این سومین سال است که سفرها و دید و بازدیدهای عید نوروز به وضعیت کرونایی کشور بستگی دارد. به گفته مسوولان ایران، پیک ششم با سویه
اُمیکرون تا دو هفته دیگر به قله خواهد رسید. با این حال، همچنان خبری از اعمال محدودیتها و تعطیلی اماکنی که پیش از این بازگشایی شده بودن، به گوش نمیرسد.
این در حالی است که شمار موارد فوتی هنوز به قله پیک نرسیده است. این میزان بنابر آمار قطعی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، بیش از ۲۰۰ نفر در روز است.
چرا تعداد شهروندان فوت شده در سویه اُمیکرون به این مقدار رسیده است و تصمیمات مقامات برای عید نوروز چیست؟ اینها سوالاتی هستند که در این گزارش به آنها خواهیم پرداخت.
***
ضرورت بررسی آمار مرگ و میر و بستری افراد واکسن زده یا نزده در چیست؟
«محمد هاشمی»، سرپرست مرکز اطلاعرسانی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی میگوید آماری درباره این که چند درصد بستری شدهها و فوتیهای کرونا واکسن زده یا نزدهاند، وجود ندارد.
به گفته او، این آمار نیازمند انجام پروژه تحقیقاتی بوده که این پروژه آغاز شده است.
رسانههای ایران وزارت بهداشت را برای نداشتن چنین آماری زیر سوال بردهاند. «دیدهبان ایران» با عجیب خواندن این موضوع نوشت: «عجیبتر این که وزارت بهداشت به عنوان متولی سلامت، با وجود این که ماهها است واکسیناسیون شروع شده، خود بهدنبال چنین دادههایی نبوده است.»
«مسعود یونسیان»، دبیر کمیته اپیدمیولوژی کرونا نیز در اینباره گفت که منتشر نشدن آمار بستری شدگان کرونایی که واکسن نزدهاند، موجب تردید مردم برای تزریق واکسن شده است.
او گفت اهتمامی برای انتشار اطلاعات درباره اثربخشی واکسنها در پیشگیری از بستری و فوت ناشی از کرونا در وزارت بهداشت نیست.
«کاویان میلانی»، متخصص پزشکی خانواده در امریکا در گفتوگو با «ایرانوایر» در خصوص اهمیت وجود آمارها میگوید: «وجود آمار دقیق و درست و بدون تردید از بیماری کووید-۱۹ از این نظر اهمیت دارد که بتوان از قلههاى بعد پیشگیری کرد. ضمن این که کمک و ابزار لازم برای مقابله با بیماری را در اختیار کادر پزشکى قرار میدهد.»
در حالی چنین آمارهایی از واکسیناسیون در دست نیست که جمهوری اسلامی در ارایه آمار موارد فوتی روزانه نیز عملکرد شفافی نداشته است.
بنا بر گزارشهای مختلف، آمار ارایه شده از سوی وزارت بهداشت در خصوص موارد فوتی، دو تا چهار برابر با آمار واقعی فاصله دارد.
در حال حاضر موارد فوتی اعلام شده از سوی این وزارتخانه ۱۳۶ هزار نفر است اما منابع مختلف این موارد را با در نظر گرفتن آمار ثبت احوال، دستکم ۳۰۰ هزار مورد عنوان کردهاند.
مخالفت وزیر بهداشت با واردات واکسن لهستان برای چه بود؟
«سید روحاله لطیفی»، سخنگوی گمرک ایران طی هفته اخیر اعلام کرد یک محموله ۸۲۰ هزار دوز واکسن ارسالی از کشور لهستان به دستور شخص وزیر بهداشت به کشور مبدا برگشت خورد.
بنا به گفته لطیفی، بررسی اسناد و مدارک محموله ترخیص شده توسط وزارت بهداشت نشان داده است که این محموله به شرکتهای معتبر اروپایی مورد تایید این وزارتخانه تعلق ندارد.
«بهرام عیناللهی»، وزیر بهداشت گفته است این واکسنها بدون هماهنگی قبلی و از منابع غیرمجاز به ایران رسیدهاند.
بنا بر گزارشها، واکسنهای اهدایی لهستان از نوع «آسترازنکا» بودهاند. این در حالی است که خبرگزاری «فارس»، نزدیک به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی مدعی شد که این واکسنها تولید کشور امریکا هستند.
پیش از این، «علی خامنهای»، رهبر جمهوری اسلامی ایران در زمستان ۱۳۹۹، ورود واکسنهای امریکایی و بریتانیایی را ممنوع اعلام کرد. پس از چند ماه، او مواضع خود را تغییر داد و گفت واکسنهای ساخت این دو کشور ممنوع هستند.
پس از آن، واردات واکسن آسترازنکا آغاز شد که بخش غالب آن، اهدایی از کشورهای مختلف، از جمله کره جنوبی، ایتالیا، اتریش و ژاپن بودهاند.
در حالی وزیر بهداشت دستور عودت این محموله واکسن را داد که طی هفتههای اخیر واکسن آسترازنکا در مراکز واکسیناسیون به ندرت پیدا میشد؛ به گونهای که شهروندان برای تزریق دوز دوم و سوم این واکسن دچار مشکل شده بودند.
در حال حاضر جمهوری اسلامی تلاش خود را بر مصرف واکسن داخلی گذاشته است. بر همین اساس، واردات واکسن خارجی ممنوع و سپس محدود شد.
هیچیک از واکسنهای ایرانی و تولید مشترک با کشورهای دیگر موفق به کسب تاییدیه سازمان بهداشت جهانی نشدهاند.
چرا تعداد فوتیهای امیکرون در ایران سه رقمی شد؟
سویه اُمیکرون را بیشتر با خفیف بودن و البته سرعت انتقال بسیار زیاد میشناسند.
امیکرون طی مدت کوتاهی به سویه غالب جهان تبدیل شد و به گونهای فرمولاسیون واکسنها را دور زد. تنها سومین دوز واکسن است که تا حدودی در مقابل این ویروس قد علم کرده است.
این ویروس در حدود پنج هفته در ایران تبدیل به سویه غالب شد و فوتیهای سه رقمی را رقم زد. در ایران و براساس آمارهای وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، شمار روزانه فوتیهای کرونا در حال حاضر به ۲۲۶ نفر رسیده است. چرا با وجود ادعای خفیف بودن امیکرون، این سویه مرگهای اینچنینی به همراه داشته است؟
«سحر مطلبی»، پزشک و کارشناس بهداشت جمعیت ساکن سوئد به «ایرانوایر» میگوید: «بنا بر آمار اعلام شده، ۸۰ تا ۹۵ درصد بستریها مرتبط با افراد واکسن نزده هستند. از طرف دیگر، مردم خسته شدهاند و در تجمعات میزان ویروسی که دریافت میکنند، زیاد است؛ یعنی چون همه فکر کردند که ویروس ضعیف است، کمتر رعایت میکنند.»
به گفته این پزشک، بیشتر افرادی که طی این پیک فوت میکنند، سابقه بیماری زمینهای داشته، در سنین بالایی بوده و دچار بیماریها قلبی، سرطان و دیابت هستند.
پیشبینیها از برگزاری سفرهای نوروزی چیست؟
طی روزهای اخیر، برخی مسوولان ستاد کرونا از افزایش موارد مرگ و میر مبتلایان طی دو هفته آینده خبر دادهاند.
«مسعود مردانی»، عضو ستاد ملی مقابله با کرونا گفته است تا دو هفته آینده پیک اُمیکرون به بالاترین حد شیوع میرسد.
«حمیدرضا جماعتی»، دبیر کمیته علمی این ستاد نیز گفته است به تدریج از اواسط یا اواخر اسفند، شاهد سیر نزولی موارد مرگ و میر روزانه در کشور خواهیم بود.
همزمان، وزارت علوم اعلام کرد که تمام دانشجویان در همه مقاطع تحصیلی باید به صورت حضوری در امتحانات پایان ترم شرکت داشته باشند.
در وزارت آموزش و پرورش نیز وضعیت مشابهای برقرار است. این وزارتخانه طی بخشنامهای، تعطیلی کلی و سراسری مدارس توسط ستادهای استانی را ممنوع کرد.
این بخشنامه پس از تاکید «ابراهیم رئیسی»، رییس جمهوری مبنی بر تداوم فعالیتهای دستگاهها و ایجاد امید و نشاط در مردم صادر شد.
همچنین «احمد وحیدی»، وزیر کشور دولت رئیسی با اشاره به عید نوروز گفته است که محدودیتها برای شرایط قرمز و دیگر رنگبندیها با تغییراتی در نظر گرفته خواهد شد.
هرچند تاکنون به صورت عمومی جزییاتی در خصوص سفرهای نوروزی اعلام نشده اما «حسین قاسمی»، دبیر کمیته امنیتی، اجتماعی و انتظامی ستاد ملی مقابله با کرونا گفته است افراد واکسن زده که بیمار نباشند، میتوانند با خودروهای شخصی و یا حمل و نقل عمومی سفر کنند.
همچنین «عزتالله ضرغامی»، وزیر میراثفرهنگی دولت سیزدهم گفته است: «شاید تصمیمات ویژه در نوروز گرفته شود... و اگر مناطقی قرمز اعلام شد، محدودیتهایی را براساس قانون اجرا میکنیم.»
او گفته است در صورت مهیا بودن شرایط، باید برای سونامی گردشگری در نوروز آماده باشند.
آنچه مشخص است، دولت خود را برای برگزاری سفرهای نوروزی با برخی محدودیتها آماده میکند؛ محدودیتهایی که طی نوروز ۱۴۰۰ نیز اعمال شدند اما نتیجه آنها، بروز پیک چهارم کرونا شد.
دکتر کاویان میلانی به «ایرانوایر» میگوید طبق برآوردها، مردم ایران حدود یک هفته قبل از نوروز قله مرگ و میر پیک ششم را تجربه خواهند کرد.
این پزشک با اشاره به سفرها و دید و بازدیدهای نوروزی میگوید: «ما شاهد پیک جدید کرونا نخواهیم بود و این موارد تنها موجب افزايش دامنه بيمارى خواهند شد.»
سحر مطلبی نیز در اینباره گفت: «در یک پیک ما باید ابتدا به قله برسیم و پس از آن که پیک فروکش کرد، راجع به پیک هفتم صحبت کنیم. ممکن است ما مدتها روی پیک ششم کرونا باشیم.»
او در خصوص تداوم این پیک در عید نوروز توضیح داد: «عید نوروز یک نکته مثبت و یک نکته منفی دارد؛ یک این که ادارات و مدارس تعطیل میشوند که این یک حسن است. در طرف دیگر، با توجه به این که بیشتر موارد انتقال و سرایت از ابتدای کرونا در داخل اعضای خانواده بوده است، این احتمال که در دید و بازدید عید پیک اوج بگیرد نیز وجود دارد.»
این پزشک گفت در دوران نوروز با توجه به انجام سفرها، این احتمال وجود دارد که ویروس در مناطق مختلف کشور بچرخد و احتمال بروز جهش جدید نیز در این زمان دور از ذهن نیست.
در حال حاضر حدود ۶۰ درصد دو دوز واکسن کرونا دریافت کردهاند و این میزان در افرادی که هر سه دوز را دریافت کردهاند، کمتر از ۳۰ درصد است.
بنابر گزارشها، طی دوران شیوع سویه امیکرون، بسیاری از شهروندان به این ویروس مبتلا شدند. این افراد در خصوص دریافت دوزهای واکسن خود دچار سردرگمی شدهاند.
کاویان میلانی میگوید افراد مبتلا به بیماری کووید-۱۹ باید دو ماه پس از بهبود، واکسن دریافت کنند.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر میتوانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راهاندازی کنید
ثبت نظر