شایا گلدوست
«پسر دوست من وقتی به دنیا اومد، هم اندام جنسی مردانه داشت و هم زنانه. تا دو سالگی جراحیهای زیادی انجام دادن و اندام جنسی زنانه رو به شکلی بستن و اندام جنسی مردانه رو حفظ کردن. از بدو تولد شروع کردن به بچه کوچیک هورمونهای مردانه دادن. با وجودی که ایران نبودن ولی همش اضطراب این رو داشتن که تکلیف این بچه چی میشه، چه کار باید بکنن، وای اگر مردم بفهمن چی میگن و... . اینقدر اضطراب و استرس داشتن که مادر بچه خودش از سردرگمی مریض شده بود. الانم که بچه بزرگتر شده، هیچ شباهتی به پسرا نداره و هیچ تمایلی به پسر بودن نشون نمیده. خیلی گوشهگیره و افسرده. با بچههای همسن و سالش بازی نمیکنه و همش یه گوشه میشینه. حتی دکترها گفتن که باز هم نیاز به جراحیهای تکمیلی داره. بچهای با این سن کم مگه چهقدر میتونه هورمون مصرف کنه یا این همه جراحی، اونم به این سختی رو تحمل کنه؟ همش با خودم میگم ای کاش صبر میکردن بزرگتر بشه، خودش رو پیدا کنه و بشناسه تا بتونه برای زندگیش تصمیم بگیره. اما متاسفانه دیگه خیلی دیر شده...»
۲۶ اکتبر هر سال، روز آگاهسازی در مورد افراد «اینترسکس» یا «میانجنسی» است. اینترسکس در زبان فارسی به «بیناجنسی» هم ترجمه شده است. در این روز، سازمانهای حقوق بشری و فعالان جامعه رنگینکمانی و کنشگران حوزه برابری جنسیتی به آگاهیرسانی و مبارزه با ظلم و تبعیض و خشونت علیه افراد اینترسکس میپردازند. اینترسکس یا میان جنسی به افرادی گفته میشود که اندام جنسی، کروموزومها یا هورمونها و یا ویژگیهای ثانویه جنسی آنها با معیارهای دوگانه جنسی زن و مرد مطابقت ندارد. به زبان سادهتر، نوزادی متولد میشود که اندام جنسی او با ویژگیها و صفات بیولوژیکی که از نظر علم پزشکی برای جنس زن و مرد تعریف میشود، ناهمخوان و متفاوت است. این تفاوتها میتوانند آشکار و از بدو تولد در ظاهر اندام جنسی قابل مشاهده باشند یا این که نهفته بوده و به اندامهای جنسی داخلی، کروموزومها و هورمونهای فرد مربوط باشند و در سالهای بعد و با بالا رفتن سن بروز کنند یا این که هرگز علایمی نداشته باشند و فرد بدون این که بداند، تا پایان عمر با این تفاوتها زندگی کند؛ به عنوان مثال، نوزادی با اندام جنسی منتسب به زنانه متولد میشود اما درون بدن خود بخشهایی از اندام جنسی منتسب به مردان را نیز دارد. یا برعکس، نوزادی که با اندام جنسی منتسب به مردانه متولد شده است اما بخشهایی از اندام جنسی منتسب به زنانه را نیز به صورت نهفته دارد. حتی گاهی نوزادی متولد میشود که ظاهر اندام جنسی او ترکیبی از هر دو اندام جنسی منتسب به مردانه و زنانه است و این به وضوح قابل مشاهده است. در مواردی، این تفاوتها در سالهای ابتدایی زندگی فرد به هیچ عنوان قابل مشاهده نیستند و با بالا رفتن سن و به ویژه در دوران بلوغ نشانههای خود را بروز میدهند که دلیل آن میتواند تفاوت در هورمونهای جنسی و یا کروموزومهای فرد باشد.
در زبان فارسی در بسیاری از مواقع از کلمه «دوجنسه» برای اشاره به افراد اینترسکس استفاده میشود که بسیار توهینآمیز و اشتباه است.
«سعید» یک فرد اینترسکس است. او از دوران کودکی خود اینگونه میگوید: «خیلی کوچک بودم؛ شاید ۹ یا ۱۰ ساله. اونوقتها نمیدونستم اینترسکس یا میانجنسی چیه ولی یادمه خانوادهام مدام من رو پیش دکترهای مختلف میبردن تا اندام جنسی و هورمونهام رو بررسی کنن. در نهایت پدر و مادرم و دکترها تصمیم گرفتن که من رو جراحی کنن و برام اندام جنسی مردانه درست کنن. خیلی بچه بودم اما یادمه که میگفتم من میخوام یه دختر باشم، نه یه پسر. ولی خانوادهام میگفتن نه، اگر پسر باشی، توی جامعه فرد موفقتری میشی. نظر دکترها هم همین بود!»
با وجودی که مانند همه موضوعات جنسی و جنسیتی، کمتر درباره افراد اینترسکس صحبت میشود اما آمار نشان میدهد که به طور میانگین از هر هزار و ۵۰۰ نوزادی که متولد میشود، یکی از آنها اینترسکس یا میانجنسی است. متاسفانه به دلیل عدم آگاهی و نبود دانش کافی، اگر این تفاوتها در اندام جنسی فرد از بدو تولد قابل مشاهده باشد، خانواده و پزشکان تصمیم به جراحی و اقدام به شبیهسازی اندام جنسی نوزاد به یکی از دو اندام جنسی منتسب به زنانه یا مردانه میکنند بدون این که حق طبیعی فرد را بر بدن خود و هویت جنسیتی او که در سالهای بعد جنسیتش را با آن تعریف خواهد کرد، در نظر بگیرند.
«الان تقریبا ۳۰ سالمه. هیچوقت احساس نکردم که یه پسر هستم. همیشه سعی کردم این نقش رو بازی کنم اما خیلی هم موفق نبودم. احساس میکنم که جراحی موفقی هم نداشتهام چون تا این سن نتونستهام رابطه جنسی داشته باشم. همیشه با خودم میگم کاش جامعه آگاهتر بود؛ کاش دکترها آگاهتر بودن؛ کاش پدر و مادر آگاهی داشتم؛ کاش اجازه میدادن خودم رو بشناسم و برای زندگیم تصمیم بگیرم. شاید الان به عنوان یک دختر احساس خوشبختی میکردم.»
عملهای جراحی ناخواسته در سالهای کودکی، فرد را در سنین بزرگسالی با مشکلات جسمی و روحی فراوانی روبهرو میکند. نداشتن رضایت از اندام جنسی و جنسیتی که بر اساس آن به فرد نسبت داده شده است، کیفیت پایین جراحیها، نداشتن رابطه جنسی موفق و آسیبهایی که به روح و روان شخص از کودکی وارد شده، همه فشارهایی هستند که به او تحمیل میشوند.
مشکل افراد اینترسکس یا میانجنسی، تفاوت در جسم و اندام جنسی آنها نیست، مشکل طرز تفکر اشتباه و دیدگاه غلطی است که ما نسبت به جنس، جنسیت و روابط جنسی انسانها داریم و افراد را با معیارها و چارچوبهای دوگانه جنسی و جنسیتی میسنجیم و سعی داریم انسانها را در آن جای دهیم.
همانگونه که هویت جنسیتی انسانها یک طیف بزرگ است، امروزه جنس نیز یک طیف در نظر گرفته شده است که به افراد اطلاق میشود. در بسیاری از کشورهای پیشرفته دنیا انجام جراحیهای ناخواسته بر روی اندام جنسی افراد زیر سن قانونی ممنوع است و هویت افراد اینترسکس و حق طبیعی آنها بر بدنشان به رسمیت شناخت میشود و این افراد مجبور به انجام جراحیهای ناخواسته و گنجاندن خود در دوگانه مرد و زن نیستند. در بسیاری از کشورها، در اوراق قانونی و مدارک رسمی، از آنها به عنوان «جنس سوم» یا «جنس دیگر» یاد میشود و این حق انتخاب را دارند که خود را خارج از دوگانه مرسوم تعریف کنند. میتوانند همه عمر با جسم و اندام جنسی خود به عنوان یک انسان، با هر هویت جنسیتی و گرایش جنسی که خود را با آن میشناسند، آزادانه زندگی کنند.
مطالب مرتبط:
آموزش همراه با تبعیض، توهین و تحقیر: شرایط دشوار رنگینکمانیها در مدارس (بخش اول)
اولین رژه افتخار جامعه رنگینکمانی ایران؛ تجسم همدلی و همراهی
کرونا و افزایش خشونت روی اقلیتهای جنسی و جنسیتی؛ همجنسگراستیزی به روایت مینا خانی
چرا انقدر در مورد رنگین کمانیها حرف می زنیم؟
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر میتوانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راهاندازی کنید
ثبت نظر