فرامرز داور
«محمدجواد ظریف»، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران توییتهایی به زبان چینی نوشته و در آن به شکل کمسابقهای از سیاستهای این کشور تمجید کرده و وعده داده نظام حاکم بر ایران در کنار چین همچنان خواهد ایستاد.
ظریف در این توییتها نوشته: «در گفتوگوی تلفنی با دوست خوبم، «وانگ یی» وزیر خارجه چین، از اقدامات موفقیتآمیز چین برای مبارزه با بیماری همهگیر (کرونا) قدردانی کردم. چین نهتنها از وخیمتر شدن وضعیت در داخل این کشور جلوگیری کرد، بلکه مانع از گسترش و شیوع این بیماری همهگیر در دیگر نقاط جهان شد. ما بهرهبرداری ایالاتمتحده آمریکا از این خطر را محکوم کردیم. چین قطعا مسوولیتپذیرتر و موفقتر از آمریکا در کنترل آنفلوانزای خوکی در سال ۲۰۰۹ است. بنیآدم اعضای یکدیگرند که در آفرینش ز یک گوهرند، چو عضوی به درد آورد روزگار، دگر عضوها را نماند قرار. ایران قاطعانه از چین حمایت کرده و در کنار آن ایستاده است.»
فراگیر شدن ویروس کرونا از مبدا چین در جهان، فرصتی به جمهوری اسلامی ایران برای ابراز همبستگی به این کشور داده است. درحالیکه کشورها پرهیز دارند که اتباع خود را در معرض این ویروس قرار دهند و تلاش میکنند تا شهروندان خود را از محل اصلی انتشار ویروس در چین به کشورهایشان برگردانند، جمهوری اسلامی ایران با روزها تاخیر دست به این عمل زد و حتی شرکت هواپیمایی ماهان را پیش از آن مامور انتقال مسافران چینی در ترکیه از مسیر ایران به کشورشان کرد.
چین از شرکای توافق هستهای برجام است و از بزرگترین مشتریان سنتی نفت خام ایران محسوب میشده اما از زمان بازگشت تحریمهای ایالاتمتحده به خرید رسمی نفت خاتمه داده و پول حاصل از خریدهای پیشین را هم بلوکه کرده است.
برخلاف سه کشور اروپایی عضو برجام (بریتانیا، فرانسه و آلمان) که به دلیل پیروی بانکها و شرکتهای آنها از تحریمهای آمریکا بهطور مرتب موردانتقاد جمهوری اسلامی هستند، چین و روسیه بهطور مداوم مورد ستایش ایران قرار میگیرند. رفتار چین و روسیه در برابر برجام هیچ تفاوتی با سه کشور اروپایی ندارد اما نظام حاکم بر ایران ترجیح میدهد تبعیض آشکاری در برابر این دو گروه از کشورها قائل شود.
آیتالله «علی خامنهای»، رهبر جمهوری اسلامی سالها پیش طرح «نگاه به شرق» را مطرح کرده بود که بر اساس آن دولت باید بهجای همکاری بیشتری با اروپا، سیاستهای خود را در همراهی با چین و روسیه قرار میداد. علیرغم اینکه روسیه و چین در زمان تحریمهای بینالمللی علیه جمهوری اسلامی «رفتاری تحقیرآمیز» داشتند، سیاست نگاه به شرق در حال حاضر هم ادامه پیدا کرده است.
پیش از توافق برجام، زمانی که تحریمهای سازمان ملل درباره ایران اجرا میشد، یکی از رفتارهای چین وام دادن به ایران از محل داراییهای بلوکهشده جمهوری اسلامی بود. از محل بخشی از درآمدهای نفتی ایران، چین ۲۲ میلیارد را بهصورت وام به ایران داد و در ابتدا ۴ میلیارد دلار را بهعنوان سود وام کم کرد و برای ۱۸ میلیارد باقیمانده هم ۸ درصد پول بیمه در نظر گرفت. هدف از این کار این بود که اگر ایران نتوانست اقساط وامی را که از دارایی خودش گرفته بود بپردازد، کمترین میزان ضرر متوجه چین باشد.
ایران در اعتراض به خروج آمریکا از توافق هستهای، تمامی تعهدات خود درباره فعالیتهای اتمی را متوقف کرده و فقط به بخشهای نظارتی آژانس در برجام پایبند مانده است. در دوره پس از توافق برجام ایران تلاش کرده روسیه و چین را به خود نزدیک نگه دارد. هدف از چنین سیاستی این است تا در صورت نارضایتی اروپا از کاهش تعهدات ایران و احتمال ارجاع این کشور به شورای امنیت، چین و روسیه دراینباره با اروپا و آمریکا همسو نشوند. علیرغم اعتراض علنی سه کشور اروپایی عضو توافق برجام از کاهش اجرای تعهدات ایران و فعال کردن سازوکار رفع اختلاف، چین و روسیه تاکنون چنین سیاستی در پیش نگرفتهاند.
جمهوری اسلامی چاره را در این میبیند که نهتنها چشم بر رفتار چین و روسیه در عمل به تحریمهای آمریکا ببندد که مرتب این دو کشور را از خود خشنود نگه دارد. ولی تضمینی وجود ندارد که در روز مبادا، چین و روسیه همانطوری عمل کنند که نظام حاکم بر ایران انتظار دارد و مدتها بر سر آن به این دو کشور امتیاز داده است.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر میتوانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راهاندازی کنید
ثبت نظر