تفحص بی‌حاصل مجلس در استقلال و پرسپولیس

پدرام قائمی، شهروند خبرنگار

کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی قصد دارد از منابع، مصارف و نظام مدیریت دو باشگاه «پرسپولیس» و «استقلال» طی ۱۰ سال گذشته تحقیق کند.
«فاطمه ذوالقدر»، نماینده عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی از عضویت ۱۰ عضو این کمیسیون در هیات تحقیق و تفحص از باشگاه‌های استقلال و پرسپولیس خبر داد.

مهم‌ترین دلیل طرح تحقیق از وضعیت این دو باشگاه، اوضاع مبهم مالی و مدیریتی آن ها است. پرسپولیس و استقلال طی سال‌های اخیر با مشکلات منحصر به فردی روبه رو بوده اند. قرارداد «مانوئل ژوزه»، سرمربی پرتغالی این تیم که در زمان مدیریت «محمد رویانیان» امضا شد، یکی از بزرگ‌ترین چالش‌ها را برای باشگاه پرسپولیس به وجود آورد. ژوزه یک میلیون و 300هزار یورو برای کم تر از پنج ماه مربی گری در ایران دریافت کرد و البته پرسپولیس را به واسطه شکایت به فیفا، در آستانه حذف از لیگ برتر هم قرار داد.

تابستان سال ۹۵ باشگاه پرسپولیس برای خرید «ولادیمیر پریمیوف» و «الکسی پلی یانسکی»، بیش از دو میلیارد تومان هزینه کرد. این دو بازیکن درمجموع حدود ۳۰۰ دقیقه هم برای پرسپولیس بازی نکردند. مبلغی که برای این دو بازیکن هزینه شد، ازآن چه پرسپولیس برای قرارداد «سیدجلال حسینی»، «حسین ماهینی» و «محسن مسلمان»، سه بازیکن کلیدی خود پرداخت کرد هم بالاتر بود.

انباشته شدن بدهی های موقه، به ویژه در دوران مدیریتی محمد رویانیان، بارها پای سازمان بازرسی کشور را به باشگاه پرسپولیس باز کرد. اما نتیجه تحقیقات این نهاد نظارتی به‌صورت واضح اعلام نشد؛ برای نمونه، مهرماه سال ۹۲ «مصطفی شکری»، وکیل وقت باشگاه پرسپولیس از همکاری این باشگاه با سازمان بازرسی کل کشور برای بررسی اسناد مالی آن خبر داد. اما هیچ‌وقت مشخص نشد چرا سازمان بازرسی در سال ۹۲ از بدهی‌های انباشته باشگاه پرسپولیس گذشت تا این بدهی‌ها در سال ۹۵ به بیش از 50 میلیارد تومان برسد.

خبرگزاری «میزان» که وابسته به قوه قضاییه است، روز ۱۸ تیرماه از احتمال بازداشت گروهی از مدیران باشگاه‌های استقلال و پرسپولیس خبر داد و نوشت: «با ورود نهادهای ذی‌ربط به تخلفات مالی در پرسپولیس و استقلال، چند تن از مدیران عامل سابق این دو باشگاه در آستانه بازداشت و معرفی به مراجع قضایی قرار دارند.»

میزان هم چنین مدعی شد که نهادهای قضایی در جریان رسیدگی به این پرونده‌ها، به اسناد و مدارک بسیار مهمی درباره برخی سوء جریان‌های مالی با عددسازی و سندسازی در مدیریت سالیان اخیر رسیده‌اند.
مهم‌ترین ابهامات هنوز در مورد پرونده‌های مالی سردار رویانیان، مدیرعامل سابق باشگاه پرسپولیس است.

یک روز بعد، خبرگزاری «مهر» به صراحت از محمد رویانیان به عنوان مدیری که قرار است بازداشت شود، نام برد. او البته تا امروز هنوز برای پاسخ گویی هم احضار نشده است.

یکی از آخرین شاهکارهای مدیریت پرسپولیس، ناپدید شدن ۶۱ میلیارد از دارایی‌های این باشگاه بود. ورزشگاه «درفشی فر» به‌عنوان یکی از مهم‌ترین دارایی‌های پرسپولیس، در آخرین ترازنامه مالی این باشگاه قرار نداشت. به نظر می‌رسید پرسپولیس بخشی یا تمام این مجموعه را فروخته باشد.

خطر حذف از لیگ قهرمانان آسیا، تلاش برای جمع آوری کمک های مردمی و یا قرارداد عجیب «مهدی طارمی»، بخشی از مشکلاتی است که پرسپولیس طی شش ماه اخیر تجربه کرده است.

اما پرسپولیس در این داستان تنها نبود؛ استقلال از ابتدای تابستان امسال با مشکل شکایت طلب کاران خود به کنفدراسیون فوتبال آسیا روبه رو شد. «کاوه رضایی»، «آندرانیک تیموریان» و «امیر قلعه‌نویی» پس از عدم دریافت مطالبات خود، به این کنفدراسیون شکایت کردند. استقلال با همین شکایت های داخلی در خطر از دست دادن لیگ قهرمانان قرار گرفت. شکایت «صمد مرفاوی» حتی استقلال را تا مرز کسر امتیاز هم پیش برد.

این فقط بخشی از مصائب روشن باشگاه‌های استقلال و پرسپولیس است؛ سال ۹۳ قرار بود دو باشگاه دولتی خصوصی شوند. در آن زمان، به نظر می‌رسید «حسن روحانی» می‌خواهد به یکی از وعده‌های انتخاباتی خود عمل کند. در همین سال، سازمان خصوصی‌سازی به صورت رسمی هر دو باشگاه را به مزایده گذاشت.

نوزدهم اسفندماه ۹۳، «جعفر سبحانی»، مشاور رییس این سازمان به مهر گفت: «برای جلوگیری از خصوصی‌سازی، فشارها وجود داشته و هنوز هم بر سازمان خصوصی‌سازی فشارهایی وجود دارد ولی فعلاً نمی‌خواهیم به خاطر متشنج شدن جو جامعه، به این موارد ورود کنیم.»
او افزود:«برخی‌ها نمی‌خواهند سازمان خصوصی‌سازی این دو باشگاه را واگذار کند. من نمی‌دانم این افراد دنبال چه منفعتی می‌گردند.»

۳۰ خردادماه سال ۹۵، «سیدمهدی هاشمی»، نایب‌رییس دوم فراکسیون ورزش مجلس شورای اسلامی به خبرگزاری «ایلنا» گفت: «موضوع واگذاری باشگاه‌های سرخ آبی‌ها در دستور کار فراکسیون ورزش است و وزارت اقتصاد و دارایی حق ورود به این مساله را ندارد.»

یک هفته بعد، «خانه ملت» در گزارشی که منتشر کرد، نوشت: «فراکسیون ورزش مجلس قبل از برگزاری مزایده چهارم به منظور تغییر مکانیزم واگذاری دو تیم پرسپولیس و استقلال به بخش خصوصی، باز هم از تعداد قابل ملاحظه‌ای از نمایندگان امضا جمع کرد و با تقدیم این امضاها به رییس مجلس و موافقت اکثر نمایندگان، داستان تغییر مکانیزم واگذاری پرسپولیس و استقلال را رقم زدند که بر مبنای آن، ۴۹ درصد سهام باشگاه به هواداران و ۵۱ درصد به بخش خصوصی واگذار شد.»

تیرماه سال ۹۵، هیات وزیران حکم به واگذاری دو باشگاه استقلال و پرسپولیس به وزارت اقتصاد و دارایی با اختیار تام داد با این شرط که واگذاری تا پایان سال گذشته خورشیدی انجام شود. اما نکته جالب این جا است که ۲۸ مرداد همین سال هیات دولت مصوبه تازه‌ای بیرون داد: «استقلال و پرسپولیس از فهرست شرکت‌های قابل‌واگذاری حذف شدند.»

دیوان محاسبات کشور از این تصمیم دولت به دیوان عدالت اداری شکایت برد اما رسیدگی به این شکایت بیش از یک سال وقت گرفت. سرانجام ۱۸ مهرماه امسال، دیوان عدالت اداری شکایت دیوان محاسبات را وارد ندانست و بدین ترتیب، استقلال و پرسپولیس دولتی باقی ماندند. دولتی ماندن باشگاه های استقلال و پرسپولیس هم چنان یکی از بزرگ ترین دغدغه های ورزش ایران است.

باشگاه پرسپولیس نسبت به آغاز تحقیقات مجلس چراغ سبز نشان داده است. با این که این مجموعه از مدیران دولتی تشکیل شده اما طی سال‌های اخیر با موانعی از سوی دولت یا وزارت ورزش در راه درآمدزایی هم روبه رو بوده است. بحث استفاده از اسپانسر یکی از دغدغه‌های «علی‌اکبر طاهری»، مدیرعامل پیشین باشگاه پرسپولیس بود. طاهری از سوی وزارت ورزش و شخص معاون توسعه قهرمانی و حرفه ای وزارت خانه برای فسخ قرارداد با «ایرانسل» و عقد قرارداد جدید با «همراه اول» زیر فشار قرار گرفت و استعفا داد.

حالا باشگاه پرسپولیس در بیانیه‌ای نوشته است: «این باشگاه آمادگی و استقبال همه‌جانبه خود را از تحقیق و تفحص نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی اعلام می‌دارد. امیدواریم این امر در آینده گسترش یابد.»

البته به نظر می‌رسد کلاف سردرگم بدهی‌های مالی این دو باشگاه و وضعیت مدیریتی آن ها با تفحص مجلس هم حل نشود. دولت و دیوان عدالت اداری حکم نهایی خود را برای دولتی ماندن باشگاه‌های استقلال و پرسپولیس صادر کرده‌اند.