برخی مراسمهای عزاداری در ایران تنها رنگ و بوی مذهبی ندارند، پیامهای سیاسی هم به دنبالشان هست. حضور یک چهره سیاسی اصلاحطلب یا پیام تسلیت برای درگذشت بستگان یک چهره اصولگرا، گاه تفسیرهای سیاسی در پی خود دارد.
مرگ مادر «قاسم سلیمانی»، فرمانده سپاه قدس ایران از جمله رویدادهایی بود که در روزهای اخیر مورد توجه رسانهها قرار گرفت؛ هم اصل ماجرا و هم حاشیههای سیاسی آن.
اولین نکته به پیام تسلیت علی خامنهای، رهبر ایران به فرمانده سپاه قدس باز میگشت. علی خامنهای در پیام کوتاه خود، خدمات قاسم سلیمانی را یک «ذخیره ارزشمند» برای اسلام و مسلمین توصیف کرد. در واکنش به این پیام، در امری که چندان معمول نیست، قاسم سلیمانی پیام مفصلی برای رهبر ایران فرستاد. این فرمانده نظامی در این نامه، خودش را «حقیر شرمندهای» توصیف کرد که هیچگاه لایق و شایسته لطف رهبر ایران ندانسته ولی در 20سال گذشته از برکت اعتماد علی خامنهای بهره برده و پیوسته در حسرت جبران حقیقی آن، در شرمندگی به سر میبرد. وی همچنین آرزو کرد برای جبران لطفهای رهبر ایران، شهید شود.
او از عشق خود به خامنهای، به عنوان افتخار ابدی نوشت و رهبر ایران را رهبری بیبدیل و سکاندار حقیقی عالم اسلام توصیف کرد. این نامه به خوبی نزدیکی ارتباط ایدئولوژیک و اطاعتپذیری ویژه فرمانده سپاه قدس از رهبر ایران را نشان میدهد.
دومین پیام جالب توجه خطاب به فرمانده سپاه قدس از سوی سید محمد خاتمی، رییس جمهور پیشین ایران صادر شد. اگرچه سال 78 و پس از درگیریهای دانشجویان با پلیس در دانشگاه تهران، برخی از فرماندهان سپاه از جمله قاسم سلیمانی به سید محمد خاتمی، رییس جمهور وقت نامه نوشتند و او را تهدید کردند که در صورت حل نشدن مشکل سیاسی و پایان نیافتن اعتراض دانشجویان، سپاه وارد عمل میشود ولی در سالهای اخیر، همواره در حاشیه عالم سیاست ایران شنیده شده است که قاسم سلیمانی، رابطه بدی با رییس جمهور دوره اصلاحات ندارد. محمد خاتمی هم در پیام تسلیت خود به سلیمانی، این رابطه خوب را به نوعی تایید و فرمانده سپاه قدس ایران را از «خوبان و سابقین انقلاب، جهاد و شهادت» توصیف کرد.
سومین رویداد قابل توجه، حضور محمدباقر قالیباف، شهردار تهران در مراسم ویژهای بود که در ستاد فرماندهی سپاه پاسداران برگزار شد. در انتخابات ریاست جمهوری اخیر، امام جمعه کرمان اعلام کرد که سلیمانی حامی قالیباف است. این ادعا از سوی سپاه پاسداران تکذیب شد ولی دوستی ویژه این دو نفر امری انکارناپذیر است. شهردار تهران در خاطرات خود بارها از دوستی نزدیک و خانوادگی با فرمانده سپاه قدس سخن گفته و کلیپهای ویدیویی هم که نشان دهنده این ارتباط صمیمی است، منتشر شده است.
محمود احمدینژاد و برخی وزرای دولت او از جمله «مصلحی»، وزیر پیشین اطلاعات، «حسینی»، وزیر پیشین ارشاد و بسیاری دیگر از سیاسیون در این مراسم حضور داشتند. در تصاویر منتشره، محمود احمدی نژاد تلاش کرده است خیلی صمیمی با فرمانده سپاه قدس برخورد کند ولی در واکنشهای قاسم سلیمانی نشانی از صمیمت دیده نمیشود. او در این مراسم از برخی چهرههای مخالف احمدی نژاد مانند صادق لاریجانی، رییس قوه قضاییه و محمدباقر قالیباف، شهردار تهران به گرمی استقبال کرد.
سعید جلیلی، مسوول پیشین پرونده هستهای، علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران، رحیم صفوی و محسن رضایی، فرماندهان پیشین سپاه، فیروزآبادی، رییس ستاد کل نیروهای مسلح و عزیز جعفری، فرمانده کنونی سپاه از دیگر میهمانان ویژه این مراسم بودند. در سالهای اخیر برخی گزارشها درباره اختلاف نظر فرمانده سپاه با قاسم سلیمانی منتشر شد که برخی اعضای سپاه با تکذیب این خبرها، اعلام کردند رابطه آنها مانند زمان جنگ، از سلسه مراتب نظامی پیروی میکند و مشکلی وجود ندارد.
بر خلاف روسای مجلس و قوه قضاییه که در این مراسم حضور داشتند، حسن روحانی در آن حضور نداشت. با این وجود، بسیاری از اعضای کابینه مانند اسحاق جهانگیری، معاون اول دولت یازدهم، محمد جواد ظریف و علی اکبر صالحی، وزیر امور خارجه و رییس سازمان انرژی اتمی، علوی، وزیر اطلاعات، نهاوندیان، رییس دفتر رییس جمهور، حسین فریدون، برادر حسن روحانی، پورمحمدی، وزیر دادگستری، دهقان، وزیر دفاع، بیژن زنگنه، وزیر نفت، علی ربیعی، وزیر تعاون، محمود حجتی، وزیر جهاد کشاورزی و ... از جمله اعضای کابینه بودند که به نوعی غیبت حسن روحانی را جبران کردند.
در میان شرکت کنندگان در مراسم حضور دو نفر دیگر جالب توجه بود. حسین طائب، فرمانده سازمان اطلاعات سپاه که مدتهاست از انظار عمومی غایب است در این مراسم حضور داشت. مجبتی خامنهای، فرزند رهبر ایران که فعالترین عضو خانواده او در عرصه سیاسی به شمار میرود نیز مانند طائب، پس از مدتها در یک مراسم عمومی دیده شد. به نوشته رسانههای ایران، این دو چهره در دو دهه اخیر همکاریهای سیاسی و امنیتی متعددی، به ویژه علیه خانواده هاشمی رفسنجانی و اصلاح طلبان با هم داشتهاند. مجتبی خامنهای، داماد حدادعادل، رییس فراکسیون اصولگرایان مجلس است که در این مراسم حضور نداشت. یک فرزند دیگر علی خامنهای و «وحید حقانیان»، چهره مرموز دفتر رهبر ایران نیز در این مراسم شرکت کردند. وحید حقانیان از فرماندهان پیشین سپاه است.
از بین اصلاحطلبان ایرانی، برجستهترین چهرههایی که حضورشان به چشم آمد، محمدرضا عارف، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و کمال خرازی، وزیر پیشین امور خارجه بود. مجید انصاری، معاون پارلمانی حسن روحانی هم در این مراسم حضور داشت. مراسم در مرکزی وابسته به سپاه برگزار میشد و بدیهی است در صورت تمایل اصلاحطلبان برای شرکت در این مراسم، آنها اجازه حضور در یک مرکز سپاه را ندارند، حتی اگر سوژه یک مراسم عزاداری باشد.
در میان میهمانان خارجی هم حضور سفرای سوریه، عراق و فلسطین به همراه رییس هیات علمای لبنان و «رمضان عبدالله»، دبیرکل جنبش جهاد اسلامی فلسطین مورد توجه رسانهها قرار گرفت. سلیمانی از رمضان عبدالله، استقبال ویژهای کرد، پیشانی او را بوسید و مراسم را لحظاتی ترک کرد تا او را بدرقه کند. سپاه قدس ایران در این چهار کشور حضور ویژهای دارد و برخی رسانههای منطقه از قاسم سلیمانی به عنوان مرد شماره یک تحولات نظامی در سوریه یاد میکنند. چند سال پیش در عراق هم این صفت به او داده شد. رابطه ویژه او با سید حسن نصرالله، فرمانده حزب الله لبنان هم که کاملا طبیعی است.
جذابترین چهره خارجی در این مراسم، مقامهای دیپلماتیک نبودند. به نوشته خبرگزاری فارس، «در میان حاضران در سالن، جوان خوشسیمایی بود که ارتباط عمیقی با حاجقاسم داشت و در طول مراسم درست پشت سر سردار ایستاده بود و گاهی بوسهای بر شانه او میزد و هر چند دقیقه یک بار هم درگوشی باهم حرف میزدند. حاج قاسم هم گهگداری او را در کنار خود میایستاند و به برخی فرماندهان معرفی میکرد. هر کس او را نمیشناخت، با معرفی سردار، لبخندی بر لبانش مینشست و پسر جوان را در آغوش میگرفت و میبوسید.» این پسر جوان، «جهاد عماد مغنیه» بود؛ فرزند عماد مغنیه که در ایران به «حاج رضوان» مشهور است. حاج رضوان که نفر دوم حزب الله لبنان بود، سال 86 در سوریه کشته شد. خبرگزاری فارس تاکید کرده که «ارتباط "جهاد" با حاج قاسم چیزی فراتر از رابطه یک پسر با دوست پدرش بود و هرکسی نمیدانست، گمان میکرد "جهاد"، پسر فرمانده است.»
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر میتوانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راهاندازی کنید
ثبت نظر