شایا گلدوست
من، «شایا گلدوست»، زن ترنس و کنشگر جامعه رنگینکمانی، هر هفته دوشنبه در اینستاگرام «ایرانوایر» با یکی از اعضای جامعه رنگینکمانی درباره مسایل و مشکلات مربوط به این قشر گفتوگو میکنم. میهمان این برنامه، «هانا تاران»، مدل و نویسنده کوییر و فعال در زمینه حقوق پناهندگان است. در این برنامه به مناسبت ۲۰ جون، «روز جهانی پناهنده»، درباره مسایل و مشکلات رنگینکمانیهای پناهنده در ترکیه صحبت میکنیم.
در سالهای اخیر، روند رسیدگی به پروندههای پناهجویان و پناهندگان ایرانی در ترکیه بسیار نگرانکننده بوده است. گروهها و اقشار آسیبپذیری در میان پناهجویان و پناهندگان هستند که سالها است در ترکیه در انتظار سرنوشتی نامعلوم به سر میبرند. یکی از حساسترین این گروهها، اعضای جامعه رنگینکمانی است؛ قشری که برای نجات جان و روان خود، با آرزوی به دست آوردن حق زیستن، ترک خانه کردهاند، به امید این که خانه را جایی دیگر از نو بنا کنند.
ترکیه اما در سالهای اخیر تبدیل به منجلابی برای قشر پناهجو و پناهنده شده است؛ منجلابی با نام انتظار که هرچه بیشتر دست و پا میزنند، بیشتر در آن فرو میروند. در این میان، هستند گروهها و سازمانهایی که با امکانات و فضای محدود، سعی در آسانتر کردن زندگی برای این قشر در چنین شرایط بحرانی دارند.
از «هانا تاران» درباره پروژهای که در آن برای کمک رسانی به پناهجویان و پناهندگان مشغول به کار است، پرسیدم.
توضیح داد: «پروژهای که در حال حاضر با آن کار میکنم، پروژه پوزیتیو یاشام یا حیات مثبت است. این پروژه هفت دفتر در شهرهای مختلف ترکیه دارد؛ دو دفتر در استانبول و یک دفتر در هر کدام از شهرهای آنکارا، دنیزلی، اسکیشهیر، یالوا و مرسین. اما در شهرهای دیگری که دفتری وجود ندارد، خدماتدهی به صورت تلفنی و از طریق این دفاتر انجام میشود. این پروژه گروههای هدف مختلفی دارد که یکی از این گروهها، جامعه رنگینکمانی است. علاوه بر آن، افرادی که به کارگری جنسی مشغولند و همچنین افرادی که با اچآیوی مثبت زندگی میکنند نیز تحت پوشش خدمات این پروژه هستند. در این پروژه به گروههای هدف خدماتی مانند حقوقی، روانشناسی، اجتماعی و ترجمه ارایه میشود و هدفش این است که زندگی را برای پناهجویان، پناهندگان و هر فردی که جزو اتباع خارجی محسوب میشود، آسانتر کند.
اگرفردی تسلط کافی به زبان ترکی ندارد، میتواند از مترجمین این پروژه برای مراجعه به ادارات دولتی، بیمارستانها، پزشکان و هر مکانی که نیاز به ترجمه دارد، استفاده کند. خدمات اجتماعی شامل همه کمکهایی است که یک فرد پناهنده به واسطه زندگی در ترکیه ممکن است به آنها نیاز داشته باشد؛ مانند کمکهای مالی که توسط برخی سازمانها انجام میشود یا ارایه بستههای بهداشتی به صورت ماهانه؛ خدماتی چون نوبت گرفتن از پزشکان متخصص و بیمارستانها برای افرادی که نیازهای خاص دارند و همه هماهنگیهای لازم که میبایست با ارگانهای مربوط انجام شود.
یکی از گروههای هدف این پروژه، افرادی هستند که با اچآیوی زندگی میکنند. این خدمات شامل اطلاعرسانی کامل درباره این بیماری و همه خدماتی است که فرد در مسیر پزشکی به آن نیاز دارد. مشاورههای قبل از انجام آزمایش وحتی بعد از آن و کلیه خدمات درمانی و دارویی یکی از کارهای این پروژه است.
خدمات روانشناسی و مشاوره حقوقی نیز به افرادی داده میشود که نیاز به این خدمات دارند. افراد ترنسی که تمایل دارند در ترکیه پروسه ترنزیشن و جراحی را انجام دهند، میتوانند از خدمات مشاوره مشاورانی که در سازمان و دفاترمستقر هستند، استفاده کنند و با ارجاع به مشاوران حقوقی و وکلا، مراحل قانونی این پروسه را در ترکیه انجام دهند. حتی افراد ترنس میتوانند پیش از جراحی نیز با اقدام قانونی، نام خود را در مدارک شناسایی تغییر دهند و برای انجام این کار، ما کمکرسان آنها هستیم. علاوه بر این، بسیاری از افراد ممکن است با مسایل حقوقی و قانونی در ترکیه مواجه شوند که نیاز به مشاوره حقوقی داشته باشند. وکلای ما این امکان را در اختیار آنها میگذارند و در صورت نیاز، آنها را با کانونهای وکلایی که در شهرهای مختلف ترکیه وجود دارند، مرتبط میکنند. برای دسترسی به تمامی این خدمات، پناهجویان و پناهندگان ترکیه میتوانند همه روزهای هفته از ساعت ۹ صبح تا ۹ شب با شماره تماسی که در وبسایت و شبکههای اجتماعی ما وجود دارد، تماس بگیرند.
در کنار این پروژه، پروژه دیگری نیز مشغول به فعالیت است که به مردان و پسرانی که مورد خشونت و آسیبهای جنسی قرار گرفتهاند، خدمات لازم را ارایه میدهد. به تازگی هم پروژه دیگری مخصوص افراد ترنس برای دریافت هورمون و نیازهایی که مخصوص آنها است، مشغول به فعالیت است.»
شما با شرایط پناهجویان و پناهندگان به واسطه فعالیتهای شخصی و همینطور همکاری با پروژهای که درباره آن توضیح دادید، آشنا هستید. در سالهای اخیر درباره بسیاری از مشکلات شغلی و معیشتی قشر پناهجو و پناهنده صحبت کردهایم اما معضل عمدهای که این افراد در حال حاضر با آن روبهرو هستند، چیست؟
- ترکیه کشوری سنتی و مذهبی با دولتی اسلامگرا است که از نظر فرهنگی و قانونی فضای مناسبی برای افراد رنگینکمانی محسوب نمیشود. هرچند گرایشهای جنسی وهویتهای جنسیتی مختلف در قانون ترکیه جرمانگاری نشدهاند اما رویکرد منفی مقامات دولتی و مذهبی و نفرتپراکنیهای علنی علیه این قشر، بر شرایط آنها در جامعه تاثیر میگذارد. گذشته از روند کُند رسیدگی به پروندهها برای اسکان مجدد پناهندگان به کشور سوم که خود تبدیل به معضلی بسیار جدی شده است، تورم بیسابقه سالهای اخیر نیز در کنار این عوامل، زندگی را نه تنها برای قشر پناهجو و پناهنده بلکه برای شهروندان ترک نیز بسیار دشوار کرده است؛ تورمی که در دهههای گذشته بیسابقه بوده است. قطع بیمه درمانی یکی از مشکلات چند سال اخیر است. البته در موارد خاص و فرد به فرد میتوان برای وصل مجدد بیمه درمانی اقدام کرد اما پروسهای زمانبر است که پروژه ما در این مسیر به افراد کمک میکند.
علاوه بر اینها، از زمانی که انجام مصاحبهها و رسیدگی به پروندهها به دست اداره مهاجرت ترکیه افتاده است، قشر رنگینکمانی دیگر جزو گروههای حساس و در اولویت به حساب نمیآیند. متاسفانه افرادی که مصاحبهها را انجام میدهند، آشنایی کامل و کافی با مسایل جنسی و جنسیتی ندارند و همین موضوع فرد پناهجو را دچار ترس، اضطراب و تبعیض میکند. شرایط پناهندگی به خودی خود شرایط دشواری است و این آسیبهای مضاعف صدمات جبرانناپذیری را به افراد رنگینکمانی وارد میکنند. بسیاری از پروندهها بدون دلیل رد میشوند و به فرد حکم ترک خاک ترکیه داده میشود. البته حق اعتراض به حکم داده شده وجود دارد اما خود آن پروسهای طولانی و بسیار اضطرابآور است؛ هرچند مدتی است که پناهجویان میگویند روند مصاحبه کمی بهتر شده و انگار ماموران اداره مهاجرت تحت آموزش قرار گرفتهاند. اما در کل، شرایط با زمانی که رسیدگی به پروندهها توسط کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان انجام میشد، بسیار متفاوت است.
آیا به شخصه خود شما تجربه مصاحبه با ماموران اداره مهاجرت ترکیه را داشتهاید؟
- حدود سه سال پیش برای انجام مصاحبه توسط اداره مهاجرت ترکیه فراخوانده شدم. انگار میخواستند با پروندههای مختلف پناهندگان رنگینکمانی آشنا شوند. خیلی خوشحال شدم، چون فکر میکردم این مصاحبهای است که سرنوشت من را مشخص میکند. مصاحبه حدود سه ساعتی طول کشید و وقتی در انتهای مصاحبه از گرایش جنسی من پرسیدند و من گفتم که دوجنسگرا هستم، فرد مصاحبهکننده از این حرف من شوک شده بود. پرسید مگر در دنیا افرادی وجود دارند که دوجنسگرا باشند؟ تعجب من از این بود که چهطور فردی که از من به عنوان یکی از اعضای جامعه رنگینکمانی مصاحبه میکند، آشنایی کامل با این حوزه ندارد؟ هرچند مصاحبهای که انجام شد، برای بررسی پرونده من نبود و تنها میخواستند اطلاعات خودشان را افزایش دهند. این موضوع خیلی باعث ناامیدی و ناراحتی من شد و گفتم ای کاش از ابتدا این موضوع را بگویید تا ما را امیدوارنکنید. گفتم من به شخصه حاضر هستم هر اطلاعاتی که میخواهید را در اختیار شما بگذارم که در روند رسیدگی به پرونده من و اشخاص دیگر کمکرسان باشد.»
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر میتوانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راهاندازی کنید
ثبت نظر