خبرگزاری «ایسنا» به نقل از «حمید مساعدیان»، رییس امداد و نجات فدراسیون کوهنوردی ایران، فوت ۱۱ کوهنورد در ارتفاعات «کلکچال»، «داراباد» و «آهار» را به دلیل گرفتار شدن در بهمن و کولاک، تایید کرد.
«اسماعیل اسماعیل‌زاده»،، رییس هیئت کوهنوردی استان تهران، در گفت‌وگو با خبرگزاری «تسنیم» این آمار را تایید و اعلام کرد که باید در آینده‌ای نزدیک، برای «جلوگیری از ورود کوهنوردان و مردم در مواقع هشدار» تمهیداتی ویژه اندیشیده شود، چون مردم «هشدارها» را جدی نمی‌گیرند.
در صفحه اصلی هیئت کوهنوردی استان تهران، هیچ‌گونه اطلاعیه‌ای که طی روزها، هفته‌ها و ماه‌های اخیر در مورد خطرات احتمالی صعود به ارتفاعات دامنه جنوبی «البرز» هشدار داده شده باشد، به چشم نمی‌خورد.
اما در سایت فدراسیون کوهنوردی، روز ۳ دی ۱۳۹۹ اطلاعیه‌ای قرار گرفته بود که ارتباطی به ممنوعیت احتمالی یا درخواست برای لغو برنامه‌های کوهنوردی نداشت. در این اطلاعیه، شما با وضعیت آب و هوایی در ارتفاعات کشور مواجه می‌شدید و میزبان خطر یا ریسک صعود به قله‌ها به صورت تفکیک‌شده وجود نداشت.
***
فدراسیون بین‌المللی کوهنوردی «UIAA» موظف است که باعث «رشد» و «محافظت» از کوهنوردی و کوهنوردان در سراسر جهان شود. به همین دلیل تمامی فدراسیون‌های عضو در سراسر جهان موظف به اجرای چهار دستورالعمل زیر هستند:
«حفظ روح و سنت آن‌ها»، «پیشبرد اقدامات ایمن و اخلاقی کوهستان»، «ارتقا دسترسی مسئولانه، بالا بردن فرهنگ و حفاظت از محیط زیست» و «حمایت از مشارکت جوانان و جنبش المپیک»
آنچه در بالا خواندید، بخشی از منشور فدراسیون بین‌المللی کوهنوردی است. نهادی جهانی که خود و تمامی فدراسیون‌های تابعه‌اش را موظف به بالابردن انگیزه، آموزش و حفظ جان کوهنوردان مبتدی تا حرفه‌ای در سراسر جهان می‌داند. در شعار و اساسنامه‌اش، خود را به سه اصل پایبند می‌داند؛ «جان هر انسان»، «حفظ محیط زیست» و «پایبندی به منشور کمیته بین‌المللی المپیک»
با این حال فدراسیون کوهنوردی ایران، تقریبا در هر سه مورد، ناکارآمد است.
خرداد ۱۳۸۶ فدراسیون کوهنوردی ایران، به دلیل «عدم پرداخت حق عضویت» خود به فدراسیون جهانی کوهنوردی، از سوی کمیته بین‌المللی المپیک، در تهدید برای تعلیق قرار گرفت.
هم‌زمان، نه تنها عضویت ایران در این فدراسیون که حتی میزبانی ایران برای برگزاری «مجمع عمومی» فدراسیون جهانی کوهنوردی نیز تعلیق شد. فدراسیون جهانی کوهنوردی اعلام کرده بود که ایران نه‌تنها حاضر به رعایت اصول عضویت در این فدراسیون بین‌المللی نیست که نه به نامه‌های رسمی و تماس‌‌های تلفنی مدیران «UIAA» پاسخ می‌دهد و نه حتی حق عضویت خود را پرداخت می‌کند.
تعلیق فدراسیون کوهنوردی ایران می‌توانست در قدم اول رکوردهای کوهنوردان ایرانی در صعودهای جهانی را مخدوش کند و از سویی دیگر جان ورزشکارانی را که زیر پرچم ایران به ارتفاعات کشورهای دیگر صعود می‌کردند و در کوهستان گرفتار می‌شدند، به‌خطر بیاندازد.
فدراسیون کوهنوردی ایران خود را، در پروسه زمانی بلند مدت، هم از پایبندی به اصول بین‌المللی و هم از اجرای قوانین داخلی مبرا می‌داند.
در اولین بند از شعار «UIAA» به حفظ جان انسان‌ها اشاره شده است. در تیر ۱۳۹۹ و اوج همه‌گیری کرونا، «ستاد مبارزه با کرونا در ورزش»، هرگونه صعود به ارتفاعات به صورت فردی یا گروهی را ممنوع کرد.
ایسنا شهریور ۱۳۹۹ از ورود دستگاه‌های نظارتی به ماجرای صعودهای گسترده شهروندان ایران به ارتفاعات «دماوند» خبر داد. یک هفته بعد فدراسیون کوهنوردی ایران در استوری صفحه اینستاگرام خود تصویری از درهای بسته «پناهگاه دماوند» را منتشر کرد.
فدراسیون کوهنوردی ادعا می‌کرد این پناهگاه از تیر سال ۱۳۹۹ تعطیل شده و خدمات‌رسانی به صعودکنندگان را متوقف کرده است، اما تاریخ عکس مربوط به ۲۱ مرداد ۱۳۹۹ بود. ایسنا باز هم در گزارشی ادعا کرد که پناهگاه دماوند به فعالیت خود ادامه می‌دهد.
فدراسیون کوهنوردی کوتاه نیامد؛ دهم شهریور در اطلاعیه‌ای مدعی شد که « نمی‌توان به خاطر شرایط اورژانسی در پناهگاه دماوند را مسدود کرد.»
اما فدراسیون کوهنوردی می‌تواند قربانی شدن کوهنوردان در ارتفاعات تهران را به گردن خود صعودکنندگان بیاندازد. «رضا زارعی» رییس فدراسیون کوهنوردی ایران ساعاتی پس از کشف نخستین قربانیان در ارتفاعات کلکچال به خبرگزاری «ایرنا» گفت: «به دلیل شیوع کرونا، تعداد کوهنوردان هم افزایش پیدا کرده است. مردم با همان لباسی که به میهمانی و شهر می‌روند به کوهستان می‌آیند و زمانی که کولاک آغاز می‌شود، کوهستان کاری ندارد که شما حرفه‌ای هستید یا آماتور.»
روزنامه «همشهری» در همان روزها خبر داد که «یونس حیدری» بخشدار لاریجان در نامهای خطاب به رضا زارعی از او درخواست کرده به دلیل همه‌گیری ویروس کرونا، از ورود کوهنوردان به قرارگاه‌های این فدراسیون در پایگاه دماوند جلوگیری کند.
همشهری مدعی شد تصاویری در فضای مجازی منتشر شده که نشان می‌دهد هیچ منعی برای صعود به قله دماوند وجود ندارد. فدراسیون کوهنوردی گفته بود که مسئولیتی را در قبال «هرگونه اتفاق» که برای کوهنوردان رخ دهد، تقبل نخواهد کرد.
فدراسیون کوهنوردی چه مسئولیتی را تقبل می‌کند؟
نخستین قدم این است که در روزهای پرمخاطره برای صعود، مسیر قله را از مبدا مسدود کرد. مانند آنچه در دنیا اتفاق می‌افتد.
«چین» و «نپال»، نه تنها در فاصله یک هفته مانده به آغاز بارندگی در ارتفاعات مسیر صعود به ارتفاعات از جمله «اورست» را به صورت کامل مسدود می‌کنند؛ بلکه حتی در آغاز همه‌گیری کرونا هم اجازه صعود کوهنوردان به ارتفاعات را نمی‌دادند.
کوهنوردی با خطراتی آمیخته که نمی‌توان منکرش شد. اما فدراسیون بین‌المللی این رشته ورزشی تاکید می‌کند که می‌توان با آموزش و پیش‌گیری، مخاطرات را به حداقل رساند.
وضعیت و تشخص مدیریتی و برنامه‌ریزی فدراسیون کوهنوردی ایران را می‌توان در نامهای که از سه کوهنورد مفقود شده ایرانی در هیمالیا به جا مانده است تا حدودی پیدا کرد.
مرداد ۱۳۹۲ سه کوهنورد ایرانی به نامهای «آیدین بزرگی»، «پویا کیوان» و «مجتبی جراحی» در مسیر بازگشت از قله «برودپیک» هیمالیا ناپدید شدند.
ناپدید یا فوت شدن کوهنوردانی که پنجه در پنجه ابررشته‌کوه‌های هیمالیا می‌اندازند تازگی ندارد. از سال ۱۹۷۵ تا سال ۲۰۱۳ میلادی بیش از ۳۰۰ نفر برای رسیدن به برودپیک تلاش کردند که ۱۹ نفر از آن‌ها جان باختند. اما فقط از کوهنوردان ایرانی چنین نامهای سوزناک به جای ماند: «آری، ما اینجاییم، تا یادی از کوهنوردی اینک مرده‌ی کشورمان کنیم، تا کوهنوردی‌مان را دوباره ورق بزنیم، تا یادگاری از خودمان به جا بگذاریم، توشه‌ای برای کوهنوردان آینده ی کشورمان. اینجاییم تا بر تن یک کوه هشت هزار متری یادگاری خودمان را بنویسیم، نام ایران‌مان را حک کنیم، اینجاییم تا دوباره زنده شدن را زمزمه کنیم. عزم ما بی‌پولی را نمی‌شناسد، عزم ما خطر را می‌هراساند، عزم ما نیازی به اجازه‌ی پشت میزنشینانی ندارد که خود را رییس و سرپرست می‌دانند، که خود را تافته‌ی جدا بافته می‌دانند، که خود را نخبه می‌پندارند، که خود را کوهنورد می‌دانند، که آنان‌اند که محتاج عزم مایند. گفتم ما تنهاییم. ولی نه، ما تنها نیستیم. هزاران چشم به راه ماست، هزاران دست دعاگوی ماست. چشمان مادرم، دستان پدرم، نگاه دوستانم، همه پشتوانه‌ی ماست. ما تنها نیستیم.»
حالا پس از فوت حداقل هشت کوهنورد در ارتفاعات تهران، رضا زارعی رییس فدراسیون کوهنوردی ایران به خبرگزاری دولتی ایرنا می‌گوید: «هدف فدراسیون ما، کوهنوردی سالم است. نمی‌توانید از فدراسیون به‌عنوان یک مرجع ورزشی توقع داشته باشید که بار منفی به جامعه تزریق کنیم.»
تیر سال ۱۳۹۲ «توماس لامل» راهنما و عضو ستاد امداد و نجات فدراسیون کوهنوردی «آلمان» که برای پیدا کردن اجساد سه کوهنورد ایرانی به ارتفاعات برودپیک پرواز کرده بود، در نامهای نه خطاب به فدراسیون کوهنوردی ایران که برای باشگاه کوهنوردی «آرش» نوشت: «تلاش‌ها برای زنده نگه داشتن کوهنوردان ایرانی گم‌شده بی‌فایده خواهد بود.»
توماس لامل راهنمای نخبه کوهنوردی در جهان است. او البته برای پیدا کردن گم‌شدگان کوهستان هم به تجربیاتش اکتفا می‌کند و هم به تکنولوژی چنگ می‌زند.
داستان جی‌پی‌اس چیست؟
هفته گذشته و ساعاتی قبل از ناپدید شدن کوهنوردان ایرانی در ارتفاعات تهران، اخباری از اختلال در شبکه GPS در شبکه‌های مجازی منتشر شد.
راهنمای نقشه‌یاب، حرکت کسانی را که در ارتفاعات تهران حضور داشتند، در فرودگاه «مهرآباد» تهران نشان می‌داد.
خبرگزاری «تابناک»، از سه عامل «بوران»، «بهمن» و «اختلال در GPS» به عنوان دلایل مفقود شدن کوهنوردان نام برده است.
اختلال در GPS و نقشه اشتباه در فرودگاه مهرآباد، اتفاق جدیدی نیست.
شهریور ۱۳۹۷ کاربران GPS در تهران متوجه شدند که مسیر آن‌ها روی باند فرودگاه «خمینی» در تهران نمایش داده می‌شود. تیر سال ۱۳۹۸ بار دیگر همین اتفاق در پایتخت تکرار شد و سایت «انتخاب» آن را یک «اختلال عمدی» دانست.
اگر کوهنورد هستید و به ارتفاعات صعود می‌کنید، باید با این پیش‌زمینه بار و کوله خود را به‌دوش بکشید که نه فدراسیون کوهنوردی متولی سلامت و جان شماست و نه می‌توان به سیستم نقشه‌یاب GPS در ایران اعتماد کرد. شما میان برف و بهمن توچال گرفتار آمده‌اید و نقشه شما را درحال قدم زدن به سمت یکی از پروازهای خارجی نشان می‌دهد.
مطالب مرتبط:
افزایش شمار کوهنوردان جان‌باخته در کوه‌های تهران به ۱۰ نفر
تو زنده می مونی رفیق،روایت های وبلاگی برودپیک
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر