گاز گرفتن در ورزش، هم استراتژی هم تاکتیک

فیفا اعلام کرد لوئیز سوارز به علت گازگرفتن جورجیو کیلینی بازیکن ایتالیا، با محرومیت از نه بازی بین المللی و چهار ماه محرومیت از کلیه فعالیتهای فوتبال جریمه می شود.

روز سه شنبه میلیونها تماشاچیی بازی اروگوئه و ایتالیا، شاهد صحنه مهیجی بودند. لوئیز سوارز مهاجم اروگوئه شانه جورجیو کیلینی مدافع ایتالیا را گاز گرفت! کیلینی گوشه پیراهنش را پایین کشید و اثر دندان های سوارز را به داور نشان داد. داور اعتنایی نکرد. اما ده ها دوربین عکاسی و تلویزیونی این صحنه را در تاریخ فوتبال ثبت کردند!

کمی بعد از بی اعتنایی داور تنها گل اروگوئه وارد دروازه ایتالیا شد و این تیم پرطرفدار از جام جهانی ۲۰۱۴ حذف شد!

گری لینه کر بازیکن سابق تیم انگلیس و مجری فعلی برنامه معروف فوتبال  (Match of the day)  بعد از بازی گفت: «سوارز هنوز گاز می گیره»

این حرکت سوارز بیشتر از اینکه شوکه کننده و عجیب باشد، مهیج و منزجر کننده بود چراکه قبلا هم این کار را کرده بود!

گاز گرفتن سوارز به بزرگترین خبر این روزهای جام جهانی برزیل تبدیل شده، درست شبیه آنچه در بازی نهایی جام جهانی ۲۰۰۶ آلمان، در رویاروی فرانسه و ایتالیا اتفاق افتاد. زین الدین زیدان بازیکن محبوب فرانسه با سر به سینه مارکو ماتراتزی بازیکن ایتالیا ضربه زد و ماتراتزی نقش زمین شد. داور به زیدان کارت قرمز داد. گروهی معتقدند اخراج زیدان باعث باخت فرانسه و قهرمانی ایتالیا شد. شاید زین الدین زیدان خوش شانس بود که تقریبا دوسال از عمر فیسبوک  و چندماهی از عمر تویتر نمی گذشت و هنوز آنقدر همه گیر نشده بودند که هزاران عکس، کارتون و مطلب درباره این خطای زیدان منتشر شود. اما سوارز اینقدرها خوش شانس نبود. صدها عکس و مطلب طنزآمیز و بعضی توهین آمیز توسط کاربران شبکه های اجتماعی از آن روز تاکنون منتشر شده و رسانه ها به انعکاس آنها پرداختند.

سایت بی بی سی انگلیسی که معمولا در این موارد با احتیاط عمل می کند این مطالب را انتخاب کرده:

عکس سمت چپ با الهام از فیلم آرواره (حمله کوسه های آدم خوار) که توییت شده:«سوارز این  تابستان مدافعان انگلیسی را به وحشت انداخت»، سوارز بازیکن باشگاه لیورپول است و در لیگ برتر انگلستان بازی می کند و عکس سمت راست برگرفته از سکوت بره ها (داستان یک قاتل زنجیره ای آدم خوار) که تویت شده «لوئیز سوارز عادت دارد حریفش را گاز بگیرد». شاید محافظ لازم دارد

واین عکس پر طرفدار دیگر:

سوارز در بازی مقابل انگلستان با استفاده از تمام مهارتش دو گل زد و همین گلها یکی از دلایل حذف انگلستان فقط با یک امتیاز در مرحله ای مقدماتی شد. شاید هم به همین دلیل رسانه های انگلیسی از خبر گاز گرفتن سوارز چیزی کم نگذاشتند! اگر نقش سوارز در حذف دو تیم قدرتمند جام جهانی را نادیده بگیریم یکی از دلایل اصلی واکنش منفی مردم و رسانه ها به گاز گرفتن سوارز تکرار این عمل است، آن هم به قول کمیته انضباطی فیفا در مقابل چشم میلیونها بیننده!

این تکرار می تواند یک ناهنجاری روانی باشد که بصورت یک عادت بد بروز می کند. عادت بدی که خیلی از افراد به آن دچار هستند. مثل داد زدن وقتی عصبانی هستید. یا فحش دادن در ترافیک.  البته ممکن است این عادتهای بد چندان ناهنجار به نظر نرسند اما اگر فرد مشهوری باشید و موقع عصبانیت سر کسی داد بزنید این ماجرا به همان اندازه گاز گرفتن سوارز می تواند سوژه رسانه ها شود.

اولین بار سوارز چهار سال پیش وقتی کاپیتان تیم آژاکس آمستردام در لیگ فوتبال هلند بود اوتمان باکال بازیکن آیندهوون را گاز گرفت و ۷ بازی محروم شد.

بار دوم ، سال پیش در بازی لیورپول و چلسی در لیگ برتر انگلستان برانیسلاو ایوانوویچ را گاز گرفت و ۱۰ بازی محروم شد. مسئولان باشگاه لیورپول بعد از این اتفاق برای سوارز مشاور روانی گرفتند. مشاوربعد از پایان محرومیت سوارز گفت مشکل گاز گرفتن حل شده اما تایید نکرد که سوارز دیگر هرگز کسی را گاز نخواهد گرفت!

با این نگاه منفی به سوارز فوتبال دوستان با جمع آوری تصاویر خطاهای عمدی که  او روی بازیکنان حریف انجام داده است چهره خبیثی از او ساختند. اما گاز گرفتن نسبت به خطاهای عمدی که بعضی از بازیکنان فوتبال انجام داده یا می دهند خطری برای جان بازیکنان ندارد. بعضی از این خطاها، بازیکن حریف را به شدت مصدوم و راهی بیمارستان کرده است.

علاوه بر تکرار گاز گرفتن  دو نکته دیگر خطای سوارز را بیش از همه بزرگ کرده است:

اول اینکه گاز گرفتن نوعی حمله معمول از طرف انسان نیست. در حالیکه بیشتر بازیکنان فوتبال با  لگد یا استفاده از ضربات مشت و آرنج خطاهای عمدی انجام می دهند. رفتارهایی که گاهی خیلی خشن تر از گازگرفتن هستند اما در ناخودآگاه انسان مربوط به دفاع است. این حرکات ببشتر شبیه دفاع حیوانات گیاهخوار است. گاز گرفتن یادآور حمله حیوانات درنده و گوشتخوار است. حتی سگ های خانگی با اینکه شکارچی نیستند با گاز گرفتن وحشت بیشتری نسبت به لگدهای کشنده یک اسب یا شاخ زدن گاو برای انسان ایجاد می کنند. ضربه سر زیدان با اینکه نوعی خطای معمول فوتبالیست ها نبود اما چون حس روانی ترس از درندگان را ایجاد نمی کرد در ذهنها اثر منفی کمتری گذاشت.

دوم اینکه او مثل بیشتر بازیکنان فوتبال پس از انجام خطا قصد فریب داور را داشت و با گرفتن دندانهایش تمارض کرد. پس از بازی هم گاز گرفتن را انکار کرد و گفت «این اتفاقات توی زمین می افتد. من و او محوطه جریمه بودیم که او با شانه اش خورد به من. توی زمین اتفاقاتی می افتد و نباید خیلی آنها را بزرگ کنیم». دروغگویی او انتقادات را بیشتر کرد.

سایت دویچوله مجموعه ای از گاز گرفتن فوتبالیستها را منتشر کرده و نوشته، علاوه بر سوارز، اولیور کان دروازه بان بایرن مونیح در سال ۱۹۹۹ سعی در گاز گرفتن هایکو هرلیش بازیکن بورسیا دورتمند داشت که عکسی از او گرفته شد. اولیور کان در این بازی لگد شبیه حرکات کنگ فو هم به استفان چاپیوسات زد.

همچنین سال۲۰۰۶ در لیگ برتر انگلستان، جرمی دفو بازیکن تاتنهام، خاویر ماسکرانو بازیکن وستهم یونایتد را گاز گرفت. مدیر برنامه دفو، این عمل را «گازگرفتن خنده دار» نامید که دفو بتواند از دست کمیته انضباطی انگلستان فرار کند.

سی ان ان هندوستان (آی بی ان لایو) هم به بررسی ورزشکارانی پرداخته که حریف را گاز گرفته اند.  معروفترین آنها مایک تایسون بوکسور معروف آمریکایست که سال ۱۹۹۷ در مسابقه با ادوارد هالیفیلد گوش راست او را گاز گرفت و تکه ای از گوشش را کند. تکه کنده شد در روی رینگ پیدا شد اما قابل  پیوند نبود. تایسون بخاطر این گاز گرفتن سه میلیون دلار جریمه و تا آخر عمرش از بوکس محروم شد. اما اون توانست این محرومیت را لغو کند. هرچند بعد از این گاز گرفتن شهرت او چندبرابر شد!

وین تری رولینز بازیکن بسکتبال تیم آتلانتا هاوکس انگشت دست راست دنی اینچ بازیکن تیم بوستون سلتیکز را گاز گرفت. طوریکه مجبور شدن انگشت را بخیه و به اینچ واکسن کزاز بزنند!!  بعد از مسابقه روزنامه بوستون هرالد، تیتر زد: « درخت انسان را گاز گرفت». درخت کنایه از اسم میانه وین «تری» رولینز بود. - تری در زبان انگلیسی به من درخت است.

در لیگ ملی هاکی روی یخ آمریکا و کانادا به نظر می رسد گازگرفتن سابقه بیشتری دارد. زد و خورد بخش همیشگی این بازیهاست. در یکی از این زد و خوردها جارک کو روتو تکه ای از انگشت اندرو پیترز بازیکن حریف را کند! او برای این کار ۳۱ هزار و هفتصد دلار جریمه و دو بازی محروم شد!

سال ۲۰۱۱ در جام حذفی هاکی روی یخ آمریکا و کانادا الکس باروز بازیکن تیم ونکوور انگشت پاتریس برگران را گاز گرفت.

دربازیهای راگبی انگلستان دیلن هارتلی، استفان فریز یکی از بازیکنان ایرلند را گاز گرفت که هشت هفته محروم شد. بعدها پدری واننبرگ همین کار را با هارتلی کرد و کمرش را گاز گرفت اما جریمه نشد.

با جریمه ای که فیفا تعیین کرده سوارز دیگر نمی تواند در مرحله بعدی جام جهانی شرکت کند. فوتبال دوستان از دیدن گلهای زیبای او محروم خواهند شد و بازیکنان حریف از دندانهای بزرگش!

مارک لورنسون مدافع سابق لیورپول گفته: سوارز حالا خطاکار دائمی است و به نظرمن باید محرومیت بیشتری می گرفت.

طرف دیگر قضیه باشگاه لیورپول قرار دارد که نگران عادت ترک نشده این ستاره گران قیمتش است.  لیگ برتر انگلستان اواخر آگوست (شهریورماه) شروع می شود و بنابرچهار ماه محرومیت از فوتبال، سوارز اروگوئه ای باردیگر خانه نشین خواهد شد و لیورپول باید هر ماه حقوق بالای او را بدون بازی  بپردازد. در لیگ پیشین سوارز پس از پایان محرومیتش و پیوستن به تیم لیورپول ۳۱ گل به حریفان لیورپول زد و جبران خسارت کرد. اما این بار باشگاه لیورپول گفته احتمال انتقال سوارز در این تابستان به باشگاههای دیگر وجود دارد. آدیداس حامی مالی سوارز اعلام کرده: از تصمیم فیفا حمایت می کند و از سوارز دیگر برای تبلیغات  محصولاتش دراین جام جهانی استفاده نخواهد کرد و برای آینده و ادامه کار با او و باشگاهش گفتگو خواهد کرد.