close button
آیا می‌خواهید به نسخه سبک ایران‌وایر بروید؟
به نظر می‌رسد برای بارگذاری محتوای این صفحه مشکل دارید. برای رفع آن به نسخه سبک ایران‌وایر بروید.
گزارش

«بهره‌مندی از منافع برجام»؛‌ رویای شیرین استاندار خوزستان در برابر واقعیت زندگی کارگران

۱۴ مهر ۱۳۹۹
جواد متولی
خواندن در ۷ دقیقه
غلامرضا شریعتی، استاندار خوزستان، ادعا کرده است این استان در دوره دولت‌های یازدهم و دوازدهم از منافع برجام برای انجام سرمایه‌گذاری‌های اقتصادی در حوزه‌های مختلف بهره‌مند شده است.
غلامرضا شریعتی، استاندار خوزستان، ادعا کرده است این استان در دوره دولت‌های یازدهم و دوازدهم از منافع برجام برای انجام سرمایه‌گذاری‌های اقتصادی در حوزه‌های مختلف بهره‌مند شده است.
ایران‌وایر در این گزارش به وضعیت بحرانی کارگران در خوزستان می‌پردازد تا روشن شود چه میزان از «منافع برجام» در خوزستان، نصیب کارگران این استان شده است.
ایران‌وایر در این گزارش به وضعیت بحرانی کارگران در خوزستان می‌پردازد تا روشن شود چه میزان از «منافع برجام» در خوزستان، نصیب کارگران این استان شده است.

«غلامرضا شریعتی»، استاندار خوزستان، در یک گفت‌وگوی اختصاصی با «خبرگزاری ایرنا» ادعا کرده است این استان در دوره دولت‌های یازدهم و دوازدهم از منافع برجام برای انجام سرمایه‌گذاری‌های اقتصادی در حوزه‌های مختلف بهره‌مند شده است: «برجام فرصت بسیار مناسبی برای استان ما ایجاد کرد تا بخشی از این سرمایه‌گذاری‌ها در طول سال‌های اخیر انجام شوند.»

او در این گفت‌وگوی تفصیلی به موارد متعددی پرداخته است؛ «ایران‌وایر» در گزارش حاضر به طور مشخص چهار مورد آن را که به وضعیت بحرانی کارگران در خوزستان مرتبط است، بررسی می‌کند تا روشن شود چه میزان از «منافع برجام» در خوزستان، نصیب کارگران این استان شده است. 

نجات صنایع موجود مهم‌تر است یا افتتاح کارخانه جدید؟

در حالی که روزانه گزارش‌های متعددی از حقوق و بیمه‌های معوقه کارگران در ایران و به خصوص استان خوزستان به رسانه‌ها راه می‌یابد، غلامرضا شریعتی در گفت‌وگوی خود به احداث کارخانه جدید «فولاد جهان‌آرا» با ۳۰۰ میلیون یورو فاینانس کشور اسپانیا، با ظرفیت تولید ۱.۵ میلیون تن فولاد در شهرستان خرمشهر توسط «ستاد اجرایی فرمان امام» خبر داده است. او این اقدام را از جمله پروژه‌های سرمایه‌گذاری دانسته که به واسطه برجام، عملیات اجرایی آن آغاز شده است و تا پایان امسال به بهره‌برداری می‌رسد.

احداث این شرکت فولادی و ادعای استاندار در حالی است که دو شرکت بزرگ تولیدکننده فولاد در خوزستان از ماه‌ها پیش دست‌خوش تغییر و تحولات شده و در معرض تعطیلی قرار گرفته‌اند. برای آقای استاندار گویا اعلام افتتاح کارخانه جدید مهمتر از حل و فصل مشکلات صنایع مشابه و موجود در خوزستان است. 

یکی از این شرکت‌ها «گروه ملی صنعتی فولاد ایران» با ظرفیت تولید سالانه یک میلیون و ۴۳۵ هزار تن فرآورده‌های فولادی و ۴۳۰ هزار تن شمش فولادی است. این واحد صنعتی در پنج سال اخیر به بدترین روزهای خود از زمان واگذاری به بخش خصوصی رسیده است؛ شرایطی که باعث کاهش خط تولید، تعدیل نیرو و پرداخت نامنظم حقوق و بیمه کارکنان شرکت شده است. 

این شرکت تا سال ۱۳۹۰ متعلق به «گروه سرمایه‌گذاری امیرمنصور آریا» بود. پس از ماجرای اختلاس سه‌هزارمیلیارد تومانی و اعدام «امیرمنصور آریا»، مالکیت بیش از ۷۰ درصد سهام گروه، به «بانک ملی ایران» تعلق گرفت، اما بانک ملی به حل و فصل مشکلات بنگاه اقتصادی گروه ملی فولاد رغبتی نشان نداد.

در آبان سال ۱۳۹۶ مالکیت گروه ملی به «عبدالرضا موسوی»، مدیرعامل «شرکت هواپیمایی زاگرس» و مالک «باشگاه استقلال اهواز»، «هتل داریوش» و «پارک دلفین‌های کیش»، رسید. در پی وقوع اعتراضات کارگران این شرکت در اردیبهشت ۱۳۹۷، معاون امور اقتصادی استاندار خوزستان با اعلام این که موسوی دیگر مالک گروه ملی صنعتی فولاد ایران نیست، اعلام کرد: «بانک ملی در حال حاضر مالک این مجموعه بزرگ صنعتی است.» کارگران این شرکت بارها با کشاندن اعتراضات خود به خیابان‌های اهواز نسبت به وضعیت شرکت ابراز نگرانی کردند. ایران‌وایر پیش‌تر در گفت‌وگو با «پیمان شجیراتی» و «میثم آل‌مهدی» به واکاوی مسائل این شرکت پرداخته است.  

دومین شرکت فولادی در خوزستان «شرکت لوله‌سازی ماهشهر» است؛ یکی از پیشرفته‌ترین شرکت‌های لوله‌سازی در خاورمیانه و شرکتی نیمه‌دولتی که با مشارکت «شرکت SMSR آلمان» در سال ۱۳۸۳ راه‌اندازی شد و بالاترین استانداردهای ایزو را دریافت کرد. این شرکت مدت‌هاست با زدوبندهای پشت پرده در حالت نیمه‌تعطیل به سر می‌برد. مالکان اولیه این شرکت «بنیاد صدوق» و «سازمان تامین اجتماعی» بودند؛ شرکتی که زیرمجموعه «گروه صنعتی سدید» و یکی از دارایی‌های بنیاد صدوق بود، ولی با فروش گروه به برادران «عطایی»، بنیاد صدوق از مجموعه خارج شد و کل سهام بنیاد به برادران «عطایی‌کچویی» فروخته شد، اما با ورود این برادران، لوله‌سازی به حالت نیمه‌تعطیل درآمد. برادران عطایی هم در شرکت‌های «آستان قدس رضوی» فعال‌اند و هم از اعضای هیئت‌مدیره هولدینگ سدید هستند. آقای استاندار حالا پای ستاد اجرایی فرمان امام را به تولید فولاد در این استان کشانده است.

کارگران شرکت لوله‌سازی ماهشهر در سال‌های گذشته بارها برای پی‌گیری مطالبات خود دست به اعتراض زده‌اند و خبر اخراج و تعدیل دسته‌جمعی آن‌ها در دی ۱۳۹۷، دهم و چهاردهم اردیبهشت ۱۳۹۸ در رسانه‌های داخلی منتشر شده است. 

پروژه‌های خطوط انتقال نفت 

نماینده عالی دولت در استان خوزستان در گفت‌وگوی خود با بیان این که اسلب فولادی در شرکت جهان‌آرا برای تولید لوله‌های انتقال نفت ترش و نیمه‌ترش مورد استفاده قرار می‌گیرد، افزود: «اسلب تولیدی این شرکت عریض است و کاربرد آن در پروژه‌های خطوط انتقال نفت کشور از ارزش و اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.» 

اشاره آقای شریعتی به خط لوله انتقال نفت گوره به جاسک است که به طول یک هزار و ۱۰۰ کیلومتر برای کاهش وابستگی صادرات نفت ایران به تنگه هرمز در حال احداث است؛ پروژه‌ای که با اتمام آن بخش قابل توجهی از کار صادرات نفت کشور از دریای عمان انجام خواهد شد. نکته جالب این که آقای استاندار فراموش کرده است، لوله‌سازی ماهشهر یکی از تولیدکنندگان اصلی لوله مورد نیاز «طرح انتقال نفت خام گوره – جاسک» است. اگر تکلیف این شرکت و شرکت‌های دیگری چون «فولاد اکسین» و «لوله‌سازی اهواز» روشن شود، همین شرکت‌ها، توانایی تامین لوله مورد نیاز پروژه را دارند.

قند دزفول

استاندار خوزستان در بخش دیگری از گفت‌وگوی خود به مراحل احداث «کارخانه قند دزفول» اشاره‌کرده و گفته است: «این پروژه با سرمایه‌گذاری ۱۰۸ میلیون دلار از محل منابع ارزی صندوق توسعه ملی در حال ساخت است. ستاد فرمان اجرایی امام نیز به عنوان مالک، ۴۰ میلیون دلار آورده تامین کرده و عملیات ساخت این پروژه تا سال ۱۴۰۰ به پایان می‌رسد.» 

او در این گفت‌وگو هیچ اشاره‌ای به وضعیت شرکت کشت و صنعت نی‌شکر هفت‌تپه و پتانسیل‌های موجود آن در بخش تولید، اعتراضات کارگران آن، آخرین وضعیت آن‌ها و سرنوشت یک‌ و نیم میلیارد ارز دولتی و دادگاه مدیران آن نکرده است. در واقع آقای استاندار که خود از طریق همسرش متهم به دریافت رشوه از مدیران هفت‌تپه شده، تلاش کرده است تا در این مصاحبه بدون اشاره به مشکلات، وضعیت خوزستان را گل و بلبل توصیف کند. او آن‌قدر در این گفت‌وگو نسبت به اعلام سرمایه گذاری‌ها افراط می‌کند که شائبه این را که گفت‌وگوی او بیشتر یک رپرتاژ آگهی برای پروژه‌های در حال احداث ستاد اجرایی فرمان امام باشد، تداعی می‌کند؛ ستادی که از موسسات زیرمجموعه «بیت رهبری» است. 

سرمایه‌گذاری برای ساخت کارخانه کاغذسازی

استاندار خوزستان همچنین به ساخت کارخانه کاغذسازی در استان خوزستان با مشارکت شركت توسعه نیشكر و صنایع جانبی و ستاد اجرایی فرمان امام خمینی اشاره‌ کرده و گفته است: «منابع مالی در نظر گرفته [شده] در ساخت این پروژه ۴۶۰ میلیون دلار از محل منابع ارزی صندوق توسعه ملی است»؛ کارخانه‌ای که مواد اولیه‌اش از «باگاس» است که پیش از این به‌ عنوان «ضایعات نی‌شکر» سوزانده می‌شد و برای محیط زیست آلودگی ایجاد می‌کرد. استاندار خوزستان پاسخ نداده است اگر ستاد اجرایی فرمان امام به عنوان یک نهاد دولتی (حاکمیتی) امکان راه‌اندازی و مدیریت این تعداد شرکت اقتصادی را داراست، چرا شرکت نی‌شکر هفت‌تپه باید توسط سازمان خصوصی، در جریان یک واگذاری پرابهام، به بخش خصوصی واگذار شود. 

اگر چه دولت این واگذاری را با توجه به اصل ۴۴ قانون اساسی و ابلاغ سیاست‌های رهبر جمهوری اسلامی انجام داده است، اکثر کارشناسان اقتصادی این سیاست‌گذاری را مورد نقد قرار داده‌اند و معتقدند این واگذاری‌ها تحت رانت بوده‌‌اند و بیشتر به صورت خصولتی (نیمه‌خصوصی/ نیمه‌دولتی) یا «خودمانی‌سازی» انجام می‌گیرند.

«مهدی کوهستانی‌نژاد»، مشاور «کنفدراسیون اتحادیه‌های کارگری»، در گفت‌وگو با ایران‌وایر درباره جریان خصوصی‌سازی این شرکت و دادگاه مدیران و کارگران آن گفته بود: «کارگرانی که حقوق خود را مطالبه می‌کنند، در راه دادگاه دست‌بند و پابند دارند. آقای «اسدبیگی» با کت‌شلوار به دادگاه می‌رود، انگار نه انگار دادگاهی هست. تهدید هم می‌کند و می‌گوید: "من پشتم گرمه! چی دارین می‌گین؟ دایی‌ام اون بالا نشسته و خودش حلش می‌کنه." دیگر همه چیز در ایران خانوادگی شده است؛ خودمانی‌سازی به جای خصوصی‌سازی. خب نتیجه خانوادگی هم می‌دهد.» اشاره این فعال کارگری به شایعه نسبت خانوادگی امید اسدبیگی با «اسحاق جهانگیری»، معاون اول دولت دوازدهم است؛ شایعه‌ای که هیچ‌گاه تکذیب هم نشده است.

یکی از مطالبات اصلی کارگران، موضوع خلع ید از اسدبیگی به عنوان مالک بخش خصوصی این شرکت است. «محسن حیدری»، امام جمعه موقت اهواز، اول آبان ماه ۱۳۹۷ در خطبه‌های نماز جمعه به این موضوع اشاره کرده بود: «خواسته کارگران، برگرداندن این دو مرکز صنعتی به مالکیت دولت است، اما دولت زیر بار نمی‌رود. دولت می‌تواند این دو مرکز را به مجموعه‌های کارآمد مانند قرارگاه "خاتم‌الانبیا" و "بنیاد برکت" بسپارد.»

با گذشت دو سال از حرف‌های امام جمعه موقت اهواز، آقای استاندار در این گفت‌وگوی تفصیلی به موارد دیگری چون «تبدیل گازهای همراه تولید نفت در خوزستان» و «پروژه ان جی ال ۳۲۰۰» در غرب کارون اشاره کرده و گفته است: «منابع ارزی آن نیز توسط صندوق توسعه تامین شده و با مشارکت قرارگاه خاتم الانبیا در حال اجرا است.» 

به نظر می‌رسد قرارگاه خاتم الانبیا حاضر نشده است تا در پرونده رسوایی هفت‌تپه وارد شود و آقای استاندار «سهم برجامی استان خوزستان» را نه به مردم، که به سپاه، ستاد اجرایی فرمان امام و سایر ارگان‌ها، به شکل دیگری پرداخت کرده است. 

 

مطالب مرتبط:

اطلاعیه کارگران گروه ملی فولاد اهواز درباره چهره های جدید در تیم مدیریت

صدای اعتراض اسماعیل و همکارانش؛ مرور اعتراضات کارگری در استان خوزستان -بخش دوم

یورش شبانه نیروهای امنیتی به منزل کارگران گروه ملی فولاد اهواز

فراز و نشیب زندگی پیمان شجیراتی: اخراج از دانشگاه، بازداشت در گروه فولاد

زندگی مخفی یک کارگر معترض؛ گفت‌و گو با میثم آل مهدی

از بخش پاسخگویی دیدن کنید

در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید

صفحه پاسخگویی

ثبت نظر