پی‏‏ گیری اظهارات متناقض مسوولان درباره بریدن گوش کودک زباله گرد

چهار روز بعد از انتشار ویدئویی دلخراش در شبکه اجتماعی توئیتر که از بریده شدن گوش یک کودک زباله گرد از سوی کارگران بازیافت زباله منطقه سه تهران  حکایت داشت،واکنش های متناقضی از سوی برخی نمایندگان شورای شهر و محمد علی افشانی شهردار منتشر شده است. از سویی مجید فراهانی،یکی از اعضای شورای شهر،اصل قضیه مجروح شدن این کودک را پذیرفته و اعلام کرده:«گوش این کودک طی "حادثه ای" دیگر در شهر ری خراش دیده» امّا این را هم گفته که:« افرادی با صحنه سازی و تهدید، تلاش کردند القاء کنند شهرداری گوش این کودک را بریده و فیلم می گیرند.»

روزنامه اعتماد همچنین گزارش داده که همین نماینده شورای شهر،دیروز در جلسه شورای شهر در اظهاراتی متناقض گفته بود:« عوامل فاسد مافیای زباله برای منافع مالی خود و القای ترس و نمایش قدرت،گوش یک کودک بی پناه را بریدند تا خیانت خود را در پیوند با بخشی از بدنه فاسد شهرداری به نمایش بگذارند.»

در همین حال،افشانی شهردار تهران امروز و در حاشیه جلسه هیأت دولت در واکنش به ویدئوی کودک افغانستانی که در آن گفته می شود عوامل شهرداری گوش او را بریده اند، با تکذیب کامل ماجرا،فیلم را "ساختگی" و با هدف "تخریب شهرداری" دانسته است.

اظهارات متناقض به همین جا ختم نشده و محمد جواد حق شناس دیگر عضو شورای شهر هم با تأیید صحبت های شهردار، در صفحه توئیتر خود  ضمن انتشار عکسی از همان کودک کار در حال خنده و بدون آثار جراحت بر گوش خود نوشته:« این کودک کار یافته شد، گوش او سالم بوده و حتی بخیه ای هم نداشت و مشخصاً یک سفارش برای خبرسازی به قصد تشویش اذهان عمومی» رخ داده است.

مرور برخورد مأموران بازیافت زباله شهرداری تهران با این افراد نشان می دهد که نه بار اول است که چنین خشونتی رخ داده و نه احتمالاً بار آخر خواهد بود.

استخدام غیر قانونی کودکان نیازمند به عنوان کارگر جمع آوری زباله های قابل بازیافت از طرف باندهای مافیایی به ویژه در تهران، سابقه ای طولانی دارد؛ کارگرانی که به دلیل محرومیت شدید، برای دست مزدهای ناچیز، صبح تا غروب در میان زباله های شهری، به دنبال نان شب خود می گردند.

آمارهای متفاوتی از درآمد خرید و فروش"طلای کثیف" یا همان زباله های قابل بازیافت منتشر شده امّا بیشتر آمارها به کسب درآمد یک و نیم تا دو میلیارد تومان در روز برای شهرداری تهران اشاره دارند.

 رقابت بر سر مالکیت این زباله ها میان  پیمانکاران شهرداری و کارگران غیر رسمی که برای مافیاهای پشت پرده کار می کنند،هر از چند گاهی به ضرب و شتم شدید این کارگران منجر می شود.

مسئولان چه کسانی هستند؟

در کنار به کارگیری کودکان مهاجر از سوی مافیاهای جمع آوری زباله، سالهاست شهرداری تهران هم متهم به انجام این کار غیر قانونی است. توجیه این امر از سوی مقامات شهرداری "پست"بودن این شغل و آماده نبودن بسیاری از شهروندان ایرانی برای فعالیت در این حوزه است. منتقدان امّا پرداخت دستمزدهای ناچیز به کودکان کار افغانستانی از سویی و عدم نیاز به استخدام رسمی و پرداخت حق بیمه را دلیل اصلی این روند می دانند.

نبود قوانین بازدارنده قوی برای پایان دادن به روند استثمار کودکان، یکی از دلایل مهم تداوم این ماجرا است. در واقع به بیان موسی خلیفه برزین،به جز "قانون حمایت از کودکان و نوجوانان"، بقیه قوانین تقریباً بهره کشی از کودکان، چه ایرانی و چه مهاجر را عملاً آزاد گذاشته اند.

موسی خلیفه برزین حقوق دان در تشریح این موضوع می گوید:« قانون مجازات اسلامی  برای "ولگردی" و "کلاشی" یک تا سه ماه حبس در نظر گرفته است و با توجه به قاعده کلی که "آمران" به جرم مجازات همسان با "عاملان" خواهند داشت، گردانندگان باندهای مافیایی به کار گیرنده کودکان زباله گرد هم می توانند به همان یک تا سه ماه حبس محکوم شوند. از طرف دیگر هم با توجه به این که در قانون مجازات اسلامی، مجازات حبس یک تا سه ماه قابل تبدیل به مجازات نقدی است، می توان نتیجه گرفت که در واقع قانون مجازات خاصی را برای این باندهای مافیایی در نظر نگرفته است.  هر چند در ماده دیگری از قانون مجازات اسلامی، آمران و عاملان "تکدی گری" به سه ماه تا دو سال حبس محکوم می شوند امّا معلوم نیست که قوه قضائیه زباله گردی را جزو مصادیق "تکدی گری" به حساب می آورد یا نه. بنابراین در این زمینه مجلس باید با اصلاح بخش هایی از قانون مجازات اسلامی، مجازات های متناسبی را برای این گونه از جرایم در نظر بگیرد، هر چند که در قانون حمایت از کودکان و نوجوانان هم "بهره کشی" از افراد زیر هجده سال با مجازات هایی از شش ماه تا یک سال و جریمه نقدی یک تا دو میلیون تومان هم محکوم می شوند.»

از طرف دیگر هم آقای برزین به نبود اراده کافی برای مقابله با این گونه از جرایم در میان صابطان قضایی یا همان نیروی انتظامی اشاره دارد:« در سال های گذشته ما بارها دیده ایم که در شهرداری تهران، کودکان زیر سن قانونی به کارهایی مانند تفکیک زباله گمارده می شوند که طبیعتاً اگر نیروی انتظامی با این روند مخالفتی داشت، می توانست به راحتی با مسئولان شهرداری و باندهای مافیایی برخورد کند که شاهد چنین امری نبوده ایم. پس در دایره مسئولان باید از نیروی انتظامی هم بابت این سهل انگاری سوال کرد.»

نبود قوانین و سیاست های حمایتی برای تحت پوشش قرار کودکان قربانی این دست از باندهای مافیایی هم بخش دیگری از کلاف سر در گم بهره کشی از آن هاست. به نظر موسی برزین:« یکی از اشکالات عمده سیستم حقوقی ایران، کم توجهی به این دست سیاست ها و قوانین و عدم تعیین سازمان های مشخص برای حمایت از کودکان کار است. در نبود چنین سیاست هایی ما نهایتاً می توانیم شاهد مجازات گردانندگان باندهای مافیایی باشیم و هیچ حمایتی از خود کودکان مورد بهره کشی قرار گرفته انجام نمی شود. در این شرایط طبیعی است که کودکان دوباره سر از خیابان و مشاغل کاذب و آسیب زا در می آورند. هر چند که سازمان بهزیستی، متولی پوشش کودکان کار هست امّا مراکزی که این سازمان برای خدمات دهی به کودکان در نظر گرفته به قدری محدود و البته غیر استاندارد هستند که بسیاری از قربانیان حتی ترجیح می دهند در خیابان ها بخوابند تا این که به این مراکز پناه بیاورند.»

چطور پیگیری کنیم؟

با این توضیحات، برای پیگیری مجروح کردن کودک افغانستانی زباله گرد در تهران، می توانید از طریق شهرداری، شورای شهر، نیروی انتظامی، مجلس و اداره بهزیستی شهر تهران اقدام کنید.

از مسئولان معاونت خدمات شهری شهرداری منطقه سه تهران می توانید درباره تناقض های موجود در اظهارات نمایندگان شورا و افشانی شهردار تهران در این مورد سوال کنید. پرسش مهم تر از مسئولان شهرداری این است که چرا در تمام این سالها، با به کارگیری کودکان از سوی پیمانکاران در بخش بازیافت زباله برخوردی جدی نکرده است؟

شماره تلفن های معاونت خدمات شهری شهرداری منطقه سه تهران، ۹۶۰۱۳۷۰۴ و ۹۶۰۱۳۷۰۳، و مدیریت آن نیز بر عهده عدالت امیر زاده است.

 شماره تلفن شورای شهر تهران هم  ۵۱۰۴۰۰۰۰ است. از  نمایندگان شورا علاوه بر سوال درباره تناقض در اظهارات سه نماینده شورا در مورد آسیب وارد شده به این کودک کار، می توانید از سرانجام طرح شورای شهر تهران برای برخورد با پیمانکاران شهرداری که کودکان را به طور غیر قانونی به کار می گیرند بپرسید.

حسین نقاشی هم  مدیریت روابط عمومی شورای شهر تهران را بر عهده دارد. با او هم می توانید از طریق شماره ۰۹۱۲۴۰۵۸۹۹۱ تماس بگیرید و از اقدامات شورای شهر برای جلوگیری از تداوم این روند سوال کنید.

حسن نوروزی هم یکی از اعضای کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس است. از او می توانید درباره دلیل بازنگری نکردن در قوانین سهل گیرانه برخورد با مافیاهای استثمار کودکان کار بپرسید. شماره تلفن همراه او ۰۹۱۲۶۷۰۶۱۳۰ است.

پیشنهاد ما این است که از طریق کانال تلگرام نیروی انتظامی تهران و ارسال پیام برای ادمین آن هم درباره چشم پوشی چندین ساله پلیس در برابر به کارگیری کودکان در بخش بازیافت زباله شهرداری تهران سوال کنید.

اداره بهزیستی استان تهران هم باید در برابر امکانات ناچیز و غیر استاندارد حمایت از کودکان کار و خیابان پاسخگو باشد. چه برخوردی با این کودکان در مراکز نگهداری می شود که آنها حتی خوابیدن در کنار خیابان را به پناه گرفتن در این اماکن ترجیح می دهند؟ معاون امور اجتماعی بهزیستی استان تهران احمد خاکی است. بعد از تماس با دو شماره تلفن ۸۸۷۸۸۷۲۰ و ۸۸۷۸۷۲۰۰، شماره داخلی این معاونت را بپرسید و با مسئولان آن گفتگو کنید.

مهم ترین بخش ماجرا امّا ارسال پیگیریها برای ما به آدرس shoma@iranwire.com  و انتشار آن در رسانه برای تشویق مسئولان به برخورد جدی تر با مسئله است.