یک زوج هم‌جنس‌: با ازدواج رابطه احساسی‌ ما زیباتر شد

تماشا در یوتیوب

شایا گلدوست

من، «شایا گلدوست»، زن ترنس و کنش‌گر جامعه رنگین‌کمانی هر هفته دوشنبه در اینستاگرام «ایران‌وایر» با یکی از کنش‌گران و اعضای جامعه رنگین‌‌کمانی درباره مسایل و مشکلات مربوط به این قشر گفت‌وگو می‌کنم. در این برنامه، «آریا» و «اشتفان»، زوج هم‌جنس ایرانی و آلمانی میهمان من هستند و درباره ازدواج و تشکیل خانواده در روابط افراد هم‌جنس صحبت می‌کنیم.

***

در اکثریت جوامع، ازدواج و تشکیل خانواده تنها در روابط زن و مرد دگرجنس‌گرای همان‌سوجنسیتی تعریف شده اما امروزه گستردگی روابط جنسی و عاطفی در میان افراد به گستردگی طیف گرایش‌های جنسی و هویت‌های جنسیتی در انسان است. مفهوم «خانواده» تغییر کرده و از تعریف «خانواده هسته‌ای» که متشکل از پدر، مادر و فرزندان است، بسیار متنوع‌تر است. 

در بسیاری از کشورها که روابط جنسی و عاطفی رضایت‌مندانه در بین افراد هم‌جنس به رسمیت شناخته می‌شود، ازدواج آن‌ها نیز مانند ازدواج دیگر زوج‌ها در جامعه قانونی است و از حقوق برابر با دیگر افراد جامعه برخوردار هستند. اما به دلیل تازگی چنین تحولات اجتماعی، فرهنگی و قانونی، هم‌چنان دیدگاه عموم جامعه می‌تواند متعصب و منفی باشد. به همین دلیل، ازدواج قانونی و تشکیل خانواده برای زوج‌های هم‌جنس معنایی عمیق‌تر از آن‌چه تصور می‌شود، دارد و احقاق حقی‌ است که جامعه رنگین‌کمانی سال‌ها برای به دست آوردن آن تلاش کرده‌ و‌ در دهه‌های اخیر به آن دست پیدا کرده‌ است.

دگرجنسگرایی به تمایل جنسی و یا عاطفی افراد به جنس و یا جنسیت متفاوت با خود گفته می‌شود.

همان‌سو ‌جنسیتی به فردی گفته می‌شود که جنسیتی که برای خود تعریف کرده و خود را با آن می‌شناسد، با جنسیتی که از بدو تولد بر اساس ظاهر اندام جنسی به او نسبت داده شده است، تطابق دارد؛ به عبارتی دیگر، یک فرد غیر‌ترنس یا سیس‌جندر است.

 از «آریا» و «اشتفان» می‌پرسم:

چه‌طور با هم آشنا شدید و تصمیم گرفتید ازدواج کنید؟

آریا: سال ۲۰۱۸ بود که تازه به آلمان آمده بودم و کلاس آلمانی می‌رفتم. در فضای مجازی و در اپ‌های مربوط به دوست‌یابی افراد رنگین‌کمانی با اشتفان آشنا شدم. خیلی ضعیف آلمانی و انگلیسی حرف می‌زدم اما سعی می‌کردیم حرف‌های هم‌دیگر را بفهمیم. بعد از پنج ماه از آشنایی، تصمیم گرفتیم با هم زندگی کنیم. رفته‌رفته زبان آلمانی من بهتر شد و این موضوع تاثیر مستقیم بر رابطه ما داشت. عمیق‌تر هم را می‌فهمیدیم و درک می‌کردیم. این رابطه آن‌قدر پیش رفت که وقتی زمان مناسب رسید و ما آمادگی لازم را داشتیم، تصمیم گرفتیم ازدواج کنیم. الان حدود یک سال است که به صورت رسمی و‌قانونی ازدواج کرده‌ایم.

ازدواج در روابط افراد هم‌جنس علاوه بر معنایی که ازدواج برای همه افراد دارد، تاثیر‌ متفاوتی در دیدگاه عموم جامعه می‌گذارد و به همان نسبت بازتاب‌های متفاوتی نیز می‌تواند داشته باشد. تجربه شما از دو فرهنگ متفاوت چه‌گونه بوده است؟

- تجربیاتی که از زندگی در جامعه ایران داشتم باعث می‌شد که در آلمان هم از قضاوت‌‌های افراد بترسم و نگران باشم که چه‌طور به من به عنوان یک فرد هم‌جنس‌گرا نگاه می‌کنند اما از جایی تصمیم گرفتم که این رویه را تغییر دهم. آمده بودم که آزادانه، به دور از ترس‌ها و قضاوت‌ها زندگی کنم. به خودم قول دادم هیچ چیز از خودم را تا جایی که آسیبی به دیگران نمی‌رساند، سانسور نکنم. اشتفان هم با وجودی که از یک خانواده و فرهنگ آلمانی آمده، به دلیل این که در جامعه روستایی آلمانی زندگی کرده است، تجربیاتی از این قضاوت‌ها و دیدگاه منفی جامعه به افراد هم‌جنس‌گرا دارد. ما با هم تصمیم گرفتیم که ترس‌های خود را کنار بگذاریم و قفسی شیشه‌ای که در آن گرفتار بودیم را بشکنیم. برای اولین بار با ترس در خیابان دست هم را گرفتیم اما حالا هیچ تفاوتی بین خودمان و زوج‌های دیگر در جامعه احساس نمی‌کنیم. متاسفانه جامعه ایرانی در آلمان تفاوت چندانی با ایران ندارد و تفکر‌ها و دیدگاه‌هایش آن‌چنان تغییر نکرده است. اما در جامعه آلمان این رشد فرهنگی و اجتماعی را می‌توان کاملا احساس کرد و تفاوت آن با جامعه ایرانی کاملا مشهود است. هرچند در بین آلمانی‌ها نیز تعصبات و تفکرات منفی وجود دارد که بیشتر از سوی جامعه مهاجر دیده می‌شود. البته قانون در تغییر این موضوع بسیار تاثیرگذار بوده است. تجربیات اشتفان که با جامعه آلمانی در ارتباط است، کمی متفاوت است در مقایسه با روستایی که در آن متولد شده و رشد کرده است. او امروزه احساس ناامنی ندارد و به عنوان یک مرد هم‌جنس‌گرای متاهل در جامعه آلمان تجربیات منفی ندارد. فکر می‌کردم ازدواج در احساس ما به یک‌دیگر تفاوت زیادی ایجاد نکند اما وقتی سند ازدواج را امضا کردیم و جشن عروسی به پایان رسید، احساس کردم که چه‌قدر بیشتر به یک‌دیگر تعلق داریم و احساس آسایش و امنیت خاطر بیشتری داشتم. احساس می‌کردم یک عضو جدید به خانواده خودم اضافه کرده‌ام. برای من این‌طور بود که به خانواده‌ای که در آن به دنیا آمده‌ام، عضو جدیدی اضافه شده که از اول بوده است و تا آخر هم خواهد بود. در رابطه به دلیل علاقه‌ای که افراد به هم دارند، احساس مسوولیت نیز وجود دارد اما انگار با ازدواج، این احساس مسوولیت عمیق‌تر و بیشتر شده است. اشتفان نیز این احساس آرامش و امنیت را بیشتر احساس می‌کند و می‌گوید که این رابطه با ازدواج برایش بسیار زیباتر شد.