ابومسلم، سیاه جامگان، مشهدالرضا یا مشهد؟ «علم الهدی» انتخاب می کند

پدرام قائمی

هفته گذشته بود که مطابق هرسال، مدیران ورزشی، مربیان و ورزشکاران منتخب به دیدار «احمد علم الهدی» رفتند. امام‌جمعه مشهد و نماینده ولی‌فقیه در این شهر برای سومین بار طی سه سال اخیر تأکید کرد که «شرم» دارد از وجود باشگاهی به نام «ابومسلم»، آن‌هم در شهر امام رضا.
این بار او کمی تندتر رفت، غیظی بیش تر را در کلامش گنجاند و خطاب به مدیرکل اداره ورزش و جوانان در استان و معاونان وی گفت: ««یکی از باشگاه‌های قدیمی ایران را به نام یکی از دشمنان سرسخت امام رضا نام‌گذاری کرده‌اند. ابومسلم دشمن شیعیان بود و یک انسان جانی، بی‌باک و بی‌بندوبار بود که مایه ننگ اسلام است. آن وقت نام او که یکی از سرسخت‌ترین دشمنان امام رضا بود روی یکی از قدیمی‌ترین تیم‌های خراسان است.»
اول بار قاضی «مجتبی شریفی» در سال ۱۳۸۹و در گفت و گو با روزنامه «ایران» ادعایی مبنی بر «شیعه کُش» بودن ابومسلم را مطرح کرد و گفت: «از این که به من انگ هواداری ابومسلم را می‌زنند چون تیم شهرم است، متنفرم چون من از نام ابومسلم متنفرم. او شیعه کُش و دشمن اهل بیت بوده است.»

شریفی از نزدیک‌ترین دوستان «اسفندیار رحیم مشایی» بود که ادعا می‌شد عضو گروه «مهدویون» مشهد بوده است. شایعه بازداشت او در سال ۹۱ هم بر سر زبان‌ها افتاد هرچند هرگز این خبر از سوی خودش تایید و یا تکذیب نشد.
می‌توان اول گریزی زد به شخصیتی به نام «ابومسلم»؛ مردی که بعضی از مورخان او را با «بابک خرم‌دین» مقایسه می‌کنند، بعضی دیگر مدعی اسلام‌ستیزی او هستند و گروهی هم او را مرید اهل‌بیت می‌دانند.
علم الهدی به‌عنوان نماینده ولایت‌فقیه و احتمالاً مردی از جنس تحقیقات تشیع گفته که ابومسلم دشمن سرسخت امام هشتم شیعیان بوده است. درحالی‌که بر اساس تمام کتب تاریخی، ابومسلم خراسانی در ۲۴ شعبان ۱۳۷ هجری قمری با نقشه و حیله «منصور اموی» کشته می‌شود و 11 سال بعد «علی ابن موسی‌الرضا» در سال ۱۴۸ هجری قمری به دنیا می آید؛ امام هشتم شیعیان.
نماینده ولایت‌فقیه در مشهد معتقد است روزی که سردار ایرانی به دست حکومت اموی کشته شده، کینه‌ای نسبت به امامی که 11 سال بعد قرار بود متولد شود، داشته است! او رهبر سپاه «سیاه‌جامگان» در مشهد بود که جنبشی ملی را دنبال می‌کرد.
«سیدعطاالله مهاجرانی» نسبت به ادعای «علم الهدی» واکنش نشان داده و نوشته است: «ابومسلم با شعار "الرضا من آل محمد"، سازمان سیاه‌جامگان را سامان داد. او فردی شیعه بود که می‌خواست نظام حکومت اموی را براندازد و برانداخت. بسیاری از نسبت‌های ناروا و ناسزا که در بارهٔ ابومسلم منتشرشده، از طریق حکومت عباسی از زمان منصور به بعد ترویج ‌شده است تا بتوانند قتل ابومسلم را توجیه کنند.»

اشاره آقای مهاجرانی احتمالا به معنی لغوی واژه «الرضا» است که در تعریف آن آمده است الرضا اسمی برگرفته از «رَضِیَ یَرضی» است به معنای مرد پسندیده.
اما ابراز انزجار نماینده قدرتمند ولی‌فقیه در مشهد پیش ‌از این هم برای تغییر نام ابومسلم از باشگاه ریشه‌دار مشهدی نتیجه داده بود؛ دو سال قبل، وقتی احمد علم الهدی دقیقاً در همین دیدار سالیانه با مدیران ورزش مشهد از وجود باشگاهی به این نام ابراز انزجار کرد، مدیران این باشگاه به‌اجبار نام مجموعه را به «سیاه‌جامگان ابومسلم» تغییر دادند. اما این برای امام جمعه مشهد کفایت نمی‌کند. انگار کینه او از نبرد یک سردار ایرانی با ارتش «اموی» برایش آن قدر سنگین بوده که این بار کلاً خواهان حذف هر نشانه‌ای از این سردار و سپاهش شده است.
مهاجرانی در بخشی از همان یادداشت خود نوشته است: «همواره فقیهان و عالمان شیعه بر این نکته تاکید داشته‌اند که فقه جعفری یا فقه امامیه در فرصت تغییر خلافت از اموی به عباسی شکل گرفت. فرصت ساز درجه اول در این باب، ابومسلم بوده است.»

اما نه آن چه وزیر فرهنگ و ارشاد اسبق ایران از لندن نقل کرده و نه حتی هجمه حجیم فکاهی‌های مجازی که طی هفته اخیر برای تصمیم احمد علم الهدی ساخته شد، تغییری به وجود نیاورد.
اولین نامی که برای باشگاه پیر ابومسلم انتخاب شد، واکنش‌هایی متفاوت را به همراه داشت. «مهدی برادران»، رییس هیات فوتبال مشهد فردای دیدار با علم الهدی گفته بود نام جدید این تیم، «مشهد الرضا» خواهد بود. مهم‌ترین سؤال این جا شکل گرفت که اگر مثلاً امروز هواداران پرسپولیس، استقلال، تراکتورسازی، سپاهان و نفت آبادان بخواهند علیه حریف مشهدی شعار بدهند، دقیقاً باید از چه کلماتی استفاده کنند؟ تیترهای حماسی بعضی از روزنامه‌های ورزشی بعد از شکست احتمالی این تیم در لیگ برتر چه خواهد بود؟ سردبیر یکی از نشریات ورزشی پرسیده بود: «وقتی تراکتورسازی فصل قبل استقلال اهواز را شکست داد، ما تیتر زدیم استقلال اهواز زیر چرخ‌های تراکتور... حالا ما باید دقیقاً چه تیتری برای این تیم انتخاب کنیم؟»
شاید هر هفته که از لیگ می‌گذشت، یک تیتر می‌توانست امتیاز یک روزنامه را باطل کند. هواداران هم روی سکوها باید هر هفته به خاطر آن چه به زبان می‌آورند، از بازی بعدی محروم می‌شدند. باشگاه مشهدی روز شنبه اعلام کرد که نام تیم از سیاه جامگان ابومسلم مشهد به «مشهد» تغییر کرده است؛ اتفاقی که تقریباً در هیچ کجای دنیا سابقه نداشته است.
اگر از کنار مسایل سیاسی، مذهبی و تاریخی این اتفاق عبور کنیم، با ابهامی ورزشی روبه رو می‌شویم؛ دو باشگاه سازنده فوتبال ایران طی یک دهه اخیر به صورت کلی از بین رفته‌اند. پاس تهران و ابومسلم مشهد هر دو باشگاه‌هایی بودند متعلق به نیروی انتظامی. اولی را محمود احمدی‌نژاد به همدان هبه کرد، دومی را ادعای اولیه قاضی مجتبی شریفی، رییس وقت کمیته انضباطی فدراسیون فوتبال و بعد حکم حکومتی علم الهدی از بین برد.
ابومسلم نه فقط در مشهد که در تاریخ فوتبال ایران کارخانه بازیکن سازی محسوب می‌شد. شاخص‌ترین آن ها تا پیش از انقلاب، «اکبر میثاقیان» بود. اما در دهه ۷۰، نسلی طلایی را تحویل فوتبال ایران داد؛ «خسرو حیدری»، «رضا عنایتی»، «مجتبی جباری»، «آندرانیک تیموریان»، «محمدرضا خلعتبری»، «رضا ناصحی»، «فریدون فضلی» فقط یک مشت از خروار کارخانه بازیکن سازی ابومسلم مشهد هستند. هرچند که 20 سال بعد وقتی بگوییم این‌ها پرورش‌یافته ابومسلم بودند، کسی نام و نشانی از آن نخواهد یافت.