بازگشت محسن قهرمانی و پرونده فساد داوری در فوتبال ایران

محسن قهرمانی پس از 16 ماه محرومیت از داوری به مستطیل سبز بازگشت و حالا با قضاوت در لیگ استانی، خواستار بازگشت به لیگ برتر شده.

قهرمانی می‌گوید چون همشهریانش دوستش دارند و می‌خواهند دوباره داوری کند، مقابل آنها سر تعظیم فرود آورده. رییس هیات فوتبال خراسان هم برای بازگشت او با فدراسیون مذاکره کرده.

قهرمانی به خبرگزاری ایسنا گفته  تقارن قضاوت در لیگ استانی با میلاد پیامبر را به فال نیک می‌گیرد و امیدوار است فدراسیون عیدی او  را کامل کرده و مجوز قضاوتش در لیگ‌ برتر را صادر کنند.

ماجرای جنجالی محسن قهرمانی از شهریور 92 آغاز شد و محرومیتش پس از قضاوت بازی پر حاشیه  پرسپولیس و سپاهان. علی دایی در پایان مسابقه گفت: "می‌دانستم داور به سمت دیگر غش می‌کند. تیمی را از دقیقه دوم به عمد 10 نفره می‌کنند. آقای قهرمانی من شماره تلفن‌ها و شماره حساب‌ها را نمی‌دانم."

پیش از این در سال 1384 علی خسروی که سابقه قضاوت در المپیک آتن را هم داشت، به دلایلی مشابه از قضاوت محروم شد و تا دو سال بعد به مستطیل سبز بازنگشت.

این بار هم در پیگیری‌های فدراسیون فوتبال علاوه بر محسن قهرمانی، تخلف تعدادی از اطرافیان علی دایی نیز احراز شد و با محرومیت مواجه شدند.

محمدرضا مولایی دستیار دایی که «تا اطلاع ثانوی» محروم شده بود در برنامه 90 گفت قهرمانی با او تماس گرفته و از دایی گله کرده است. زیرا او قبلاً برای راه آهن، یک بازی را درآورده اما تیم راه آهن بد حساب بوده و بدهی خود را تسویه نکرده!

مولایی توضیح نداد چرا دایی این ماجرا را قبل از بازی به فدراسیون اعلام نکرده. زیرا در ماده 18مقررات اخلاقی فیفا آمده باید هرگونه تخلف فوراً گزارش شود. دایی اما فقط از طریق مولایی به قهرمانی پیغام داده بود که «این حساب و کتاب‌ها ربطی به من ندارد».

اگر محسن قهرمانی در دقایق ابتدایی بازی پرسپولیس با سپاهان، میثم حسینی را اخراج نمی‌کرد و برای سپاهان پنالتی نمی‌گرفت، دایی هم دست به افشاگری‌ نمی‌زد.  

مولایی در برنامه 90 تاکید کرد که علیپور به او گفته قصد دارد پرونده را «در یک دایره محدود» ببندد. عادل فردوسی‌پور هم ضمن ابراز تاسف گفت مشکل اصلی فوتبال ما همین است که پرونده معضلات بزرگی از این دست را می‌خواهیم با محروم کردن افراد گمنام ببندیم.

علی حاتم از همراهان دایی در راه آهن و پرسپولیس نیز جزو محرومین بود. او گفت:  "علیپور یا زورش نمی‌رسد یا خودش هم آلوده است. رگ و ریشه‌هایی در فدراسیون وجود دارد که می‌خواهند مسائل ماست‌مالی شود. ناظر بازی به من زنگ می‌زد و 30 میلیون پول طلب می‌کرد."

مدیرعامل باشگاه تراکتورسازی هم نسبت به تضییع حق تیم خود مقابل پرسپولیس توسط محسن قهرمانی اعتراض کرد و گفت فدراسیون اجحاف کرده و از طریق مجاری قانونی پیگیر هستیم.

از سویی دیگر علی فتح‌الله‌زاده برتری تراکتورسازی مقابل استقلال را به رفاقت سرمربی تیم تبریزی با تورج حق وردی داور مسابقه نسبت داده بود.

مهدی تارتار سرمربی راه آهن هم در گفتگو با برنامه 90  با طرح موضوع رشوه‌خواری از سوی برخی داوران گفت: "با تفاوت قیمتی که  تیم‌های لیگ برتری با لیگ یک دارند، بعید نیست که باشگاهی 200 میلیون برای داور هزینه کند تا نتیجه مسابقه را به نفع خود برگرداند."

تارتار یا دایی نخستین مربیانی نبودند که درباره فساد داوری صحبت کردند. اصغر شرفی هم هنگام مربیگری در برق شیراز با صراحت به رشوه گیری برخی داوران اشاره کرده بود.

در بحبوحه این افشاگری‌ها که بحث داغ رسانه‌های ورزشی شده بود و در حالی که هواداران فوتبال انتظار داشتند ریشه‌های ماجرا شناسایی شود، ناگهان پیگیری‌ها متوقف شد! اما چرا؟

بخش اخبار ورزشی شبکه خبر صداوسیما به نقل از محسن قهرمانی اعلام کرد که خیلی‌ها را با خودش پایین خواهد کشید. او  پس از تماس با کمیته داوران تهدید کرد مسائلی که درباره داوری و مدیران فدراسیون می‌داند را با مدرک افشا خواهد کرد. زیرا به باور او اگر بنا بر محرومیت باشد بسیاری دیگر هم باید تاوان بدهند.

با تاکید کفاشیان بر پاک بودن فوتبال، واضح بود فدراسیون از انگیزه‌ لازم برای پاکسازی فوتبال ایران از داوران، مدیران و واسطه‌هایی که در تعیین نتایج نقش داشته‌اند، برخوردار نیست.

کمیسیون اصل 90 مجلس شورای اسلامی هم وارد ماجرا شد. از امیر قلعه‌نویی تا حمید درخشان، محمدرضا کربکندی، امیر عابدینی، کاظم اولیایی، مهدی رحمتی و سیاوش اکبرپور را دعوت کردند برای ادای توضیحات. اما حاصل فعالیت نمایندگان مجلس هم چیزی نبود جز مطرح شدن آنها در صداوسیما و جراید ورزشی.

از نمونه‌های جهانی برخورد قاطع با فساد در داوری، ژانویه 2005 رابرت هويزر آلمانی اعتراف کرد در ازای 97 هزار دلاری که شرط‌بندهای کروات به او داده‌اند، نتايج چهار بازی را رقم زده. او به دو سال و پنج ماه زندان محكوم شد.

فدراسيون فوتبال آلمان اعلام کرد با اقدامات قانونی عليه او، مانع از آن می‌شود که هويزر بتواند از طريق تهيه فيلم يا چاپ کتابی درباره اين ماجرا، درآمدزایی کند.

این فدراسيون همچنین دو ميليون و 600 هزار دلار غرامت بابت شکست باشگاه هامبورگ مقابل باشگاه دسته سومی پادربورن پرداخت که هويزر در تعيين نتيجه نقش داشت.

در ایران اما نه تنها ریشه‌های ماجرا خشکانده نشد و هیچ یک از مقامات عالیرتبه فدراسیون محروم نشدند، بلکه داور محروم نیز به عرصه داوری بازگشته! موضوعی تاثیرگذار در کاهش چشمگیر تماشاگران فوتبال و بدبینی جامعه نسبت به فضای حاکم بر این رشته ورزشی.

طبق قوانین فیفا تیمی که به هر نحوی در زد و بند دست دارد مجازات می‌شود. از سقوط به دسته‌های پایین‌تر تا کسر امتیاز. یوونتوس در فصل 2006 به دسته پایین‌تر فرستاده شد و جام قهرمانی را هم پس داد.

در ایران اما چنین برخوردی با تیم‌های پرطرفدار و متخلف، چیزی شبیه یک رویاست. وقتی داوری که تخلف او احراز شده به صحنه مسابقات برمی‌گردد، یعنی تمام ماجراهای پاییز سال 92 درباره ریشه‌کن کردن فساد در فوتبال ایران، هیاهو برای هیچ بود.