ابطحی: مجوزهای ظریف را گروه ‌قبلی هم داشت

«محمدعلی ابطحی»، معاون و مشاور سیدمحمد خاتمی در دوران اصلاحات جزو اولین کسانی بود که توافق هسته‌ای را در فضای مجازی تبریک گفت. او روز گذشته لحظاتی پس از اعلام خبر توافق، تصویر دست سیدعلی خامنه‌ای را در حال امضا روی صفحه اینستاگرامش قرار داد و نوشت: «سکه پیروزی توافق هسته‌ای را به نام آیت‌الله خامنه‌ای به عنوان هدایت گر این مسیر و ظریف به عنوان مجری هوشمند آن باید زد. بیاییم برای یک بار هم که شده پیروزی توافق را پیروزی کل ایرانیان بدانیم ولی آن را جناحی نکنیم. این را شادی ملی بدانیم و بلوغ خود را به دنیا نشان دهیم. یعنی می‌شود؟»

گفت وگوی «ایران‎وایر» با محمدعلی ابطحی درباره توافق و حاشیه های آن است.

توافق انجام شده را چه گونه ارزیابی می‌کنید؟

من خیلی خوشحالم برای توافقی که انجام شد. این توافق یک نیاز ملی بود برای این‌که تمام کشور در حوزه‌های مختلف درگیر یک اتفاق بی دلیل بودند؛ یعنی از یک طرف ایران قصد ساختن سلاح اتمی نداشت و از طرف دیگر به دلیل توهم و سوءتفاهم، دچار تحریم‌ها و مشکلات اقتصادی فراوانی شده بود. این گره به جای این‌که با دندان باز شود، بسیار آرام و با موفقیت دیپلماتیک باز شد. ضمن این‌که اتفاق زیباترش، پیامی بود که این مذاکرات برای کل جهان، به ویژه منطقه خاورمیانه که در وضعیت بحران قرار دارد، داشت. پیام این است که گره همه‌ بحران‌ها را می‌توان با دست باز کرد و جنگ راه‌حل خوبی برای حل هیچ بحرانی نیست. آقای بوش بحرا‌ن‌ها را در مسیر جنگ جلو برد و هم به امریکا صدمه فراوان زد و هم به کشورهای منطقه. اما این اتفاق نشان داد که دیپلماسی چه قدرمی‌تواند جایگزین جنگ و از نظر انسانی قابل توجه باشد و الگویی بشود برای حل بحران‌هایی که در جهان و منطقه به وجود آمده است.
الان بسیاری امضای توافق را مدیون حضور آقای ظریف به عنوان نماینده ایران می‌دانند اما مخالفان از اختیاراتی که به آقای ظریف داده شده، صحبت می‌کنند. این در حالی است که تا جایی که من اطلاع دارم، مجوزهایی که آقای ظریف داشت،گروه قبلی هم داشت اما از یک طرف دنیا حرف آن‌ها را نمی‌پذیرفت و از طرف دیگر هم خیلی‌ها باور نمی‌کنند که دیپلماسی یک تخصص است و به کاربلدی احتیاج دارد. آقای ظریف چند نکته برجسته در این گفت‌وگوها داشت؛ کارشناس ماجرا بود یعنی کاملا می‌دانست که در دیپلماسی باید چه گونه رفتار کند، چه گونه مذاکره کند و دقیقا می‌دانست که چه گونه این نخ را آن قدر بکشد که بیش‎ترین منافع را برای کشورش ایجاد کند ولی در عین حال پاره نشود. همان طور که آقای کری عنوان کردند، آقای ظریف واقعا یک انسان وطن پرست است. این خصوصیات در کم تر کسی کنار هم جمع می‌شود که هم کارش را بلد باشد، هم وطن‌پرست باشد، هم خطوط قرمز را رعایت کند و هم جایگاه غرور ملی را حفظ کند. من معتقدم که آقای ظریف یکی از باهوش‌ترین دیپلمات‌های جهانی است و قطعا یکی از دلایل اصلی این موفقیت، حضور شخص کار آشنایی مثل آقای ظریف است. واقعا این‌طور نبود که اگر این اختیارات به هرکسی داده شود، بتواند برود با چنین دست‎آورد بزرگی برگردد. آقای ظریف حق بزرگی بر تاریخ ایران پیدا کرد.

الان تندروها هم در داخل ایران و هم در کنگره امریکا، با توافق‌نامه مخالف هستند؛ آیا مخالفت‌ها در توافق ایجاد شده تاثیری دارند؟

• درباره تندروهای داخل ایران معتقدم که با توجه به وضعیتی که الان پیش آمده و یک نوع وحدت ملی شکل گرفته، انتقادهایی در گوشه و کنار وجود خواهد داشت که به نظر من اشکالی هم ندارد و خوب است اما مانع جدی به وجود نمی‌آورد چون تندروهای داخلی ایران اگر دیدگاه‌های رهبری کشور را در این باره بدانند و بفهمند، عملا به دنبال ایجاد مانع نخواهند رفت. در این ماجرا، رهبری نقش برجسته‌ای داشتند؛ یعنی اگر ایشان در هر مرحله‌ای از مذاکرات نظر مخالفی ارایه می‌کردند، هم مذاکره کنندگان ادامه نمی‌دادند و هم کسی در دنیا نمی‌پذیرفت که با گروه ایرانی مذاکره کند. بنابراین، نگرانی‌ درباره تندروهای ایران وجود ندارد. در مورد کنگره امریکا هم آقای اوباما اعلام کردند که در نهایت از حق وتو استفاده می‌کنند.

​

از این به بعد صنعت هسته‌ای ایران به چه سمت و سویی خواهد رفت؟

• مهم این بود که ما و دنیا به یک نقطه واحد برسیم و آن نقطه واحد این است که قصد ساخت بمب اتم وجود ندارد. ما امروز با هر نوع گفت‌ وگو و راستی آزمایی به این نقطه رسیده‌ایم و صنعت هسته‌ای از این به بعد مثل صنعت هسته‌ای همه کشورهای دیگر خواهد بود که صلح آمیز است. پیش بینی من این است که در صنعت هسته‌ای صلح آمیز، ایران مسیر خودش را طی می‌کند و هیچ حساسیت جهانی هم نسبت به آن وجود ندارد. ایران می‌تواند نیازهایش را به دست بیاورد و دنیا را مطمئن می‌کند که در مورد سلاح اتمی قصد فعالیت نداشته و ندارد. نگرانی دنیا استفاده از انرژی هسته‌ای عادی نبود، نگرانی آن سوءتفاهمی بود که درباره سلاح اتمی وجود داشت. در این مذاکرات ایران توانست به صورت حقوقی به دنیا بگوید که قصد استفاده از صنعت هسته‌ای برای ساخت صلاح هسته‌ای را ندارد و معتقدم از این به بعد از  صنعت هسته‌ای مثل صنایع عادی کشور در جاهای مفید استفاده می‌شود.