وزارت ارشاد به نمایشنامه بهرام بیضایی مجوز انتشار نداد

استان وایر: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به نمایشنامه "جانا و بلادور" از بهرام بیضایی مجوز چاپ و انتشار نداد.

شهلا لاهیجی، مدیر انتشارات روشنگران و مطالعات زنان ناشر آثار بهرام بیضایی در ایران  به روزنامه شرق گفت: "متاسفانه توضیحات ما برای مسئولان اداره کتاب درباره این کتاب کاری از پیش نبرد و با ذهنیت خودشان کتاب را تفسیر کردند و همین هم باعث شد تا کتاب مجوز انتشار پیدا نکند."

نمایشنامه "جانا و بلادور" سال گذشته در دانشگاه استنفورد با کارگردانی بهرام بیضایی به صحنه رفت و نمایشی است سمبلیک براساس اسطوره‌های ایرانی است. این نمایش که به‌صورت سایه‌بازی اجرا شد به جنگ و آمیختن چهارعنصر اصلی طبیعت یعنی آب، باد، خاک و آتش می‌پردازد.

مدیر انتشارات روشنگران پیشتر به خبرگزاری ایسکانیوز گفته بود: "موردی که برای ممیزی(سانسور) به ما اعلام کردند عبارت «درآمیختن» عناصر چهارگانه آب، باد، آتش و خاک باهم بود و ما در تلاش هستیم تا تفاوت بین «درآمیختن به معنی جنگ» را با «آمیزش» به ممیزی وزارت ارشاد توضیح دهیم."

شهلا لاهیجی با بیان اینکه بهرام بیضایی برای نشان‌دادن این جنگ، لباس انسانی به تن عناصر کرده است و در قالب شخصیت‌های ملموس آنها را توصیف کرده است، در گفت و گو با روزنامه شرق می‌گوید: "قهرمانان کتاب چهره‌های اسطوره‌ای و سمبلیک هستند که در قالب اسطوره‌ای قرار گرفتند و برای باور‌پذیرترشدن، نام انسانی دارند. مثلا یکی شده جانا و دیگری بلا دور. اما اینها اصل انسانی ندارند و بیشتر سمبلیک هستند به همین دلیل روابط شان هم همین‌طور سمبلیک است. مانند اسطوره‌هایی چون آناهیتا که وجود انسانی ندارد اما نماد آب پاک است و چهره‌ای انسانی می‌گیرد."

به گفته مدیر انتشاران روشنگران کسانی که در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی "نمایشنامه بهرام بیضایی را بررسی کردند این موضوع را متوجه نشدند و گفتند که نمی‌توان آن را منتشر کرد."

شهلا لاهیجی با ابراز تاسف از اینکه "اثری که باید در ایران منتشر می‌شد و در دسترس علاقه‌مندان به کارهای بیضایی قرار می‌گرفت، در ایران منتشر نمی‌شود"، گفت: "این اثر در خارج از ایران اجرا و با تحسین بسیاری روبه‌رو شده است و امیدوارم به‌زودی به دست علاقه‌مندان برسد."

مدیر انتشارات روشنگران درعین حال  از انتشار نمایشنامه‌های ضیافت، میراث و سلطان مار که پیش‌تر در دیوان نمایش‌یک و دو چاپ شده بودند، به‌صورت کتاب های مستقل خبر داد و گفت: "بالارفتن هزینه‌های چاپ کتاب در ایران روی تغییر قیمت کتاب‌ها بی‌تاثیر نبوده. با آقای بیضایی صحبت کردیم تا به‌خاطر هزینه بالای دیوان نمایش، تعدادی از داستان‌های این مجموعه را جداگانه منتشر کنیم تا با قیمت کمتری در اختیار علاقه‌مندانِ آثار بیضایی قرار بگیرد."

بهرام بیضایی نویسنده، کارگردان و پژوهشگر برجسته ایرانی از چندسال پیش به دعوت دانشگاه استنفورد در آمریکا اقامت دارد.