درگیری‌های دراویش؛ بحث تلگرام دوباره داغ شد

روز سه‌‌شنبه گذشته برخی کاربران در ایران از اختلال در دسترسی خود به اپلیکیشن تلگرام خبر دادند.

در فضایی که دسترسی به اغلب شبکه‌‌های اجتماعی و وبسایت‌‌های خبری خارج از ایران برای کاربران داخل کشور مسدود شده، تلگرام فراگیرترین برنامه پیام‌‌رسانی و هم‌‌رسانی محتوا برای کاربران ایرانی است.

اما مدیریت این شبکه اجتماعی بعدازظهر سه‌‌شنبه اعلام کرد اختلال‌‌ پیش آمده مربوط به کاربران اروپا و خاورمیانه است و به این ترتیب گفت این مشکلات فقط برای کاربران داخل ایران نبوده است. کم تر از ساعتی بعد هم این شرکت در توییتر اعلام کرد که مشکل برای همه رفع شد.

اختلال در شبکه تلگرام از این بابت بیش تر مورد توجه قرار گرفت که هم‌‌زمان شد با بالاگرفتن تنش‌‌ها در خیابان «پاسداران» تهران. در روزهای گذشته نیروهای انتظامی محدودیت‌‌های بیش تری برای درویشان گنابادی ایجاد کرده‌‌اند و درگیری‌‌های خشونت‌‌آمیزی گزارش شده است.

در غیاب شبکه‌های اجتماعی عمده که بیش از هشت سال، از زمان انتخابات ۸۸ مسدود شده‌اند، تلگرام اصلی‌ترین شبکه اطلاع‌رسانی در ایران شده است. مدیران تلگرام بیش از یک سال پیش گفتند ۴۰ میلیون کاربر در ایران دارند؛ آماری که امروز می‌تواند خیلی بیش تر شده باشد. 

در اطلاع‌‌رسانی درباره رخ‌‌دادهای دوشنبه‌‌شب در خیابان «گلستان هفتم» پاسداران نیز تلگرام شبکه اصلی اطلاع‌‌رسانی بود. وب سایت «الف»، وابسته به «احمد توکلی»، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز در گزارشی، در نقد نحوه اطلاع رسانی بخش فارسی سایت «بی بی سی»، در اشاره به اهمیت کانال های تلگرامی در فضای اطلاع رسانی فعلی نوشت: «با توجه به فیلتر بودن سایت بی بی سی فارسی در ایران و رقم یک میلیون و ۱۶۰هزار عضو کانال تلگرام این رسانه، بی بی سی فارسی بیش ترین توجه خود را در پوشش لحظه به لحظه درگیری ها، در ساعات غیرپخش تلویزیونی به مخاطبان تلگرامی داده است.» 

این نکته به خوبی اهمیت کانال های تلگرامی در تبدیل شدن به رسانه اصلی خبرهای فوری و هم‏چنین قدرت جایگزینی در زمان غیبت رسانه های اصلی را نشان می دهد. 

استفاده مقام های سیاسی از این کانال برای اطلاع رسانی مستقیم هم وجه دیگر اهمیت یافتن تلگرام است. در جریان اطلاع رسانی پیرامون درگیری های دراویش و پلیس در تهران، «علیرضا رحیمی»، نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی ترجیح داد جزییات جلسه فوق العاده کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس را در کانال تلگرامی خود منتشر کند. 

در سوی دیگر اما انتقادها از گستردگی فعالیت تلگرام به روال معمول در جریان است و برخی چهره‌‌های رسانه‌‌ای نزدیک به تندروها و منتقدان دولت حسن روحانی خواستار آن شده اند که دولت بر تلگرام برای سانسور کانال‌های نزدیک به درویشان گنابادی فشار بیاورد.
«محمدصالح مفتاح»، فعال مجازی و مدیرمسوول پایگاه خبری «فردا» در توییتر خود نوشت: «یک نفر وزیر محترم ارتباطات را بیدار کند تا چند تا اکانت دیگر در تلگرام را بهش معرفی کنیم که مال تروریست‌ها و دراویش داعشی است. در همه دنیا شبکه‌های اجتماعی چنین محتواهای تروریستی را می‌بندند الا در مورد ایران!»

برخی کاربران دیگر که در توییتر به «حزب اللهی» یا «ارزشی» مشهور هستند نیز با اشاره به حمله با یک اتوبوس به ماموران نیروی انتظامی در جریان درگیری با درویشان، این اقدام را تروریستی توصیف کرده و درباره حمایت برخی کانال های تلگرامی مشهور مانند «آمدنیوز» از این حادثه، معترض بودند. اغلب آن ها خواستار برخورد با کانال تلگرامی آمدنیوز شده اند که اکنون با عنوان «صدای مردم» فعالیت می کند. 

در جریان اعتراض‌های دی‌ماه در ایران، مقام‌های جمهوری اسلامی بارها علیه تلگرام، این برنامه پیام‌رسانی و هم‌رسانی محتوا موضع گرفتند و حتی آن را بابت این اعتراض‌ها مقصر شمردند. چند روز بعد از درگرفتن این اعتراض‌ها در شهرهای مختلف ایران، جمهوری اسلامی دسترسی به تلگرام را مسدود کرد.

«پاول دورف»، مدیر تلگرام آن‌زمان گفت مقام‌های جمهوری اسلامی از تلگرام خواسته بودند کانال‌های مربوط به تظاهرات مسالمت‌آمیز را مسدود کند اما وقتی با این درخواست مخالفت کرد، مقامات ایران دسترسی به کل تلگرام را برای کاربران ایرانی مسدود کردند.

قبل از این اقدام، تلگرام کانال آمدنیوز را مسدود و اعلام کرده بود این اقدام بابت نقض سیاست عدم تشویق به خشونت و تشویق معترضان ایرانی به استفاده از کوکتل مولوتف علیه مأموران امنیتی بوده است. ولی این هم مانع مسدودشدن کل تلگرام نشد. کم تر از دو هفته بعد اما این محدودیت‌ برداشته شد و کاربران در ایران دوباره به تلگرام دسترسی پیدا کردند. با این حال، پیدا است که هم‌چنان مقام‌های جمهوری اسلامی دل‌مشغول تلگرام هستند.

وب سایت «جهان نیوز» که توسط «علیرضا زاکانی»، نماینده سابق مجلس اداره می شود، امروز در گزارشی با ادعای این که تلگرام و اینستاگرام «ابزارهای تروریستی شبکه های جاسوسی و برانداز»هستند، نوشت افشای مفاسد اقتصادی توسط برخی کانال های تلگرامی، برنامه نفوذ آن ها در زندگی عادی مردم بوده ولی گروه های سیاسی در ایران تنها به فکر بهره برداری از این ابزارها بودند و مانع از شکل گیری تارهای عنکبوتی شبکه هایی شدند که در حال حاضر بر افکار عمومی کشور تاثیرگذارند.

این وب سایت، برخی اعضای دولت حسن روحانی را «کاسه داغ تر از آش» خوانده و خواستار محدود کردن کانال های تلگرامی مانند آمدنیوز در داخل کشور شده است. 

انتظار می رود در روزهای آینده بحث بر سر محدودکردن کانال های تلگرامی و یا تبلیغ جایگزین های داخلی برای اطلاع رسانی دوباره شدت بگیرد. 

مطالب مرتبط:

درگیری مدیران دولتی و قضایی در برزخ تلگرام

مجذوبان نور: چند درویش در بیمارستان جان باختند

امام جمعه گناباد: مردم گناباد از انتساب دراویش به خود خسته اند