شایا گلدوست
من، «شایا گلدوست»، زن ترنس و کنشگر جامعه رنگینکمانی، هر هفته دوشنبه در اینستاگرام «ایرانوایر» با یکی از کنشگران و اعضای جامعه رنگینکمانی درباره مسائل و مشکلات مربوط به این قشر گفتوگو میکنم. مهمان این برنامه «ثمین حقیقی»، روانشناس، محقق و برنامهساز است و درباره مهاجرت و شرایط افراد مهاجر در کشور جدید صحبت میکنیم.
***
مهاجرت یکی از چالشهای دشوار زندگی انسانهاست که در طول تاریخ بشریت به دلایل مختلف اتفاق افتاده است. دلایلی همچون جنگ، قحطی، مسائل سیاسی و اجتماعی، اقتصادی، مذهب، عوامل جغرافیایی و محیط زیستی، جنسی و جنسیتی و غیره.
بسیاری از افراد جامعه رنگینکمانی نیز به دلیل حضور در جوامعی که در آن فرهنگ، سنت، مذهب، قانون و غیره، چارچوبهای تنگی را برای مسائل جنسی و جنسیتی تعریف کرده است، به امید زندگی بهتر تن به مهاجرت میدهند. ایران یکی از کشورهایی است که افراد جامعه رنگینکمانی نه تنها به دلایل خانوادگی، فرهنگی و اجتماعی تحت فشار قراردارند، بلکه قانون با جرمانگاری گرایشهای جنسی و هویتهای جنسیتی مختلف جان این انسانها را به خطر میاندازد.
پروسه مهاجرت خود عملی فرسایشی است که در طی سالها سلامت روح، روان و جسم انسانها را به خطر میاندازد. شروع دوباره زندگی در کشوری جدید، با زبان و فرهنگی بیگانه، کار سادهای نیست. برای برخی از افراد سالها زمان نیاز است تا بتوانند خود را با شرایط جدید زندگی وقف دهند. «ثمین قدیمی» چهار قدم اصلی را که هر فرد در پروسه مهاجرت از آن گذر میکند تا به ثبات لازم برای یک زندگی نرمال برسد، بر اساس هرم مازلو به چند دسته تقدیم میکند.
در سال ۱۹۴۳ آبراهام مازلو (Abraham Maslow) نظریهای در مورد آنچه افراد را برمیانگیزاند، در مقالهای به نام «نظریهای در مورد انگیزش انسان» منتشر کرد. مازلو نشان داد، افراد پنج سطح نیاز دارند که به دنبال برطرف کردن آنها هستند. هر چقدر نیاز اساسیتر باشد، فرد برای رسیدن به آن انگیزه بیشتری دارد؛ بنابراین میتوانید با استفاده سلسله مراتب نیازهای او بررسی کنید که عامل انگیزش برای گروهی از افراد یا تکتک افراد چقدر قوی است.
بر اساس «هرم مازلو» نیازهای انسان به چند دسته تقسیم میشود. در پایینترین لایه نیازهای اولیه، مانند خوراک و پوشاک و مسکن وجود دارد. وقتی که فردی مهاجرت میکند، اولین مسئله نیز تامین نیازهای اولیه برای ادامه بقا است.
ثمین حقیقی میگوید، پس از آن فرد وارد چرخه اصلی مهاجرت میشود که به آن «چرخه روانی مهاجرت» میگویند. در چرخه روانی مهاجرت چهار مرحله وجود دارد. این چهار مرحله برای همه افرادی که مهاجرت میکنند، اتفاق میافتد. البته برای هر فرد میتواند کمیت زمانی متفاوتی داشته باشد. این چهار مرحله عبارتند از:
مرحله اول «ماه عسل»
زمانی است که فرد به مقصد رسیده و دنیای جدید و زیباییها و شگفتیهای آن را میبیند و از جذابیتهای آن لذت میبرد. به این دلیل هورمونهای شادیآور در مغز ترشح میشود و فرد دوست دارد، همه چیزهای جدید را تجربه کند.
این حس بسیار شبیه به احساس مسافرت به مکانی جدید است. معمولا به فرد خوش میگذرد و واقعیتهای زندگی در جامعه جدید را نمیبیند. این مرحله همانطور که از اسم آن پیداست، کوتاهمدت است و زود تمام میشود. متاسفانه بسیاری از افراد مهاجرت را با مسافرت اشتباه میگیرند و تصور میکنند که تجربه مهاجرت همین مرحله ماهعسل است؛ در صورتی که این مرحله به سرعت به پایان رسیده و فرد وارد مرحله بعدی میشود.
مرحله دوم «ناامیدی»
این مرحله میتواند طولانیترین مرحله از پروسه مهاجرت باشد. مخصوصا برای افرادی که بالاجبار مهاجرت کردهاند، میتواند طولانیتر و دردناکتر باشد. در این مرحله فرد احساس ناراحتی و ناامیدی و نگرانی میکند. دلش برای خانه تنگ میشود و جامعه جدید را با جایی که از آن آمده است، مقایسه میکند. معمولا ذهن نکات منفی جامعه جدید را مرور کرده و این امر باعث ایجاد احساس افسردگی و اضطراب در فرد میشود. تنهاییهای شدید را تجربه میکند، به این خاطر که روابط خانوادگی و دوستانهاش را مانند گذشته ندارد. افراد بسته به شخصیت فردی، حالتهای روحی روانی و میزان تفاوت فرهنگی جامعه جدید و خانه، میتوانند به سرعت از این مرحله عبور کنند، اما برای برخی از افراد این مرحله میتواند بسیار طولانی باشد.
مرحله سوم «تطابق»
در این مرحله فرد در تلاش است تا جامعه جدید را بشناسد و خود را با آن تطبیق دهد. افسوس گذشته در این مرحله کمتر دیده شده و حرکت فرد حرکتی مثبت و رو به جلو است. موضوع بسیار با اهمیت برای تطبیق با جامعه جدید، یاد گرفتن زبان و فرهنگ آن است. زبان اصلیترین ابزار برای برقراری ارتباط و ساختن هویت جدید است؛ در غیر این صورت حضور در جامعه، برقراری ارتباط با افراد دیگر، پیدا کردن شغل مناسب و غیره، دشوار شده و این موضوع بر اعتماد به نفس شخص تاثیر منفی میگذارد. دنبال کردن رسانهها و شبکههای اجتماعی میتواند در هرچه سریعتر منطبق شدن با زندگی تازه و جامعه جدید یاریسان باشد.
مرحله چهارم «قبول کردن»
افراد برای رسیدن به این مرحله زمانی حدود چند سال نیاز دارند. در این مرحله دیگرمقایسه وجود ندارد. فرهنگ جامعه جدید پذیرفته میشود. فرد از مسیر اصلی مهاجرت و مراحل ذکر شده عبور کرده و به نقطهای رسیده است که دیگر خود را جزوی از جامعه جدید میبیند. احساس تعلق به جامعه جدید یکی از مولفههای اصلی این مرحله بوده، به همین دلیل این مرحله نقطه ایدهآل در پروسه مهاجرت است.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر میتوانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راهاندازی کنید
ثبت نظر