پرویز شهریاری؛ ریاضی‌دان، مولف و مدرس زرتشتی ایرانی

۶ خرداد ۱۴۰۰

خواندن در ۲ دقیقه

وی در سال ۱۳۰۵ در کرمان متولد شد. او در خانواده‌ای به دنیا آمد که پدرش دهقان‌زاده‌ای بود که روی زمین‌های اربابی کارگری می‌کرد.

بعد از مرگ پدر، مسئولیت خانواده به عهده مادر او «گلستان شهریاری» بود. این خانواده از لایه‌های درآمدی پایین جامعه بودند و دوران کودکی شهریاری دوران سختی از نظر معیشتی بود.

شهریاری تا سال سوم دبیرستان را در دبیرستان ایرانشهر در شهر کرمان گذراند و وارد دانشسرای مقدماتی کرمان شد. در خرداد ۱۳۲۳ فارغ‌التحصیل شد و برای ادامه تحصیل به تهران آمد.

در تهران در سال ۱۳۳۲ در رشته ریاضی در دانشکده علوم دانشگاه تهران و دانش‌سرای عالی (دانشگاه تربیت معلم تهران کنونی) فارغ‌التحصیل شد. یک سال در شیراز معلم بود. در ۱۳۳۳ بعد به تهران آمد. آن روزها در دبیرستان اندیشه و دبیرستان‌های مربوط به گروه فرهنگی خوارزمی درس می‌داد.

در دانشکده فنی دانشگاه تهران، در کلاس‌های روزانه و شبانه دانشگاه تربیت معلم و در اراک در مدرسه عالی علوم اراک هم مشغول بود.

شهریاری در دوران پرالتهاب سیاسی دهه ۲۰ به مبارزه سیاسی روی آورد و در جریان چپ و مارکسیستی به فعالیت می‌پرداخت.

در ۱۳۲۴ در نوزده‌سالگی به عضویت حزب توده ایران پذیرفته شد.

پس از ۱۵ بهمن ۱۳۲۷ و سوءقصد به جان «محمدرضا پهلوی» موجی از دستگیری آغاز شد و در فروردین ۱۳۲۸ شهریاری که عضو حوزه‌ مسئولیتی «احسان طبری» بود، برای اولین بار بازداشت شد و به زندان افتاد و پس از آن بارها به زندان افتاد.

زبان روسی را در زندان فرا گرفت و دست به تألیف و ترجمه زد. وی «تاریخ حساب تانون» را در زندان ترجمه کرد.

با انتشار نشریاتی چون «اندیشه ما»، «وهومن» و «چیستا» با توده مردم ارتباط مستقیم برقرار نمود.

با تأسیس دبیرستان‌های «خوارزمی (۱۳۳۹)»، «مرجان (۱۳۴۰)» و «مدرسه عالی اراک (۱۳۳۵)» سعی کرد، محیطی مناسب برای رشد جوانان مملکت ایجاد کند.

با تالیف کتاب‌های ریاضی در فاصله ۱۳۳۵ تا ۱۳۵۲ و هم‌زمان با آن تالیف و ترجمه صدها کتاب، در تاریخ و آموزش ریاضیات توانست نقش مهمی در پرورش فکری دانش‌آموزان و دانشجویان ایفا کند.

نشریه «سخن علمی» از سال ۱۳۴۱ منتشر شد که پرویز شهریاری سردبیر این نشریه بود.

انتشار ماهنامه «اندیشه ما»، انتشار اولین کتاب «جنبش مزدک و مزدکیان»، تهیه یک دوره کتاب درسی ریاضی دوره اول دبیرستان، سردبیری هفته‌نامه «وهومن» تا ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ شروع به کار در دبیرستان «اندیشه» از مهر ۱۳۳۸، راه‌اندازی اولین کلاس کنکور در ایران با نام «گروه فرهنگی خوارزمی»، تاسیس «دبیرستان پسرانه خوارزمی»، تاسیس «دبیرستان دخترانه مرجان» از دیگر فعالیت‌های علمی شهریاری به شمار می‌رود.

او در طول دوران کاری خود به دریافت نشان درجه یک علمی از وزیر آموزش و پرورش وقت، «دکتر خانلری»، نشان درجه یک علمی، برگزیده مراسم چهره‌های ماندگار در رشته آموزش ریاضیات، دکترای افتخاری ریاضیات از دانشگاه کرمان نایل آمد.

دکتر پرویز شهریاری بامداد روز ۲۲ اردیبهشت ۱۳۹۱ در اثر سکته قلبی در بیمارستان جم تهران درگذشت و همان روز در قبرستان زرتشتی‌ها در قصر فیروزه به خاک سپرده شد.