در پی آتشسوزی در کمپ «موریا» واقع در جزیره «لس‌بوس» یونان، گروهی از کاربران افغانستانی در شبکه‌های اجتماعی با هشتگ «مهاجر فراموش شده»، خواستار رسیدگی به وضعیت مهاجران و پناهجویان شده‌اند. آنها با یادآوری شرایط وخیم امنیتی و اقتصادی در افغانستان، از خاطرات خود در کشورشان و هم‌چنین مسیر پرزحمت مهاجرت نوشته‌اند. بنا بر آمار رسمی، بیشترین پناهجویان اروپا را شهروندان افغانستانی تشکیل می‌دهند؛ همان‌طور که بیشترین ساکنان کمپ سوخته «موریا» هم افغانستانی‌ها بودند.
***
۱۹ شهریور ۱۳۹۹ بود که رسانه‌ها تصاویر و فیلم‌های آتشسوزی در کمپ پناهجویان موریا در جزیره لس‌بوس یونان را منتشر کردند؛ زنان، مردان و کودکانی که خرده بار زندگی خود را به دوش کشیده‌اند و در محاصره آتش و دود، به سوی سرنوشتی که هیچ از آن نمی‌دانند، تند قدم برمی‌دارند.
موریا دو شب در آتش سوخت و ساکنانش آواره خیابان‌ها و جنگل‌های اطراف شدند. پلیس راه‌های رسیدن از شهر به منطقه کمپ را مسدود کرد و تنها خبرنگاران بودند که توانستند صدای آوارگی دست‌کم ۱۳هزار انسان را به گوش جهان برسانند. این صدا آن‌قدر بلند بود که کشورهای اروپایی برای یافتن راه‌حل، جلسه‌های اضطراری بگذارند اما همین صدا به همان سرعت هم فراموش شد و حالا خبرها حاکی از انتقال آوارگان به کمپ‌های بسته‌اند.
در پی این وقایع بود که شبکه‌های اجتماعی هم از پناهجویان و مهاجران کمپ موریا نوشتند. کاربران افغانستانی که حالا هم‌وطنان‌شان بیشترین جمعیت مهاجران و پناهجویان اروپا را تشکیل می‌دهند، در شبکه‌های اجتماعی از «مهاجر فراموش‌شده» نوشته و نسبت به آوارگی آنها و عدم رسیدگی مسوولان اعتراض کرده‌اند.
«نگار محمدی»، از مبدعان این هشتگ به «ایران‌وایر»، می‌گوید دولت یونان باید عامل آتشسوزی را دستگیر کند و کشورهای اروپایی هم موظف هستند که به وضعیت هزاران پناه‌جو و مهاجر درگیر در یونان رسیدگی کنند. البته وضعیت پناهجویان در این کمپ چنان وخیم است که آنها از ابتدایی‌ترین حقوق خود هم محروم هستند. برای همین، همگی آرزویشان خلاصی از جزیره‌ای است که حالا حکم زندان را برایشان دارد.
طبق آخرین توافقات یونان، ترکیه و اتحادیه اروپا، درخواست پناهندگی این پناهجویان باید در همان جزیره مورد بررسی قرار گیرد و در صورت پاسخ منفی، از همان‌جا به کشور خود یا ترکیه بازگردانده شوند.
جزیره لس‌بوس از جمله نزدیک‌ترین جزایر به ترکیه است و مقصدی است برای مهاجرانی که از طریق مسیر دریا به اتحادیه اروپا می‌رسند.
نگار محمدی پس از آن که با برخی از دوستانش در کمپ موریا صحبت کرده بود، تصمیم گرفت هشتگ «مهاجر فراموش شده» را میان کاربران شبکه‌های اجتماعی داغ کند. او به «ایران‌وایر» می‌گوید: «با دوستان قدیمی خود که در موریا بودند، صحبت کردم و آنها از وخامت اوضاع این کمپ گفتند. تمام کمپ‌شان سوخته است. برای همین تصمیم گرفتم صدای این مهاجران را به شهروندان افغانستانی برسانم. این هشتگ را انتخاب کردم چون مهاجران به واقع فراموش شده‌اند. آنها چند سال در کمپی که گنجایش آن جمعیت را ندارد، با کم‌ترین امکانات زندگی می‌کنند و هیچ ارگانی به آنها کمک نمی‌کند؛ حتی حکومت افغانستان هم اقدامی در این مورد نمی‌کند. اگر کمک‌های سازمان‌های مردم‌نهاد وجود نداشت، هیچ‌کس به دادشان نمی‌رسید.»
این شهروند افغانستانی نبود آب و غذای کافی را اساسی‌ترین مساله برای بازماندگان آتشسوزی موریا می‌داند. بسیاری از مهاجران و پناهجویان در روزهای بعد از این آتشسوزی گرسنه و تشنه در خیابان‌ها مانده بودند. این وضعیت درست در شرایطی بر آنها آوار شد که شیوع ویروس کرونا هم از سویی دیگر، سلامت آنها را تهدید می‌کند.
او در توییتی نوشته است: «کمپ پناهندگان در یونان نشان داد که همه جای دنیا برای افغان‌ها زندان است. مدعیان حقوق بشر چه گونه در بزنگاه‌های تاریخ سکوت اختیار می‌کنند.»
هشتگ «مهاجر فراموش شده» به ترند توییتر در افغانستان هم تبدیل شد و کاربران افغانستانی دولت این کشور و مقامات حکومت را به بی‌توجهی نسبت به سرنوشت مهاجران متهم کرده‌اند.
«لطف‌الله صدیقی»، کاربر افغانستانی دیگری است که در صفحه توییتر خود نوشته است: «مهاجرین یک قشر محروم جامعه ما است. از حکومت افغانستان، جامعه جهانی، نهادهای بین‌المللی و مردم افغانستان خواهشمندیم تا دست به دست هم داده برای حل مشکلات مهاجرین تلاش نمایند. مهاجرین نیز هموطنان ما هستند.»
«ترانه یوسفی»، دیگر کاربر افغانستانی نوشته است: «اکنون هر مهاجر در تاریک ترین نقاط عمرش زندگی می‌کند! از یک طرف آتش در خانه و از طرف دیگر آتش در سرزمین بیگانه.»
او در توییتی دیگر به ناامنی کشورش پرداخته است: «مهاجرین که به خاطر طالبان وحشی از کشور آواره شدند، حال در آتش کمپ موریا می‌سوزند.»
«صفیه صافی» یکی دیگر از کاربران افغانستانی توییتر است که چندین توییت در همین رابطه نوشته است. او برای «ایران‌وایر» توضیح داد که وضعیت هم‌وطنانش پس از آتشسوزی موریا نامناسب است و انتقال شرایط آنها به مسوولان و مقامات افغانستان وظیفه جامعه مدنی است.
او هم‌چنین در اعتراض به بی‌عملی سازمان ملل متحد در امور پناهجویان نوشته است: «سازمان ملل از حقوق بشر تنها "ابراز تاسف" را یاد گرفته بود که حتی این روزها هم از آن در قبال کمپ پناهجویان در موریا به کار نمی‌برد.»
او در توییتی دیگر فعالان حقوق بشر را مورد نقد قرار داده است: «مدعیان حقوق بشر آیا کمپ‌های ویران شده پناهندگان را نمی بینند و یا صدای فریاد آنها را نمی‌شنوند؟ چرا زبان‌شان تنها برای دگرباشان جنسی و ... می‌چرخد؟»
چنین انتقادات و سوال‌هایی را می‌توان در بسیاری از توییت‌های معترضان در شبکه‌های اجتماعی مشاهده کرد. برخی دیگر با انتشار تصاویر و ویدیوهای کمپ موریا و مهاجران آواره‌اش، شعر نوشته‌اند: «مسافرم چه کنم نیست منزلم یاران/ غریبی دامن دریای کابلم یاران/ مرا زیارت دل‌های خسته می‌خواند/ کجا روم که نباشد غم دلم یاران؟»
«زهرا موسوی» یکی از پناهجویان افغانستانی در کمپ موریا است. از آن جایی که او با گروه‌های حقوق بشری همکاری می‌کند، مدیر پروژه برای او و خانواده‌اش اتاقی در شهر «میتیلینی» (مرکز جزیره) اجاره کرده است تا تکلیف‌شان مشخص شود. اما همه پناهجویان از این امکان برخوردار نیستند و بسیاری شب‌ها و روزها را روی آسفالت جاده‌ها به صبح می‌رسانند.
زهرا برای «ایران‌وایر» شرایط را چنین تشریح می‌کند: «عده‌ای به کمپ جدیدی که در منطقه متروکه نظامی ایجاد شده است، منتقل شده‌اند. این انتقال بر اساس اولویت‌هایی مثل خانواده‌ها و زنان تنها انجام شده است.»
پناهجویان و مهاجران ساکن موریا روزها در محاصره پلیس بودند و پناهجویان دیگر از سمت شهر و از مسیر جنگل و کوه به آنها غذا می‌رساندند: «پلیس مردم را محاصره کرده بود تا به شهر نروند. مردم راهی پیدا کرده بودند تا از راه جنگل به شهر بروند و آب و غذا تهیه کنند. با چشمان خودم دیدم که ارگان‌های مختلف برای پناهجویان آب و غذا می‌آوردند و وقتی جمعیت زیاد می‌شد، می‌ترسیدند و فرار می‌کردند. متاسفانه آن روز مردم گرسنه ماندند.»
هنوز انتقال پناهجویان و مهاجران تمام نشده است و کمپ‌های جدید هم شرایط وخیمی دارند: «بعد از این‌که مردم با پای خودشان به کمپ‌ها رفتند، شرایط بدتر شد. آب نبود و جایی هم نبود که بتوان آب را تهیه کرد. چادرها برپا شدند و در هر چادر هشت نفر را جای داده‌اند. در حالی‌که حتی برق در حمام‌ها و دست‌شویی‌ها وصل نیست.»
از سوی دیگر، شیوع ویروس کرونا باعث شده است تا مسوولان کمپ‌های جدید از مهاجران و پناهجویان به محض ورود، تست بگیرند. اما آنها که نتیجه تست‌شان مثبت می‌شود، در گوشه‌ای از همان کمپ، قرنطینه می‌شوند و سریع به بیمارستان منتقل نمی‌شوند.
بسیاری از این پناهجویان و مهاجران باور نمی‌کردند که آتشسوزی ممکن است تمام هست و نیست‌شان را بسوزاند. گروهی از آنها با دست‌های خالی و بدون برداشتن اندک وسایل‌شان، کمپ را ترک کردند. آتشسوزی در دنیای پناهجویان امری رایج و عادی است و هربار چند چادر و کانکس می‌سوزد و حتی چند نفری هم می‌میرند بدون آن‌که دنیا اخمی به صورتش بیاورد. شاید این‌بار هم آنها خیال می‌کردند که بعد از چند ساعت به چادرهایشان برمی‌گردند اما تمامی کمپ سوخت و دست‌کم ۱۳هزار انسان بیش از پیش آواره شدند.
حالا باید منتظر ماند تا بلکه سیاسیون جهان اقدامی موثر در خصوص پناهجویان انجام دهند. موریا به قول پناهجویان، جهنمی بود که سوخت تا بلکه اتحادیه اروپا فکری جدی برای موج‌های آتی پناهجویان و مهاجران داشته باشد.
مطالب مرتبط:
کمپین میهن من - عزت من؛ تلاشی برای جلوگیری از مهاجرت غیرقانونی افغانستانی‌ها
افزایش ناامنی پناهجویان ایرانی در پی واقعه هریرود علیه مهاجران افغانستانی در مرز ایران
ادبیات سیاسی و رسانه‌ای علیه پناهجویان؛ ادامه آوارگی در مرز
آتش‌بس در سوریه؛ ادامه سردرگمی پناهجویان در مرز ترکیه و یونان
ترس از ابتلا به کرونا و صف‌های چند هزارنفری پناهجویان کمپ موریا
بلاتکلیفی، آزار جنسی، تجاوز، اقدام به خودکشی؛ گوشه‌ای از زندگی زنان در کمپ پناه‌جویی موریا
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر