«بیمارستانهای لندن، برلین و پاریس اعلام میکنند ما جا نداریم اما از رییس دانشگاه علوم پزشکی گیلان پرسیدم آیا تخت خالی دارید، گفت ۲۰ درصد تختهای بیمارستانی خالی است، این که تبلیغ میکنند جا نیست و مردم در خیابان هستند، دروغ است.»
«حسن روحانی»، رییسجمهوری ایران روز چهارشنبه ۲۸ اسفند در آخرین جلسه هیات دولت در سال ۱۳۹۸، عملکرد دولت در مقابله با کرونا را «افتخارآمیز» خواند و اعلام کرد: «تهران را با لندن، برلین، پاریس مقایسه کنید. خیلی ساده است. ببینید آنجا چه خبر است. ببینید قفسه فروشگاههای آنها خالی شد. برای یک تکه دستمال کاغذی، بین دو نفر دعوا شد. مردم برای مواد غذایی ناراحت و نگران هستند و بیمارستانهایشان اعلام میکنند ما جا نداریم. اما ما به رغم این شرایط، تأمین کردیم.»
او اضافه کرد: «دیروز به دو استان که مشکل داشتیم، تلفن کردم. هم با رییس دانشگاه علوم پزشکی قم و هم با رییس دانشگاه علوم پزشکی گیلان تلفنی صحبت کردم. نظر آنها این بود که در این دو شهری که سختترین شهرهای ما بود، از پیک عبور کردیم و این خیلی مهم است. از آنها پرسیدم که آیا تخت خالی دارید، رییس دانشگاه علوم پزشکی گیلان گفت ۲۰ درصد تختهای بیمارستانی خالی است و اینکه تبلیغ میکنند جا نیست و مردم در خیابان هستند، این حرفها دروغ است و واقعیت ندارد.»
آیا دسترسی مردم کرونا زده ایران از مبتلایان در لندن، برلین و پاریس به تختهای بیمارستانی بهتر است؟ آیا ۲۰ درصد تختهای بیمارستانی در استان گیلان خالی هستند؟ «ایرانوایر» در این گزارش میکوشد با بررسی وضعیت تختهای بیمارستانی در ایران و اروپا در بحران کرونا را بررسی کند و به این پرسشها پاسخ دهد.
تعداد تختهای بیمارستانی در لندن، برلین، پاریس و ایران مقایسه آن با تعداد مبتلایان به کرونا
وقتی صحبت از تخت بیمارستانی برای مراقبت از بیماران کرونایی میشود، بیش از آن که تختهای عمومی مورد توجه باشند، تختهای مراقبتهای ویژه (آیسییو) محل پرسش هستند. چرا که طبق آمار جهانی و براساس تجربه کشور چین، ۴.۷ درصد مبتلایان به کرونا به مراقبتهای ویژه نیاز پیدا میکنند. بنابراین، اول نیم نگاهی داریم به سرانه تختهای آیسییو در ایران و اروپا.
براساس گزارش «فوربز» (Forbes)، در امریکا به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر، ۳۴.۷ تخت در بخش مراقبتهای ویژه وجود دارد که بالاترین نرخ سرانه تخت آیسییو در جهان است. بعد از امریکا، آلمان با ۲۹.۲ تخت و ایتالیا با ۱۲.۵ و سپس فرانسه با ۱۱.۶ تخت، بیشترین تخت را در بخش مراقبتهای ویژه دارند. انگلستان با ۶.۶ تخت آیسییو به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر، در رتبه هشتم جهان قرار دارد.
کشورهای اروپایی به طور میانگین ۱۱.۵ تخت آیسییو به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر دارند:
حال آن که ایران با جمعیتی بالغ بر ۸۳ میلیون نفر در سال ۱۳۹۸، جمعا هشت هزار و ۲۶۴ تخت آیسییو در کل کشور دارد؛ یعنی حدود ۹.۵ تخت آیسییو به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر.
«ریسرچ گیت» البته تعداد تختهای آیسییو ایران را ۴.۶ به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر میداند که ممکن است آمار این مرکز مربوط به قبل از اجرای «طرح نظام سلامت» و افزایش چشمگیر تختهای مراقبتهای ویژه در بیمارستانهای ایران باشد.
مقایسه تعداد مبتلایان به کرونا و نسبت آن با شمار تختهای آیسییو نشان میدهد که سرانه تختهای مراقبتهای ویژه در ایران بالاتر از انگلستان و پایینتر از امریکا، آلمان و ایتالیا است. اما پرسش اصلی این است که چند درصد از این تختها در این کشورها خالی هستند؟ به عبارتی، چند درصد از تختهای آیسییو در این کشورها در دسترس بیماران کرونایی قرار دارند؟
دكتر «قاسم جانبابایی»، معاون درمان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در خصوص تعداد تختهای آیسییو در ایران میگوید: «در قالب طرح تحول نظام سلامت، تختهای مراقبتهای ویژه در كشور از پنجهزار و ۸۲۰ تخت به هشت هزار و ۲۷۳ تخت افزایش یافته است كه این میزان افزایش، رشدی ۴۲ درصدی را در حوزه تختهای مراقبتهای ویژه نشان میدهد.»
اما این افزایش، مشکل کمبود تختهای آیسیی یو در ایران را حل کرده است؟ دکتر «سیامک مرهصدق»، عضو «کمیسیون بهداشت و درمان» مجلس شورای اسلامی در گفتوگو با «ایران»، در پاسخ به این پرسش میگوید: «تعداد تختهای مراقبتهای ویژه در حال حاضر حتی کمتر از نصف نیاز کشور است و این میتواند برای بیمار بسیار آزاردهنده و نگرانکننده باشد.»
در واقع، در ایران به دلیل بالا بودن نرخ تصادفات، نرخ بیماریهای قلبی، عروقی و ریوی، نرخ سرطانها و...، ضریب اشتغال تختهای آیسییو در آن به شدت بالا است. دبیر اجرایی ششمین «کنگره بینالمللی مراقبتهای ویژه ایران» در ۲۰ دی ۱۳۹۷ گفته بود: «ضریب اشغال تختهای مراقبت ویژه بالای ۹۰ درصد است. این مساله نشاندهنده کمبود شدید تختهای این بخشها است.»
یعنی ایران برای بستری کردن بیماران کرونایی در آیسییو، مجبور به ترخیص زودهنگام سایر بیماران و به تعویق انداختن جراحیهای غیر اورژانسی است؛ به طوری که «سهیلا خسروی»، مدیرکل انتقال خون استان سیستان و بلوچستان از صدور دستورالعملی توسط وزارت بهداشت برای تعویق جراحیهای غیر اورژانسی خبر میدهد.
او گفته است: «بر اساس دستورالعمل ابلاغی وزارت بهداشت، در حال حاضر الویت تامین خون، با عملهای جراحی اورژانسی بیمارستانها و مراکز درمانی است و در چنین شرایطی، عملهای جراحی غیر اورژانسی بیمارستانها و مراکز درمانی سطح استان سیستان و بلوچستان به زمان دیگری موکول میشوند.»
این دستورالعمل تنها با هدف تامین خون مورد نیاز بیماران نیست بلکه مهمتر از آن، تختهای آیسییو است که به اشغال بیماران مبتلا به کرونا در آمدهاند.
بنابراین، اگر معیار پنج درصد را در بررسی تعداد تختهای آیسییو مورد نیاز کشورهای درگیر با کرونا ملاک بگیریم، تا روز ۲۹ اسفند ۱۳۹۸ این آمار به دست میآید:
جدول بالا نشان میدهد که تنها اوضاع ایتالیا میتواند از ایران وخیمتر باشد چون تعداد مبتلایان در این کشور عدد بسیار بالایی را نشان میدهد که میتواند پیک بیماری در این کشور باشد. ولی در بقیه کشورها هنوز با پیک فاصله داریم. ولی آنچه مشهود است، این است که همه کشورهای درگیر کرونا میتوانند در ارایه خدمات بیمارستانی به مبتلایان دچار بحران شوند ولی در وضعیت حاضر، اوضاع در آلمان، امریکا و انگلستان به مراتب از ایران بهتر و امکان ارایه خدمات درمانی، بالاتر است.
شاخص تختهای بیمارستانی
براساس برآورد «بانک جهانی» از نرخ تختهای بیمارستانی، به تعداد هر هزار نفر، ۲.۵ تخت در جهان وجود دارد. آلمان با ۸.۳، به نظر بالاترین نرخ تختهای بیمارستانی را دارا است. ایتالیا هم با ۳.۴ اخت، وضعیت بسیار خوبی دارد. امریکا و انگلستان نیز با ۲.۹ و ۲.۸، بالاتر از میانگین نرخ جهانی قرار دارند. اما ایران با ۱.۵ تخت، زیر متوسط جهانی نشسته است.
در جدول زیر، آمار ابتلا به کرونا تا تاریخ ۲۶ اسفند ۱۳۹۸ به تفکیک استان آمده است. تا این تاریخ، در مجموع ۱۴هزار و ۹۹۱ نفر در ایران به کرونا مبتلا شده بودند که در روزهای بعد افزایش یافتهاند. این عدد در آخرین روز سال ۱۳۹۸، به ۱۸هزار و ۴۰۷ نفر رسیده است.
جدول بالا نشان میدهد امکان بستری کردن تمام مبتلایان به کرونا در بیمارستانهای کشور فراهم است اگر آمار ارایه شده صحیح باشد و اگر بیمار دیگری وجود نداشت یا حداقل ۵۰ درصد از تختهای بیمارستانی آزاد باشند.
ولی واقعیت این است که هم باید به صحت آمار تردید داشت و هم این که ایران به دلیل پایین بودن نرخ تختهای بیمارستانی خود نسبت به میانگین جهانی، همواره با مشکل تخت روبهرو بوده است. لذا در رویارویی با بحرانهای پیشبینی نشده مثل کرونا، یا زلزله و سیل، مجبور به توسل به بیمارستانهای صحرایی است. به همین دلیل، هم در قم و هم در گیلان با شدت گرفتن آمار مبتلایان، وزارت بهداشت مجبور شد با توسل به نیروهای نظامی، بیمارستانهای صحرایی دایر کند که نشان دهنده صحیح نبودن ادعای حسن روحانی است؛ ادعایی که حتی به صراحت توسط دیگر مدیران دولتی نیز نقض شده است.
در همان روزی که روحانی مدعی خالی بودن ۲۰ درصدی تختهای بیمارستانی در گیلان شد، «محمود قاسمنژاد»، معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استاندار گیلان و جانشین رییس ستاد مقابله با کرونا در استان در گفتوگو با خبرنگار «ایلنا» اعلام کرد: «بیمارستانهای ما کفاف بستری بیماران استان را هم ندارند.»
او از مردم خواست از ورود به این استان خودداری کنند.
جمعبندی
حسن روحانی، رییسجمهوری ایران روز چهارشنبه ۲۸ اسفند اعلام کرد: «تهران را با لندن، برلین، پاریس مقایسه کنید. خیلی ساده است. ببینید آنجا چه خبر است. بیمارستانهایشان اعلام میکنند ما جا نداریم. دیروز به دو استان که مشکل داشتیم، تلفن کردم. هم با رییس دانشگاه علوم پزشکی قم و هم با رییس دانشگاه علوم پزشکی گیلان تلفنی صحبت کردم. از آنها پرسیدم که آیا تخت خالی دارید؟ رییس دانشگاه علوم پزشکی گیلان گفت ۲۰ درصد تختهای بیمارستانی خالی است و این که تبلیغ میکنند جا نیست و مردم در خیابان هستند، این حرفها دروغ است و واقعیت ندارد.»
آیا دسترسی مردم کرونا زده ایران از مبتلایان در لندن، برلین و پاریس به تختهای بیمارستانی بهتر است؟ آیا ۲۰ درصد تختهای بیمارستانی در استان گیلان خالی هستند؟ «ایرانوایر» این ادعا را بررسی کرده و به این نتایج دست یافته است:
۱- نرخ تخت بیمارستانی در ایران ۱.۵ و زیر میانگین جهانی است. اما نرخ بیمارستان در آلمان ۸.۳ و بالاترین در جهان است. ایتالیا ۳.۴، امریکا ۲.۹ و انگلستان ۲.۸ و همگی آنها از میانگین نرخ جهانی، یعنی ۲.۵ بالاتر هستند.
۲- نرخ تخت آیسییو در ایران به روایتی ۹ و به روایتی، ۴.۶ است. حتی اگر نرخ را ۹ در نظر بگیریم، تنها از نرخ تخت آیسییو در انگلستان که ۶.۶ است، بالاتر است. نرخ تخت آیسییو در امریکا ۳۴.۷، در آلمان ۲۹.۲ و در ایتالیا ۱۲.۵ است.
۳- تعداد مبتلایان به ویروس کرونا تا روز ۲۹ اسفند ۱۳۹۸ تنها از ایتالیا پایینتر است. تعداد ابتلا در ایران ۱۸هزار و ۴۰۷ بوده، حال آن که در آلمان ۱۳هزار و ۹۳، در امریکا ۹هزار و ۴۱۵ و در انگلستان دو هزار و ۶۴۴ مورد بوده است. این آمار در ساعات و روزهای بعد تغییر میکنند و ممکن است ایران به پیک نزدیکتر از سایر کشورها باشد.
حال پرسش این است که چه طور امکان دارد تعداد تختهای بیمارستانی ایران پایینتر و تعداد مبتلایان آن بیشتر باشد ولی با این حال، ۲۰ درصد از تختهای بیمارستانی ایران خالی بمانند ولی سایر کشورها که تخت بیشتر و مبتلایان کمتر (به جز ایتالیا) دارند، تخت کم آورده باشند؟ جز این که رییسجمهوری ایران واقعیتها را کتمان میکند؛ واقعیتی که جانشین رییس ستاد مقابله با بحران کرونا در استان گیلان گفت: «بیمارستانهای ما کفاف بستری بیماران استان را ندارند.»
از این رو، «ایرانوایر» به این ادعای حسن روحانی که میگوید بیمارستانهای لندن، برلین و پاریس اعلام میکنند جا ندارند اما رییس دانشگاه علوم پزشکی گیلان به او گفته است ۲۰ درصد تختهای بیمارستانی خالی هستند را نادرست میداند و به آن نشان «حقیقت ندارد» میدهد.
توضیح نحوه رتبهبندی ایرانوایر:
-
دروغ پینوکیو: اظهاراتی که عدم صحت آنها قبلا ثابت شده یا بر اساس تحقیقات و مدارک موجود کذب از کار درآمدهاند.
-
حقیقت ندارد: اظهار دروغی درباره یک واقعه مشخص تازه یا چیزی که قبلا عدم صحت آن اثبات نشده است با استفاده از واقعیات و مدارک موجود.
-
گمراه کننده: موردی که ممکن است از واقعیاتی خاص در اظهارات استفاده شود تا ادعای نادرست یا غیرقابل اثبات دیگری را القا کند.
-
حقیقت دارد: وقتی اظهاری با مدارک و واقعیات ثبتشده پشتیبانی شود.
-
در بعضی موارد ممکن است ما به این نتیجه برسیم که امکان تعیین صحت یا کذب بودن ادعایی را نداریم. این موارد ممکن است ادعایی درباره مناسبات داخلی حکومت ایران باشد که ما از آن بیخبر هستیم، یا اظهار نظری به شدت شخصی باشد حتی ممکن است ادعا درباره نیاتی باشد که قابل رد یا اثبات نیستند.
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره روششناسی راستیآزمایی در ایرانوایر اینجا کلیک کنید.
مطالب مرتبط:
آیا در آمریکا ۹۶ میلیون آمریکایی به کرونا مبتلا میشوند و ۴۸۰ هزار نفر میمیرند؟
معاون وزیر بهداشت درست میگوید که دولت در تشخیص ورود کرونا تاخیر داشت؟
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر میتوانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راهاندازی کنید
ثبت نظر