شایا گلدوست
«فریدون فرخزاد»، ترانهسرا، خواننده، بازیگر، تهیهکننده، کارگردان و مجری تلویزیونی و رادیویی و فعال سیاسی مخالف حکومت جمهوری اسلامی بود. اما شاید بسیاری او را با برنامه تلویزیونی «میخک نقرهای» به یاد بیاورند.
«فریدون فرخزاد» در ۱۵ مهر سال ۱۳۱۵ در خیابان امیریه، چهارراه گمرک تهران از پدری تفرشی و مادری کاشانی متولد شد. او برادرِ «فروغ فرخزاد» شاعر معاصر ایرانی بود.
فرخزاد مدتی پس از انقلاب به خارج از کشور رفت و علاوه بر فعالیتهای هنری، به فعالیتهای سیاسی علیه جمهوری اسلامی پرداخت. فرخزاد در برنامههای خود در این دوران به سیاستهای سرکوبگرایانه جمهوری اسلامی و نقش مذهب در اعمال این سیاستها میتاخت. فعالیتهای سیاسی او علیه جمهوری اسلامی، خصوصا به دلیل شهرت و محبوبیت او، توجه بسیاری از ایرانیان را به خود جلب میکرد. فریدون فرخزاد در نهایت در ۱۶ مرداد سال ۱۳۷۱ در شهر بُنِ آلمان ترور شد. البته زمان قتل بین ۹ تا ۱۵ مرداد ۱۳۷۱ تخمین زده شده و ۱۶ مرداد زمان پیدا شدن جسد اوست.
فرخزاد در طول زندگی خود دو بار ازدواج کرد و طلاق گرفت. اولین ازدواج او در سال ۱۹۶۲ با یک زن آلمانی-لهستانی به نام «آنیا بوچکوفسکی» بود که حاصل این ازدواج فرزندی به نام «رستم» بود. «آنیا» نیز مانند «فرخزاد» به شعر و تئاتر علاقه داشت و گفته میشود که پس از آشنایی با او بود که «فرخزاد» شروع به سرودن شعر کرد. «فرخزاد» پس از جدایی از «آنیا» در ۴ بهمن ماه سال ۱۳۵۲ با دختری ایرانی به نام «ترانه سندوزی» ازدواج کرد. میهمانی عروسی آنها در زمان خود بینظیر و بیمثال بود. اکثر هنرمندان به نام آن زمان مانند «هایده»، «مهستی» و «گلپا» در این مهمانی حضور داشتند و هنرمند پیشکسوت «ملوک ضرابی» یکی از ترانههای معروف خود را در این مهمانی اجرا کرد. البته این ازدواج بیشتر از چند ماه به طول نینجامید.
سبک هنری و نوع کارگردانی و اجرای برنامههای «فرخزاد» در زمان خود بسیار پیشرو و بینظیر بود، اما موضوعی که در زمان حیات و حتی سالها پس از مرگ، او را به سر زبانها میاندازد، گرایش جنسی اوست. هرچند او در طول زندگی خود با دو زن ازدواج کرد، اما در نوار ویدیویی که مربوط به سال ۱۳۷۰ در سیدنی استرالیا است، با صراحت از عشق خود به یک مرد صحبت میکند. «فرخزاد» در این ویدئو میگوید: «بدانید که من ده سال با یک زن زندگی کردم و بینهایت عاشق آن زن بودم. این جمله را برای این میگویم که بدانید خرده پردهای از شما ندارم و به هیچ کدام از شما یک سنت هم بدهکار نیستم. ولی شهامت اخلاقی انسان این را ایجاب میکند که مثل یک مرد بایستد و به مردم بگوید که من اینگونه فکرمیکنم. من ده سال بعدی زندگیام را با یک مرد زندگی کردم و بینهایت عاشق آن مرد بودم. اگر شما عشق را در بغلخوابی میبینید، مخلصیم، یاعلی، فکرکنید اینطور است. اما من عشق را در چیز دیگری میبینم. من عشق را در خوی و عادت، در نشستن و برخاستن و در سخن گفتن و شنیدن میبینم.»
با وجودی که جمهوری اسلامی در طی این سالها سعی کرده است تا قتل فرخزاد را مرتبط با گرایش جنسی او بداند، اما صاحبنظران سیاسی تردیدی ندارند که او به دست عوامل حکومت ایران ترور شده است. فریدون فرخزاد با شیوهای وحشیانه، در محل سکونتش در شهر بن بر اثر ۳۷ ضربه چاقو به قتل رسید. به گزارش روزنامه آلمانی قاتلان سی و هفت ضربه کارد آشپزخانه از پشت به او فرود آوردند و جسد مثله شده او در حالی کشف شد که کاردی در کتف او وجود داشت.
در روزهای اخیر رسانهها از کشف نامههای عاشقانه «فریدون فرخزاد» به یک مرد لهستانی خبر دادهاند. نامههایی که به طور اتفاقی در سطل زبالهای در ورشو لهستان پیدا شده است. «فرخزاد» این نامهها را بین سالهای ۱۹۶۵ تا ۱۹۶۷ از مونیخ در آلمان غربی برای پسرعمه همسر اولش «آنیا بوچکفسکی» فرستاده است. «مارک ایوانوف» پسرعمه آنیا در ورشوی لهستان زندگی میکرده است. نامهها را یک هنرمند بلژیکی- لهستانی به نام «استفان روتن» در سطل زباله جلوی منزل مسکونیاش در ورشو در سال ۲۰۱۹ پیدا کرد.
در یکی از نامهها که به عنوان سندی تاریخی به حساب میآیند «فرخزاد» خطاب به «مارک» میگوید: «وقتی بالاخره روزی تو را ببینم، تو را در آغوش میگیرم و عاشقانه میبوسمت و به تو میگویم که با تو خوشبختم. بعد همه شب در کنار تو دراز میکشم و با تو حرف میزنم، درباره تو، درباره من، درباره ما.»
در نامهای دیگر میگوید برای او عشق بین دو مرد دو جنبه دارد، «گاه برای انسان بدوی و گاه برای انسانهای بسیار باهوش». فرخزاد در نامههای خود مینویسد: «همه هنرمندان بزرگ همجنسگرا بودند و هستند، یا دوجنسگرا. شخصا، وقتی درباره عشق است، برای من زیباست. من عاشق عشقم، هر نوعش!!! منظورم عشق است، نه سکس!»
هیچکس نمیداند که آیا «فرخزاد» موفق به دیدار معشوق میشود یا خیر. بر اساس شواهد وی در سال ۱۹۷۲ برای شرکت در یک فستیوال آواز به شمال لهستان سفر کرده است، اما مشخص نیست که در این سفر «مارک» را دیده است یا خیر.
جدا از گرایش جنسی «فرخزاد» در زمان خود و یا شاید در حال حاضر نیز یک اسطوره تکرارنشدنی به شمار میآید، اما شهامت و شجاعت زیستن و اینگونه بینظیر زیستن، به عنوان فردی رنگینکمانی، در دنیایی که سخن گفتن از گرایش به همجنس تابویی بزرگ بود، ستودنی است.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر میتوانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راهاندازی کنید
ثبت نظر