دائمی نیست و اغلب آنها در حدود سه سال دیگر به پایان میرسد. بهطور مثال غنیسازی بیست درصدی یا نظارتهای ویژه آژانس زماندار است و دوره محدودی دارد.
آنچه که جمهوری اسلامی در حال حاضر با هدف هشدار به شرکای برجام و فشار به ایالات متحده انجام میدهد، اقداماتی است که از چند سال دیگر حتی بر اساس متن برجام هم محدودیتی برای آن نخواهد داشت؛ با این شرط که اجرای پروتکل الحاقی با تصویب در مجلس، به تعهد رسمی و دائمی دولت جمهوری اسلامی درآمده باشد. اما حتی در این صورت هم ایران میتواند بهراحتی اجرای آن را با یک مصوبه دیگر به حالت تعلیق درآورد.
به بیان دیگر اگر فرانسه وضعیت امروزی برنامه اتمی را با وجود گستردهترین نظارتهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی «خطرناک» میداند، سه سال آینده که جمهوری اسلامی قرار است مطابق با توافق هستهای همین اقدامات را انجام دهد هم قاعدتا موضع مشابهی خواهد داشت؛ گویی که اصلا برجامی نبوده است و دوباره همه طرفها به خانه اول رسیدهاند. فرانسه پیش از این هم خواستار اضافه شدن توافقی درباره برنامه موشکی ایران به برجام شده بود.
این دقیقا همان منطقی است که دونالد ترامپ و دولت او در ارتباط با توافق هستهای برجام داشت. ترامپ به دلیل موقتی بودن محدودیتهای در نظر گرفته شده درباره برنامه اتمی جمهوری اسلامی، برجام را «بدترین توافق تاریخ آمریکا» میدانست و خواستار توافقی بود که همه محدودیتها را دائمی کند و برنامه موشکهای بالستیک جمهوری اسلامی را هم در بر بگیرد.
آیا فرانسه اینک موضع مشابه دولت خاتمه یافته ترامپ را تکرار میکند؟ با توجه به تهدیدهای ایران برای پایان اجرای پروتکل الحاقی، آیا این به معنی احتمال به پایان رسیدن عمر و اعتبار زودهنگام برجام آن هم پس از پایان دولت ترامپ است؟
جمهوری اسلامی میخواهد دولت بایدن ابتدا تحریمهای دوره ترامپ را رفع کند و سپس اگر خواست به برجام بازگردد و از امتیازهای عضویت در آن هم برخوردار شود. به نظر میرسد که دولت بایدن به سرعتی که مورد انتظار نظام حاکم بر ایران است، دست به رفع تحریمها نزند که در این صورت ایران اجرای پروتکل الحاقی را متوقف خواهد کرد و این کار بیتردید واکنشهای جدی بینالمللی به دنبال خواهد داشت.
اگر دولت بایدن تا ماه آینده که ضربالاجل تعیین شده از سوی جمهوری اسلامی تحریمها را رفع کند، مطابق آنچه اعضای دولت او گفتهاند احتمالا پرونده موشکی یعنی خط قرمز جمهوری اسلامی روی میز قرار خواهد گرفت. موضوعی که از حمایت کامل سه کشور اروپایی عضو برجام هم برخوردار است و زمینه آن با ثبت اسنادی در شورای امنیت آماده شده اما این بار واکنش جمهوری اسلامی را برخواهد انگیخت.
وضعیتی بلاتکلیف و شکننده در جریان است؛ اما با توجه به نزدیک شدن به ضربالاجلی که جمهوری اسلامی تعیین کرده، روزهای پر فراز و فرودی مشابه زمان مذاکرات اتمی پنج سال قبل در پیش است.
مطالب مرتبط:
فرانسه، پیشگام فشار بر ایران در اروپا
ارزیابی سفر لودریان به ایران؛ پنجرهای به سوی مذاکرات محدود موشکی
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر میتوانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راهاندازی کنید
ثبت نظر