پاکسازی پزشکانی که سواد پزشکی را «دک و پز» آن می دانند

خانم «آزاده سلطانی» ، متخصص بیهوشی، سی و شش ساله؛ علت مرگ عوارض جراحی سزارین، محل زایمان؛ اتاق عمل بیمارستان آتیه....

این روزها پزشکان بیمارستان امام خمینی تهران در غم ازدست دادن نابهنگام همکارشان عزادار و اندوهگینند، آنها می گویند آزاده سلطانی نه تنها به عنوان یک دستیار بیهوشی مجرب انجام وظیفه می کرد، بلکه انسانی بسیار مهربان، متواضع و با اخلاق  بود.

دکتر « محمدرضا مهاجر» در وب سایت «انجمن انستزیولوژی و مراقبت های ویژه ایران» در مورد همکار درگذشته اش می گوید:  در طول دوران رزیدنتی که با خانم دکتر همراه بودم یک بار هم نشد که هیچ گونه رفتار خارج از عرفی از ایشان ببینم، بسیار متواضع و با اخلاق بودند.»

دکتر «آزاده سلطانی» روز سی ام تیرماه با همراهی همسرش دکتر «محمد فاتحی» برای عمل سزارین در بیمارستان آتیه بستری می شود، فرزندش همان روز در کمال صحت و سلامت به دنیا می آید و خانم دکتر، روز بعد از عمل از بیمارستان مرخص شده و به خانه برمی گردد.

چند روز بعد از زایمان، مادر با علائمی چون تب و لرز و حالت تهوع مواجه شده و راهی بیمارستان می شود.

اما پزشکانی که خانم سلطانی را معاینه می کنند، علت اصلی دردهای شکمی این مادر را که می توانسته ناشی از هماتوم یا آبسه شکمی باشد به درستی تشخیص نمی دهند. او در طول یک ماه پیش از مرگش چندین بار در بیمارستان بستری و مجددا به خانه برمی گردد.

 خانم «آزاده سلطانی»  حتی بعد از عمل زایمان دردناکش به روش سزارین این بار در بیمارستان امام خمینی تحت جراحی آپاندیسیت قرار می گیرد، اما در نهایت و در روند درمان به علت ابتلا به شوک سپتیک در بخش«آی.سی. یو» بیمارستان امام خمینی زندگی را وداع می کند.

بعد از چندین بار تماس مکرر به دفتر دکتر «خلیل علیزاده»، رئیس بیمارستان آتیه، یکی از کارمندان دفتر دکتر علیزاده می گوید« تا زمان اعلام نظر کمیسیون پزشکی قانونی و سازمان نظام پزشکی، نمی توان اظهار نظر کرد و قاطعانه گفت که این فاجعه به علت قصور پزشکان شاغل در بیمارستان ما رخ داده، بلکه می تواند علت های مختلفی داشته باشد. بنابر این بهتر است منتظر اظهار نظر هیات پزشکی قانونی در مورد بروز کوتاهی و قصور یا عدم این خطا از سوی پزشک معالج باشیم.» 

دکتر «حامد مرندی» ، یکی از همکاران آزاده سلطانی در بیمارستان امام خمینی تهران است. او در وب سایت علمی و صنفی «انجمن آنستزیولوژی و مراقبت های ویژه ایران» ، روند پیشرفت ضایعه در طول مدت زمان کوتاه چند هفته ای ، که منجر به مرگ خانم «آزاده سلطانی » شد را این گونه تشریح می کند:

« سه شب بعد از سزارين به علت درد شکمي به دکتر زنان مراجعه مي کنند. تشخيص ابتدايي رتانسيون ادراري بوده که سوندگذاري مي شود. همان شب مجددا به علت ابتلا به تب و لرز در بیمارستان بستری می شوند و این بار در بيمارستان،  هماتوم دور رحم را علت تب و لرز می دانند و آنتی بیوتیک تجویز می کنند و در نهایت بعد از حدود ٣ روز بستري مرخص می شوند.»

اما ماجرا به همین جا ختم نمی شود. چند شب بعد دوباره تب و لرز به تن مادر برمی گردد . این بار با تشخیص پزشکان، شکم بیمار باز شده و آپانديسيت بیمار عمل می شود.

خانم سلطانی بعد از عمل آپاندیس از بیمارستان مرخص شده، اما مجددا بدحال می شود. این بار در بخش آي سي يو بیمارستان امام خمینی بستری است که روند درمان با شوک سپتیک، به قطع حیاتش منجر می شود.

این روزها و بعد از مرگ «عباس کیارستمی» ، کارگردان به نام ایرانی که خانواده او، علت مرگش را قصور دستگاه پزشکی و کوتاهی سیستم سلامت و بهداشت در ایران می دانند، موضوع مرگ و میر شهروندان به علت خطا و بی توجهی پزشکان به شدت مورد توجه افکار عمومی جامعه قرار گرفته و نوعی حساسیت ویژه در سطح جامعه ایجاد کرده است.

 مردم، پزشک معالج را مسئول حفاظت و مراقبت جان بیمار مراجعه می دانند. ماده 319 قانون مجازات اسلامی نیز، این انتظار عمومی را تایید می کند. به موجب این قانون هر گاه پزشک در معالجه بیمار، کاری را شخصا انجام دهد یا دستور آن را صادر کند که آن اقدام باعث تلف شدن جان بیمار یا نقص عضو او یا خسارت مالی بیمار شود، پزشک در این مورد ضامن است.

در طول چند  ماه گذشته و پس از مرگ جنجالی عباس کیارستمی ، کاربران دنیای مجازی با طرح تجربیات شخصی شان در مورد قصور پزشکان، پرده از نمونه های بسیاری از این فجایع برداشته اند.

بریده شدن دو سوم آلت یک کودک هنگام ختنه توسط یک پزشک در شهر ری، مرگ پسر 29 ساله ای به نام کیوان به خاطر عوارض ناشی از عمل نصب حلقه بر روی معده، جا گذاشتن سیم راهنما حین عمل جراحی نوجوان پانزده سال در اهواز و جراحی اشتباهی پای سالم یک بیمار در تهران، تنها بخش محدودی از گزارش های ارائه شده در دو ماه گذشته بوده است.

بنا به گفته دکتر «محسن خلیلی» ، قائم مقام معاون انتظامی سازمان نظام پزشکی ایران و به نقل از مهرنیوز، هم اکنون قریب به 13 هزار پرونده مرتبط با خطای پزشکی در کشور تشکیل شده و میزان آمار شکایت های مرتبط با عملکرد پزشکان در سال 1394 نسبت به سال پیش از آن ، پنج درصد رشد داشته و عمده خطاهای پزشکی در بخش مرتبط با زنان و زایمان بوده است.

در مورد علت خطاهای مکرر پزشکی و مشخصا درباره خانم «آزاده سلطانی» از دکتر «سعید. م» سوال می کنم. او می گوید:« از آن جایی که بیمار، خودشان و همسرشان پزشک متخصص بوده و به سادگی علائم عفونت پس از زایمان را شناخته و قادر بوده اند از این مرگ نابهنگام جلوگیری کنند، اظهار نظر در مورد این پرونده دشوار است .»

این پزشک معتقد است هر گونه اظهار نظر در این مورد و پیش از دسترسی مستقیم به مستندات پرونده، اقدام اشتباهی است: « به نظر می رسد ماجرا به این سادگی که در رسانه ها مطرح شده، نبوده و قصور پزشکی بسیار بعید به نظر می رسد. چون اگر هم کوتاهی خاصی انجام شده بود، با تشخیص و درمان سریع، قابل کنترل بود. دقت کنید در مورد فردی صحبت می کنیم که در این مورد تحصیلات عالیه داشته و خودش پزشک معالج بوده.»

او توصیه می کند «بهتر است تا زمان اعلام نتیجه بازپرس سازمان نظام پزشکی و تکمیل تحقیقات، تامل کنیم. »

اما دکتر «مهدی یاسینی» ، همکار «آزاده سلطانی»  از روند رو به رشد ضایعات غیر قابل توجیه عوارض اقدامات پزشکی گله مند است و تنها راه توقف این روند را تقویت ساختار «کنترل کیفی» در نظام سلامت می داند .

 او یکی از کسانی است که در وبسایت صنفی انجمن آنستزیولوژی و مراقبت های ویژه و زیر پست مرتبط با مرگ خانم دکتر «آزاده سلطانی» اظهار نظر کرده است : « بخشي از اين ضايعات به اشکالات خود پزشکان برمي گردد. هر کدام از ما ، به حد وسع، پيشنهاداتی در راستاي کاهش اين فجايع براي تک تک هموطنان داريم. تقويت برخورد قضائي و افزايش کيفيت آموزش و سرمايه گذاري بيشتر در نظام سلامت بخشی از این پیشنهاداتند و تمام اين نظرات تحت يک عنوان واحد، قابل جمع آوري است ؛ ايجاد ساختار "کنترل کيفي" علمي جهت پزشکان و بيمارستان ها.»

به باور این پزشک، سيستم کنترل کيفي فعلی بسيار ضعيف، پراکنده و چند بخشي است. و این حق هموطنان و خانواده هاي آنهاست که از خدمات استاندارد برخوردار باشند.

او توصیه می کند مسئوولان نظام پزشکی نسبت به پاکسازی کسانی که سواد پزشکی را در«دک و پز» آن فرض کرده اند ، اقدام کنند.