به تازگی تصاویر و خبرهای مربوط به کمپین «نه به پلاستیک» در شبکهها و ابزارهای اجتماعی دست به دست میشود. کمپینی که به تازگی توسط شهرداری اصفهان در این استان به راه افتاده و قرار است ساکهای پارچهای جایگزین کیسههای پلاستیکی شود. البته بیشتر تصاویری که مردم را دخیل در این امر نشان میدهد مربوط به ۲۱ تیر ماه است، یعنی روز بدون نایلکس.
شهروندان ساکن شهر اصفهان میگویند این اتفاق به جز روز بیست و یکم تیر ماه، صرفا در فروشگاههای زنجیرهای وابسته به شهرداری رخ داده و هنوز فراگیر نشده، ولی بسیاری حداقل صدای این کمپین را شنیدهاند. روی ساکهای خرید پارچهای که در این فروشگاهها به خریداران داده میشود، لوگوی شهرداری خودنمایی میکند.
مدیرعامل سازمان مدیریت پسامند شهرداری اصفهان پیشتر گفته بود از یکهزار تن پسامند جمعآوری شده در یک روز، ۱۵۰ تن آن زبالههای نایلونی هستند: «این پویش قطعا بیتاثیر نخواهد بود. البته هنوز تاثیر چندانی بر کاهش میزان مصرف زباله پلاستیکی نداشته است».
پیش از این نیز صادق پناهی، دبیر انجمن دیدهبان طبیعت سبز اردبیل گفته بود کمپینی با عنوان «نه ممنون، من کیسه پلاستیکی نمیخواهم» در این شهر به راه افتاده تا مردم را تشویق کند از دریافت کیسههای پلاستیکی خودداری کنند. به گفته او پلاستیکها وقتی در طبیعت رها میشوند، پس از تجزیه خاک را آلوده میکنند، شیرابه آن به آبهای زیرزمینی نفوذ میکند و باعث آلودگی آب میشوند. اگر سوزانده شوند هم آلودگی هوا را به همراه دارند و مرگ گونههای زیستی را رقم میزنند. گام نخست این کمپین در اردبیل با همکاری دانشگاه آزاد اسلامی برداشته شد.
حالا در اخبار آمده که رشت نیز قرار است به این کمپین بپیوندد. در عینحال همزمان با روز بدون نایلکس، رضا مددی، معاون امور شهری و محیط زیست غرب تهران هم گفته بود در دستور کارشان پخش کیسههای تجدیدپذیر را دارند که قرار بود در بازارهای میوه، ترهبار و فروشگاهها و سرای محلات اجرایی شود.
رضا یکی از شهروندان اصفهان است. او اگرچه شروع این کمپین و هدفش را خوب توصیف میکند اما به تداوم آن بیاعتماد است: «این طرح فقط و فقط در فروشگاههای خود شهرداری اجرایی شده. چند روز پیش که برای انجام کارهای اداری به شهرداری رفته بودم برایم تعجببرانگیز بود که شهرداری که متولی این کمپین است چرا در ارگان خودش پر از پلاستیک است. نگرانی از این است که این طرح هم مثل بقیه طرحهای شهرداری تبلیغاتی، دورهای و بدون تداوم باشد».
به گفته او بیشتر از دو سال است که در اصفهان حرکتهای مردمی شکل منسجمتری گرفته اما گاهی در حد «تلنگر زدن» باقی میماند و تداوم ندارد: «انگار برنامهریزیشده نیست. مثلا همین کیسههای پارچهای فقط در یک سایز ارایه شده و برای یک خرید معمولی گاهی نیاز به دهها کیسه پارچهای است. بیشتر هم در مرکز شهر دیده میشود و وقتی به حاشیههای میروی دیگر از این خبرها نیست».
فعالان محیط زیستی میگویند بر اساس تخمینها هر خانواده ایرانی روزانه ۳ کیسه پلاستیکی مصرف میکند. چندین سال است که آنها در تلاشاند تا وزارت نفت، مواد نفتی را برای تولید کیسههای پلاستیکی و ظروف یکبار مصرف در اختیار پتروشیمی قرار ندهد و به جای آن برای تولید ظروف گیاهی سرمایهگذاری کند. اما انگار همچنان در بخش تولید، گوش کسی بدهکار این حرفها نیست.
ظروف تجزیهپذیر گیاهی از مواد سمی و شیمیایی تهیه نشدهاند و در عرض چند ماه در خاک تجزیه میشوند. حتی برخی از این ظروف که پایه نشاسته، ذرت، گندم و سیبزمینی دارند به عنوان خوراک دام قابل مصرفاند. به گفته معصومه آباد، عضو شورای شهر تهران اگر هر ایرانی روزانه یک کیسه پلاستیکی را از مصرف خود حذف کند، سالانه ۷ هزار تن پلاستیک کمتر تولید و در نتیجه مصرف میشود.
حالا با نزدیک شدن به ماه محرم باز هم بحث کیسههای پلاستیکی و آسیبهای استفاده از آن برای انسانها و همینطور محیط زیست مطرح شده. دو سال پیش "اتحادیه تعاونیهای صنایع پاییندستی و صنعت پلاستیک" اعلام کرده بود که مصرف ماهیانه پلاستیک و ظروف پلاستیکی حدود ۲۰۰ هزار تن است. اما این میزان در ماههای محرم و صفر ۳۰ درصد افزایش پیدا میکند.
در حالیکه ظروف یکبار مصرف «پلی استایرن» توانایی تحمل دمای بالاتر از ۶۰ درجه را ندارند و ریختن مواد غذایی بسیار داغ، خطرات زیادی برای سلامت شهروندان به دنبال دارد.
کیسههای پلاستیکی اما دغدغهای جهانیست. دانشمندان و تحلیلگران سالهای آینده کره زمین را «اقتصاد پلاستیک» نامیدهاند. سازمان مجمع جهانی اقتصاد در گزارشی ضمن مصاحبه با بیش از ۱۸۰ کارشناس و تحلیل بیش از ۲۰۰ گزارش، اعلام کرده تا سال ۲۰۵۰ میزان پلاستیک موجود در اقیانوسهای جهان از میزان ماهیها بیشتر خواهد شد. هر سال دستکم ۸ میلیون تن پلاستیک راهی اقیانوسها میشوند و استفاده از پلاستیک در ۵۰ سال گذشته ۲۰ برابر شده است. انتظار میرود این میزان در ۲۰ سال آینده به ۴۰ برابر برسد.
طبق این گزارش تنها ۱۴ درصد از کیسهها یا بستههای پلاستیکی برای بازیافت جمعآوری میشوند در حالیکه حدود ۶۰ درصد کاغذها و بیش از ۹۰ درصد انواع فلزات دور تا دور جهان بازیافت میشوند. ایران نیز جزو ۸ کشور نخست جهان در تولید زباله است که بیش از متوسط استاندارد جهانی کیسههای پلاستیکی مصرف میکند.
در اروپا برای هر کیسه پلاستیکی در فروشگاههای بزرگ از ۱۵ تا ۵۰ سنت پول دریافت میشود. برای همین معمولا شهروندان کیسههای پارچهای یا پلاستیکی مستحکم با قابلیت بارها مصرف به همراه دارند. این هم یک تجربه موفق است که می تواند در ایران مورد توجه قرار گیرد.
شیوا، شهروند ساکن اصفهان که با اصل کمپین موافق است، پیشنهاد ساده تری دارد: «شاید بهترین راه برای جاانداختن ساکهای پارچهای الزامی کردن آن در صنفهای مختلف باشد. مثلا کتابفروشیها و شهرکتابها ملزم به استفاده از ساکهای پارچهای شوند یا لوازم آرایشی بهداشتی فروشی که مشتری بسیاری دارد. اگر شهرداری صنفهای مختلف را مجبور به استفاده از ساکهای پارچهای کند، راحتتر میتواند استفاده از آن را میان مردم جا بیاندازد».
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر میتوانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راهاندازی کنید
ثبت نظر