«مایک پومپئو»، وزیر خارجه امریکا روز گذشته اعلام کرد که این کشور «محمد مقیسه» و «ابوالقاسم صلواتی»، دو قاضی دادگاه انقلاب در تهران را تحریم می‌کند.
ابوالقاسم صلواتی و محمد مقیسه به صدور احکام سنگین و زندان‌های طولانی مدت برای فعالان مدنی و سیاسی شهره‌اند.
«مهرزاد بروجردی»، پژوهشگر و استاد علوم سیاسی «دانشگاه سیراکیوز» در نیویورک درباره این که این تحریم‌ها تا چه حد موثر هستند، به «ایران‌وایر» می‌گوید: «تحریم کردن دو قاضی بدنام مثل آقای مقیسه و صلواتی کار درستی است. محدودیت صدور ویزا برای مقام‌های دیگری که در سرکوب مردم ایران نقش داشته‌اند هم امر خوبی است. اما واقعیت امر این است که این تحریم‌ها تاثیر جدی نخواهند داشت و بیشتر سمبلیک هستند چون اصلا بعید است که این‌ها بخواهند به امریکا سفر کنند.»
پومپئو که در میان گروهی از مقام‌های امریکایی و فعالان ایرانی مخالف حکومت ایران صحبت می‌کرد، از سرکوب اعتراضات آبان ۱۳۹۸ توسط جمهوری اسلامی به شدت انتقاد کرد.
او با اشاره به موارد تاریخی سرکوب اعتراضات در ایران، گفت متاسفانه امریکا در سال ۱۳۸۸، وقتی فرصت بود، در کنار مردم نایستاد اما تحت ریاست جمهوری «دونالد ترامپ»، در کنار معترضان ایستاده است.
مهرزاد بروجردی در این‌باره می‌گوید: «صحبت آقای پمپئو بیشتر از این که واقعیت باشد، جنبه تبلیغاتی دارد. به نظر من این صادقانه نیست چون در دولت آقای اوباما هم همین‌طور کسانی که در سرکوب جنبش سبز نقش داشتند، چه توسط امریکا و چه توسط کشورهای اروپایی، در لیست تحریم‌ها قرار گرفتند. این بار هم دولت آقای ترامپ همان سیاست تحریم را در پیش گرفته است.»
مایک پمپئو به موارد نقض حقوق بشر در ایران به شکل مصداقی هم اشاره کرد؛ به نادیده گرفته شدن حقوق بهاییان و سنی‌ها و به سرکوب مخالفان جمهوری اسلامی از اولین سال‌های انقلاب تاکنون: «هزاران ایرانی در سال ۱۳۶۷ به دار آویخته شدند. در سال ۱۳۷۸ دانشجویان را کشتند. به یاد می‌آوریم که در سال ۱۳۸۸ مردمی را که می‌پرسیدند رای من کو، کشتند و به زندان اوین فرستادند.»
او ایران را حکومتی «ریاکار» توصیف کرد که هم قوانین بین‌المللی و هم قوانین داخلی خودش را نقض می‌کند.
اما آیا اشاره‌های پمپئو به موارد نقض حقوق بشر از سوی ایران می‌تواند بیش از پیش به سردی رابطه بین دو کشور دامن بزند؟
مهرزاد بروجردی معتقد است همواره حقوق بشر به عنوان یک ابزار تبلیغاتی استفاده می‌شود و دولت ترامپ از زمانی که روی کار آمده، به هیچ وجه دعوایش با کشورهایی که حقوق بشر در آن‌ها رعایت نمی‌شود، سر مساله حقوق بشر نبوده است: «دولت ترامپ نشان داده که همواره منفعت اقتصادی و مسایل ژئوپلتیک برایش بسیار مهم‌تر از مسایل حقوق بشری بوده است. درست در همین زمان اعتراضات آبان ماه، امریکا مشغول تبادل مذاکره درباره تبادل زندانی با ایران بود. بنابراین، من فکر نمی‌کنم که حرف‌های پمپئو غیر از استفاده تبلیغاتی، کاربرد دیگری داشته باشد.»
به گفته این پژوهشگر علوم سیاسی، مساله توافق اتمی آن قدر برای امریکا مهم است که مساله حقوق بشر در برابر آن کاملا رنگ می‌بازد: «حتی اگر جمهوری اسلامی وحشتناک‌تر از این هم با مردم در ایران رفتار می‌کرد اما حاضر بود سر مساله اتمی با ایران توافق کند، امریکا سرکوب‌ها را نادیده می‌گرفت.»
به اعتقاد مهرزاد بروجردی، هر دو طرف ایران و امریکا به دلایل متفاوت خواستار مذاکره هستند: «من فکر می‌کنم هر دو طرف به دلایل متفاوت، یعنی ایران به خاطر وضع بد اقتصادی و امریکا برای این که دولت ترامپ که الان مساله استیضاح ایشان هم پیش آمده و انتخابات در پیش دارد، بتواند موفقیتی در سیاست خارجه و حوزه بین‌المللی به دست آورد. هر دو طرف علاقه‌مند به مذاکره هستند و این تبادل زندانی‌ها هم که به آن اشاره شد، احتمالا در ماه‌های آینده تکرار می‌شود. دو طرف دارند سیگنال‌هایی برای بازگشت به میز مذاکره می‌دهند اما به نظر می‌رسد در حال چانه‌زنی هستند.»
«عباس موسوی»، سخن‌گوی وزارت امور خارجه ایران سخنان پمپئو درباره وضعیت حقوق بشر در کشور را تفکرات سازمان «سیا»(CIA) دانسته و گفته است: «او که تفکرات یک سازمان جهنمی، فریب‌کار و برانداز (CIA) را به میدان دیپلماسی به عنوان یک حوزه متمدنانه آورده، در حد و اندازه هیچ وزیر خارجه‌ای در جهان نیست و جایگاهی در این حوزه ندارد.»
او افزوده است: «وزرای امور خارجه معمولا منادی صلح، آشتی، گفت‌وگو و احترام هستند در حالی که آقای پمپئو بلندگوی قلدری، فریب‌کاری، تحقیر و توهین با زبان خشم، پرخاش‌گری، جهل و افراط است.»
جمهوری اسلامی بارها هشدار مقامات و مسوولان دیگر کشورها نسبت به نقض حقوق بشر در ایران را توطئه خوانده و آن‌ها را متهم به دخالت در امور داخلی کشور کرده است. مهرزاد بروجردی می‌گوید: «این یک حربه‌‌ای است که جمهوری اسلامی استفاده می‌کند اما این حنا دیگر رنگی ندارد. هر اتفاقی که در آن مملکت می‌افتد، چون این حکومت انتقادپذیر نیست، متوسل به این ادعا می‌شود که توطئه خارجی است؛ دشمن این کار را کرده است و در امور داخلی ما مداخله می‌کنند و... . اما این‌ها فقط توجیهاتی هستند برای باز کردن موضوع از سر خودشان. طبعا عنوان کردن موضوع عدم دخالت در امور داخلی کشور در اقتصاد نفتی و رانتی ایران مثل یک شوخی می‌ماند. این اقتصاد با یک تحریم امریکا فلج شده و این مهم‌ترین نوع دخالت در امور داخلی یک کشور است که همه وقایع را تحت شعاع خودش قرار داده است.»
به گفته این استاد دانشگاه، در حقوق بین‌الملل بحث‌های زیادی مطرح شده است مبنی بر این که اصولا حد و مرز کشورها به دولت‌ها این اجازه را نمی‌دهند که هر نوع سرکوب و هر کشتاری را انجام دهند: «این موضوع الان به عنوان یک بحث مهم مطرح است و حتی لایحه‌ای هم در این باره نوشته شده است. چون کشورهایی که حق بشر را سلب می‌کنند، پشت اصل حاکمیت ملی سنگر می‌گیرند که انتقادات منطقی علیه خود را قبول نکنند.»
با توجه به تحریم دو قاضی مشهور و دستگیری «حمید نوری»، از دست‌اندرکاران اعدام‌های سال ۱۳۶۷ در سوئد، آیا تحریم‌ها و یا سپردن افرادی که در موارد نقض حقوق بشر دست داشته‌اند به دادگاه‌های بین‌المللی، می‌تواند جلوی سرکوب و نقض حقوق بشر را در ایران بگیرد؟
پاسخ مهرزاد بروجردی به این پرسش منفی است: «فکر نمی‌کنم. در مورد نوری باید ببینیم دادگاه تا چه حد پیش می‌رود. اما به هر حال، عملکرد جمهوری اسلامی به این ختم نمی‌شود که اگر ما را در غرب محاکمه کنند، ما رفتارمان را عوض می‌کنیم. یادمان باشد که سال‌ها پیش افرادی مانند محسن رضایی و دیگران در بمب‌گذاری در آرژانتین و... محکوم شدند اما ما تغییری در رفتار آن‌ها ندیدیم.»
اشاره مهرزاد بروجردی به انفجار روز هجدم ژوییه ۱۹۹۴ در ساختمان «آمیا»، مرکز یهودیان بوئنوس‌آیرس است. این انفجار ۸۵ کشته و بیش از ۳۰۰ نفر زخمی برجای گذاشت. «اکبر هاشمی رفسنجانی»، «علی فلاحیان» و «علی اکبر ولایتی»، به ترتیب رییس جمهوری، وزیر اطلاعات و وزیر امور خارجه وقت ایران و نیز «احمد وحیدی»، «محسن رضایی»، «احمدرضا اصغری» و «محسن ربانی»، به ترتیب فرمانده وقت نیروی «قدس» سپاه پاسداران، فرمانده وقت سپاه پاسداران، دبیر سوم وقت سفارت ایران در آرژانتین و رایزن فرهنگی وقت این سفارت و هم‌چنین چند فرد و سازمان لبنانی از جمله به عنوان متهمان این پرونده معرفی شدند.
مهرزاد بروجردی می‌گوید: «فکر نمی‌کنم با محکوم شدن نوری هم چیزی تغییر کند. جمهوری اسلامی اصلا نگران قضاوت جامعه جهانی نیست، همه را متهم به توطئه و دخالت می‌کند و از پاسخ دادن و درست کردن رفتارش طفره می‌رود.»
مطالب مرتبط:
تحریم بی‌سابقه آیت‌الله خامنه‌ای و بیت رهبری چه معنا و اثری دارد؟
چه کسانی در فهرست جدید تحریم آمریکا هستند؟
تبعات تحریم محمدجواد ظریف
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر