«سود هنگفت مافیای غربالگری در کشور از چرخه بررسی جنین + فیلم»؛ این عنوان یکی از آخرین گزارشهای خبرگزاری تسنیم در «پروژه ترویجی فرزندآوری» است که مدتها است در پاسخ به تاکیدهای مکرر رهبر جمهوری اسلامی مبنی بر ضرورت افزایش جمعیت، شروع شده است. این خبر چه پیامی مخابره میکند؟
افشای یک مافیای جدید در کشور؟
کشف «سلطان غربالگری جنین»؟
پردهبرداری از یک فساد در نظام درمانی کشور؟
پاسخ این پرسشها در یک «هیچ!» خلاصه میشود. خبرگزاری تسنیم فقط از این تیتر برای فریب و جلب توجه مخاطب استفاده کرده است. برای درک مساله یک بار کل گزارش را مرور کنیم.
خبرگزاری تسنیم در این گزارش مینویسد:
«سودی که مافیای غربالگری در کشورمان از چرخه بررسی جنین بهدست میآورد، مانع دست برداشتن از کشتار هزاران جنین است. به گزارش خبرنگار بهداشت و درمان خبرگزاری تسنیم؛ پشتپرده حمایت از انجام غربالگریهای بیمورد و غلط در کشورمان چیست؟!
سودی که مافیای غربالگری از چرخه بررسی جنین بهدست میآورد، مانع دست برداشتن از کشتار هزاران جنین است؛ مافیای منفعتطلبی، با شبکهسازی بین افراد مورد اعتماد حاکمیت و چانهزنی برخی پزشکان و افراد بانفوذ در نهادهای موثر بهویژه وزارت بهداشت، مانع اجرای طرح ساماندهی فرآیند غلط فعلی غربالگری است که البته امیدواریم با تصویب نهایی طرح جوانی جمعیت در مجلس شورای اسلامی، این رویه اصلاح شود.»
این گزارش با یک ویدئو نیز همراه شده است که در آن یک خانم که پزشک متخصص زنان معرفی شده، از استرس ناشی از غربالگری سخن میگوید. در این ویدئو این خانم متخصص از ضرورت تغذیه مناسب، مصرف داروهای لازم و در نهایت طی کردن دوره بارداری بدون استرس ناشی از غربالگری جنین سخن میگوید؛ بدون آنکه نامی از مافیایی در حوزه سلامت ببرد.
آیا خبرگزاری تسنیم مافیایی معرفی کرده است؟ آیا فرد یا گروه فاسدی را معرفی کرده است؟ آیا این گزارش اساسا منبعی دارد؟ آیا فیلم اضافه شده به این گزارش ربطی به تیتر گزارش دارد؟ پاسخ همه این پرسشها «خیر» است. خبرگزاری تسنیم نه مافیایی معرفی کرده و نه به منبعی استناد کرده است. این خبرگزاری تنها با یک «تیتر زرد» در پی جلب توجه مخاطب بوده و با ارائه اطلاعات جعلی، کوشیده مخاطب را فریب دهد.
اصل موضوع چیست؟
مساله خیلی ساده است. سیاست رسمی جمهوری اسلامی افزایش جمعیت است. بهرغم تاکیدات مکرر رهبر جمهوری اسلامی، مبنی بر ضرورت افزایش جمعیت، خانوادهها به این فرمان تاکنون لبیک نگفتهاند و طی سالهای اخیر براساس آمار رسمی، میزان زاد و ولد سیر نزولی داشته و میزان رشد جمعیت رکوردهای تازهای را ثبت کرده است. گفته میشود نرخ رشد جمعیت به زیر ۲ درصد و به روایتی به زیر ۱ درصد کاهش یافته است.
برخی یکی از علل کاهش رشد جمعیت و افزایش سقط جنین را «غربالگری جنین» و تشویق مادران به سقط جنین عنوان کردهاند. تلاشهایی هم در مجلس شورای اسلامی برای توقف غربالگری جنین آغاز کردهاند که خبرگزاری تسنیم هم در این گزارش از آن به عنوان «طرح جوانی جمعیت» عنوان کرده است.
غربالگری جنین چیست؟
غربالگری جنین به زبان ساده انجام آزمایشات پزشکی در دوره بارداری است تا از تولد فرزندان ناقص، دارای سندروم داون و یا آسیب به مادران در هنگام زایمان جلوگیری کند (در این گزارش به تفصیل غربالگری جنین توضیح داده شده است). براساس طرح غربالگری جنین همه زنان در دوره بارداری در هر سنی باید از طریق سونوگرافی و آزمایش خون از سلامت جنین و مادر اطمینان حاصل کنند. اگر نتایج آزمایشها مثبت و معاینات پزشکی (حداقل ۳ متخصص) بر ضرورت سقط جنین دلالت داشته باشد، با حکم پزشکی قانونی، سقط جنین با رضایت مادر به صورت قانونی انجام میشود. به گفته رییس پزشکی قانونی، در سال ۱۳۹۹ مجوز کمتر از ۹ هزار سقط قانونی صادر شده است.
«پوران ولویون»، قاضی دیوان عالی کشور و عضو شورای فرهنگی اجتماعی زنان و مشاور امور زنان و خانواده وزیر دادگستری در اسفند ۱۳۹۹ در یک همایش میگوید: «در طول این چهارده سال حدود ۷۰ هزار مورد جنین سقط شده که علت آنها ناقصالخلقه و یا عقبافتادگی جنین، وجود تهدید جانی برای مادر، بیماری مادر یا جنین و مولفههای پزشکی دیگر بوده است و همه این موارد دارای جواز منطبق بر شرع و قانون بوده است.»
مافیا کجای طرح غربالگری جنین ایستاده است؟
خبرگزاری تسنیم در این گزارش روشن نکرده که مافیا کجای این طرح قرار دارد، تنها نوشته «سودی که مافیای غربالگری در کشورمان از چرخه بررسی جنین بهدست میآورد، مانع دست برداشتن از کشتار هزاران جنین است.» باز روشن نیست که سود در انجام تستهای مربوط به غربالگری است یا در مرحله سقط جنین.
اگر منظور در مرحله سقط جنین است که در مجموع آنگونه که سازمان پزشکی قانونی گزارش کرده، سالانه کمتر از ۹ هزار سقط قانونی انجام میشود و بعید به نظر میرسد سقط جنین قانونی منفعت اقتصادی کلانی داشته باشد که برای آن مافیا شکل بگیرد. اگر منظور سقط جنین غیرقانونی است که آن هم وارد نیست؛ چراکه سقط جنین غیرقانونی قاعدتا کاری با طرح غربالگری جنین ندارد. کسانی که به سقط جنین غیرقانونی متوسل میشوند، باید کسانی باشند که نمیخواهند جنین خود را نگه دارند و دلیلی مهمتر از سلامت جنین دارند؛ چراکه اگر جنین ناسالم داشتند که قانونی سقط میکردند و نیازی به توسل به راههای غیرقانونی نداشتند. اگر منظور این است که مافیا پشت انجام تستهای پزشکی ایستاده، باز پذیرش آن دشوار است؛ چراکه اولا سود انجام تست پزشکی نباید در حدی باشد که به شکلگیری مافیا منجر شود، ثانیا همه زنان باردار ایرانی نیز برای انجام تستهای دوره بارداری به یک یا چند مرکز خاص مراجعه نمیکنند که مالکان آن آزمایشگاهها سود کلان ببرند.
بنابراین به نظر رد مافیا را نه در طرح غربالگری جنین بلکه باید در مدیریت رسانهای جستجو کرد که «اعتماد مخاطب» را قربانی منافع سیاستمداران میکند.
اشتباه در کار رسانهای به دلیل سرعت اخبار و اعتمادی که به منابع خبری دارند، قابل اغماض است؛ چراکه گاهی آنها به دلیل سرعت خبر یا اعتمادی که به منبعی دارند، بدون درستیسنجی، مطلبی را به اشتباه منتشر میکنند؛ ولی دروغ عامدانه از رسانهها پذیرفتنی نیست و اعتبار آنها را کاملا مخدوش میکند. خبرگزاری تسنیم در این گزارش تخیلی با تیتری کاملا جعلی، نه اشتباه بلکه به دروغ متوسل شده تا سیاست رسمی رهبر جمهوری اسلامی و طرح نمایندگان همسو در مجلس شورای اسلامی را حمایت کند؛ فارغ از اینکه پردازش جعلی اطلاعات توسط رسانههای حکومتی بیشترین ضربه را به اعتماد مخاطبان و در نهایت بیاعتمادی عمومی به حکومت را در پی خواهد داشت.
مطالب مرتبط:
مرور رسانهها: راه حفاظت از خود و دیگران در مقابل خبرگزاری خطرناک فارس چیست؟
مرور رسانهها: خبرگزاری حوزه و تکنیکهای آخوندی برای حمایت از شورای نگهبان
مرور رسانه: خبرگزاری فارس و فریمبندی فریبکارانه اطلاعات
مرور رسانه: استفاده ابزاری نظام از جامعه کلیمی ایران در آستانه انتخابات
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر میتوانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راهاندازی کنید
ثبت نظر