محمد وقتی خبر را شنیده اشک شوق ریخته، با خودش فکر کرده این بار حتما همه را راضی میکند و جراحیاش را انجام میدهد.
الهام و سحر هم امیدوار شدهاند. میگویند: «اگر فضا بهتر شود، بی خیال مهاجرت میشویم. همینجا میمانیم و با هم زندگی میکنیم.»
برای اولین بار حقوق اقلیتهای جنسی در ایران به رسمیت شناخته شده و دولت ایران تعهد داده عقیمسازی، عملهای تغییرجنسیت و مداخلههای پزشکی اجباری یا تحمیلی را که بدون اراده آزاد و آگاهانه اقلیت های جنسی به آنها اجبار یا تحمیل میشود٬ غیرقانونی خواهد کرد. همچنین تضمین داده افراد به دلیل گرایش جنسیشان تحت شکنجه قرار نمیگیرند و خود را به احقاق حقوق و آزادیهایی که مطابق قانون اساسی برای اقلیتهای مذهبی، اتنیکی و جنسی به رسمیت شناخته شده، پایبند نشان داده است.
سه ماه پیش در اجلاس بررسی وضعیت حقوق بشر ایران توسط جامعه جهانی، ایران ۲۹۱ توصیه از کشورهای دیگر در زمینه رعایت حقوق بشر دریافت کرد. حالا ایران اعلام کرده به اجرای ۱۳۹ توصیه متعهد میشود و اجرای ۵۹ توصیه را به طور مشروط و با محدودیتهایی میپذیرد.
در میان توصیههای مشروط ایران سه توصیه درباره حقوق اقلیتهای جنسی نیز پذیرفته شده است.
این در حالی است که تمامی توصیههای مربوط به حقوق اقلیتهای جنسی در اجلاس قبلی که سال ۲۰۱۰ برگزار شد، از سوی ایران رد شدند و این اولین بار است که جمهوری اسلامی در زمینه حقوق همجنسگرایان، متعهد شده است.
قبل از برگزاری اجلاس، سازمان های حقوق بشری با ارائه گزارش ها و مکاتبه با نمایندگان کشورهای مختلف آنها را در جریان موارد نقض حقوق بشر در ایران قرار دادند تا کشورها با شناخت و آگاهی توصیههای خود را مطرح کنند.
یکی از این سازمان های حقوق بشری که در این زمینه فعالیت زیادی انجام داد؛ «شش رنگ» یا شبکه لزبینها و ترنسجندرهای ایرانی است. تلاشهای این سازمان باعث شد که توصیههای دوازده کشور مربوط به حقوق اقلیتهای جنسی باشد که از این میان ایران سه توصیه را با محدودیتهایی پذیرفته است. با وجود همه این تلاشها، دستاندرکاران شش رنگ فکرش را هم نمیکردند که ایران هیچکدام از این توصیهها را بپذیرد.
شادی امین موسس «شش رنگ» در اینباره به «ایران وایر» میگوید: « با توجه به سخنان آقای لاریجانی در نشست شورای حقوق بشر، به نظر می آمد که این توصیهها پذیرفته نمیشوند. چون ایشان گفتند: ۷۰ سال پیش در اروپا هم اقلیتهای جنسی مجازات میشدند و شما نمیتوانید از ما بخواهید که فرهنگ و مذهبمان را کنار بگذاریم. با توجه به این سخنان و سیاستهای کلی انتظارمان این بود که مثل دور قبل هیچکدام از توصیههای مربوط به اقلیت های جنسی پذیرفته نشود اما سه توصیه به صورت مشروط پذیرفته شده که گام مهمی به شمار میرود.»
او معتقد است که جامعه مدنی ایران صدایش را از طریق توصیههای کشورهای دیگر به گوش دنیا رسانده است: «تعهد درباره رعایت حقوق اقلیت های جنسی برای ما راه گفتمانی را باز میکند که ما را به جلو میبرد. یعنی گفتمان "ما همجنسگرا نداریم" از بین رفته و الان وارد گفتمانی شدهایم که میپذیرد که افراد را برای گرایشهای جنسی شکنجه نکند.»
شادی صدر، موسس سازمان حقوق بشری عدالت برای ایران نیز که قبل از اجلاس با نمایندگان کشورهای مختلف صحبت کرده بود و آنها را از موارد نقض حقوق بشردر ایران آگاه ساخته بود از پذیرش این سه توصیه تعجب کرده است.
او به «ایران وایر» میگوید: « پذیرفتن توصیههای مربوط به اقلیتهای جنسی و ازادی اینترنت برایم شگفتی داشت . هر چند که بعضی از انها به صورت مشروط پذیرفته شده اما باز هم بسیار مهم است.» او با اشاره به مکانیزم بررسی ادواری حقوق بشر در جامعه جهانی که در هر دوره حقوق بشر چندین کشور را مورد بررسی قرار میدهد، نقش جامعه مدنی را در شکل دهی و سمت و سوی توصیهها انکار ناپذیر میداند: « اگر سازمان های حقوق بشری نباشند، اصولا این بررسی، ساز و کار سطحی پیدا میکند. چون کشورهای توصیه کننده یا باید به اطلاعاتی که همان کشور از وضعیت حقوق بشرش میدهد اکتفا کنند که در این مورد گزاش جمهوری اسلامی پر از موارد کذب بود یا اینکه اطلاعاتشان محدود به موارد بسیار بسیار دم دستی میشود که از طریق سفارت ها یا نمایندگانشان در ان کشور به دست میاورند. یعنی سازمانهای حقوق بشری که درباره موارد نقش حقوق بشر تحقیق میکنند، اگر نمایندگان کشورها را متوجه نکنند، قاعدتا توصیه های مشخصیکه وضعیت حقوق بشر را بهبود بخشد و در راه تغییر گام بردارد درنمییابند.»
گزارش های تحقیقی «شش رنگ» مبنای توصیه دوازده کشور در رابطه با اقلیتهای جنسی بوده اما شادی امین معتقد است که کار آنها هنوز تمام نشده است: «درست است که در نتیجه تحقیقات و گزارشهای سایه بسیاری از نکات را درباره ترنسجندرها برای جامعه جهانی و حتی ایرانیان باز کردیم اما کار ما هنوز تمام نشده است. ما صداهایمان را تبدیل به توصیه کردیم، توصیهها را تبدیل به پذیرش کردیم و از امروز باید اوضاع را کنترل کنیم.»
او معتقد است سازمان های حقوق بشری در سکوی پرش قرار گرفتهاند و حالا اگر در مواردی که پذیرفته شده کوتاهی و نقض حقوق ببنند، باید اطلاعرسانی کنند: «مثلا بگویند که علی رغم ادعای جمهوری اسلامی همچنان نقض حقوق اقلیت های جنسی در این موارد صورت میگیرد. در اینصورت جمهوری اسلامی نه تنها متهم به نقض حقوق بشر میشوند بلکه متهم به نقض تعهدش در جامعه جهانی هم میشود.»
شادی صدر هم معتقد است بهترین کسانی که ضمانت اجرایی در برابر این تعهدات را به وجود می آورند، فعالان حقوق بشر هستند: «یک اصل کلی را باید در نظر داشته باشیم. اینکه هیچکدام از ساز و کارهای حقوق بشری سازمان ملل هنوز به حدی از قدرت نرسیدهاند که دولت ها را مجبور به اجرای تعهداتشان کنند. اما از طرف دیگر نباید این موضوع را فراموش کنیم که کشورها حتی ایران که همیشه ادعا می کند که آبرو و حیثیتاش در عرصه جهانی اهمیتی ندارد، همواره نگران مناسباتش با دیگر کشورها است و نگران تصویری است که از خودش در عرصه جهانی ساخته میشود. همین که با کمال ناباوری ایران از دوازده توصیه مربوط به حقوق اقلیتهای جنسی سه توصیه را به طور مشروط می پذیرد، در وهله اول حاصل تلاش جامعه مدنی و بعد فشار دولتهاست و گرنه اگر مثل دوره قبل فقط سه توصیه کلی در این زمینه وجود داشت، ایران هم مثل دفعه قبل همه را رد میکرد. بنابراین این خودش یک قدم است اما اگر واقعا بخواهیم این قدم تبدیل به یک تغییر در وضعیت حقوق بشر شود، باز هم توپ در زمین سازمان های حقوق بشری ، فعالان حقوق ترنسجندرها و کسانی که دغدغه حقوق بشر دارند. و چه در داخل و چه در خارج از ایران باید از این ابزار استفاده کنیم. ما نباید بگذاریم این موضوع فراموش شود. باید مدام این موضوع را یاداوری کنیم و دولت ایران را پاسخگو کنیم.»
شادی امین پذیرش این سه توصیه را اعتراف ایران به نقض حقوق اقلیتهای جنسی میداند و میگوید: «جهان هم صدای ما را شنیده و حرف هایمان را درباره نقض حقوق اقلیتهای جنسی و استاندارد نبودن عمل های تغییر جنسیت باور کرده است. مطرح شدن این حقوق ترنسجندرها را هم امیدوار میکند . انها هم قدرت مییابند و قتی متوجه میشوند صدایشان شنیده شده است.»
این خوشحالی فقط سهم فعالان حقوق مدنی این اقلیت ها نیست، همه آنها خوشحالند،محمد میگوید : "از صبح بیشتر از ده بار خبر را خواندهام. باورم نمیشود که به شکل رسمی از حقوق ما صحبت شده.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر میتوانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راهاندازی کنید
ثبت نظر