گزارش جدیدی از «رافائل گروسی»، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره برنامه ایران منتشرشده که از سه اختلاف تازه بین طرفین خبر می‌دهد. اختلاف‌های جدید و آنچه در گزارش گروسی آمده است موضوعی است که به آن پرداخته‌ایم.
***
گزارش جدید «رافائل گروسی»، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره برنامه ایران از سه اختلاف جدید آژانس و ایران خبر می‌دهد. این سه مورد عبارت‌اند از اینکه ایران از دادن دسترسی به دو محل به بازرسان آژانس خودداری کرده، به سوالات آژانس درباره منشا آلودگی‌های اتمی در مرکزی در نزدیکی تهران پاسخ صریحی نداده است. این گزارش همچنین برای اولین بار از وجود مواد هسته‌ای و فعالیت اتمی اعلام‌نشده در سه‌نقطه کشور خبر داده است و گفته نشانه‌هایی از تلاش برای پاک‌سازی محل از ذرات اورانیوم دیده می‌شود.
در گزارش مدیرکل آژانس بین‌المللی خودداری از اجرای بخش‌های کلیدی برجام ازجمله پنج برابر حد مجاز شدن میزان ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران آورده شده و این موضوع «نقض برنامه اقدام جامع مشترک خوانده شده است.»
مدیرکل آژانس، این گزارش را به شورای حکام یا هیات مدیره این نهاد که ۳۵ دولت عضو آن هستند ارائه کرده تا شورا درباره اقدام بعدی در ارتباط با ایران تصمیم بگیرد. گزارش به شکل خودکار به شورای امنیت سازمان ملل متحد هم ارائه می‌شود. اقدام درباره آن از اختیارات این شورا است.
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پس از انتشار گزارش فصلی درباره برنامه اتمی ایران و بعد از دیدار با رییس‌جمهور فرانسه از کشورهای عضو برجام گفته است که این واقعیت که ما اثری از ذرات اورانیوم پیدا کردیم، بسیار مهم است. این بدان معنی است که احتمال فعالیت‌های هسته‌ای و موادی وجود دارد که تحت نظارت بین‌المللی نیستند و ما درباره آن‌ها و منشا و اهدافشان چیزی نمی‌دانیم. ایران باید تصمیم بگیرد که به‌طور واضح‌تر با آژانس همکاری کند و توضیحات لازم را ارائه کند».
از زمان شروع اجرای توافق هسته‌ای برجام بین ایران و گروه ۵+۱ که ایالات‌متحده هم زمانی عضو آن بود، گزارش اسفند ۱۳۹۸ آژانس بین‌المللی انرژی اتمی منفی‌ترین گزارش درباره نحوه اجرای برجام توسط نظام جمهوری اسلامی است.
رافائل گروسی در توضیح گزارشی که به هیات مدیره آژانس داده گفته است که همکاری ایران برای حل موضوع حیاتی است در غیر این صورت بحران تازه‌ای شکل خواهد گرفت.
در گزارش او به پنج برابر بودن ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران و نقض توافق برجام اشاره‌شده اما به دلیل اینکه این مواد و فعالیت‌ها زیر نظارت شدید آژانس قرار دارد، اختلاف بر سر آن تا حدی قابل‌کنترل است آنچه امکان شکل دادن یک بحران تازه را دارد، موضوع جدیدتری است که در گزارش مدیرکل آمده است.
پیدا شدن ذرات اتمی در سه‌نقطه متفاوت اعلام‌نشده و وجود یک مرکز آلوده به مواد رادیواکتیو دارای اهمیتی فوق‌العاده‌ای برای آژانس است چراکه تخلف از معاهدات پادمانی است و ممکن است بالاتر از مقدمه نقض معاهده منع گسترش سلاح های اتمی (ان‌پی‌تی) باشد.
در توافق برجام، ایران پذیرفته است که پروتکل الحاقی به معاهدات پادمانی با آژانس را به‌طور داوطلبانه اجرا کند. هدف از تشکیل این پروتکل این بوده که بازرسان آژانس امکان داشته باشند فعالیت مشکوک دولت‌های عضو را بررسی کنند و مطمئن شود که هیچ فعالیت اتمی مخفی و اعلام‌نشده‌ای در آن کشور وجود ندارد.
پروتکل الحاقی پس‌ازآن تشکیل شد که عراق در دوره رهبری «صدام حسین» با بازرسان آژانس در مراکز اتمی‌اش همکاری می‌کرد اما بازرسان اطلاع پیدا کرده بودند که در نزدیکی مراکز رسمی آن کشور، تاسیسات مخفی وجود دارد که عراق در آن برای دستیابی به سلاح اتمی تلاش می‌کند.
در نظام مبارزه با توسعه سلاح‌های هسته‌ای، مراکز اعلام‌نشده اتمی و پیدا شدن ذرات رادیواکتیو که نشان از کار با مواد اتمی دارد زنگ خطری برای بازرسان آژانس است که می‌تواند به معنی تمایل کشورها به دنبال کردن برنامه نظامی اتمی باشد. جمهوری اسلامی ایران در جریان توافق برجام، توافق جداگانه دیگری هم با آژانس امضا کرد و اجرای پروتکل الحاقی را پذیرفت تا ادعای خود را مبنی بر صلح‌آمیز بودن برنامه اتمی‌اش ثابت کند.
جمهوری اسلامی ایران با پذیرش اجرای این پروتکل توافق جداگانه دیگری هم با امریکا به دست آورد که براساس آن پرونده قدیمی ایران در آژانس با نام «ابعاد احتمالی نظامی» که از آن به‌عنوان «پی‌ام‌دی» یاد می‌شود، در ازای همکاری کامل و نظارت‌های شدیدتر از حد معمول آژانس بر ایران، بسته شود.
محتوی این پرونده مشابه مسائلی بود که در گزارش اسفند ۱۳۹۸ رافائل گروسی به هیات مدیره آژانس آمده است: ذرات مشکوک اتمی، مراکز احتمالی اعلام‌نشده و سرانجام تقویت ظن انحراف از مسیر صلح‌آمیز.
یکی از این مراکز، تاسیساتی است که اولین بار «بنیامین نتانیاهو»، نخست‌وزیر اسرائیل از وجود آن خبر داد و مقام‌های ایرانی به سخره آن را قالی‌شویی عنوان کردند اما آژانس در گزارش‌های بعدی خود از کشف ذرات اتمی در آن خبر داد.
درصورتی‌که جمهوری اسلامی ایران برای ابهام مدیرکل آژانس بین‌المللی و سوالات تازه پدیدارشده بازرسان پاسخ قانع‌کننده‌ای نداشته باشد، پرونده مشابه پرونده پی‌ام‌دی تشکیل می‌شود و دور از انتظار نیست که این پرونده قدیمی که با کمک دولت «باراک اوباما»، رییس‌جمهور وقت امریکا بسته شده بود، دوباره گشوده شود.
مطالب مرتبط:
ششم تیرماه ۱۳۹۸ چه اتفاقی در انتظار برجام است؟
ایران در مقابل تمدید قانون تحریم ها چه می کند؟
پیشنهاد تکراری و بیهوده روحانی درباره حل مشکلات برجام
چرا خامنه ای مثل یک کاسب با برجام برخورد می کند؟
واکنش ایران به تحریم های جدید: ارتش آمریکا، گروه تروریستی اعلام می شود
برجام بدون آمریکا؛ ایران دنبال چیست؟
آیا ترامپ برجام را پاره می‌کند یا نه؟
ضرب‌الاجل ترامپ به اروپا: چهار ماه وقت دارید برجام را اصلاح کنید
ایران اجرای دو تعهد در برجام را متوقف کرد؛ منتظر چه پیامدهایی باشیم؟
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر