سازمان مجاهدین خلق به جنگ بین ایران و عربستان دامن می زند؟

سخنرانی «ترکی الفیصل»، رییس سابق سازمان اطلاعات عربستان سعودی در همایش «سازمان مجاهدین خلق» که روز شنبه در حومه پاریس برگزار شد، پرسش های تازه ای درباره آینده تنش های ایران و عربستان به وجود آورده است.

ترکی الفیصل در این نشست خطاب به «مریم رجوی»، رییس سازمان مجاهدین خلق گفت تلاش های شما برای رهایی ایران از سرطان خمینی مانند شاهنامه در تاریخ ماندگار می شود. او گفت این تلاش ها به نتیجه می رسمد و ما از آن حمایت می کنیم.

تشبیه حماسی شاهزاده عربستانی درباره فعالیت های سازمان مجاهدین خلق و اعلام حمایت از آن در حالی رخ می دهد که از نظر ایران، این سازمان یک گروه تروریستی است. سازمان مجاهدین خلق تا سال ۲۰۰۹ و ۲۰۱۲ به ترتیب در فهرست گروه های تروریستی که از سوی اتحادیه اروپا و امریکا منتشر می شد، قرار داشت. 

سازمان مجاهدین خلق که سابقه تاسیس آن به سال ۱۳۳۴ باز می گردد، از جمله گروه های سیاسی چپ گرا مدافع انقلاب ۵۷ بود. اعضای آن پیش از انقلاب چند مقام حکومت پهلوی و مستشار امریکایی را ترور و همراه حامیان آیت الله خمینی، از اعدام های اول انقلاب و تسخر سفارت امریکا حمایت کردند.  از سال ۶۰ و به دنبال درگیری های گسترده سیاسی با انقلابیون، این سازمان به مخالف رهبران انقلاب ایران تبدیل شد و اعلام کرد که قصد براندازی جمهوری اسلامی ایران را دارد. نقطه شروع جدایی از حذف «مسعود رجوی»،‌ رهبر ارشد این سازمان در اولین دوره انتخابات ریاست جمهوری که سال ۵۸ برگزار شد‌، بود و در طول دو سال به درگیری های مسلحانه شهری کشیده شد. پس از این ماجراها، سازمان مجاهدین خلق در دوران جنگ ایران و عراق با استقرار در عراق، به بازوی نظامی – امنیتی دولت این کشور علیه ایران تبدیل شد. ایران که سازمان مجاهدین خلق را «سازمان منافقین» می خواند، اعلام کرده است در طول ۳۵ سال گذشته، این سازمان بیش از ۱۲ هزار نفر را در ایران ترور کرده است. ایران هم چنین در طول 10 سال گذشته تلاش های گسترده ای برای برچیده شدن پایگاه های این سازمان در عراق انجام داده و در برخی موارد، اقدام به سامان‎دهی حملات نظامی علیه پایگاه های این سازمان در عراق کرده است.

با توجه به این سابقه گسترده درگیری نظامی و امنیتی بین این گروه و جمهوری اسلامی، روشن است که سخنرانی یک مقام بانفوذ سعودی از نظر دولت جمهوری اسلامی، یک پیام به شدت منفی و تحریک کننده است.

واکنش ها در ایران به این اقدام، تند و سریع بوده و وزارت خارجه ایران آن را «نمونه جدیدی از وقاحت و بلاهت سیاسی» خوانده و عربستان را «پدر طالبان و القاعده و شریک صهیونیست ها» توصیف کرده است. روابط عمومی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی هم در واکنش به سخنرانی ترکی الفیصل گفته است سرنگون شدن جمهوری اسلامی، «روای بر باد رفته منافقین [مجاهدین خلق] و آرزوهای دست نیافتنی آل سعود» است.

«صادق لاریجانی»، رییس قوه قضاییه ایران امروز گفته است: «برخی کشورهای مرتجع منطقه و کشورهای سلطه تلاش می کنند کشور ما را نیز به سمت ناامنی ببرند و از این رو تروریست ها را تجهیز و به داخل کشور می فرستند.»

۲۵ فروردین امسال «احمدرضا پوردستان»، فرمانده نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی گفته بود: «عربستان سعودی در پی وارد کردن گروه های تروریستی به کشورهای همسایه برای ایجاد ناامنی در مرزهای ایران است.»

«محمود علوی»، وزیر اطلاعات ایران اول تیرماه امسال از دستگیری تعدادی از «تروریست های تکفیری وهابی» در تهران خبر داد. عبارت «تکفیری وهابی» کاملا معنادار است و نشان می دهد از دید مقام های امنیتی ایران، این افراد از سوی دولت عربستان پشتیبانی لازم را دریافت کرده اند.
در مستندی که درباره دستگیری دو نفر از آن ها پخش شد نیز اسناد برنامه ریزی انفجارها به زبان عربی بود.

در ماه های اخیر سپاه پاسداران درگیری های گسترده ای با حزب «حیات آزاد کردستان» (پژاک)‌ در کردستان ایران و عراق داشته است. برخی رسانه های ایرانی، فعال شدن مجدد اقدامات نظامی پژاک را تحت حمایت عربستان ارزیابی می کنند. سایت «نسیم آنلاین» با اشاره به این درگیری ها نوشت:«]این گروه[ از چندی پیش دستور تبدیل اقلیم کردستان به یمن دوم را از اربابان سعودی خود دریافت کرده اند.»‌

۱۶تیرماه چهار سرباز نیروی انتظامی ایران نیز در مرز ایران و پاکستان کشته شدند. ایران اعلام کرده است مهاجمان، گروه تروریستی بوده اند. اواخر خردادماه نیز در درگیری دیگری، یک نیروی پلیس ایران کشته شد. علاوه بر این، فروردین ماه امسال در دو حادثه، هشت مرزبان و دو نیروی مخابراتی سپاه در مرزهای شرقی ایران کشته شدند. ایران این اقدامات را ناشی از فعالیت های گروه «جیش العدل» می داند. رسانه های ایرانی سال ها است اقدامات جیش العدل را تحت حمایت عربستان می دانند. تحرکات دوباره این گروه در شرق ایران می تواند باب اتهام های تازه علیه عربستان را باز کند. عربستان هم چنین به طور سنتی متهم به حمایت از فعالیت های جدایی طلبانه در خوزستان ایران بوده است.

با سخنرانی ترکی الفیصل در جمع سازمان مجاهدین خلق، می توان گفت لیست اتهامات عربستان از دیدگاه مقام های ایرانی کامل شده است.

در طول یک سال گذشته، به ویژه پس از برجام، در ایران اتفاق نظر کلی درباره تلاش عربستان به منظور ایجاد ناامنی ها علیه ایران حاصل شده است. متهم کردن عربستان به تلاش برای ناامن کردن ایران یک دیدگاه امنیتی و یا متعلق به تندروها نیست؛ روزنامه اصلاح طلب «اعتماد» در سرمقاله امروز خود نوشته است: «افراط گرایان غربی،‌ اسراییل و برخی رژیم های مرتجع و پول‎دار عرب در اتحادی آشکار و بی تعارف، هدف اصلی خود را پروژه ناامن ساختن ایران اعلام کرده اند.»

از نظر مقام های ایران، این پروژه ابعاد مختلفی چون جنگ های نیابتی، تشدید فشارهای اقتصادی منطقه ای، فشار بر کشورهای عربی و یا دوستان عربستان برای کاهش یا قطع روابط با ایران، جنگ سایبری، کاهش قیمت نفت، تحریک پتانسیل های مذهبی علیه ایران، جنگ رسانه ای، مقابله با منافع ایران در خاورمیانه و... را پی گیری می کند.

ولی اکنون نقطه تقابل دو کشور بر روی فعالیت های تروریستی استوار شده است. هر دو کشور پیش از این بارها یک‎دیگر را متهم به حمایت از تروریسم کرده بودند اما اکنون از نظر ایران، عربستان در نظر دارد فعالیت های تروریستی را به عنوان یک ابزار مستقیم علیه منافع ایران به کار گیرد؛ اتهامی که پیش از این عربستان درباره یمن، بحرین و شیعیان عربستان متوجه ایران کرده بود.

چنین رویکردی در روابط دو کشور بی سابقه است. نمی توان گفت تبدیل شدن تروریسم به نقطه ثقل تنش های دو کشور، مقدمه یک تنش بزرگ تر و یا نظامی است ولی چالش های ریشه دار ایران و عربستان در مسیر کاملا خطرناکی حرکت می کند.

در شرایطی که بحران سوریه فرسایشی شده، تلاش ها در عراق شکست خورده به نظر می رسند و‌ بحران یمن، بحرین و لبنان کماکان ادامه خواهند داشت. هر ظرفیت تازه تنش زا یعنی غیرقابل برگشت شدن مسیر.

سازمان مجاهدین خلق ایران در طول دوران حکومت «صدام حسین» در عراق،‌ یک پتانسیل مهم در تشدید جنگ بین ایران و عراق بود. این وضعیت اکنون در مدل دیگری بین ایران و عربستان در حال بازسازی است. سخن گفتن از این که چه کسی می تواند برای حل این بحران ها اقدام کند، خوش بینانه است. در حال حاضر فقط می توان امیدوار بود وضعیت بدتر نشود. در یک سالگی برجام، اوضاع خراب تر از آن است که پیش بینی می شد.