تمدید ماموریت کارشناس مستقل مقابله با خشونت و تبعیض بر پایه گرایش و هویت جنسی از سوی شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد، موجب خوشحالی فعالان حقوق اقلیتهای جنسی شده است.
«ویکتور مادریگال بورلوس» از ژانویه سال ۲۰۱۸ تا کنون گزارشهای مفصلی از وضعیت اقلیتهای جنسی در کشورهای مختلف جهان به سازمان ملل در ژنو ارایه داده است. فعالیتهای مستمر و مثبت او باعث شده بودند در آستانه پایان دوره یک ساله ماموریتش، فعالان حقوق اقلیتهای جنسی نگران تمدید مدت ماموریت او باشند.
یک هزار و ۳۱۲ سازمان مدافع حقوق اقلیتهای جنسی از ۱۷۴ کشور جهان خواستار تمدید ماموریت ویکتور مادریگال بورلوس بودند. میان آنها، نام سازمان «شش رنگ» هم به چشم میخورد؛ سازمانی ایرانی که حوزه فعالیتش روی همین تبعیضها متمرکز شده است.
طی سالهای اخیر، حکومت ایران بسیاری از تعهدنامههای حقوق بشری در حوزه اقلیتهای جنسی را امضا نکرده است. به همین دلیل، در دفاع از حقوق این اقلیتها هم ورود نمیکند. اما برخی سازمانهای فعال غیر دولتی، از جمله سازمان ششرنگ در مورد وضعیت اقلیتهای جنسی به مراجع بینالمللی گزارش میدهند.
«شادی امین»، فعال برابری جنسیتی ساکن آلمان و هماهنگ کننده شبکه شش رنگ به «ایرانوایر» میگوید: «با این که تاثیر حضور ویکتور مادریگال در مورد وضعیت اقلیتهای جنسی در ایران مستقیم نبوده است و او مسوولیت گزارشدهی در مورد کلیه اقلیتهای جنسی سراسر جهان را برعهده دارد اما تمدید ماموریتش نشان میدهد که موضوع نقض حقوق اقلیتهای جنسی در جهان کماکان جدی گرفته میشود.»
امین معتقد است وظیفه ویکتور مادریگال بسیار سنگین است: «او هم باید به عربستان برسد، هم به آرژانتین، هم برزیل و امریکا و هم به کشورهای آسیای شرقی. در تمام نقاط جهان موارد نقض حقوق بشر به ایشان گزارش میشود و طبعا ما هم به عنوان بخشی از غرب آسیا با او در ارتباط هستیم. تلاش کردیم در جلساتی که با او داشتیم، از شرایط نابسامان اقلیتهای جنسی و همچنین قوانین تبعیضآمیز و خشونتباری که به این افراد به علت گرایش و هویت جنسی آنها در ایران وارد میشود، بگوییم.»
شادی امین همینطور به اطلاع رسانی در مورد جرم انگاریها و مجازاتهای مرتبط با همجنس گرایی در ایران اشاره میکند و میگوید که حالا با تمدید ماموریت ویکتور مادریگال، انتظاراتی برای رساندن صدای اقلیتهای جنسی به گوش جهانیان و نهادهای مسوول دارد: «به هر حال آقای مادریگال بسیاری جاها سخنرانی کرده و مسایل کشورهای گوناگون را مطرح میکند. به باور من، همه اینها فرصت هستند.»
سازمان شش رنگ یکی از چند تشکل ایرانی فعال در حوزه دگرباشان جنسی است.
از آن جایی که طرح حقوق اقلیتهای جنسی در ایران تابو محسوب میشود و قانون هم برای روابط همجنسگرایانه مجازاتهایی سنگین تعیین کرده است، گروهها و سازمانهای فعال در زمینه حقوق دگرباشان جنسی مجبور به فعالیت در خارج از مرزهای ایران شدهاند.
اما شش رنگ تنها گروه فعال ایرانی در این حوزه نیست؛ گروههای دیگری همچون «ایرکو»، «ماچولند»، «ماناو»، «محتا» یا وب سایتها و تشکلهای کوچک و بزرگ دیگر در بیرون از مرزهای ایران برای حقوق دگرباشان جنسی تلاش میکنند.
شادی امین میگوید که آنها علاوه بر گزارشهای ویژه در ارتباط با بررسی ادواری حقوق بشر که هر چهار سال یک بار به شورای حقوق بشر سازمان ملل ارایه میدهند، یک گزارش هم به طور سالانه برای کارشناس مستقل به این شورا ارسال میکنند: «این البته به جز مواردی است که با موجی از دستگیریها یا موارد خاص مواجه میشویم. اخبار مواردی که به نفرت پراکنی از سوی حاکمیت برمیگردد، یا خبرساز شده و بحرانی جدی برای این اقلیتها ایجاد کرده باشند را ترجمه میکنیم و به دفتر ایشان میفرستیم تا در سخنرانیها یا گزارشهایشان استفاده کنند.»
او به وضعیت دردناک اقلیتهای جنسی در برخی استانهای ایران اشاره میکند: «بعضی از همین دگرباشها که با آنها در تماس هستیم، به ما میگویند که به هیچ شکل نمیتوانند گرایش جنسی خود را علنی کنند. موردی داریم که عمل کرده و جنسیتش را از دختر به پسر تغییر داده ولی کماکان مجبور است در خانه لباس زنانه بپوشد و کرست ببندد چون پدر و سایر اعضای خانوادهاش نمیدانند که او تغییر جنسیت داده است. یا مورد دیگری میشناسیم که برای عمل به مشهد رفته اما از زمانی که برگشته، کماکان ناچار است در سطح خیابانهای شهر لباس دخترانه بپوشد. او پسر شده است اما عملا با لباس همان هویتی رفت و آمد میکند که با آن مشکل داشته است. همه اینها فجایع خاموشی هستند که متاسفانه امکان طرح آنها در ایران وجود ندارد.»
شادی امین میگوید یکی از بزرگترین مشکلات برای ارایه آمار دقیق از افرادی که در ایران گرایش متفاوت جنسی دارند، همین «شرم» خانوادهها است: «وقتی یک ترنس سکشوال کشته میشود، ما حداقل اسمش را متوجه میشویم. اما این قبیل نابودشدنها یا آسیب دیدنهای درون خانوادهها را نمیتوانیم ثبت و ضبط کنیم. این که شما نتوانید با لباس مرتبط با جنسیت خودتان با مردم مراوده عادی داشته باشید، مجبور شوید که زندگی پنهانی داشته باشید، ناچار باشید هویت جنسی خود را پنهان و با ترس و نگرانی زندگی کنید، دردناک است.»
سازمان شش رنگ در مورد نقض حقوق اقلیتها اقدامات زیادی انجام داده است. آنها در طول دو سال گذشته با بیش از یک هزار و ۲۰۰ مورد خاص به طور مستقیم گفتوگو کرده و کوشیدهاند به آنها کمک کنند.
این هماهنگ کننده شبکه شش رنگ در ادامه میگوید: «موارد ازدواج اجباری یا محرومیت از تحصیل به فراوانی وجود دارند. همینطور کسانی که مورد خشونت حاد قرار گرفتهاند؛ مثلا موردی داشتیم که فردی حین فحاشی، با موتور به او زده و ۱۱ جای بدنش دچار شکستگی حاد شده بود. پرونده پزشکی خود را هم برای ما ارسال کرده است. در مورد دیگری، شکایت یکی از همین بچهها به دست ما رسید. او از یک پزشک شکایت داشت.»
شادی امین در مورد شکایت این دگرباش میگوید که با خانم دکتر متخصص زنانی که مورد شکایت قرار گرفته است، تماس میگیرد و متوجه میشود که این دکتر زنان طی سالهای اخیر،عملهای جراحی زیادی روی ترنسها انجام داده و به نوعی بازار گرمی هم میان ترنسها برای خودش پیدا کرده است. میگوید وقتی به پزشک متخصص میگویند که یک تکه تنظیف پزشکی در سینه بیمار جا گذاشته، پاسخ عجیبی شنیده است: «جوابی که این خانم دکتر به ما داد، نشان میداد که چه روحیهای و تفکری در جامعه حاکم است. او خیلی ساده به من گفت که خانم امین شما واقعا تصور میکنید کسی در دادگاه ادعای این افراد را جدی میگیرد؟ آنها را به چشم بیمار نگاه میکنند چون واقعا به لحاظ روحی مریض هستند.»
به گفته شادی امین، فردی که برای عمل جراحی نزد این پزشک رفته بود، هم اکنون ساکن هلند است و حدود ۱۰سال است بهخاطر یک اشتباه پزشکی درد میکشد: «تصورش را بکنید! اینها که گفتم، در مورد ترنسها بود. در مورد همجنسگراها شرایط به مراتب سختتر است و ما سعی میکنیم این روایتها را گردآوری کنیم.»
شادی امین یکی از دغدغههایش را محدودیت افرادی میداند که مسیر ارتباط با نهاد آنها را پیدا کردهاند و میداند که جمعیت واقعی اقلیتهای جنسی در ایران هنوز موفق به پیدا کردن مسیر ارتباطی آسان و امن با نهادهای حامی حقوق آنها در خارج از کشور نشدهاند.
حالا به نظر میرسد با تمدید ماموریت ویکتور مادریگال بورلوس به عنوان کارشناس مقابله با خشونت بر پایه گرایش جنسی، یک دریچه روشن دیگر برای تلاش در حوزه حقوق این اقلیتها باز مانده است.
ویکتور بورلوس که پیش از این به عنوان وکیل در زمینه نقض حقوق بشر در کشورهای امریکای لاتین کار کرده است، در حال حاضر مسوول پروژهٔ تحقیقاتی در حوزهٔ اقلیتهای جنسی در بستر برنامههای حقوقبشری با موضوعیت ضد تبعیض و ضد خشونت در دانشگاه «هاروارد» ایالات متحدهٔ امریکا نیز هست و برای سه سال آتی، با ۲۷ رای موافق، ۱۲ رای مخالف و هفت رای ممتنع، دوباره برای این ماموریت انتخاب شده است.
مطالب مرتبط:
ایران و جهان صدای اقلیتهای جنسی را شنیدند
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر میتوانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راهاندازی کنید
ثبت نظر