تحریک نیستید؟ شاید برای آن قرصی وجود داشته باشد
این مقاله که براساس پژوهشی گسترده نوشته شده، نمونۀ خوبی است از بلندنویسی که گرچه به صدای شخص اول نیست ولی همچنان صمیمانه است. آشکاراست که نویسنده صاحب درک فوقالعادهای ازپیچیدگی موضوع است ومیتواند با احساس راحتی، داستانی از آن دربیاورد.
به نظرمن، تجربههای شخصی، حتی چیزی به محرمانگی و خصوصی بودن سکس زناشویی، داستانهایی هستند که میتوانیم درباره آنها بنویسیم و در موردشان تحقیق کنیم؛ همینطور سلامت روانی، مشکلات کودکان مانند «اوتیسم» وغیره.
نکته مثبت این نوع نگارش در آن جاست که اهمیت تحقیق و گزارشگری را نشان میدهد حتی وقتی در مورد چیزی بسیار شخصی مینویسید؛ برای نمونه، اگر دربارۀ سلامت روانی یا لقاح خارج از رحم مینویسید، میتوانید شخصیتی در داستان خود باشید. اما همۀ آن گزارشگری وپس زمینهای که باید دریک مقالۀ بلند عادی به کار برده شوند، میبایست در آن مطلب هم باشند تا داستان را فراگیرتر کنند.
مرا سخن خوب میگویم یک روز
به همان روال، این جا «دیوید سداریس» (Sedaris David) را داریم که پس از نقل مکان به فرانسه، دربارۀ تجربه خود مینویسد؛ یاد گرفتن فرانسه در کلاسی برای بزرگسالان.
بسیار شخصی، خندهدار و تا اندازهای خاطرهنویسانه است، اما نشان میدهد که یک مهاجرمیتواند چیزی بسیار ساده (پیدا کردن یک آپارتمان یا یاد گرفتن یک زبان) را بگیرد و از آن ذرهبینی بسازد برای نوشتن دربارۀ کشور جدید، یا تجربۀ جابهجا شدن و سعی برای بازسازیِ زندگی در جایی تازه که البته تجربهای است عمومی.
طنزش بسیار قوی است و نمونۀ نوشتهای است که «صدا»ی نویسنده درآن به خوبی پرورش یافته است. تا اندازهای مرا به یاد خاطرات جلال آل آحمد دربارۀ «سترون» بودنش میاندازد که البته اصلاً روزنامهنگاری نیست، اما امروز میتوان آن را بهعنوان روایتی روزنامهنگارانه طبقه بندی کرد.
کارآل احمد مثل این نوشته، در بارۀ زبان آموزی، چیزی را (این که نمیتواند بچه داشته باشد) میگیرد و از راه بیان تجربۀ شخصی، درباره آن مینویسد. اما با این همه، با قدرت جزییات، استفاده از گفتوگو و پرورش شخصیتهای دیگر، موفق میشود مقالهای بنویسد که به خودی خود کامل است. توجه کنید به دختری با «دندانهایی به بزرگی سنگ قبر»؛ توصیف رفتار تحقیرآمیز معلم و دردِ پایین آمدن به سطح کودکی که باید زبانی تازه یاد بگیرد.
مردی که قاچاق را متوقف کرد
این ضعیفترین داستانی است که انتخاب کردهام، اما سادگیِ خاصی دارد که فکر میکنم بررسی آن میتواند مفید باشد.
تمرکز این مطلب کاملاً روی یک شخص است و از راه کار و تجربۀ او، ما را به دنیای فحشای کودکان و تجارت جنسی معرفی میکند. نوشته به عنوان تکنامهای پژوهشی معرفی شده و تیترآن کمابیش درست است. کاری را که خوب انجام میدهد، نمایش گستردگی مساله است و این که فعالیت علیه آن درعمل چگونه است.
وحشتناکترین گوشه دنیا
مطمئن نیستم اگر کسی درجایی مانند ترکیه بخواهد دربارۀ عبور پنهانی از مرز، پناهندگانی که جنسیت خود را تغییر دادهاند یا چیزهایی مانند این بنویسد. اما این گزارش ومطلب بالایی، هردو مثال خوبی هستند برای بلندنویسی دربارۀ موضوعی اجتماعی که مکان و محل در آن شخصیتهای اصلی به شمار میروند.
شکر گزاری در مغولستان
این نوشته نمونۀ کلاسیکی است از روزنامهنگاری شخصی به زبان شخصِ اول. نویسنده از اول شخص استفاده میکند، خودش شخصیت اصلی است و خودکاوی و صداقت بیرحمانهاش نقش تعیین کننده برای نوشته دارد. متوجه خواهید شد که گفتوگو، مقدار زیادی صحنهپردازی و توصیف هم در آن هست اما نقش اصلی را صدای نویسنده دارد که بلند است و خواندنش دردناک.
نوشتن در بارۀ یک ضربۀ روانی شخصی، اغلب شیوهای است بسیار موفق برای روزنامهنگاری با صدای شخص اول اما به شدت دشوارهم هست چون ارایۀ تصویری ازخود به دیگران که این چنین آسیبپذیر و بالقوه هولناک است، کار بسیار دشواری است. به نظرمن، قدرت نوشته در این است که نویسنده حاضر شده یک ضربۀ روانی را بگیرد و با خودکاوی و به صورت نقاشی تصویری، از خود داستانی نیرومند بیافریند.
به اعترافش توجه کنید که میگوید خودمحور بود و به حدی بیمارگونه، وسواس کارش را داشت. ببینید که چگونه این نویسنده خود را به عنوان زنی که درمورد بچهدار شدن دو دل است، ترسیم میکند؛ داستان سقط جنینی غیرعمدی که در زمینۀ وسیعتر زندگی جای داده شده است. درواقع، اینجا با داستانی جهانیتر برخورد نمیکنید ولی نویسنده هم به شکل مستقیم تلاشی در این جهت نمیکند. اما قدرت داستانگوییاش چنان است که میشود هم او را فهمید،هم سقط جنین ویرانگرش وهم آن رنجی که زنانی که درموقعیت او قرار گرفتهاند، باید بکشند؛ احساس گناه، سوالهای ناراحت کننده و تابویی در اطراف صحبت دربارۀ چیزی چنین دردناک.
«هاآرتز» برخود میبالد که وجدان اسراییل است، آیندهای برای آن وجود دارد؟
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر میتوانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راهاندازی کنید
ثبت نظر