واکنشها به پخش یکی از قسمتهای برنامه «فرمول یک» شبکه یک سیما، از کاربران فضای مجازی به نمایندگان مجلس شورای اسلامی و حتی وزرای دولت حسن روحانی رسیده است اما هنوز از عذرخواهی مسوولان این برنامه خبری نیست.
انتقادها به پخش گفتوگو با مردی برمیگرد که روایت کتک زدن همسرش را در طول دو دهه زندگی زناشویی در برنامه زدنده تعریف کرده است؛ کتک کاریهایی که به گفته مرد، به ۲۸ بار درخواست طلاق از سوی زن به دادگاه و رد همه آنها غیر از مورد آخر منجر شده است.
بعد از طلاق آخر هم که زوج چند روزی از هم جدا بودند، دوباره زندگی مشترک از سر گرفته میشود تا در نهایت، برنامه شبکه یک سیما مرد را در حضور همسر و فرزندانش به عنوان کسی که حالا مرد خوبی شده است، به مردم معرفی کنند.
ترویج خشونت در زندگی زناشویی و تقدیس ماندگاری زنان در زندگی مشترک با وجود رفتارهای نامناسب همسران، از انتقادهایی است که کاربران فضای مجازی و رسانهها به این قسمت از برنامه فرمول یک نسبت دادهاند.
در آخرین واکنشها به پخش این برنامه، وزیر ارتباطات و فنآوری اطلاعات دولت «حسن روحانی گفته است:«قوام خانواده مهم است اما حفظ جان هم مهم است. فردی را میآورند که ۲۷ بار کتک خورده و باز هم زندگی میکند. لازم نیست برای حفظ قوام خانواده تحمل در برابر کتک خوردن زنان را آموزش دهیم بلکه باید حمایتهای لازم را به همراه آموزش کافی انجام دهیم تا زنان جامعه رشد کنند.»
در مجلس شورای اسلامی هم تعدادی از نمایندگان به پخش این برنامه واکنش نشان دادهاند. «پروانه مافی»، عضو فراکسیون زنان مجلس در نامهای به «علی عسگری»، رییس سازمان صداوسیما، پخش این برنامه را تأسفآور خوانده است. «فاطمه سعیدی»، دیگر نماینده عضو فراکسیون زنان مجلس و «معصومه ابتکار»، معاون زنان رییس جمهوری هم از دیگر مسوولانی هستند که به این اقدام صداوسیما اعتراض کردهاند.
ابتکار در جلسه شورای اداری استان کرمانشاه گفته است:«این مصاحبه چه معنایی دارد؟ زنی که بعد از ۲۷ بار درخواست طلاق به خاطر کتک خوردن از همسر، توانست به زندگی مشترک ادامه دهد! تصویر این چنینی از زندگی مشترک را برای تشویق جوانان، به ویژه دختران به ازدواج ارایه میدهید یا طرح این الگوها برای عادیسازی خشونت است؟»
مسوولان چه کسانی هستند؟
«فضلالله شریعتمداری»، مدیر گروه اجتماعی شبکه یک سیما در واکنش به انتقادها از پخش این قسمت از برنامه فرمول یک گفته است: «متأسفانه در این مورد فقط ۲۷ بار کتک خوردن زن برجسته شد. هدف ما از دعوت این زن و شوهر، (تبلیغ) بازگشت به زندگی بود. کسانی که تصمیم به طلاق گرفتند، میتوانند برگردند.»
برنامه فرمول یک، محصول گروه اجتماعی شبکه یک صداوسیما است که به گفته مسوولان آن، با هدف «ایجاد نشاط و آگاهی بینندگان»، به صورت زنده پخش میشود. هر چند مدیر گروه اجتماعی این شبکه مسوول اول چنین اتفاقی به نظر میآید اما پرسوجو خبرنگار «ایرانوایر» از برنامهسازان سابق و فعلی صداوسیما به این نتیجه رسیده است که در این مورد باید مدیر پخش شبکه یک را مسوول نخست ماجرا دانست. زیرا در برنامههایی که به صورت زنده از تلویزیون پخش میشوند، مدیران گروههای مختلف، از جمله اجتماعی، موظف به هماهنگ کردن محتوا با مدیر پخش هستند. مدیریت پخش شبکه یک از اسفند ماه سال گذشته به «مجید خواجهنژاد» سپرده شده است.
آیا مسوولان شبکه یک سیما مرتکب جرم شدهاند؟
پرسشی که برای بسیاری از کاربران فضای مجازی و منتقدان این قسمت از برنامه فرمول یک ایجاد شده، این است که آیا مسوولان صداوسیما با دادن مجوز پخش این برنامه که به نظر آنها، «ترویج خشونت» به حساب میآید، مرتکب جرم شدهاند؟
«موسی برزین خلیفهلو»، حقوقدان و مشاور «ایرانوایر» میگوید:«از میان چهار قانونی که در این 40 سال درباره صداوسیما وضع شده، دو قانون خط مشی صداوسیما و همچنین اساسنامه این سازمان که در ابتدای انقلاب تصویب شده، با تغییر "قانون اساسی" در سال ۱۳۶۸ عملاً منسوخ شدهاند. یک قانون دیگر هم فقط به ساختار تشکیلاتی این نهاد اشاره کرده است. به همین دلیل، این نهاد حکومتی در مورد عملکرد خود در وضعیت بیقانونی اداره میشود. نمایندگان مجلس هم سالها است در تلاش هستند که با وضع قوانینی جدید، صداوسیما را از این وضع خارج کنند که تا امروز موفق نشدهاند. برای همین، نمیتوان اظهار نظر حقوقی در مورد این دست از عملکردهای سیمای ملی داشت.»
البته شورای نظارت بر سازمان صداوسیما یکی از معدود نهادهایی است که میتواند عملکرد این نهاد عریض و طویل را زیر ذره بین بگذارد. اما برزین خلیفهلو میگوید این شورا هم عملاً تنها میتواند به صدور توصیه نامه و تذکر بپردازد و قابلیت برخورد جدی ندارد.
این حقوقدان میگوید:«البته نهادهایی در خود این سازمان به عنوان بازوهای نظارتی وجود دارند که شکایت بردن به آنها از آن جا که بخشی از ساختار صداوسیما هستند، نمیتواند کارساز باشد. معمولاً در کشورهای مدرن، نهادهایی خارج از رسانهها و دارای قدرت بالا بر عملکرد آنها نظارت میکنند که در جمهوری اسلامی جز ولیفقیه، شخص یا نهاد دیگری چنین اجازهای ندارد. از طرف دیگر، در کشور ما قانون منع خشونت علیه زنان وجود ندارد که با توسل به آن، بتوان نهادی که این خشونت را ترویج میکند، به دادگاه معرفی کرد. بنابراین، بهترین راه برای واداشتن مسوولان صداوسیما به تغییر روش و عذرخواهی از پخش این برنامه، فشار افکار عمومی است.»
چهطور پیگیری کنیم؟
در چند روز گذشته و بعد از پخش این قسمت از برنامه فرمول یک، چند نفر از کاربران فضای مجازی دست به کار شده و در تماس با سازمان صداوسیما، اعتراض خود را به این اقدام مطرح کردهاند.
یکی از پیشنهادهای کاربران، تماس با شماره سه رقمی ۱۶۲، متعلق به واحد ارتباط با مخاطبان روابط عمومی سازمان صداوسیما است. شمار دیگری از کاربران گفتهاند در تماس با شماره ۰۲۱_۲۷۸۱، با کارشناسان روابط عمومی این سازمان صحبت کرده و اعتراض خود را به پخش این برنامه طرح کردهاند.
شما هم میتوانید با این شمارهها تماس بگیرید و انتقاد خود را از ترویج خشونت علیه زنان در برنامه فرمول یک اعلام کنید. لطفاً نتیجه تماسهای خود را برای ما به نشانی shoma@iranwire.com بفرستید تا با انتشار آنها، به پیگیری سریعتر موضوع کمک کنیم.
مطالب مرتبط:
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر میتوانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راهاندازی کنید
ثبت نظر