ایرانوایر در راستای پوشش مسائل مربوط به اقلیتهای دینی و مذهبی در ایران، با انتشار پرسشنامهای، چند سوال کلیدی را در مورد تبعیضهای مذهبی مطرح کرد. گزارش زیر، بر مبنای یافتههای این پرسشنامه تنظیم شده است.
لازم به ذکر است که این یک نظرسنجی علمی نیست.
تنوع پاسخدهندگان
در میان پاسخدهندگان، پیروان بسیاری از ادیان و مذاهب اقلیت حضور داشتند. همچنین، ناباوران به مذهب، خداناباوران و ندانمگرایان نیز به پرسشها پاسخ گفتهاند.
پیروان آیین بهایی با بیش از ۳۵ درصد از شرکتکنندگان، بیشترین کسانی بودند که به پرسشنامه پاسخ گفتند. پس از آنها، مسلمانان سنی با بیش از ۲۰ درصد و خداناباوران/ندانمگرایان با بیش از ۱۱ درصد، قرار داشتند. همچنین یهودیان (۹ درصد)، اهل تصوف (حدود ۶ درصد)، مسیحیان (حدود ۶ درصد)، شهروندان بدون مذهب اما خداباور (۴ درصد)، زرتشتیان (۲ درصد) و کسانی که هنوز درباره مسائل اعتقادی خود تصمیم قاطعی نگرفتهاند، ۲ درصد پاسخدهندگان را تشکیل دادند.
میزان پاسخدهندگان زن و مرد تقریبا برابر بود.
اقلیتها و رنج تبعیض
اقلیتهای دینی و مذهبی که به پرسشنامه ایرانوایر پاسخ گفتند، بیش از همه با سلب حق دسترسی به شغل، سلب یا اخلال در صدور پروانه کسب برای امرار معاش و همچنین سلب حق آموزش مواجه شدهاند. این امر میتواند نشانگر پدیدهای باشد که کارشناسان شرکتکننده در بخش چهارم وبینار ادیان و اندیشهها در ایرانوایر، از آن با عنوان تبعیض سیستماتیک یاد کردهاند.
نفرتپراکنی به اشخاص و جامعه دینی اقلیتها یکی از مسائل مهم دیگر است. برخی از شهروندان به هنگام پر کردن پرسشنامه، نوشتند که شاهد نفرتپراکنی علیه افرادی غیر از خودشان نیز بودهاند.
علاوه بر آزار و اذیت در محل کار، دانشگاه و مدرسه، اقلیتهای دینی با اقدامهایی مانند بازداشت خودسرانه و در پی آن، سلب حقوق قانونی خویش روبهرو بودهاند. از جمله سلب حقوق قانونی میتوان از حق دسترسی به وکیل انتخابی نام برد.
عوامل و مجریان آزار
پاسخدهندگان به پرسشنامه ایرانوایر گفتهاند که بیشترین آزار را در مجموع از جانب مامور یا ماموران امنیتی دیدهاند. در میان ماموران امنیتی، بیشترین سهم آزار را ماموران وزارت اطلاعات و در پی آنها، عوامل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی داشتهاند.
اما میزان آزار روحانیون و مقامهای مذهبی به قدری چشمگیر است که حتی بالاتر از آزار ماموران سپاه پاسداران قرار میگیرد.
در مدارس و دانشگاهها اوضاع به طور دیگری است. آمارها نشان میدهد که تبعیض و آزار تنها از سوی تعداد اندکی از معلمان و اساتید اعمال میشود. ایرانوایر به دلیل محرمانگی بسیاری از پاسخها نمیتواند جزییات آنها را در این گزارش طرح کند؛ اما مجموع توضیحات شرکتکنندگان حاکی از آن است که این آزارها بسیار عمیق بوده و در روحیه دانشآموزان تاثیر گذاشته است.
همچنین، اکثر آزارها در مدارس از جانب معلمان دینی و دروس موسوم به «پرورشی» صورت میگیرد. درسهای پرورشی به صورت عمده درسهای ایدئولوژیک مذهبی شیعهاند.
نمونههایی از روایات
در میان شرکتکنندگان، تنها تعداد اندکی اجازه دادهاند که روایت آنان بیان شود. در میان این روایتها موارد اخراج از دانشگاه، اخراج از محل کار و مردود شدن در مصاحبه شغلی علیرغم قبولی در آزمون فنی به کرات مشاهده میشود.
با این حال، آزارها و تبعیضهایی نیز مانند شکنجه و تجاوز جنسی در دوران بازداشت گزارش شده است که روایتکنندگان حق انتشار جزییات آنها را به ایرانوایر ندادهاند.
ایرانوایر بر این باور است که این روایتها تنها نوک کوه یخ آزار اقلیتهای دینی و مذهبی در ایران را نشان میدهد.
تبعیض سیستماتیک و ادامهدار
نکته قابل توجه این است که این تبعیضها تنها برای ۲۰ درصد از شرکتکنندگان در نظرسنجی، موقتی بوده و در مقطعی پایان یافته است. ۸۰ درصد از شرکتکنندگان گفتهاند که تبعیضها علیه آنان کماکان ادامه دارد.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر میتوانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راهاندازی کنید
ثبت نظر