وضعیت حقوقی «فریبا عادلخواه» پژوهشگر ایرانی - فرانسوی پس از یک سال بازداشت مشخص شد. وکیل او به خبرگزاری فرانسه اطلاع داده که موکلش به ۶ سال حبس محکوم شده است که طبق قانون ۵ سال آن قابلیت اجرا دارد. عادلخواه که خردادماه سال گذشته به ایران سفر کرده بود، در محل سکونتش توسط نیروهای اطلاعات بازداشت شد. در همین راستا، «رولاند مارشال» پژوهشگر فرانسوی هم که برای دیدار شریک زندگیاش یعنی عادلخواه به ایران سفر کرده بود در فرودگاه «امام خمینی» توسط سپاه پاسداران شده بود. مارشال اول فروردین سال جاری از زندان آزاد شد و در اقدام تبادل اسرا میان فرانسه و ایران او با جلال روحاللهنژاد شهروند ایرانی که به جرم دور زدن تحریمها در فرانسه بازداشت بود، مبادله شدند. حالا با گذشت دو ماه از بازگشت مارشال به فرانسه، دادگاه انقلاب رای به پنج سال زندان برای عادلخواه داده است.
****
«سعید دهقان» وکیل فریبا عادلخواه در گفتوگو با خبرگزاری فرانسه خبر داد که موکلش به اتهام «اجتماع و تبانی برای اقدام علیه امنیت ملی» به پنج سال زندان و به اتهام «تبلیغ علیه نظام» به یک سال حبس محکوم شده است. این حکم در شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب اسلامی تهران صادر شده است و قابلیت تجدیدنظر دارد. در صورت تایید نهایی این حکم در دادگاه تجدیدنظر، طبق قانون مجازات اسلامی، پنج سال از این شش سال اجرا خواهد شد و این پژوهشگر دوتابعیتی دوران حبس پنجساله را متحمل خواهد شد.
حکم حبس برای عادلخواه یک ماه پس از آخرین جلسههای دادگاه صادر شده است. ریاست این جلسات برعهده «قاضی ابوالقاسم صلواتی» بود که سال گذشته به دلیل «نقض حقوقبشر» و «دادرسی غیرعادلانه در دادگاههای نمایشی جمهوری اسلامی» در فهرست تحریمهای آمریکا قرار گرفت.
عادلخواه در یک سال بازداشت ۴۹ روز اعتصاب غذا کرده بود. به گفته مقامات جمهوری اسلامی او در شرایط «استاندارد» نگهداری میشد و ملاقاتهایی هم با کنسولگری فرانسه داشته بود. ادعاهایی که پس از آزادی شریک عاطفی عادلخواه یعنی «رولاند مارشال» و روایتهای او از شرایط نگهداریاش و ابراز نگرانی برای وضعیت عادلخواه رنگ باخت.
مارشال که استاد دانشگاه و کارشناس امور آفریقا در فرانسه است، اول فروردین در پی تبادل با «جلال روحاللهنژاد» زندانی ایرانی در فرانسه، آزاد شد و به کشورش بازگشت. او ۹ ماه و نیم را در حبس گذرانده بود. روحاللهنژاد به خاطر دور زدن تحریمها در فرانسه زندانی شده بود و آمریکا درخواست استرداد او را به آن کشور داده بود؛ اما مذاکرات و معاملات جمهوری اسلامی با فرانسه طوری پیش رفت که فرانسه این زندانی را بهجای آمریکا به ایران و جمهوری اسلامی شهروند فرانسوی را به کشور برگرداند.
مارشال پس از آزادی در گفتوگو با خبرگزاریهای مختلف بارها آنچه را از سر گذرانده بود، روایت کرد. از سلول انفرادی تا همبندی با فعالان محیط زیستی. او بهتفصیل درباره بازجوییهایش و سوالهایی که برایش عجیب مینمود صحبت کرده است. در زمان بازداشت این استاد دانشگاه، رسانههای داخلی ایران، از ملاقات مداوم او با کنسول فرانسه در ایران خبر داده بودند اما به گفته خودش تنها پنج بار ملاقات صورت گرفته بود؛ آنهم با نظارت کامل نیروهای امنیتی. مارشال و کنسول فرانسه هیچوقت ملاقات خصوصی نداشتند و تنها میتوانستند درباره شرایط بازداشت، وضعیت سلامت او و خانوادهاش صحبت کنند، نه حتی درباره پرونده قضایی که جریان داشت.
او بارها در تمام مصاحبهها از شرایط فریبا عادلخواه ابراز نگرانی کرده بود. خصوصا که جمهوری اسلامی تابعیت دوم را برای ایرانیها قبول ندارد. پیشبینیها و نگرانیهای مارشال درباره عادلخواه به نظر درست میآید. اگرچه فرانسه توانست با تبادل اسیر شهروند فرانسوی را آزاد کند اما فریبا عادلخواه به خاطر اصلیت ایرانی، انگار که از مذاکرات کنار گذاشته شده بود و حالا باید چندین سال حبس بکشد.
«امانوئل مکرون» چندین بار در اظهارات خود بازداشت مارشال و عادلخواه را «غیرقابلقبول» اعلام کرده بود و وزیر خارجه فرانسه هم در بهمن سال گذشته گفته بود که پاریس این مساله را تحمل نخواهد کرد. همکاران و دوستان ایرانی و فرانسوی عادلخواه و همچنین تعدادی از اعضای جامعه دانشگاهی فرانسه بارها نسبت به بازداشت این دو نفر اعتراض کرده بودند. شهرداری پاریس هم با نصب عکس این دو پژوهشگر مقابل ساختمان خود اعلام کرده بود تا آزادی آنها، تصاویرشان باقی خواهد ماند.
در این میان بسیاری از چهرههای دانشگاهی تحلیلهایی درباره این بازداشتها داشتند؛ گروهی معتقد بودند که بازداشت عادلخواه ادامهای بر سختگیریهای جمهوری اسلامی در خصوص علوم اجتماعی است که اجازه تحقیق و پژوهش نمیدهد، گروهی دیگر بر این باور بودند که این بازداشت نشانهای است برای محدودتر شدن رویکرد جمهوری اسلامی نسبت به اتباع خود در دیگر کشورها، گروهی هم بودند که در تحلیلهای خود احتمال گروگانگیری برای تبادل اسرا را وارد میدانستند. حالا به نظر میرسد که احتمال سوم یعنی گروگانگیری عادلخواه و بعد مارشال، به واقعیت پیوسته است.
البته این نوع مبادلات در جمهوری اسلامی سابقهدار است؛ آزادی گروگانهای فرانسوی در لبنان مقابل آزادی «انیس نقاش» عامل ترور نافرجام «شاپور بختیار» در پاریس، آزادی «کلودیا رایس» در برابر آزادی «علی وکیلی» قاتل شاپور بختیار، آزاد کردن گروگانهای آمریکایی در لبنان در برابر دریافت اسلحه از آمریکا در جریان «ایران کنترا»، آزاد کردن چهار شهروند ایرانی آمریکایی در قبال آزادی هفت شهروند ایرانی زندانی در امریکا و دریافت ۴۰۰ میلیون دلار از اموال بلوکهشده ایران در آن کشور و همچنین گروگان گرفتن کشتی بریتانیایی «استینا ایمپرو» در خلیجفارس برای آزاد کردن کشتی توقیفشده «گریس ۱» که حامل نفت ایرانی در «جبلالطارق» بود.
اگرچه مارشال که شهروند فرانسه بود حالا در این مبادله و معامله آزاد شده است اما به نظر میرسد ایرانی بودن عادلخواه باعث شده است که جمهوری اسلامی همچنان او را در زندان نگه دارد.
مطالب مرتبط:
روایت «رولاند مارشال» از ۹ ماه و نیم حبس و بازجویی در زندان ایران
جلال روحالله نژاد که فریبا عادلخواه برای آزادی او گروگان گرفته شده، کیست؟
ابهام در وضعیت فریبا عادلخواه و رولاند گابریل مارشال؛ مذاکرات توییتری
بیانیه چند استاد دانشگاههای فرانسه: با تحریم علمی ایران مخالفیم
ملاقات کنسول فرانسه با فریبا عادلخواه؛ ادامه پیگیریهای دولت فرانسه
تماس اینترنتی فریبا عادلخواه با همکارانش در پاریس
بازداشت فریبا عادلخواه؛ حمله امنیتی به پژوهشگران علوم انسانی
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر میتوانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راهاندازی کنید
ثبت نظر