70 نماینده پای طرح حذف مجازات اعدام قاچاق چیان را امضا کردند

استان وایر-۷۰ نماینده مجلس پای طرحی را امضا کرده اند که در صورت تصویب، مجازات اعدام قاچاق چیان مواد مخدر در قانون حذف می شود.

خبرگزاری مهر به نقل از «پرویز افشار»، سخن گوی ستاد مبارزه با مواد مخدر نوشت: «مجموع کل کشفیات نیمه نخست سال سال ۱۳۹۴  حدود ۳۶۶ هزار کیلوگرم بوده است. این آمارها در حالی است که ۶۹ کیلوگرم مواد مخدر فقط در زندان ها کشف و ضبط شده است! حالا این آمارها را با یک هزار و۵۰۰ مورد درگیری مسلحانه و تعقیب و گریز مقایسه کنید و این که چه قدر مواد مخدر کشف نشده وارد بازار شده و مورد مصرف معتادان قرار گرفته است.»

از سوی دیگر، آمارهای پزشکی قانونی کشور در سال های اخیر نشان می دهد از سال ۱۳۸۳ تا سال ۱۳۹۲ (۱۰ سال) حدود ۳۹ هزار و ۴۰۶ نفر به علت سوء مصرف مواد مخدر جان خود را از دست داده اند که میانگین روزانه ۱۰ نفر را تشکیل می دهد.

با این حال، باز هم کارشناسان مخدر شیشه را یکی از پرمصرف ترین مخدر کشور می دانند به نحوی که ستاد مبارزه با مواد مخدر پیش از این اعلام کرده بود ۳۴۵ هزار نفر در سطح کشور ماده مخدر صنعتی شیشه مصرف می کنند و شمار معتادان به مصرف شیشه ۲۶ درصد از کل جمعیت معتادان به مواد مخدر کشور است. هم‌چنین میزان مصرف ماده مخدر شیشه در کشور ۱۲۶ تن بوده در حالی که میزان کشفیات این ماده مخدر صنعتی، پنج تا هشت تن است.

«عبدالرضا رحمانی فضلی»، وزیر کشور و رییس ستاد مبارزه با مواد مخدر می گوید: «درآمد قاچاق چیان مواد مخدر در ایران در سال بیش از ۱۰ هزار میلیارد تومان است. این یعنی این که ایران بهشت معتادان شده و یک قاچاق چی با توجه به ریسک بالای قاچاق بدون ترس، شانس خود را برای پول دار شدن از راه ترانزیت مرگ تجربه می کند.»

«میرهادی قره‌سید رومیانی»، عضو هیات رییسه کمیسیون قضایی مجلس از امضای ۷۰ نماینده پای طرحی خبر داده که اگر تصویب شود، حکم اعدام از مجازات قاچاق چیان مواد مخدر حذف می شود. نمایندگان در این طرح مجازات جایگزین پیشنهاد کرده‌اند و با تصویب آن، مجازات اعدام در خصوص موادمخدر تنها در قاچاق مسلحانه اعمال خواهد شد.

این طرح در حالی مطرح شده است که بر اساس مصوبه ابلاغی مجمع تشخیص مصلحت نظام در قانون مواد مخدر، هرکس بیش از پنج کیلوگرم بنگ، چرس، گراس، تریاک، شیره و سوخته تریاک را وارد کشور یا از کشور صادر کند یا تولید یا توزیع یا خرید و فروش این مواد را انجام دهد، به اعدام محکوم می شود. هم‎چنین در گذشته برخی از مواد مخدر مانند حشیش و مواد مخدر صنعتی مجازات اعدام نداشتند که براساس مصوبه مجمع تشخیص مصلحت نظام، هر فردی که بیش از ۳۰گرم موادمخدر از نوع حشیش یا مواد صنعتی حمل، خرید، فروش و نگه داری کند، مجازاتش در حکم مجازات موادمخدر از نوع هرویین است.

موافقان و مخالفان طرح حذف مجازات اعدام قاچاق چیان مواد مخدر در قانون

قاضی «عصمت الله جابری» که به دلیل اخذ ۱۸۰ رضایت از خانواده مقتولان، به «مرد صلح و سازش ایران» مشهور است، به مهر می گوید: «این طرح بسیار خوب است و من استقبال می کنم. وقتی فقر و بی کاری گریبان جامعه را گرفته و قاچاق چیان مواد مخدر خیلی راحت در حال فروش مواد هستند، چرا ما باید خودمان را قربانی کنیم و کلی هزینه برای تعاملات خود با دنیا پرداخت کنیم. بهترین راه این است که ترانزیت روانه شده به سمت ایران را به خودشان بازگردانیم.»

قاضی «عزیزمحمدی» که بیش از ۴۰ سال سابقه قضایی در شعبه ۷۱ دادگاه كیفری استان تهران و سابقه رسیدگی به بیش از ۴ هزار پرونده قتل در محاكم قضایی دارد هم می گوید:« مگر این همه سال کشت و کشتار راه انداختیم، موضوع حل شد؟ ما فقط در موضوع قصاص چون آیات و احکام الهی داریم، باید حکم اعدام را اجرا کنیم اما در مواد مخدر الزامی ندارد. به اعتقاد من باید جلوی ورود و ترانزیت مخدر به کشور را گرفت. خودتان ببینید این همه سال اعدام کردیم اما مواد مخدر کم نشد.»

« فرهاد تجری»، عضو کمیسیون قضایی مجلس هشتم می گوید: «این همه سال حکم اعدام صادر کردیم و خواستیم سلامت جامعه جهانی را پیش ببریم اما همین جامعه جهانی، ایران را محکوم به نقض حقوق بشر کرد. هرچند این طرح خوب است اما باید با تدابیر هوشمندانه ای جایگزین اعدام هم تعریف شود. مثلا نمی شود مجازات جایگزین حبس داد یا قاچاق چی را با پابند الکترونیکی رها کرد.»

« سعید اسدی»، دادستان عمومی و انقلاب هرمزگان می گوید: «اگر اعدام فقط برای قاچاق چیان مسلح مواد مخدر باشد و برای سایر قاچاق چیان بر اساس قانون، حبس ابد در نظر بگیرند خوب است اما مشکل ما تغییر حرکت قاچاق چیان است که کار خود را از خشکی به دریا منتقل کرده اند. باید تمام توان خود را از نظر قانون و اجرا بر روی مسدود کردن مرزها معطوف کنیم و مجازات هایی هم که در نظر گرفته می شود، باید پیش گیرانه باشد.»

« سید مرتضی بختیاری»، معاون دادستان کل کشور می گوید: «این طرح موضوعی نیست که بتوان در مورد آن اظهار نظری کوتاه کرد و قطعا نیاز به چکش کاری و بحث مفصل دارد که چه قدر در پیش گیری از وقوع جرم موثر است.»

«غلامحسین محسنی اژه ای»، معاون اول قوه قضاییه می گوید: «من این طرح را ندیده ام و قبل از اظهار نظر باید آن را کامل مطالعه کنم.»

« محمدرضا حبیبی»، رییس دادگستری استان یزد می گوید: «با توجه به تجربیات گذشته، ثابت شده که هر چه قدر کوتاه بیاییم و مجازات ها را تعدیل کنیم، آن ها جلوتر می آیند و پیش روی می کنند. این به آن دلیل است که سود آن ها آن قدر زیاد بوده که حاضرند دست به هر خطری بزنند. هم چنین شاهد هستیم که احکام حبس همیشه تا آخر اجرایی نشده و بر اساس رافت اسلامی و عفو هایی که به مناسبت های مختلف شامل حال زندانیان می شود، مانع مجازات آن ها شده است. این در حالی است که بزرگ ترین تولیدکننده مواد مخدر جهان، یعنی افغانستان را در بیخ گوش مان داریم که با حمایت امریکایی ها ورود مخدرهای سنتی و صنعتی به ایران را در دستور کار خود قرار داده اند. من مخالف این طرح هستم.»

« دکتر فرید براتی سده»، معاون سابق ستاد مبارزه با مواد مخدر می گوید: «به اعتقاد من برای بررسی باید به گذشته نگاه دقیق تری داشته باشیم. آیا با این همه مجازات های اعدام به نتیجه رسیده ایم؟ آیا بازدارندگی داشته است؟ این در حالی است که امسال در سال ۲۰۱۶، سازمان ملل متحد جلسه ای در خصوص مواد مخدر خواهد داشت و یکی از بحث ها در مورد آزادسازی بخشی از مواد مخدر است. حتی شنیده شده قرار است دولت ها را بر اساس کنوانسیونی، از اعدام قاچاق چیان منع کنند. من در دوره اصلاحات هم مشاور ستاد مبارزه با مواد مخدر بودم و این موضوع حذف اعدام را هم پی گیری کردیم. متاسفانه برای قاچاق چی ترس اعدام ریخته و می گوید من یا می برم یا می بازم چون پول کلانی وسط است. می گویند افغانستان غول مخدر است اما سازمان ملل گفته که چندین تن کاهش تولید داشته است. پس مشخص است دارند برای کاهش کار می کنند. با این حال، پیشنهاد من این است که اگر قرار است حبس ابد شامل حال شان شود، دیگر در لیست عفو قرار نگیرند.»

بازپرس «فاضل مفاخری» می گوید: «به غیر از موضوع قصاص که قرآن به آن تاکید کرده و هم چنین بحث محاربه، به سایر مجازات های اعدام اعتقادی ندارم. چرا که قطعا این اعدام ها بازدارنده نبوده و در قوانین ایران قوانین جزایی، سلیقه ای عمل می شود؛ مثلا مدتی اقتضا می کند در موضوعی این طور عمل شود و این سیاست سرکوب گرانه است در حالی که خود قاچاق چی فکر می کند که اگر این کار را انجام دهد، چه رخ می دهد، چه قدر زندانی می شود، چه قدر جریمه می شود و آیا می تواند دوباره برگردد یا نه. یعنی این که آن فرد محاسبه کرده و وارد میدان می شود و به نوعی ریسک هم می کند اما این محاسبه را ما نداریم. در حالی که داده های علمی و مباحث مردم شناسی و جامعه شناسی در صدور احکام و حتی تصویب قوانین لازم و ضروری است.

« سعید صفاتیان»، رییس کارگروه کاهش تقاضای اعتیاد مجمع تشخیص مصلحت نظام می گوید: «اول باید سوال کنیم کجای قانون قرار است اصلاح شود؟ این قانون فعلی برای ۵ سال قبل است و در این مدت هم اصلاحی رخ نداده و حالا کارشناسان می گویند باید اعدام حذف شود. نکته دیگر این که در اروپا کشفیات روی کیلو است در حالی که در ایران قاچاق چیان هزاران هزار کیلو و بر اساس تن دستگیر و شناسایی می شوند. پس وضعیت ایران استثنایی است. حالا با این وضعیت، باید مثلا فردی که ۳۰ گرم شیشه دارد را هم اعدام کنیم؟ یا مثلا ۵ کیلو تریاک؟ وقتی به عقب نگاه می کنیم، می بینیم این اعدام ها تاثیری نداشته و تا حالا هم من گزارشی از قوه قضاییه ندیده ام که نشان دهد اعدام ها تاثیری داشته است چون هم درگیری های مسلحانه افزایش یافته و هم میزان کشفیات. من موافق این هستم که اعدام باید برای شرایط خاص باشد؛ مثلا قاچاقچی عضو باند بزرگی است و یا مسلحانه اقدام کرده و یا این که جزو شبکه بین المللی قراردارد.»

قاضی «محمد کشکولی» که در سوابق کاری خود قضاوت پرونده بزرگ «بیمه ایران» و «سعید مرتضوی» را دارد، می گوید: «مخالف این طرح هستم. بهتر است مانند کشور مالزی مجازات اعدام باشد اما با روش های مختلف به متهم به نوعی عفو از اعدام صادر شود و تنها محبوس باشد اما متهم بداند که این جرم اعدام دارد. با توجه به این که در همسایگی کشوری مانند افغانستان هستیم و تولیدات مواد مخدر مستقیم وارد ایران می شود، درست نیست مجازات اعدام قاچاق چیان مواد مخدر از قانون حذف شود. البته ناگفته نماند که نظریات جرم شناسی و اسناد بین الملل نشان می دهد که اعدام موجب پیش گیری از جرم نشده با این حال کمی شرایط کشورما فرق دارد.»

در میان موافقان و مخالفان، سرتیپ دوم پاسدار«علی مویدی»، رییس پلیس مبارزه با مواد مخدر نیروی انتظامی موضوع را از زاویه دیگری بیان کرده و با انتقاد شدید از طراحان حذف اعدام برای قاچاق چیان مواد مخدر می گوید: «برخی از آقایان در مجلس روی موضوع قانون مواد مخدر تمرکز دارند و اتفاقا موفق هم شدند تا در قانون آیین دادرسی کیفری برخی قوانین را تصویب کنند که با امنیت نظام مغایرت دارد. موضوع بحث قاچاق مواد مخدر صرفا نیست بلکه این جرمی است که جرایم دیگر از آن متاثر می شود. بنده شخصا با این طرح مخالف هستم و موضوع پلیس هم همین است. مگر می شود با جرمی که با امنیت جامعه درگیر است و سلامت جامعه را به خطر می اندازد بازی کرد؟ آقایانی که حس دموکراسی شان گل کرده، نگاهی به اطراف شان بیاندازند و ببینند چه قدر شهید در این راه داده ایم. اروپا را ببینید که برای یک قاچاق ساده چه تدابیری انجام می دهند و چه مجازاتی دارند. »

رییس پلیس مبارزه با مواد مخدر نیروی انتظامی گفت: «مواد مخدر و قاچاق چیان مواد مخدر سرمایه های زیادی از کشور را در خط مقدم این مبارزه و در داخل شهرها از بین برده اند. ما مسایل اساسی زیادی در کشور داریم که بلاتکلیف مانده و مساله الان این موضوع نیست. برخی افراد به دنبال منافع شخصی و اهداف مالی خودشان هستند و پلیس آمادگی دارند به صورت کارشناسی با این افراد مباحثه کند.»