در چند سال اخیر برخی از مقامات و چهرههای سیاسی در ایران با صراحت بیشتری موضوع بمب اتمی را مطرح میکنند. تنها ادعای جمهوری اسلامی در حدود ۱۵ سال اخیر درباره نداشتن قصد برای تولید نکردن بمب اتم فتوای رهبر جمهوری اسلامی درباره حرام بودن این موضوع است. هر چند که شرط زمان و مکان یکی از موضوعات مطرح درباره فتاوای دینی است و رهبر جمهوری اسلامی می تواند این فتوای خود را باطل اعلام کند.
اینک «علی مطهری»، نایب رییس مجلس دهم، در مصاحبه با ایسکانیوز گفته است: «از همان ابتدا که وارد فعالیت هستهای شدیم، هدفمان ساخت بمب و تقویت قوای بازدارنده بود، اما نتوانستیم محرمانه بودن این مسئله را حفظ کنیم.»
او درباره دلیل عدم موفقیت ایران برای محرمانه نگه داشتن این موضوع به افشاگری سازمان مجاهدین خلق در اینباره اشاره کرده است.
مطهری همچنین گفته است: «اگر ما هم مانند پاکستان میتوانستیم به طور محرمانه بمب بسازیم و آزمایش کنیم، بسیار بازدارنده بود. کشورهای دیگر روی توان هستهای حساب باز میکنند، لذا معتقدم وقتی کاری را شروع کردیم باید تا آخرش میرفتیم.»
موضوع بمب اتم اولین بار چه زمانی مطرح شده است؟
بر اساس روایت برخی از نزدیکان «محمدرضا پهلوی» او به ساخت بمب اتمی میاندیشیده است.
«ابوالفتح محوی»، از مشاورین محمدرضا شاه پهلوی، گفته است: «شاه نقشه بسیار بسیار محرمانهای در سر داشت. او مخفیانه سفارش خرید لابراتواری را داده بود که آن لابراتوار میتوانست اورانیوم را غنی کند و پلوتونیومی بسازد که در ساختن بمب اتمی مصرف دارد.»
همچنین «حسن پرنیانپور» که براساس پیمان سنتو در اواخر دهه ۱۳۳۰، از طرف ایران ماموریت داشت در عراق برای آموزشهای مورد نیاز انرژی هستهای و فیزیک ذرات بنیادی اقدام کند، در ۲۲اردیبهشت۵۸ به این موضوع اشاره کرده بود.
او در روزنامه اطلاعات نوشته بود که هدف برنامه اتمی شاه که به نوشته او بسیار گسترده و پرخرج و با آموزش گسترده کارکنان سازمان انرژی اتمی همراه بود، تولید برق نبود بلکه سلاح هستهای بود.
در دوره جنگ ایران و عراق نیز برخی از نمایندگان مجلس خواستار ساخت بمب توسط ایران شدند.
همچنین بر اساس روایت «هاشمی رفسنجانی»، ۱۴شهریور۶۱ یک جلسه مشورتی با حضور رئیسجمهور و نخست وزیر وقت برگزار شد تا یک واحد نیروگاه بوشهر راهاندازی شود.
هاشمی رفسنجانی در عین حال به صورت تلویحی به موضوع بمب اشاره کرده و گفته است: «آن سالها ذهنیت همه ما این بود که ما باید خود را به عوامل بازدارنده مسلح کنیم.»
افشای درخواست محسن رضایی برای داشتن بمب اتم
بر اساس نامهای که در جدال لفظی اکبر هاشمی رفسنجانی و محسن رضایی درباره جنگ منتشر شد مشخص شد که فرمانده کل سپاه پاسداران خواستار ساخت بمب اتمی شده بود.
«محسن رضایی»، فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در نامهای به «اکبر هاشمی رفسنجانی» که سپس در اختیار آیتالله «روحالله خمینی» رهبر جمهوری اسلامی قرار گرفت و در پذیرش قطعنامه ۵۹۸ نقش مهمی داشته، خواستار دستیابی به بمب اتمی برای پیروزی در جنگ در برابر عراق شده بود.
بر اساس این نامه، محسن رضایی ضمن ارائه فهرستی از تجهیزات نظامی نوشته بود که در صورت تامین این تجهیزات و همچنین داشتن «قدرت ساخت مقدار قابل توجهی از سلاحهای لیزری و اتمی» ایران امکان پیروزی در جنگ را دارد.
بر اساس روایت برخی از فرماندهان سپاه پاسداران، رضایی گفته بود که این موضوع تنها خواسته او نبوده و« ارتش نیز گفته بود من بمب اتم برای پایان جنگ میخواهم.»
«رضا منصوری»، معاون سابق وزیر علوم و فیزیکدان گفته بود: «در دوران جنگ هرکسی هر نوع پیشنهادی میداد، دنبال مسئله هستهای رفتن هم یکی از این پیشنهادات بوده است که از آن موقع جدی گرفته شد.»
همچنین به گفته «حسن روحانی»، «محمد البرادعی»، مدیر کل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، به او پیشنهاد کرده که ایران برای حل شدن پرونده پی.ام.دی یا ابعاد احتمالی نظامی پرونده اتمی، اعلام کند، در دوره جنگ تلاش برای دست یافتن به سلاح اتمی داشته اما پس از جنگ این تلاش را متوقف کرده است.
هاشمی رفسنجانی نیز گفته بود: «بخشی از فعالیتهای هستهای را زمانی انجام دادیم که هنوز در جنگ بودیم و عراق به نزدیکهای غنیسازی رسیده بودند که اسراییل همه آنها را منهدم کرد.»
تکرار درخواست برای بمب اتم در چند سال اخیر
مقامات جمهوری اسلامی بارها فتوای سال ۹۱ رهبر جمهوری اسلامی درباره حرام بودن بمب اتم را دلیلی برای عدم تلاش برای داشتن بمب ذکر کردهاند. با این حال در سال های اخیر نیز برخی از تحلیلگران نزدیک به رهبر جمهوری اسلامی از ضرورت ساخت بمب اتمی سخن گفتهاند.
«احمد بخشایش اردستانی»، عضو سابق کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، آبان سال گذشته گفته بود: «ساخت سلاح هستهای تنها راه حل جمهوری اسلامی ایران برای خروج از چالشها و بنبستهای سیاسی، دیپلماتیک و امنیتی مربوط به برجام و پرونده فعالیتهای هستهای است.»
پیش از او نیز «محمود علوی»، وزیر اطلاعات دولت «حسن روحانی»، گفته بود که براساس فتوای آیتالله «خامنهای» تولید سلاح هستهای حرام است؛ اما اگر ایران مجبور شود، به سمت ساخت سلاح اتمی خواهد رفت.
او گفته بود: «رهبری صراحتا در فتوای خود فرمودند که تولید سلاح هستهای خلاف شرع است و جمهوری اسلامی سراغ آن نمیرود و آن را حرام میداند. اما اگر گربهای را گوشهای گیر بیندازند، ممکن است رفتاری کند که گربهای که آزاد است، آن رفتار را نمیکند».
حامیان رهبر جمهوری اسلامی در شبکه های اجتماعی نیز این موضوع را مطرح کردهاند.
پروژه «آماد» و محسن فخریزاده برای ساخت بمب اتمی
«فریدون عباسی»، نماینده فعلی مجلس و رییس اسبق سازمان انرژی اتمی ایران، در آذر ماه ۱۴۰۰ از «محسن فخریزاده» به عنوان فردی نام برد که «سیستم» دستیابی ایران به سلاح اتمی را برای ایران و گروههایی چون حزبالله لبنان ایجاد کرد.
او گفته بود: «تحفظ ما درباره سلاح هستهای بر اساس فتوای صریح رهبر معظم انقلاب بر حرمت سلاح هستهای کاملاً مشخص است. منتهی فخریزاده این سیستم را ایجاد کرده بود و مسألهاش هم فقط دفاع از کشور خودمان نبود. زیرا کشور ما پشتیبان جبهه مقاومت است و وقتی شما وارد این مسائل بشوید، صهیونیستها حساس میشوند.»
بنیامین نتانیاهو در اظهارات ۱۰اردیبهشت۱۳۹۷ خود درباره اسناد سرقت شده از ایران به طرحی به نام «آماد» برای تولید سلاح هستهای اشاره کرد و از فخریزاده به عنوان یکی ازدستاندرکاران این طرح نام برد.
دو ماه پیش از این سخنان نخستوزیر اسراییل روزنامه جوان وابسته به سپاه پاسداران در مطبی عنوان «آماد اسم رمز اتهامافکنی علیه برنامه موشکی ایران» نوشته بود: «میتوان حدس زد در دور جدید فشارها هم به این اسناد به عنوان سابقهای از تلاش ایران برای تجهیز موشکهای بالستیک به کلاهکهای اتمی استناد شود.»
این مطلب به نوعی نشان میداد که اقدامات زیر نظر محسن فخریزاده از نظر اسراییل همزمان در حوزه موشکی و اتمی و تلاش «تجهیز موشکهای بالستیک به کلاهکهای اتمی» بوده است.
رسانههای اسراییل پس از ترور فخریزاده گزارش داده بودند که دولت این کشور فایلی صوتی از وی در اختیار داشته که طی آن در جلسهای محرمانه از ضرورت ساخت پنج کلاهک اتمی گفته بود.
تا پیش از توافق اتمی برجام، یک پرونده بسیار سنگین شامل سوالات و ابهامات بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی وجود داشت که از عوامل بحرانی ماندن وضعیت پرونده هسته ای ایران بود.
این پرونده که نام آن «ابعاد احتمالی نظامی برنامه اتمی ایران» یا پی.ام.دی بود، عمدتا درباره فعالیتها و اقدامات اتمی ایران تا پیش از سال ۱۳۸۲ بود که از دید آژانس انگیزه و انحرافاتی به سوی ساخت سلاح اتمی در آن وجود داشته است، اما جمهوری اسلامی آن را متوقف کرده بود.
پرونده پی.ام.دی اما برای حصول توافق برجام ختم شد؛ اما اکنون بار دیگر آژانس درباره چند سایت اتمی با ایران اختلاف دارد.
اگر ایران بمب اتم بسازد چه اتفاقی میافتد؟
یکی از موانع اصلی برای ساخت بمب اتم اسراییل است که تجربه حمله و نابود کردن تاسیسات اتمی عراق و سوریه را دارد.
در مهرماه ۵۹ (۲۰سپتامبر۱۹۸۰) نیروی هوایی ارتش ایران تاسیسات اتمی «اوسیراک» عراق را که در شرف تکمیل و دریافت سوخت بود، بمباران کرد.
هفدهم خرداد سال بعد نیز جنگندههای اسراییلی که در بین آنها یک خلبان ایرانیتبار با نام «دان حالوتس» هم حضور داشت، در عملیات «اپرا»، نیروگاه اتمی عراق موسوم به «اوسیراک» یا «تموز» را در جنوب بغداد بمباران کردند و مهمترین تاسیسات هستهای «صدام حسین» را از بین بردند.
رسانههای آمریکایی نیز بر اساس سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) گفتهاند، نیروهای ایرانی همکاری قابل توجهی با اسراییل برای عملیات بابل انجام دادند و جزییات تجربههای خود را از بمباران اوسیراک در اختیار اسراییل گذاشتند.
«مهران مصطفوی»، متخصص اثر تشعشعات هستهای و تحلیلگر سیاسی، پیش از این در گفتوگو با ایرانوایر گفته بود که به محض حرکت به سمت ساخت بمب اسراییل با خرابکاری و حتی بمباران تاسیسات اتمی همه اقدامات را خنثی خواهد کرد.
به گفته مصطفوی، حتی اگر تاسیسات زیرزمینی باشند، بمباران دهانه آن برای اخلال در فعالیتشان کفایت میکند و در این میان حتی انتقال سانتریفیوژها به مکان مخفی ممکن نیست؛ چرا که شروع به پیاده کردن آنها برای انتقال، اسراییل را هشیار خواهد کرد و این تاسیسات بمباران خواهند شد.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر میتوانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راهاندازی کنید
ثبت نظر