۱۷ زندانی دوتابیعتی یا خارجی در زندان «اوین» و زندانهای دیگر به سر میبرند. در حال حاضر کشورهای بریتانیا و امریکا بیشترین زندانی را در ایران دارند. از کشورهای اتریش، استرالیا، فرانسه و سوئد نیز زندانیانی در ایران هستند. اکثر این زندانیان با اتهام «همکاری با دول متخاصم» که منظور امریکا، بریتانیا و کشورهای دیگر است، به حبسهای طولانی مدت محکوم شدهاند. در حالی که طبق سند رسمی منتشر شده در تاریخ ۲۳ آذر ۱۳۹۲ از سوی وزارت امور خارجه، ایران هیچ کشوری جز اسراییل را مصداق «کشور متخاصم» و «دشمن» با جمهوری اسلامی نمیداند.
***
طبق اطلاعات منتشر شده، ۱۷ زندانی دو تابیعتی یا خارجی در زندان «اوین» و زندانهای دیگر کشور به سر میبرند. در حال حاضر بریتانیا و امریکا بیشترین زندانی را در ایران دارند. دو زندانی ایرانی امریکایی و یک زندانی چینی امریکایی در زندان اوین و یک شهروند امریکایی در زندان «وکیلآباد» مشهد به سر میبرند. «کارن وفاداری»، شهروند ایرانی امریکایی نیز با قرار وثیقه تا زمان روشن شدن تکلیف پروندهاش آزاد است.
از کشور بریتانیا نیز پنج زندانی دو تابعیتی در بندهای زندان اوین حضور دارند.از کشورهای اتریش، استرالیا، فرانسه و سوئد نیز زندانیانی در ایران هستند. با این حال، هنوز لیستی از زندانیانی که از کشورهای همسایه با اتهامات امنیتی و سیاسی در زندانهای ایران نگهداری میشوند، در دست نیست.
از میان زندانیان دو تابعیتی و یا خارجی، زنان در بند نسوان زندان اوین و مردان در بندهای هفت و چهار و یا همچنان تحت بازجویی و در سلولهای انفرادی این زندان روزگار خود را طی میکنند. انوشه آشوری، «کامران قادری»، «احمدرضا جلالی» و «ژیو وانگ» همگی در اندرزگاه هفت سالن ۱۲ زندان اوین به سر میبرند. طبق اطلاعات به دست آمده در این بند، اکثر زندانیان دارای جرایم «جاسوسی» و «همکاری با دول متخاصم» هستند و چند زندانی با جرمهای مالی حضور دارند.
در حالی اکثر این زندانیان با اتهام همکاری با دول متخاصم که منظور امریکا، بریتانیا و کشورهای دیگر است، به حبسهای طولانی مدت محکوم شدهاند که طبق سند رسمی وزارت امور خارجه کشور (منتشر شده در تاریخ ۲۳ آذر ۱۳۹۲)، ایران هیچ کشوری جز اسراییل را مصداق «کشور متخاصم» و دشمن با جمهوری اسلامی نمیداند. با این حال، دستگاه قضایی، وزارت اطلاعات و سپاه پاسداران برخلاف این سند در سالهای اخیر افراد زیادی را با همین اتهام بازداشت کردهاند.
امریکا با پنج زندانی
سیامک نمازی و باقر نمازی
«سیامک نمازی»، شهروند ایرانی امریکایی، مدیر ایرانی دفتر برنامهریزی استراتژیک شرکت نفتی «کرسنت» در امارات بود. او در تیرماه ۱۳۹۴ برای دیدار خانوادهاش، از امارات متحده عربی به ایران سفر کرد اما پس از ورود به ایران، ممنوعالخروج شد. پس از احضارهای متعدد به وزارت اطلاعات، سرانجام مهر سال ۱۳۹۴ او را بازداشت و روانه سلول انفرادی بند ۲۰۹ زندان اوین کردند.
او بعد به اتهام «همکاری با دولت متخاصم امریکا» به ۱۰ سال حبس محکوم شد و این حکم در دادگاه تجدیدنظر عینا مورد تایید قرار گرفت.
سیامک نمازی مدتها است در بند چهارم زندان اوین به سر میبرد و همبندی زندانیانی از جمله «فرهاد میثمی» است. نمازی از زمان بازداشت تاکنون حتی از حق یک روز مرخصی بیبهره بوده است.
«باقر نمازی»، شهروند ایرانی امریکایی ۸۳ ساله برای پیگیری وضعیت فرزند بازداشت شدهاش، در بهمن ۱۳۹۴ به ایران آمد اما او هم در تاریخ سوم اسفند همان سال بازداشت و بعد به اتهام «همکاری با دولت متخاصم امریکا»، به ۱۰ سال حبس محکوم شد. این حکم در دادگاه تجدیدنظر مورد تایید قرار گرفت. باقر نمازی به دلیل کهولت سن و مشکل قلبی، دو مرتبه در دوران حبس زیر عمل جراحی قلب قرار گرفت تا این که از بهار ۱۳۹۷، به دلیل عدم تحمل کیفر آزاد شد.
«مهرداد قربانی سرایی»، وکیل نمازیها درباره آخرین وضعیت آنها به «ایرانوایر» میگوید: «باقر نمازی به دلیل شدت بیماری و عدم تحمل کیفر، از بهار ۱۳۹۷ در خارج از زندان به سر میبرد. او به دلیل شرایط جسمی قادر به تحمل زندان نیست اما خودش را باید مرتب به سازمان زندانها معرفی کند. ما تقاضای مرخصی سیامک نمازی را دادیم اما متاسفانه هنوز داخل زندان است.»
وکیل آنها در بهار ۱۳۹۷ درخواست اعاده دادرسی برای پرونده این پدر و پسر را به شعبه ۳۳ دیوان عالی کشور ارایه کرده اما هنوز پاسخی به این درخواست داده نشده است.
مایکل وایت
«جاناتان فرانکس»، سخنگوی خانواده «مایکل وایت»، شهروند امریکایی که در زندان وکیلآباد مشهد با حکم ۱۰ سال حبس به سر میبرد، درباره آخرین وضعیت او به «ایرانوایر» گفت آنها هفته گذشته از طریق مقامات سفارت سوییس در ایران متوجه شدند که مایکل به دلیل بیماری مربوط به سرطانش، عمل جراحی داشته است.
فرانکس گفت آنها به شدت نگران وضعیت این زندانی بوده و نسبت به عملکرد ضعیف دو دولت ایران و امریکا برای آزادی او ناامید و ناراحت هستند.
طبق گفته جاناتان فرانکس، مایکل وایت همچنان در زندان وکیلآباد مشهد به سر میبرد. او درباره تاریخ دقیق جراحی و اینکه چه مدتی در بیمارستان مانده و کدام ناحیه از بدنش مورد جراحی قرار گرفته است، گفت: «ما هیچ اطلاعاتی در این زمینه نداریم. فقط حدس میزنیم جراحی در ماه گذشته اتفاق افتاده باشد. متاسفانه اطلاعات ما جزیی و از طریق مقامات دولت سوییس است.»
مایکل وایت، اهل ایالت کالیفرنیا و عضو سابق نیروی دریایی امریکا، در تابستان ۱۳۹۷ به ایران سفر کرد و مدتی پس از ورودش به ایران، در اوایل مرداد همان سال در مشهد بازداشت شد. دادگاه عمومی مشهد در اسفند ۱۳۹۷ او را برای دو اتهام «توهین به رهبری» و «پست عکسی در شبکههای اجتماعی»، به ۱۰ سال حبس محکوم کرد. مستندات این دو اتهام که منجر به چنین حکم سنگینی شده است، هنوز مشخص نیست.
طبق گفتههای مادر وایت به «نیویورک تایمز» در تاریخ ۱۷ دی ۱۳۹۷، او برای دیدن دوست دختر ایرانی خود به ایران سفر کرده بود. به گفته این مادر، وایت قرار بوده ۲۷ جولای ۲۰۱۸ از ایران به قصد امریکا خارج شود اما هرگز این اتفاق نیفتاده است.
مادر وایت اشاره کرده بود تنها سه هفته پیش از این گفتوگو، از طریق وزارت خارجه امریکا از زندانی شدن فرزندش در ایران مطلع شده است.
برای اولین بار «ایوار فرهادی»، زندانی عقیدتی سابق در گفتوگو با «ایرانوایر» از وجود این زندانی امریکایی در زندان وکیلآباد مشهد خبر داد.
دو روز پس از مصاحبه مادر مایکل وایت با نیویورک تایمز، «بهرام قاسمی»، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران در تاریخ ۱۹ دی ماه از حضور یک شهروند امریکایی در زندان وکیلآباد مشهد خبر داد. او البته گفت بازداشت وایت در نخستین روزهای دستگیری او، از طریق دفتر حفاظت منافع امریکا در تهران به اطلاع دولت امریکا رسیده است.
بعد «غلامعلی صادقی»، دادستان مشهد در تاریخ ۲۰ اسفند ۱۳۹۷ از صدور حکم ۱۰ سال حبس مایکل وایت خبر داد. جاناتان فرانکس در مورد مستندات اتهامات وایت گفت: «ما میدانیم که اتهامات مایکل چیست اما مستندات آن برای ما روشن نیست. نمیدانیم برای توجیه توهین به رهبری چه شواهدی است. درباره اتهام انتشار عکسی در شبکههای اجتماعی، فکر میکنیم عکسی که آنها دربارهاش صحبت میکنند، مربوط به دختری باشد که برای دیدنش به ایران رفت و در اینستاگرام منتشر شده است. اما دقیقا نمیدانیم چرا جرم تلقی شده است.»
وایت از بیماری آسم شدید و داشتن توموری در گردن در رنج است و پیش از زندان تحت شیمی درمانی بوده است.
سخنگوی این شهروند امریکایی زندانی گفت تنها خواسته آنها، رسیدگی پزشکی به وایت است: «برای درمان او اقداماتی شده که حتی بهتر از استاندارد معمول در زندانهای ایران است اما ما رسیدگی کامل پزشکی او را میخواهیم.»
جاناتان فرانکس با اشاره به این که مایکل وایت به «دونالد ترامپ»، رییس جمهوری فعلی امریکا رای داده است، گفت: «مایکل به ترامپ رای داد اما متاسفانه از سوی کابینه او هیچ توجهی به وضعیت این زندانی نمیشود. وضعیت مایکل هیچ ربطی به روابط دو کشور ندارد. او جرمی مرتکب نشده است و گروگان گرفتن او در ایران کاری غیر انسانی و غیرقانونی است. ما تنها میدانیم گفتوگو چندانی میان دو کشور برای آزادی او صورت نگرفته است و از دولت ترامپ انتظار داریم که تلاش بیشتری برای آزادی مایکل داشته باشد. وگرنه در وضعیت فعلی، فقط باید منتظر یک معجزه برای آزادی او و بازگشت به کشورش باشیم.»
به گفته سخنگوی خانواده وایت، او گاهی با مادر و اعضای دیگر خانوادهاش تماس تلفنی دارد اما این تماس به صورت مرتب نیست.
مراد طاهباز
«مراد طاهباز»، زندانی دو تابعیتی ایرانی امریکایی و یکی از هفت فعال محیط زیست بازداشت شده است. او تا پیش از بازداشت، عضو هیات مدیره «موسسه حیات وحش میراث پارسیان» و تاجر بود. طاهباز دارای فوق لیسانس مدیریت کسب و کار از امریکا است. او در سال ۱۳۹۲ با موافقت «معصومه ابتکار»، رییس وقت سازمان محیط زیست کشور به عنوان یکی از شرکای «پروژه حفاظت از یوز» اعلام شد. با این حال، وی را نیز به همراه بقیه فعالان محیط زیست در اوایل بهمن ۱۳۹۶ بازداشت کردند و تاکنون در زندان اوین به سر میبرد.
علت بازداشت او هنوز مشخص نیست و مانند بقیه فعالان محیط زیست، در سلولهای دو و سه نفره به سر میبرد. همچنین طبق اطلاعات منتشر شده، مراد طاهباز به سرطان پروستات مبتلا است.
ژیو وانگ
«ژیو وانگ» دارای ملیت چینی، ساکن امریکا و دانشجوی «دانشگاه پرینستون»، به اتهام «جاسوسی» به ۱۰ سال زندان محکوم شده است و هم اکنون در اندرزگاه هفت سالن ۱۲ زندان اوین به سر میبرد. وانگ دانشجوی دوره دکترای رشته تاریخ دانشگاه پرینستون و مسلط به زبان فارسی بود که پس از سفر به ایران برای کارهای تحقیقاتی پایاننامه دوره دکترایش، در تابستان ۱۳۹۵ بازداشت شد. با این حال، مقامات ایرانی و امریکایی بازداشت او را تا یک سال بعد علنی نکردند. سخنگوی سابق قوه قضاییه و خبرگزاری «میزان»، وابسته به قوه قضاییه پس از صدور حکم ۱۰ سال حبس او در دادگاه انقلاب، نام و حکم این زندانی را رسانهای کردند. متعاقب آن، رسانههای خارجی خبر بازداشت وانگ را انتشار دادند.
«غلامحسین محسنی اژهای»، سخنگوی سابق قوه قضاییه در تاریخ ۲۵ تیر ۱۳۹۶با اظهار این که او «یک عامل نفوذی» است، از حکم ۱۰ سال حبس وانگ خبر داد. اژهای درباره این دانشجو گفت او با نفوذ وارد ایران شده و از سوی ماموران وزارت اطلاعات شناسایی و دستگیر شده است.
در همان روز، خبرگزاری میزان در مطلبی با ذکر نام او، ژیو وانگ را جاسوس خواند و مستندات این اتهام را جمع آوری اطلاعاتی از آرشیو کتابخانههای تهران و شخصیتهای علمی عنوان کرد. این خبرگزاری نوشت این دانشجوی امریکایی که برای کارهای تحقیقاتی خود به ایران سفر کرده بود، به دلیل این که چهارهزار و و۵۰۰ صفحه از اسناد کشور را ثبت دیجیتالی کرده، جاسوس است.
با این حال، هیچگاه مقامات قضایی توضیحی ندادند که چه طور ممکن است اسناد کتابخانه که در معرض استفاده عموم قرار دارد، مبنای جاسوسی یک خارجی قرار گرفته است.
«هواکو»، همسر ژیو وانگ، پس از علنی شدن بازداشت همسرش، در گفتوگویی با دانشگاه پرینستون گفت او در تاریخ ۱۷ مرداد ۱۳۹۵ بازداشت شده و در بهمن ماه همان سال اتهام جاسوسی به او تفهیم شده و در فروردین ۱۳۹۶ نیز محاکمه شده است.
همسر وانگ گفته بود که مدتها پس از بازداشت ژیو در تهران، از وضعیت او اطلاعی نداشته است.
حکم ۱۰ سال حبس این زندانی امریکایی مرداد ۱۳۹۶ در دادگاه تجدیدنظر عینا تایید شد. دانشگاه پرینستون پس از آن طی چندین بیانیه، خواستار آزادی دانشجوی خود شد و تاکید کرد که این دانشجو هیچ فعالیت سیاسی برای هیچ دولتی نداشته و فقط در ایران مشغول کارهای تحقیقاتی خود در حوزه تاریخ بوده است. در بخشی از یکی از این بیانیهها که در تاریخ ۲۶ مرداد ۱۳۹۶منتشر شد، نوشته بودند: «ما همچنان امیدواریم که مقامات ایرانی به این دانشجوی نخبه اجازه دهند او به نزد همسر و فرزندش بازگردد.»
وانگ اکنون در کنار زندانیان دیگری که متهم به جاسوسی و ارتباط با دول متخاصم هستند، مانند کامران قادری، احمدرضا جلالی و انوش آشوری، در اندرزگاه هفت سالن ۱۲ زندان اوین به سر میبرد.
استرالیا و سه زندانی
«کایلی مور گیلبرت»، استاد دانشگاه استرالیایی در پاییز ۱۳۹۷ از سوی ماموران حفاظت اطلاعات سپاه پاسداران بازداشت شده است و تاکنون در بند دو الف زندان اوین، متعلق به سپاه پاسداران به سر میبرد. براساس اطلاعات منتشر شده، بازجوییهای این استاد دانشگاه تمام شدهاند اما او همچنان بدون وکیل و در سلول انفرادی نگهداری میشود. خانواده این استاد دانشگاه که تا شهریور ۱۳۹۸ درباره بازداشت او سکوت کرده بودند، در بیانیهای که در تاریخ ۲۳ شهریور از سوی وزارت امور خارجه و تجارت استرالیا منتشر شد، نوشتند: «ما با دولت استرالیا از نزدیک در ارتباط بودهایم. معتقدیم که بهترین راه برای اطمینان از بازگشت امن کایلی، استفاده از راهکارهای دیپلماتیک است.»
مور گیلبرت، پژوهشگر تحصیلکرده «کمبریج» در رشته مطالعات خاورمیانه است که در «دانشگاه ملبورن» در زمینه مطالعات اسلامی تدریس میکرد. مشخصات او در وبسایت این دانشگاه خاطرنشان میکند که تحقیقاتش روی کشورهای خلیج فارس، حاکمیت استبداد و نقش فنآوریهای جدید رسانهای در فعالیتهای سیاسی تمرکز دارند. اتهاماتی که موجب دستگیری او شده است اما هنوز در دسترس نیست.
«جولی گینگ»، توریست استرالیایی و «مارک فیرکین»، وبلاگنویس استرالیایی نیز به دلایل نامشخصی در ایران بازداشت و اوایل شهریور ماه به بند عمومی زندان اوین منتقل شدهاند. اما تاریخ دقیق بازداشت آنها مشخص نیست.
از میان مقامات ایرانی، تنها «عباس موسوی»، سخنگوی وزارت امور خارجه در یک کنفرانس مطبوعاتی در تاریخ ۲۵ شهریور امسال در پاسخ به وضعیت بازداشت آنها گفت در مورد این سه نفر اطلاعی ندارد: «من در مورد سه مورد اطلاعی ندارم. یک مورد بود که در سال گذشته رخ داده بود به جرم جاسوسی برای یکی از کشورهای متخاصم، ولی من در خصوص دو مورد دیگر اطلاعی ندارم.»
هنوز دقیقا اتهامات، دلایل بازداشت و وضعیت آنها مشخص نیست. از میان زندانیان خارجی، از این سه شهروند استرالیایی کمترین اطلاع در دست است.
بریتانیا با پنج زندانی
انوشه آشوری، شهروند دوتابعیتی ایرانی بریتانیایی، آگوست ۲۰۱۷ در ایران بازداشت و در دادگاهی در اوایل شهریور ۱۳۹۸، به اتهام جاسوسی به ۱۰ سال حبس محکوم شد. آشوری هم اکنون در بند هفت زندان اوین به سر میبرد.
برای اولین بار نام انوشه آشوری از سوی سخنگوی قوه قضاییه شنیده شد. «غلامحسین اسماعیلی» پنجم شهریور ۱۳۹۸ از بازداشت او خبر داد و مدعی شد آشوری متصل به سرویس جاسوسی «موساد» بوده است. به گفته این مقام قضایی، او علاوه بر ۱۰ سال حبس، به دو سال حبس بابت «تحصیل مال نامشروع و اموالی که از سرویس موساد اخذ کرده» و «استرداد ۳۳ هزار یورو پول به نفع جمهوری اسلامی ایران» نیز محکوم شده است. اما سخنگوی قوه قضاییه هیچ توضیح دیگری درباره مستندات جاسوسی و مال نامشروع او نداد و هنوز اطلاعاتی در این زمینه در دست نیست.
در همان روز، «آلیکا آشوری»، فرزند او که بازیگر ساکن لندن است، در گفتوگو با روزنامه «تایمز» گفت پدرش تاجری است که وقتی ۱۷ سالش بوده، به بریتانیا سفر کرده و در تمام این مدت بین دو کشور در رفتوآمد بوده است. او گفت در این رفتوآمدها هیچ وقت مشکلی برای او پیش نیامده بوده است.
فرزند آشوری گفته بود پدرش قادر به دیدن وکیل خود نیست: «پدرم هیچ کاری با مسایل سیاسی نداشت و به ما هم همیشه میگفت که درگیر سیاست نشوید. او یک مرد صلحطلب و آرام است؛ کسی که به فکر سفر با کروز در دوران بازنشستگی بود. ما نمیدانیم چرا چنین اتهامی برای او رسانهای شده است. این یک بازی شطرنج است که آنها تصمیم گرفتهاند مهرهها را حرکت دهند.»
تاریخ دقیق دادگاه، شعبه دادگاه و جزییات دیگر درباره آشوری مشخص نیست. خانواده او از آگوست ۲۰۱۷ تاکنون خبر بازداشت او را رسانهای نکرده و دو دولت بریتانیا و ایران نیز درباره بازداشت او به دلایل نامشخصی سکوت کرده بودند. تنها پس از اظهارات غلامحسین اسماعیلی و علنی شدن بازداشت او، دخترش با روزنامه تایمز بریتانیا گفتوگو کرده است.
«کمال فروغی»، زندانی دوتابعیتی ایرانی بریتانیایی و مهندس عمران در تاریخ ۱۵ اردیبهشت ۱۳۹۰ از سوی ماموران سپاه پاسداران در منزل خود در تهران بازداشت شد. او را پس از ۱۸ ماه نگهداری در سلول انفرادی بند ۲ الف در زندان اوین متعلق به سپاه پاسداران، به بند عمومی منتقل کردند. فروغی در شعبه ۱۵ داگاه انقلاب به ریاست قاضی ابوالقاسم صلواتی به اتهام «جاسوسی»، به هفت سال حبس محکوم شد. فرزند او بارها در با توجه به سن و بیمارهای متعدد پدرش، خواستار آزادی او شده بود.
براساس اطلاعات به دست آمده، کمال فروغی مدتی است (تاریخ نامشخص) به دلیل عدم تحمل کیفر، در مرخصی درمانی به سر میبرد اما ممنوعالخروج است و باید مرتب خود را به دادستانی معرفی کند.
کامران فروغی در گفتوگویی با «کمپین حقوق بشر در ایران»، درباره مستندات اتهام جاسوسی پدرش گفته بود: «هرگز مقامات قضایی ایران توضیحی درباره مستندات اتهام جاسوسی او ارایه نکردند و ما نمیدانیم بر چه اساسی این اتهام وارد شده است. اما از پدرم در بازجوییها پرسیده شده چرا مرتب بین دو کشور مسافرت میکرده است، چرا دوستان انگلیسی دارد و چرا پاسپورت انگلیسی دارد.»
«نازنین زاغری رتکلیف»، شهروند دوتابعیتی ایرانی بریتانیایی و مدیر پروژههای «بنیاد خیریه تامسون رویترز» فروردین ۱۳۹۵ در فرودگاه «امام خمینی»، در حالی که قصد خروج از ایران را به همراه دختر نوزادش داشت، از سوی ماموران حفاظت اطلاعات سپاه پاسداران بازداشت شد. دادگاه انقلاب او را بعد به اتهام «جاسوسی»، به پنج سال حبس محکوم کرد. این حکم در دادگاه تجدیدنظر عینا تایید شد.
علیرغم اینکه او شامل آزادی مشروط است، با درخواست آزادی وی تاکنون مخالفت شده است. دختر خردسال زاغری، «گابریل»، از زمان بازداشت مادرش، نزد مادربزرگ و پدربزرگش زندگی میکند و هفتهای یک بار به شکل کابینی مادر خود را پشت شیشههای سالن ملاقات میبیند. زاغری تاکنون دو بار در اعتراض به عدم رسیدگی پزشکی و عدم آزادی خود دست به اعتصاب غذا زده است که بار دوم همسرش نیز همراه او شد. «ریچارد راتکلیف» در یک اقدام نمادین، در بیرون ساختمان سفارت ایران در لندن دست به اعتصاب غذا زده بود.
با این حال، هنوز دو دولت بریتانیا و ایران به توافقی برای آزادی این شهروند دوتابعیتی نرسیدهاند. در سال ۱۳۹۶، رسانههای دو کشور اعلام کردند آزادی نازنین زاغری منوط به پرداخت بدهی ۴۰۰ میلیون پوندی دولت بریتانیا به دولت ایران است که مربوط به حکومت محمدرضا پهلوی، آخرین شاه ایران در سال ۱۹۷۰ است. با این حال، دولت ایران پس از انتشار این خبر، آن را تکذیب کرد و ادامه بازداشت زاغری را مربوط به مسایل دیگری دانست.
«ارس امیری»، ۳۳ ساله، حدود ۱۰ سال پیش به بریتانیا سفر کرد و ساکن لندن شد. او کارمند «بریتیش کانسیل» (شورای فرهنگی بریتانیا) و دانشجوی کارشناسی ارشد «دانشگاه کینگستون» بریتانیا بود اما چند روز پس از بازگشت به ایران به قصد دیدن مادر بزرگ بیمارش، در تاریخ ۲۳ اسفند ۱۳۹۶، از سوی ماموران وزارت اطلاعات بازداشت و به بند ۲۰۹ زندان اوین منتقل شد. او را در تاریخ ۳۱ اردیبهشت ۱۳۹۷ با قرار وثیقه ۵۰۰ میلیون تومانی آزاد کردند. در زمان بازداشت، به امیری اتهام «تبانی و اجتماع علیه امنیت ملی» از طریق کار در بریتیش کانسیل وارد شد.
او پس از این که درخواست ماموران وزارت اطلاعات مبنی بر همکاری با آنها را رد کرد، دوباره در شهریور ۱۳۹۷ بازداشت و این بار با اتهام سنگین «اداره شبکه براندازی علیه امنیت داخلی کشور» مواجه شد. در نهایت هم با همین اتهام، او را به ۱۰ سال حبس در دادگاه انقلاب محکوم کردند. نامهنگاریهای امیری خطاب به «ابراهیم رییسی»، رییس قوه قضاییه درباره درخواست رسیدگی عادلانه به پروندهاش، هیچ نتیجهای نداشت و دادگاه تجدیدنظر این حکم را عینا تایید کرد.
«کامیل احمدی»، شهروند دوتابعیتی ایرانی بریتانیایی، پژوهشگر اجتماعی و مردمشناس، از تاریخ ۲۰ مرداد امسال در بازداشت به سر میبرد. هنوز از اتهام و مکان نگهداری او در زندان اوین اطلاعی در دست نیست. احمدی توانسته است از زمان بازداشت تاکنون یک بار همسر و فرزندش را در اتاقی در دادسرای زندان اوین ملاقات کند. در این ملاقات، او به همسرش گفته است بازجوییهای او حول محور پژوهشهایش بودهاند؛ پژوهشهایی که از سوی وزارت ارشاد مجوز انتشار گرفته بودند.
کامیل احمدی مقالات و کتابهایی درباره موضوعات جنجالی مانند «ازدواج سپید» و «کودک همسری» نوشته و چندین فیلم مستند نیز در حوزه آسیبهای اجتماعی ساخته است. او در آبان ۱۳۹۷ نیز به دلیل کتابها و مقالاتش در حوزه جنسیت، کودکان و اقلیتها، از «دانشگاه جورج واشنگتن» جایزه گرفته است. این جایزه از سوی «بنیاد جهانی صلح زنانِ» بخش ادبیات و علوم انسانی دانشگاه جورج واشنگتن به او اعطا شد.
سوئد و یک زندانی
«احمدرضا جلالی»، پزشک، استاد و پٰژوهشگر مدیریت حوادث مترقبه است که به اتهام «فساد فیالارض از طریق جاسوسی برای دولت متخاصم اسراییل» محکوم به اعدام شده است. او بارها تمام اتهامات را رد و اعلام کرده تحت شکنجه جسمی و روانی، وادار به اعتراف علیه خودش شده است. اما حکم اعدام او در کمتر از دو ماه بعد از سوی دیوان عالی کشور تایید شد. احمدرضا جلالی در زندان اوین بیمار و با کاهش وزن شدیدی مواجه شد. عکسی از او در زندان در اردیبهشت ۱۳۹۷ در رسانهها انتشار یافت که بسیار لاغر و نحیف به نظر میرسید. بارها مادر و همسر این زندانی به دلیل کاهش وزن عجیب او، خواستار انتقالش به بیمارستانی در بیرون از زندان شدند. سرانجام در زمستان ۱۳۹۷، با وخیم شدن حالش، به بیمارستان منتقل شد و تحت عمل جراحی از ناحیه شکم قرار گرفت.
این زندانی در مرداد ۱۳۹۸ ناگهان از بند هفت خارج و به مکان نامعلومی برای بازجوییهای مجددا منتقل و چند روز پس از آن دوباره به بند هفت برگردانده شد. این زندانی به شدت تحت فشار و زیر حکم اعدام است.
اتریش و دو زندانی
«کامران قادری»، شهروند ایرانی اتریشی، در سفری به ایران، در ۱۲ دی ۱۳۹۴ بازداشت و راهی زندان اوین شد. او هم اکنون همراه احمدرضا جلالی، انوش آشوری و کیومرث مرزبان در اندرزگاه هفت سالن ۱۲ زندان اوین به سر میبرد.
قادری دارای دکترای برق و الکترونیک از «دانشگاه تکنیک وین» و فعال در حوزه آیتی (فنآوری اطلاعات) و مدیر «شرکت آوانک» در وین، پایتخت اتریش بود. او صبح روز ۱۲ دی ۱۳۹۴، پس از ورد به ایران، در فرودگاه امام خمینی توسط ماموران وزارت اطلاعات بازداشت و به بند ۲۰۹ زندان اوین متعلق به وزارت اطلاعات منتقل شد.
این شهروند دوتابعیتی ۴۷۲ روز در سلول انفرادی بود و پس از آن، در تاریخ ۲۸ فروردین ۱۳۹۵، به بند عمومی زندان اوین منتقل شد. کامران قادری بعد در دادگاه انقلاب به اتهام «همکاری با دول متخاصم»، به ۱۰ سال حبس محکوم و این حکم در دادگاه تجدیدنظر عینا تایید شد.
او پیش از بازداشت، بارها برای شرکت در سمینارهای علمی و تحقیقی و معاملههای تجاری به تهران رفتوآمده داشته و هیچ مشکلی نداشته است. کامران قادری در مدت بازداشت مبتلا به دیسک کمر و غدهای در گردنش شد.
همسر و سه فرزند او ساکن شهر وین اتریش هستند و از زمان بازداشت تاکنون، وی را ندیدهاند.
«مسعود مصاحب»، زندانی دوتابعیتی ایرانی اتریشی، تاجر و دبیر کل انجمن دوستی اتریش و ایران، از بهمن ۱۳۹۷ بازداشت شده است. با این حال، وزارت امور خارجه اتریش چندین ماه بعد، در تاریخ ۹ مرداد امسال خبر بازداشت او را رسانهای و تایید کرد. مصاحب از سال ۱۳۴۴ در اتریش زندگی میکند و از سال ۱۳۵۹ تابعیت این کشور را گرفته است.
انجمن دوستی اتریش و ایران، انجمنی است که با هدف تقویت روابط اقتصادی میان دو کشور فعال است. مصاحب در بهمن ماه ۱۳۹۷ به همراه هیاتی تحقیقاتی، از اتریش به ایران سفر کرده بود که بازداشت شد و از آن زمان تاکنون در زندان اوین نگهداری میشود. «پیتر گوشلباور»، سخنگوی وزارت امور خارجه اتریش در گفتوگویی با خبرگزاری فرانسه در تاریخ ۹ مرداد ماه امسال گفته بود هنوز اتهام مصاحب به طور رسمی مطرح نشده است و خواسته بود به دلیل سن مصاحب و مشکلات جسمی مصاحب، دولت ایران از نظر زوایای بشردوستانه، او را آزاد کند.
فرانسه و یک زندانی
«فریبا عادلخواه»، پژوهشگر دوتابعیتی ایرانی فرانسوی در ایران، خرداد ۱۳۹۸ از سوی حفاظت اطلاعات سپاه پاسداران به اتهام «جاسوسی» بازداشت شد. او چند ماه قبل برای کارهای پژوهشی به ایران سفر کرده بود. خبر بازداشت عادلخواه اما در تیرماه از سوی رسانههای داخل و خارج منتشر شد. هیچ اطلاع تازهای از وضعیت او، محل نگهداری و مستندات اتهام جاسوسی این پژوهشگر در دست نیست و هنوز از مقامات ایران به جز سخنگوی دولت که تنها بازداشت او را تایید کرد، مقامی درباره دلیل بازداشت او اظهارنظری نکرده است.
برای اولین بار خبرگزاری رویترز در تیر ۱۳۹۸ اعلام کرد عادلخواه که در «مرکز تحقیقات بینالمللی مطالعات سیاسی پاریس» مشغول به کار بوده، به اتهام جاسوسی بازداشت شده است. بعد «اگنس وان درمال»، سخنگوی وزارت خارجه فرانسه روز ۲۴ تیرماه با انتشار بیانیهای اعلام کرد: «مقامات فرانسوی برای دریافت اطلاعات از وضعیت او و شرایط بازداشتتش اقداماتی را انجام داهاند.»
او گفت با این حال، دولت فرانسه تاکنون هیچ جواب رضایت بخشی از سوی مقامات ایران دریافت نکرده است.
یک روز پیش از انتشار این بیانیه، «علی ربیعی»، سخنگوی دولت بازداشت عادلخواه را تایید کرد اما گفت از علت و اتهام بازداشت این شهروند دوتابعیتی اطلاعی ندارد.
عادلخواه با کنسول فرانسه در ایران توانسته است ملاقات کند و خانواده او نیز موفق به ملاقات با وی در زندان شدهاند.
فعالیت پژوهشی فریبا عادلخواه متمرکز بر دو کشور ایران و افغانستان است. او بارها برای کارهای تحقیقاتی و سخنرانی به ایران سفر کرده است. عادلخواه نویسنده کتابهای «انقلاب با حجاب: زن مسلمان ایرانی»، «مدرن بودن در ایران» و «هزار و یک مرز ایران: سفر و هویت» به زبان فرانسوی است.
آخرین گزارشها حاکی از آن هستند که دولت فرانسه از جامعه آکادمیک ایرانی فرانسوی ساکن این کشور خواسته است درباره بازداشت فریباعادلخواه سکوت کنند تا مذاکره میان دو دولت به نتیجه برسد؛ مذاکرهای که احتمالا بر سر مبادله او با یک شهروند ایرانی زندانی در فرانسه در جریان است.
روزنامه دست راستی «فیگارو» در تحلیلی که به فرضیههای مربوط به علل بازداشت فریبا عادلخواه، پرداخته، هدف از بازداشت او را مبادله با «جلال روحاللهنژاد»، شهروند ایرانی بازداشت شده در فرانسه عنوان کرده است که با حکم دادگاه، در معرض استرداد به امریکا قرار دارد. نتیجه این استرداد ممکن است ۶۰ سال زندان باشد.
مطالب مرتبط:
ائتلاف علیه گروگانگیری دولتی؛ ابتکار جدید خانوادههای زندانیان دو تابعیتی در ایران
۴۰ سال گروگانگیری جمهوری اسلامی؛ دکترین حل مشکلات خارجی ایران چیست؟
دستگیری دانشجوی ایرانی مقیم لندن در تهران
ریچارد رتکلیف: در همان هفته اول بازداشت از نازنین خواستند جاسوسی ایرانیان لندن را کند
یکی از دوستان احمدرضا جلالی: گفته بودند اگر همکاری کند پرونده را مختومه اعلام میکنند
یکی از بستگان حمید بابایی: گفته بودند دانشجویان ایرانی مقیم بلژیک را زیر نظر بگیر
همسرکامیل احمدی: همسرم برای پژوهشهایی که مجوز ارشاد داشته، بازجویی شده است
همسر کامیل احمدی، پژوهشگر ایرانی-بریتانیایی: از دلیل بازداشت او بیخبریم
۴ دوتابعیتی ایرانی بریتانیایی در زندان اوین؛ مبارزه با تروریسم یا گروگانگیری؟
سخنگوی خانواده مایکل وایت: دادستان مشهد دستور منع تماس تلفنی مایکل را صادر کرده است
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر میتوانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راهاندازی کنید
ثبت نظر