اصلاح طلبان پس از ردصلاحیت ها چه می توانند کنند؟

اصلاح طلبان ایرانی این روزها در برزخ ردصلاحیت ها به سر می برند. آنها امکان بازی موثر ندارند ولی تصمیم خودشان را گرفته اند، در انتخابات شرکت می کنند. به تعبیر محمد قوچانی، عضو حزب کارگزاران سازندگی آنها نهایت می توانند اپوزیسیون اصولگرایان باشند ولی نمی خواهند اپوزیسیون نظام شوند. تردیدی نیست که فشارهای این روزهای دولت، میانجیگیری لاریجانی و نق و ناله های اصلاح طلبان موثر خواهد بود و برخی از ردصلاحیت ها شده، به بازی بر می گردند. با این حال آنها باید مبنا را بر این بگذارند که نیروهای مهم شان تایید صلاحیت نمی شود و نیروهایی که احتمالا درباره شان تجدیدنظر می شود، نیروهایی نیستند که بتوانند موتور اصلاح طلبان را دوباره و قدرتمندانه روشن کنند. به ویژه اینکه مختصات استراتژی انتخاباتی شورای نگهبان به عنوان نظام سیاسی نشان می دهد در نهایت اندکی نرم تر از ردصلاحیت های انتخابات مجلس هفتم برخورد می کند و حضور آنها را در حد همان مجلس بر می تابد، خنثی و در گوشه. در چنین شرایطی آنها چه کارهایی می توانند بکنند؟

1) با همین وضع موجود و در حالی که به نق و ناله ادامه می دهند، شرکت کنند. اینطوری فقط نامشان در میدان است، هیزم تنور نظام که هیچ، هیزم تنور اصولگرایان هم شده اند و تهش مشتی چوب سوخته هستند.

2) اصلاح طلبان لیست ندهند ولی تحریم هم نکنند. نیروهایشان به صورت فردی وارد میدان شوند و حمایت رسانه ای و سیاسی شامل حالشان شود. این رفتار، نوعی شبه تحریم است و شکست زودهنگام. به ویژه اینکه آنها کاملا مدیریت بازی انتخابات را از دست می دهند و ممکن است اَشفتگی های جدی ای هم در میان خودشان به وجود آید.

3) شرکت فعال و منسجم داشته باشند و با لیست موجود نیروهای نزدیک به خودشان لیست اختصاصی دهند و شرکت کنند. کار علاقه ای به نظر نمی رسد. اگر لیست اختصاصی بدهند و تعدادی شان هم شکست بخورند، خودشان قبر خودشان را کنده اند.

4) تمرکزشان را بر روی لیست نیروهای نزدیک به دولت بگذارند. گفته می شود از 340 کاندیدای معرفی شده توسط حزب اعتدال و توسعه، حدود 140 نفرشان تایید شده اند. اصلاح طلبان می توانند روی این لیست سرمایه گذاری کنند و با معدود نیروهای خودشان، در اندیشه یک لیست دویست نفره باشند و به پیروزی های نمادین تکیه کنند. استراتژی بدی به نظر نمی رسد ولی مشکل نیروهای وابسته به دولت، کم زور بودن شان است. اگر آنها در جریان رقابت های انتخاباتی، خود را به عنوان نیروی اصلاح طلب معرفی کنند و یا رفتاری اصلاح طلبانه داشته باشند، امکان جذب سبد رای دارند. نیروهای نزدیک به دولت تاکنون کمی متوهم و مغرور بازی کرده اند و می خواهند ادای نیروهای مستقل تازه نفس را در بیاورند که خط سوم را شکل می دهند. از سوی دیگر، ممکن است آنها همانطور که نیروهای نزدیک به احمدی نژاد در انتخابات شوراها، اولین انتخابات پس از پیروزی احمدی نژاد در سال 84، شکست سختی خوردند، ممکن است دولتی هم ببازند و هزینه اش سوار اصلاح طلبان شود، آش نخورده و دهن سوخته.

5) یک راه حل دیگر این است که با لاریجانی پیوند برقرار کنند. از نیروهای اصولگرای میانه رو حمایت کنند، با این هدف که تندروها وارد مجلس نشوند. این هدف بدی نیست و به دولت هم کمک می کند منتها در نهایت اصولگرایان رفیق اصلاح طلبان نیست. در ماه های اخیر، اصلاح طلبان روی عدم ورود تندروها به مجلس خیلی مانور داده اند و گفته اند تن به ائتلاف به اصولگرایان میانه رو هم می دهند تا چنین هدفی محقق شود ولی همانطور که در مسائل اجتماعی و فرهنگی نظرات علی مطهری تفاوتی با مصباح یزدی ندارد، یک مجلس اصولگرای میانه رو در سیاست داخلی، مسائل فرهنگی و اجتماعی و حتی سیاست خارجی انتظارات اصلاح طلبان را برآورده نمی کند.

6) احمد شیرزاد، فعال اصلاح طلب در گفت و گو با ایران وایر پیشنهاد داده بود که آنها روی نیروهای مستقل و حاضر در میدان بازی که تایید صلاحیت شده اند، سرمایه گذاری کنند. ایده او ساده است. بسیاری از نیروهای مستقل که شاید فعال سیاسی هم نیستند، دوست دارند که از اصلاح طلبان تاییدیه سیاسی بگیرند، می توان معامله کرد. تاییدیه سیاسی داد، سبد رای را به سمت این کاندیداها هدایت کرد و رای نماینده را در مجلس گرفت. ایده بدی به نظر نمی رسد. نیروهای مستقل معمولا وقتی وارد مجلس می شوند، به مسائل اجرایی و همکاری با دولت هم توجه دارند و پتانسیل جذب دارند. با این حال درصد این نیروها، شهرت شان و توان شخصی شان محل تردید است. با این وجود، اگر هدف اصلی اصلاح طلبان را شرکت در انتخابات بدانیم، به نظر می رسد این انتخاب، موجه ترین گزینه موجود است. اصلاح طلبان ناچار هستند با توجه به شرایط میدان بازی، تاکتیک های تازه ای به کار گیرند.