شایا گلدوست
«زهرا صدیقی همدانی»، فرد ترنس ایرانی معروف به «ساره» که آبان ۱۴۰۰ هنگام خروج از کشور توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی دستگیر شده بود، به پرداخت پنج میلیون و ۳۰۰ هزار تومان جزای نقدی به اتهام «خروج غیرقانونی از کشور» محکوم شد.
«ششرنگ»، شبکه لزبینها و ترنسجندرهای ایرانی طبق اطلاعات رسیده از یک منبع مطلع خبر داده که شعبه ۱۱۱ دادگاه کیفری۲ ارومیه به این دلیل که پرونده ساره برای فعالیت در فضای مجازی به دادگاه انقلاب ارجاع شده است و دو دادگاه نمیتوانند به یک اتهام مشابه رسیدگی کنند، او را از اتهام «تشویق مردم به فساد و فحشا» تبرئه کرده است. این رای در دادگاه تجدیدنظر، قطعی شده است.
براساس رای دادگاه، «مشارکت در قاچاق زنان و دختران» جزو اتهامات ساره در این دادگاه نبوده است و به نظر میرسد چنین اتهامی در کیفرخواست ارسالی به دادگاه انقلاب نیز وجود ندارد.
هفته گذشته، خبرگزاری حکومتی «تسنیم» در گزارشی با اشاره به بازداشت اعضای یک باند قاچاق زنان و دختران ایرانی به اربیل نوشت زهرا صدیقی همدانی، مدافع حقوق همجنسگرایان که پیشتر زندانی شده بود، سرکرده این باند بوده و با اتهامات «ترویج همجنسبازی»، «قمار»، «کلاهبرداری» و «قبحزدایی از روابط جنسی نامشروع و انتشار آن در فضای مجازی» بازداشت شده است. با «شادی صدر»، حقوقدان درباره حکم صادر شده گفتوگو کردهایم.
***
«زهرا صدیقی همدانی»، فرد ترنس ایرانی معروف به «ساره» که آبان ۱۴۰۰، هنگام خروج از کشور توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی دستگیر شده بود، به پرداخت پنج میلیون و ۳۰۰ هزار تومان جزای نقدی به اتهام «خروج غیرقانونی از کشور» محکوم شد.
«ترنس» یا «ترنسجندر» یک واژه چتری است و در واقع به شخصی گفته میشود که هویت جنسیتی خود را مغایر با جنسیتی که در بدو تولد بر اساس ظاهر اندام جنسی به او نسبت داده شده است، تعریف میکند.
به زبانه سادهتر، زن ترنس به شخصی گفته میشود که با جسم و اندام جنسی منتسب به مردانه متولد شده است و جنسیت مردانه به او نسبت داده میشود، در صورتی که او خودش را یک زن میداند و هویت جنسیتی خویش را زنانه تعریف میکند. مرد ترنس هم به شخصی گفته میشود که با جسم و اندام جنسی منتسب به زنانه به دنیا آمده است و جنسیت زنانه به او نسبت داده میشود، در حالی که او هویت جنسیتی خود را مردانه تعریف میکند و خویش را یک مرد میداند.
البته ترنسها میتوانند هویت جنسیتی «غیردوگانه» یا «نانباینری» نیز داشته باشند و با وجودی که جنسیت نسبت داده شده به خود را نمیپذیرند اما خودشان را متعلق به هیچکدام از دو قالب زنانه و مردانه ندانند.
«شادی صدر»، حقوقدان در تحلیل و بررسی حکم صادر شده برای ساره به «ایرانوایر» میگوید: «بر اساس اسنادی که من مشاهده کردهام، پرونده زهرا صدیقی همدانی، معروف به ساره، در شعبه ۱۱۱ دادگاه کیفری۲ شهرستان ارومیه رسیدگی شده است. دو اتهام در این پرونده مطرح بوده است؛ یکی تشویق مردم به فساد و فحشا، دیگری ورود غیرقانونی به کشور از مرز سردشت. دادگاه ابتدا به مساله ورود غیرقانونی رسیدگی و ساره را به پرداخت جریمه نقدی برای ورود غیرقانونی به ایران محکوم کرده است.
درباره اتهام دوم که تشویق مردم به فساد و فحشا است، دادگاه اعلام کرده به دلیل این که این اتهام مربوط به فعالیتهای ساره در فضای مجازی بوده، کیفرخواست دیگری درست با همین عنوان به دادگاه انقلاب رفته و در دادگاه انقلاب در حال بررسی است. از آنجایی که دو دادگاه نمیتوانند به یک عمل واحد رسیدگی کنند و چون در دادگاه انقلاب، اتهام ساره به دلیل فعالیت در فضای مجازی، افساد فیالارض تعریف و اتهام افساد فیالارض مشمول مجازاتهای حدی شده است، دادگاه کیفری تنها صلاحیت رسیدگی به اتهاماتی را دارد که مشمول مجازاتهای تعزیری میشوند. بنابراین اعلام کرده است که به این اتهام رسیدگی نخواهد کرد و کیفرخواست مربوطه در رسیدگی به این اتهام را رد کرده است. به همین دلیل، از سوی دادگاه کیفری برای این اتهام رای برائت یا تبرئه صادر شده است.»
شادی صدر معتقد است با توجه به این رای میتوان این احتمال را داد که اساسا اتهام قاچاق زنان و دختران جزو موارد اتهامی ساره نبوده و اتهام افساد فیالارض که در دادگاه انقلاب متوجه ساره است، مربوط به فعالیت او در فضای مجازی است: «حداقل این احتمال به حد زیادی وجود دارد که اتهام قاچاق زنان و دختران در این پرونده مطرح نشده است. در واقع، در مرحله دادگاه به نظر میرسد که بر خلاف خبرها و اتهامات منتشر شده توسط خبرگزاری تسنیم و سپاه، اتهام اصلی ساره، فعالیت در فضای مجازی است که به این عنوان به او اتهام افساد فیالارض را نسبت دادهاند.»
شادی صدر در ادامه میگوید: «در حال حاضر نگرانی اصلی، رسیدگی به پرونده در دادگاه انقلاب است؛ این که در این پرونده چه اتفاقی خواهد افتاد و روند پرونده با توجه به اتهام افساد فیالارض که اتهامی بسیار جدی است، چهطور پیش خواهد رفت. از نظر من میبایست اعتراضات برای آزادی ساره ادامه پیدا کنند؛ این که فعالیت یک شخص در فضای مجازی که مصداق آزادی بیان است، نمیتواند به عنوان افساد فیالارض تلقی شود و بر اساس آن، فرد مجازات شود. این امر نشان میهد که این قوانین تا چه اندازه ناعادلانهاند و میبایست به آنها اعتراض شود.»
لازم به ذکر است که در خبرهای منتشر شده توسط خبرگزاری تسنیم، از ساره با نام زهرا منصوری همدانی یاد شده بود اما در حکم دادگاه، نام صحیح او، زهرا صدیقی همدانی درج شده است.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر میتوانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راهاندازی کنید
ثبت نظر