سلام؛ میخواستم بدانم اگر در یک مکان عمومی شاهد بروز خشونت توسط فردی بر فرد ضعیفتر (زن یا کودک) باشیم و مداخله کنیم، چه تبعات قانونی میتواند داشته باشد. به فرض، اگر مردی همسرش را در خیابان کتک بزند، آیا به عنوان یک شهروند میشود به مقابله با آن مرد پرداخت و برای جلوگیری از ادامه کارش، به زور متوسل شد یا اصلا قانون حقی برای مداخله میدهد یا نه؟
با سلام؛
بله در این صورت میتوان مداخله کرد اما در چهارچوب دفاع مشروع. یعنی باید به حداقل اکتفا و اقدامی کرد که منجر به جلوگیری از جرم شود نه بیشتر؛ برای نمونه، اگر شاهد ضرب و جرح یک خانم توسط شوهرش باشیم و اگر فقط با داد زدن یا تلفن به پلیس میتوانیم جلوگیری کنیم، دیگر حق ضرب و جرح مرتکب را نداریم.
در ضمن، اقدام شهروند زمانی است که دسترسی به پلیس امکانپذیر نیست یا تا آمدن پلیس، خطر جبران ناپذیری رخ میدهد؛ به عبارتی، باید عمل دفاع کننده متناسب با عمل مرتکب باشد.
این بحث کمی پیچیده است. برای مطالعه بیشتر میتوانید مقالات مربوط به دفاع مشروع را بخوانید. اما به طور کلی، تبصره یک ماده ۱۵۶ «قانون مجازات اسلامی» تاکید میکند: «دفاع از نفس، ناموس، عرض، مال و آزادی تن دیگری در صورتی جایز است که او از نزدیکان دفاع کننده بوده یا مسؤولیت دفاع از وی برعهده دفاع کننده باشد یا ناتوان از دفاع بوده یا تقاضای کمک نماید یا در وضعیتی باشد که امکان استمداد نداشته باشد.»
موفق باشید.