مریم موسوی، شهروند خبرنگار، هرات
«با وجود نگرانی دولت افغانستان از گسترش سربازگیری لشکر فاطمیون، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران همچنان به سربازگیری خود از بین افغانستانی‌ها ادامه می‌دهد.» این جملات در پژوهش انستیتوی مطالعات خاورمیانه که آبان ماه سال جاری در واشنگتن منتشر شد، آمده است.
لشکر فاطمیون سال ۱۳۹۴ زیر نظر سپاه پاسداران شکل گرفت. گفته می‌شود این لشکر از مهاجران افغانستان مقیم ایران تشکیل شده و نیروهایش به جنگ سوریه اعزام می‌شوند. موضوعی که توسط مسئولان سپاه هم تائید شده است. زهیر مجاهد مسئول فرهنگی لشکر فاطمیون دی ماه سال گذشته اعلام کرد شمار کشته‌های افغانستانی فاطمیون در سوریه به دو هزار نفر می‌رسد و تعداد مجروحین نیز به هشت هزار تن رسیده است.
موضوع استفاده سپاه پاسداران از افغانستانی‌های مقیم ایران به عنوان نیروی جنگی بارها مورد انتقاد مسئولان افغانستان قرار گرفته است. آنها معتقدند سپاه پاسداران با وعده‌های مالی مثل حقوق ثابت و دادن کارت اقامت مهاجران افغانستان را برای پیوستن به فاطمیون تشویق می‌کنند. این موضوع در مصاحبه‌های ایران وایر با خانواده‌های کشته شدگان و همچنین بازماندگان لشکر فاطمیون تائید شده است البته انگیزه‌های مذهبی برای دفاع از حرم خواهر امام سوم شیعیان نیز به عنوان عاملی دیگر برای پیوستن افغان‌های مقیم ایران به لشکر فاطموین عنوان می‌شود.
حقوق‌دانان افغانستانی و ایرانی نیروگیری فاطمیون از شهروندان افغان و اعزام آنان به جنگ سوریه را نقض حقوق شهروندان این کشور از سوی جمهوری می‌خوانند و می‌گویند بر اساس حقوق بین‌الملل و همچنان حقوق داخلی هر دو کشور، تهران نباید برای منافع خویش از مهاجران افغانستانی مقیم ایران استفاده ابزاری کند و آنان را به جنگ سوریه بفرستد.
قانون چه می‌گوید؟
به گفته «موسی برزین»، حقوقدان و مشاور «ایران وایر» استخدام و بکارگیری از اتباع خارجی در ارتش جمهوری اسلامی ممنوع و مطابق اصل «۱۴۵» قانون اساسی ایران خدمت سربازی فقط مختص اتباع ایران است: «در اصل ۱۴۵ قانون اساسی ایران به ارتش و نیروی انتظامی اشاره شده اما در مورد اینکه سپاه می‌تواند اتباع خارجی را استخدام کند یا نه، قانون سکوت کرده است اما به توجه به وحدت ملاک اصل ۱۴۵ می‌توان گفت استخدام اتباع خارجی در نیروهای مسلح به طور کلی ممنوع است.»
نیروگیری سپاه پاسداران فقط مختص جوانان افغانستانی نیست بلکه در مواردی کودکان افغانستانی نیز توسط سپاه به جنگ سوریه فرستاده شده اند. ایران وایر پیشتر با یکی از این کودکان گفت‌و گو کرده است. پسر ۱۵ ساله‌ای که با وعده کار داخل حرم به سوریه اعزام شده اما سر از میدان جنگ درآورده است.
موسی برزین همچنان در مورد اعزام کودکان افغانستانی به جنگ سوریه می‌گوید بر اساس ماده «۲» قانون «خدمت وظیفه عمومی»، تنها افراد بالای ۱۸ سال موظف به خدمت سربازی هستند و از این ماده می‌توان چنین نتیجه گرفت که استخدام افراد زیر ۱۸ سال در نیروهای مسلح حتی برای اتباع ایران ممنوع است چه برسد به کودکان افغانستانی. او می‌افزاید: «به کارگیری افراد زیر ۱۸ سال در جنگ از طرف تعدادی از اسناد بین المللی به صورت مستقیم یا غیر مستقیم منع شده است از جمله کنوانسیون حقوق کودک و یا پیمان نامه حقوق کودک و یا اساسنامه دیوان کیفری بین المللی.»
با توجه به اسناد موجود مبتنی بر اعزام کودکان افغانستانی در جنگ سوریه و با در نظر گرفتن این موضوع که فرستادن کودکان در میدان‌های نبرد از سوی اسناد بین‌المللی منع گردیده است آقای برزین، جمهوری اسلامی را به نقض حقوق مهاجرین افغانستانی مقیم ایران متهم می‌کنند: «با توجه به این اسناد حکومت ایران در ارسال اتباع افغانستان زیر ۱۸ سال مرتکب نقض فاحش حقوق بشر شده است.»
در همین حال عبدالوحید فرزه یی، معاون «اتحادیه حقوق دانان» افغانستان می‌گوید این کار جمهوری اسلامی خلاف کنوانسیون‌ها و اعلامیه جهانی حقوق بشر است و از آنجایی که هر دو کشور به این اعلامیه و برخی از میثاق و کنوانسیون‌های حقوق بشری ملحق شده‌اند، باید از آن تابعیت و پیروی کنند.
به گفته او در «قانون اساسی» افغانستان، بخصوص در ماده «هفتم»، «کُد جزا» جدید این کشور به وضوح گفته است که دولت باید اعلامیه جهانی حقوق بشر را عملی نماید و جمهوری اسلامی نیز در قانون اساسی خویش آن را پذیرفته است: «ماده هفتم قانون اساسی افغانستان به دولت مکلفیت می‌دهد که اعلامیه جهانی حقوق بشر و سایر معاهدات و توافقنامه‌های که افغانستان به آنها ملحق شده است را عملی سازد. بنابراین علامیه جهانی حقوق بشر در افغانستان قابل تطبیق است و جمهوری اسلامی نیز در قانون اساسی خویش این اعلامیه را پذیرفته است و باید بر اساس آن عمل کند.»
در ماده هفتم قانون اساسی افغانستان چنین آمده است: «دولت منشور ملل متحد، معاهدات بین الدول، میثاق‌های بین‌المللی که افغانستان به آن ملحق شده است و اعلامیۀ جهانی حقوق بشر را رعایت می‌کند. دولت از هر نوع اعما ل تروریستی، زرع و قاچاق مواد مخدر و تولید و استعمال مسکرات جلوگیری می‌کند.»
مسئولان چه کسانی هستند؟
عبدالوحید فرزه یی، جمهوری اسلامی را به نقض حقوق شهروندان افغانستانی متهم می‌کند و می‌گوید ایران سال‌هاست که با مهاجرین افغانستانی برخوردهای نا مناسب داشته و همواره حقوق آنان را نقض نموده است. در حالی که هیچ کشوری حق ندارد برای منافع داخلی خویش از مهاجرین استفاده نمایید اما ایران بخاطر منافع خود جوانان افغانستانی ساکن در ایران را قربانی می‌کند.
تاکید معاون اتحادیه حقوق‌دانان افغانستان برای جلوگیری از این اقدام تهران، حل و فصل این قضیه توسط حقوق بین‌الملل است، اما به باور او از آنجایی که افغانستان غرق در بحران است و با مشکلات متعدد از جمله مشکلات امنیتی دست و پنچه نرم می‌کنند ضعف و ناتوانی حکومت سبب گردیده که هیچ کاری در این زمینه صورت نگیرد.»
«نجلا راحل»، یکی از «وکلا» مدافع افغانستانی در کابل نیز فرستاده شدن شهروندان این کشور، از سوی جمهوری اسلامی به جنگ سوریه را نه تنها خلاف قانون اساسی ایران بلکه آن را غیر اخلاقی عنوان می‌کند: «فرستادن شهروندان افغانستانی که در ایران مهاجر هستند نه تنها خلاف اصول حقوقی ایران است بلکه از مجبوریت آنان استفاده می‌کند و آنان را فریب می‌دهد و این کار نه تنها از لحاظ اصول قانونی پذیرفتنی نیست بلکه از لحاظ اخلاقی نیز کار درست نیست.»
به گفته او هر چند شهروندان افغانستانی به دلیل جنگ، ناامنی و فرار از بیکاری به جمهوری اسلامی پناه برده‌‌اند و برای زنده ماندن از دست گروه طالبان و چرخاندن روزگارشان در آن کشور زندگی می‌کنند اما از لحاظ حقوقی، جمهوری اسلامی اجازه سوء استفاده از موقعیت آنان را ندارد. این که آنها را با فریب و وعده‌های چرب مانند دادن کارت اقامت به جنگ سوریه بفرستد، درست نیست. از لحاظ حقوقی کابل می‌تواند در ارتباط با این موضوع واکنش نشان دهد و برای جلوگیری از این کار اقدام کند.
این وکیل مدافع، همچنان علاوه می‌کند که جدا از قانون اساسی از نظر حقوق بین‌الملل نیز برای کشورها اجازه چنین کاری داده نشده است. از سوی دیگر هر گاه یک کشور با چنین اقدامات خویش، همچون فرستادن شهروندان کشور دیگر در جنگ‌های نیابتی، امنیت داخلی یک کشور دیگر را به خطر بیاندازد، کشور مذکور می‌تواند از او در «جزا بین‌الملل» شکایت درج کند. ایران با جبهه گیری در مقابل گروه تروریستی داعش در سوریه آن هم با استفاده از شهروندان افغانستانی زمینه نفوذ داعش در افغانستان را فراهم کرده است و این گروه برای انتقام گیری در افغانستان دست به حملات تروریستی زده و سبب کشتار شهروندان این کشور شده است: «افغانستان می‌تواند در محکمه جزا بین‌الملل شکایت درج کند تا آنان محکمه شود.»
وزارت امور «مهاجرین و عودت کنندگان» افغانستان پیگری این موضوع را از وظایف وازرت امور خارجه این کشور عنوان می‌کند. تلاش ایران وایر برای تماس با مسئولان وزارت امور خارجه افغانستان و طرح این پرسش که تا کنون چه اقداماتی برای حفظ جان شهروندان افغانستان مقیم ایران انجام داده‌اند، بی‌نتیجه مانده است.
چطور پی‌گیری کنیم؟
شهروندان افغانستان می‌توانند با ریاست امور کنسولی وزارت امورخارجه افغانستان از طریق شماره ۰۰۹۳۲۰۲۱۰۰۳۶۷ تماس بگیرند واز آنها بخواهند تا درباره نقض حقوق شهروندان افغانستان مقیم ایران که به عضویت لشکر فاطیمون در می‌آیند واکنش نشان دهند. از طریق ایمیل info@econsulate. gov. af هم می‌توان با بخش ریاست کنسولی وزارت خارجه مکاتبه کرد. از سوی دیگر جلالتمآب صلاح‌الدین ربانی وزیر امورخارجه افغانستان در شبکه توئیتر و فیس بوک فعال است. شما میتوانید در توییتر به نشانی @Salahrabbani و در فیس بوک با نشانی Salahuddin.Rabbani با او تماس بگیرید و از او بخواهید به نقض حقوق شهروندان افغانستان در ایران و به کارگیری آنها از طرف دولت جمهوری اسلامی ایران واکنش نشان دهد.
لطفا نتیجه پیگیری‌های خود را با ما از طریق ایمیل shoma@iranwire.com به اشتراک بگذارید.
مطالب مرتبط:
زندگی پر فراز و نشیب یک جنگ‌جوی لشکر فاطمیون
آموزش آمریکا در خدمت لشکر فاطمیون ایران
پول جنگ برکت ندارد؛ گام به گام با تربیت یک شبه‌نظامی لشکر فاطمیون
پادگان یزد، مرکز سری آموزش سربازان افغانستانی
دو پسرم را در راه دفاع از حرم حضرت زینب قربانی کردم
از جنگ مقابل داعش تا اسارت نزد طالبان
بنیاد شهید تماس گرفت و گفت بیاید پیکر پسرتان را شناسایی کنید
«گفتند بیایید مشهد زیارت اما جنازه پسرم را برای تشییع آوردند»
مادر یک عضو کشته شده فاطمیون: پسرم نتوانست فرزندش را ببیند
«گفتند تو را برای کار در حرم به سوریه می‌بریم، اما مرا به جنگ فرستادند»
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر میتوانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر